| rdfs:comment
| - Jazyková norma (zvyklost, konvence) je soubor uznávaných, ustálených jazykových prostředků a pravidel jejich užívání. Vytváří se postupně během procesu dorozumívání a pomalu se mění. Je ustálená, ale ne strnulá – zaručuje jednotnost jazyka. Týká se pravopisu, výslovnosti a tvarosloví. (cs)
- Sprachnorm bezeichnet im engeren Sinne das über vorliegende sprachliche Äußerungen erschließbare und allen Mitgliedern einer Sprachgemeinschaft verfügbare Regelsystem einer Sprache. Im weiteren Sinne bezeichnet Sprachnorm nach Theodor Lewandowski „die Gesamtheit überindividueller Regeln / Reglementierungen / Vorschriften / Grundsätze / Muster, die den Sprachgebrauch verbindlich ordnen“ (vergleiche Normung). (de)
- Norma (linguística) é o uso padrão, relativamente estabilizado tradicional ou socialmente, que se faz de uma determinada língua dentro de uma comunidade linguística. (pt)
- Il termine norma indica l'insieme delle regole linguistiche seguite dai parlanti come membri di una comunità linguistica. La norma descrive il comportamento linguistico a livello fonologico, lessicale, grammaticale ecc. Il termine venne sviluppato dal linguista Eugen Coșeriu come termine intermedio tra quelli preesistenti di langue e parole. In questo senso, si tratta di una norma che descrive, e non di un insieme di regole da rispettare affinché un enunciato risulti corretto. In tal caso, invece, si parlerebbe di norma prescrittiva. (it)
- A la lingüística moderna, el concepte de norma lingüística va prendre força a partir de la dicotomia saussuriana entre llengua i parla i fou elaborat per lingüistes estructuralistes com Hjelmslev i Coseriu, els quals l'entengueren com la part del sistema de la llengua que és sentida com a comuna per la majoria de parlants.En lingüística, les normes d'ús d'una llengua estan constituïdes per l'ortografia i la gramàtica. En un sentit més ampli, en concret sociològic, la norma lingüística també hauria de considerar l'adequació funcional del missatges lingüístics. Les normes lingüístiques són producte d'una convenció i d'un determinat moment històric. Com a tals, divergeixen entre llengües i poden variar al llarg del temps. No són immanents a la naturalesa de les llengües, però per tal que ting (ca)
- Una norma lingüística es una convención social en el uso deseable de una determinada lengua, especialmente de una lengua estándar. La forma más conocida de norma lingüística, pero no la única, es la lengua prescriptiva o normativa. Eugenio Coseriu le da un significado distinto, al considerarla el plano de abstracción lingüística situado entre el sistema y el habla, términos que ya había propuesto Ferdinand de Saussure. Esa norma serían las realizaciones prototípicas en el caso de la fonética (alófonos) o las construcciones gramaticales estándar. (es)
- The literary norm or linguistic norm or linguistic standard or language norm is a historically determined set of commonly used language assets, as well as rules for their selection and use, which have been recognized by society as the most appropriate in a particular historical period. These are the collective rules for implementing the language system. (en)
- Norma językowa – sposób realizacji określonego systemu językowego, który odpowiada zwyczajowi panującemu w danej wspólnocie językowej. Szeroko rozumiana norma językowa stanowi część zarówno języka standardowego, jak i każdej innej odmiany języka (np. pewnego dialektu). Pojęcie normy bywa także odnoszone do cech i zachowań językowych kojarzonych z konkretnymi sytuacjami komunikatywnymi, postrzeganych jako najbardziej właściwe w danym kontekście sytuacyjnym (tzw. normy komunikacyjne). Pojedyncze normy zmieniają się nie tylko wraz z ewolucją języka, ale również w zależności od konkretnej sytuacji komunikatywnej, a niekiedy także pod wpływem polityki autorytatywnego gremium językowego. (pl)
- Языкова́я но́рма — исторически обусловленная совокупность общеупотребительных языковых средств, а также правила их отбора и использования, признаваемые обществом наиболее пригодными в конкретный исторический период. Норма является одним из существенных свойств языка, обеспечивающих его функционирование и историческую преемственность за счёт свойственной ей устойчивости, хотя и не исключающей вариантности языковых средств и заметной исторической изменчивости, поскольку норма призвана, с одной стороны, сохранять речевые традиции, а с другой — удовлетворять актуальным и меняющимся потребностям общества. (ru)
- Мо́вна но́рма — сукупність загальноприйнятих правил реалізації мовної системи, які закріплюються у процесі спілкування. Головні ознаки мовної норми — унормованість, обов'язкова правильність, точність, логічність, чистота і ясність, доступність і доцільність. Упродовж віків випрацьовувалися певні нормативні правила та засади, які стали визначальними й обов'язковими для сучасних носіїв літературної мови. Як зазначав ще 1936 р. видатний діяч українського відродження проф. І. Огієнко, «для одного народу мусить бути тільки одна літературна мова й вимова, тільки один правопис». (uk)
|
| has abstract
| - A la lingüística moderna, el concepte de norma lingüística va prendre força a partir de la dicotomia saussuriana entre llengua i parla i fou elaborat per lingüistes estructuralistes com Hjelmslev i Coseriu, els quals l'entengueren com la part del sistema de la llengua que és sentida com a comuna per la majoria de parlants.En lingüística, les normes d'ús d'una llengua estan constituïdes per l'ortografia i la gramàtica. En un sentit més ampli, en concret sociològic, la norma lingüística també hauria de considerar l'adequació funcional del missatges lingüístics. Les normes lingüístiques són producte d'una convenció i d'un determinat moment històric. Com a tals, divergeixen entre llengües i poden variar al llarg del temps. No són immanents a la naturalesa de les llengües, però per tal que tinguin eficàcia i acceptació socials sí que hi han de ser coherents i solidàries amb el context cultural en què s'emmarquen. Com totes les normes, són producte d'un consens socials sense el qual no tindrien cap mena de validesa ni eficàcia. Així doncs, en qualsevol norma lingüística cal tenir en compte l'element de gramaticabilitat (coherència sistèmica) i el d'acceptació (viabilitat de l'ús social). En el cas del català, la normativització, és a dir, el procés a través del qual s'estableixen els criteris bàsics i comuns d'utilització de la llengua oral i escrita i són acceptats socialment, es va dur a terme a partir del 1907 gràcies a l'obra de Pompeu Fabra i la Secció Filològica de l'Institut d'Estudis Catalans. D'acord amb el Diccionari de l'Institut d'Estudis Catalans, la norma lingüística és un "precepte referit al bon ús fonètic, morfològic, sintàctic, etc., d'una llengua segons la gramàtica normativa". (ca)
- Jazyková norma (zvyklost, konvence) je soubor uznávaných, ustálených jazykových prostředků a pravidel jejich užívání. Vytváří se postupně během procesu dorozumívání a pomalu se mění. Je ustálená, ale ne strnulá – zaručuje jednotnost jazyka. Týká se pravopisu, výslovnosti a tvarosloví. (cs)
- Sprachnorm bezeichnet im engeren Sinne das über vorliegende sprachliche Äußerungen erschließbare und allen Mitgliedern einer Sprachgemeinschaft verfügbare Regelsystem einer Sprache. Im weiteren Sinne bezeichnet Sprachnorm nach Theodor Lewandowski „die Gesamtheit überindividueller Regeln / Reglementierungen / Vorschriften / Grundsätze / Muster, die den Sprachgebrauch verbindlich ordnen“ (vergleiche Normung). (de)
- The literary norm or linguistic norm or linguistic standard or language norm is a historically determined set of commonly used language assets, as well as rules for their selection and use, which have been recognized by society as the most appropriate in a particular historical period. These are the collective rules for implementing the language system. The language norm is one of the essential properties of language, ensuring its functioning and historical continuity due to its inherent stability, although not excluding the variability of language devices and noticeable historical variability, since the norm is intended, on the one hand, to preserve speech traditions, and on the other, to satisfy current and changing social needs. (en)
- Una norma lingüística es una convención social en el uso deseable de una determinada lengua, especialmente de una lengua estándar. La forma más conocida de norma lingüística, pero no la única, es la lengua prescriptiva o normativa. Eugenio Coseriu le da un significado distinto, al considerarla el plano de abstracción lingüística situado entre el sistema y el habla, términos que ya había propuesto Ferdinand de Saussure. Esa norma serían las realizaciones prototípicas en el caso de la fonética (alófonos) o las construcciones gramaticales estándar. Una posible definición de norma lingüística: «todo aquello fijado social o tradicionalmente en la técnica del habla», o bien el «conjunto formalizado de las realizaciones tradicionales del sistema», que abarca todo lo ya existente, lo ya realizado en la comunidad lingüística. (es)
- Norma (linguística) é o uso padrão, relativamente estabilizado tradicional ou socialmente, que se faz de uma determinada língua dentro de uma comunidade linguística. (pt)
- Norma językowa – sposób realizacji określonego systemu językowego, który odpowiada zwyczajowi panującemu w danej wspólnocie językowej. Szeroko rozumiana norma językowa stanowi część zarówno języka standardowego, jak i każdej innej odmiany języka (np. pewnego dialektu). Pojęcie normy bywa także odnoszone do cech i zachowań językowych kojarzonych z konkretnymi sytuacjami komunikatywnymi, postrzeganych jako najbardziej właściwe w danym kontekście sytuacyjnym (tzw. normy komunikacyjne). Pojedyncze normy zmieniają się nie tylko wraz z ewolucją języka, ale również w zależności od konkretnej sytuacji komunikatywnej, a niekiedy także pod wpływem polityki autorytatywnego gremium językowego. Normę języka standardowego (literackiego) kształtuje uzus warstw wykształconych, w mniejszym stopniu literatura piękna. Norma ta podlega autorytatywnej kodyfikacji, tj. jest formułowana i sankcjonowana w słownikach, gramatykach normatywnych i innych poradnikach. Na postać normy wpływa utrwalony uzus językowy, a ewolucja potrzeb wspólnoty komunikatywnej prowadzi także do zmian na poziomie formalnej kodyfikacji. Kodyfikacji podlega przede wszystkim język standardowy. Historycznie najwcześniejsze formy kodyfikacji normatywnej polegały na przytaczaniu przykładów form „niepoprawnych”. Również pierwsze gramatyki oraz gramatyki szkolne miały często charakter normatywny; do XIX w. wszystkie gramatyki były normatywne. Stabilizacja polskiej normy językowej nastąpiła pod koniec XVI wieku. Wiek ten uznaje się za początek istnienia polszczyzny standardowej, tj. koniec procesu standaryzacji i kodyfikacji języka polskiego. Bywa, że normy językowe kolidują ze sobą. Przykładowo norma pisanej polszczyzny nakazuje używanie biernikowego „tę”, choć w ustnej formie języka standardowego upowszechniona jest forma „tą”. W tym przypadku istnieje różnica między normą literacką a normą rzeczywiście społeczną. Innymi normami kierują się z kolei systemy gwarowe. (pl)
- Il termine norma indica l'insieme delle regole linguistiche seguite dai parlanti come membri di una comunità linguistica. La norma descrive il comportamento linguistico a livello fonologico, lessicale, grammaticale ecc. Il termine venne sviluppato dal linguista Eugen Coșeriu come termine intermedio tra quelli preesistenti di langue e parole. In questo senso, si tratta di una norma che descrive, e non di un insieme di regole da rispettare affinché un enunciato risulti corretto. In tal caso, invece, si parlerebbe di norma prescrittiva. (it)
- Языкова́я но́рма — исторически обусловленная совокупность общеупотребительных языковых средств, а также правила их отбора и использования, признаваемые обществом наиболее пригодными в конкретный исторический период. Норма является одним из существенных свойств языка, обеспечивающих его функционирование и историческую преемственность за счёт свойственной ей устойчивости, хотя и не исключающей вариантности языковых средств и заметной исторической изменчивости, поскольку норма призвана, с одной стороны, сохранять речевые традиции, а с другой — удовлетворять актуальным и меняющимся потребностям общества. В России порядок утверждения норм современного русского литературного языка при его использовании в качестве государственного языка Российской Федерации определяется правительством Российской Федерации. Составление словарей и нормирование языковых конструкций ведётся Институтом русского языка Российской академии наук, Государственным институтом русского языка имени А. С. Пушкина, Московским государственным университетом имени М. В. Ломоносова, Санкт-Петербургским государственным университетом. (ru)
- Мо́вна но́рма — сукупність загальноприйнятих правил реалізації мовної системи, які закріплюються у процесі спілкування. Головні ознаки мовної норми — унормованість, обов'язкова правильність, точність, логічність, чистота і ясність, доступність і доцільність. Упродовж віків випрацьовувалися певні нормативні правила та засади, які стали визначальними й обов'язковими для сучасних носіїв літературної мови. Як зазначав ще 1936 р. видатний діяч українського відродження проф. І. Огієнко, «для одного народу мусить бути тільки одна літературна мова й вимова, тільки один правопис». Мова — це сукупність правил, за якими будується мовлення як основа спілкування людей, а отже, і розуміння одне одного. Головною категорією культури мови є мовна норма. Норма диктується й випрацьовується вихованням і освітою: родиною, оточенням, дошкільними й шкільними закладами, середньою спеціальною та вищою школами, літературою, театром, кіно-, радіо- й телевізійними передачами — усіма засобами масової інформації, а тепер ще й Інтернетом. Норма не є незмінною константою. Суспільство, час і простір, у якому функціонує мова, змінюються і зазвичай змінюють ті чи інші мовні норми. Головною ознакою літературної мови є унормованість, для якої обов'язкова правильність, точність, логічність, чистота та ясність, приступність і доцільність висловлювання. Будь-яке мовне явище може виступати мовною нормою. Зразком унормованості може бути звук і сполучення звуків, морфема, значення слова та його форма, словосполука й будь-яке речення. Оскільки мовна норма — категорія історична, вона, як уже зазначалося, змінюється разом із розвитком і зміною суспільства.На ґрунті старої норми утворюється нова, але стара до певної міри ще продовжує існувати. Таким чином з усталених нових правил нагромаджуються винятки. Як би ми не розглядали питання культури мови — у прикладному, навчально-педагогічному, виховному аспекті чи у зв'язках з мисленням і психологічними чинниками,— усі вони неминуче пов'язані з поняттям норми… Мовній нормі притаманний двоїстий характер: з одного боку — мовна норма є, природно, явищем мови, а з другого — норма виразно виступає і як явище суспільне. Суспільний характер норми виявляється сильніше, ніж суспільний характер мови взагалі. Адже норма нерозривно пов'язана саме із суспільно-комунікативною функцією мови. Сукупність загальноприйнятих, усталених правил, якими керуються мовці в усному та писемному мовленні, складає норми літературної мови, які є обов'язковими для всіх її носіїв. (uk)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)