| rdfs:comment
| - Rovásírás (Rovášírás), zkráceně Rovás nebo Sikulsko-maďarské písmo (podle normy ISO 15924 oficiálně „staromaďarské písmo (maďarské runy)“) je písmo, které kočovní Maďaři používali už v 10. stol. Po korunovaci Štěpána I. a vzniku Uherského království (v. 1000 n.l.) se velmi rychle rozšířila západní kultura, křesťanství a s tím i latinská abeceda. Latinská gramotnost byla výsadou jen úzké skupiny lidí, takže rovásírás se místy, hlavně na venkově, používal dál. Počátkem 16. stol. zůstal způsob zápisu pomocí run pouze v Transylvánii, mezi Sikuly. V 17. století z obecného používání se písmo úplně vytratilo, zůstalo pouze několik historických záznamů. Např. v rumunské obci Inlăceni (maďarsky Énlaka) se v kostele unitářů zachoval nápis psaný runami rovás. (cs)
- La hungara runoskribo (hungare rovásírás ĉizoskribo, noĉoskribo) estas la malnova skribo de hungaroj, precipe uzita en Transilvanio. La nomo runoskribo venas pro la simileco al la ĝermanaj runoj, sed ekzistas nenia parenceco inter la du alfabetoj. (eo)
- 로바쉬 문자(헝가리어: Magyar rovásírás; 머뎌르 로바시라쉬)는 고대 헝가리에서 쓰이던 문자로, 구 헝가리 문자, 또는 헝가리 룬 문자라고 부르기도 한다. 중세까지 헝가리어를 표기하는 데에 쓰이다가 기독교 전래와 더불어 라틴 문자로 교체되었다. 겉모습은 룬 문자와 닮았으나, 소리값은 서로 맞지 않아 계통적인 관련은 없는 것으로 보인다. 로바쉬란 낱말은 파다, 새기다란 뜻을 가진 동사의 명사꼴이다. 2015년 6월에 유니코드(버전: 8.0)에 등록되었다. (ko)
- Rowasz (węg. Székely rovásírás) – pismo runopodobne. Używane było przed rokiem 1000. Pismo to zbliżone jest do pisma inskrypcji staroturkijskich znad rzeki Orchon w Mongolii z VIII wieku (tzw. run tureckich), z kolei pismo orchońskie jest podobne do pisma w Kodeksie z Rohońca. Również na Węgrzech pisano w czasach przedchrześcijańskich w rowaszu, z tego okresu zachowały się jednak tylko nieliczne teksty. Od momentu wprowadzenia chrześcijaństwa przez Stefana I (I. István) używano alfabetu łacińskiego. Jedynie mówiący dialektem węgierskim Seklerzy, zamieszkujący dziś okręgi Harghita, Covasna i Marusza w Siedmiogrodzie, używali go do ok. 1850 r. Dziś rovásiras ma znaczenie symbolu węgierskości. Jest używany w węgierskich organizacjach skautowych. (pl)
- As Runas húngaras (em húngaro : székely magyar rovásirás ou simplesmente rovás) são um sistema de escrita já extinto que provém claramente de escritas turcomanas e foram utilizadas desde o século VII até 1850 em certas áreas da Hungria e ainda na Transilvânia (hoje Romênia). Eram a escrita mais utilizada para o húngaro até o século X, quando o rei Estevão I da Hungria impôs o uso do alfabeto latino. (pt)
- 古匈牙利字母是馬札爾人於中世紀時所使用的一種字母。 馬札爾人於公元896年左右從烏拉山脈附近來到潘諾尼亞平原。匈牙利王國建立後，由於伊什特萬一世信仰基督教並在國內大力推行，古匈牙利字母的地位逐漸被拉丁字母取代。但在位於王國邊境的特蘭西瓦尼亞地區，當地的塞凱伊馬札爾人卻直到17世紀仍在大量使用這種字母，因此古匈牙利字母又被稱為“塞凱伊（馬札爾）字母”（匈牙利語：székely rovásírás或székely-magyar rovás）。 由於與日耳曼語族的盧恩字母在外形上類似，古匈牙利字母有時也被稱作“匈牙利盧恩（式）字母”。例如ISO 15924中，此種字母的英文正式名稱為“Old Hungarian (Hungarian Runic)”，即古匈牙利（盧恩）字母。 古匈牙利字母曾在17世紀後消亡，不過到了20世紀左右又開始在匈牙利當地復活，並和拉丁字母一起並列使用，是世界上除了希伯來字母後，少數恢復使用的古代文字之一，不過目前歐盟並未將該文字列入官方文字之一。 (zh)
- L'alfabet hongarés antic (en hongarés: rovásírás o székely rovásírás, székely-magyar rovás; abreujat simplement com rovás, 'osca, marca') és un sistema d'escriptura alfabètic usat pels magiars en l'alta edat mitjana (del segle VII al X). A causa de la seua reminiscència rúnica, l'alfabet hongarés antic també s'ha anomenat popularment "runes hongareses" o "alfabet hongarés de runes". (ca)
- Die altungarische Schrift (ungarisch rovásírás, rovás = Kerbe, Rune, irás = Schrift), gelegentlich wegen ihres Aussehens auch als ungarische Runen bezeichnet, wurde im Frühmittelalter vor Einführung des lateinischen Alphabets zur Verschriftung des Ungarischen verwendet. Sie verläuft von rechts nach links. Die altungarische Schrift ist möglicherweise mit den Orchon-Runen (alttürkische Schrift) verwandt, die ihre Wurzeln wie die meisten europäischen und westasiatischen Alphabete in der phönizischen Schrift haben. Es besteht keine Verwandtschaft zu den germanischen Runen. (de)
- El alfabeto húngaro antiguo o Runas Húngaras (en húngaro conocido como rovásírás o székely rovásírás, székely-magyar rovás; abreviado simplemente como rovás "muesca, marca") es un sistema de escritura alfabético usado por los magiares en la Alta Edad Media (del siglo VII al X). Debido a su reminiscencia rúnica, el alfabeto húngaro antiguo también ha sido llamado popularmente "runas húngaras" o "alfabeto de runas húngaro". (es)
- The Old Hungarian script or Hungarian runes (Hungarian: Székely-magyar rovás, 'székely-magyar runiform', or rovásírás) is an alphabetic writing system used for writing the Hungarian language. Modern Hungarian is written using the Latin-based Hungarian alphabet. The term "old" refers to the historical priority of the script compared with the Latin-based one. The Old Hungarian script is a child system of the Old Turkic alphabet. Its English name in the ISO 15924 standard is Old Hungarian (Hungarian Runic). (en)
- Alfabet Hongaria Kuno (bahasa Hongaria: rovásírás) atau sering disebut sebagai Rune Hongaria adalah sistem penulisan yang pernah digunakan untuk menulis bahasa Hongaria. Saat ini bahasa Hongaria ditulis dengan menggunakan alfabet Hongaria yang didasarkan pada alfabet Latin, tetapi aksara Hongaria Kuno kadang masih digunakan oleh beberapa komunitas, dan di beberapa tempat masih digunakan dan dilestarikan. (in)
- Les runes hongroises (en hongrois : székely magyar rovásírás ou simplement rovás) proviennent vraisemblablement de l'Alphabet de l'Orkhon et ont été utilisées jusqu'en 1850 dans certaines zones de Hongrie et de Transylvanie (actuellement Roumanie). Elles étaient l'écriture la plus répandue du hongrois jusqu'au Xe siècle ; le roi Étienne Ier (977-1038) imposa par la suite l'alphabet latin. (fr)
- ロヴァーシュ文字（ロヴァーシュもじ、rovásírás, székely rovásírás, székely-magyar rovás=𐲥𐳋𐳓𐳉𐳗-𐳘𐳀𐳎𐳀𐳢 𐲢𐳛𐳮𐳀𐳤）はおよそ西暦1000年以前にマジャル人が用いていたアルファベット。右横書き。 ロヴァーシュ (rovás) はハンガリー語で「彫る、刻む、記録する、書く」を意味する動詞 ró から派生した名詞で「刻み、書き」を意味する。イシュトヴァーン1世の改宗に見られるようなキリスト教の普及により次第にラテン文字が用いられるようになって廃れたが、トランシルヴァニアに住むセーケイ人の間では1850年代後半まで伝存した。20世紀初頭の復活、またここ20年の使用運動や技術的な発展により、現在の採用は全ハンガリー語圏において急激に広がっている。 現在の正書法においては、二字一組で書かれたり記号をつけたりして表す cs, gy, ly, ny, ö, sz, ty, ü, zs といった音素は一字で表される（dz, dzs, q, w, x, y は元はハンガリー語で用いられなかった音素であり、それに対応する文字はもともとなく、外来語や地名・人名などの歴史的な用法を除けば単独では用いられない。が、ロヴァーシュ文字の発展とともに新しい文字として利用者によって次々と作られ、現代ロヴァーシュ文字はある。） (ja)
- L'alfabeto ungherese antico (in lingua ungherese conosciuto come rovásírás, o székely rovásírás) è un sistema di scrittura alfabetico utilizzato dagli ungheresi durante l'Alto Medioevo (fra il VII e il X secolo, mentre tra i Siculi fu in uso fino al XVII secolo). Poiché ricorda l'alfabeto runico, viene anche chiamato alfabeto runico ungherese o rune ungheresi. (it)
- Ungerska runor (székely rovásírás) är ett alfabet som användes för ungerska fram till 900-talet. Runorna användes på ungerskt område innan Stefan I, Ungerns förste kristne kung, beordrade att alla förkristna skrifter skulle förstöras. Emellertid fortsatte bruket av ungerska runor på vissa håll i Transsylvanien ända fram på 1800-talet.[källa behövs] Där användes det främst av szeklerna, vilket har gett upphov till alfabetets ungerska namn, székely írás "szeklerskrift". Ungerska runor skrevs vanligtvis från höger till vänster (sv)
- Венгерские руны (венг. rovás írás (МФА: /ʁovaːʃ iːʁaːʃ/), дословно: резное письмо) — руническая письменность, которой пользовались венгры до начала XI века, когда первый христианский король Иштван I ввёл латиницу. Среди венгерских рун различают более архаичные письмена Карпатского бассейна (венг. Kárpát-medencei rovásírás), использовавшиеся ещё до прихода венгров в Паннонию, и позднейшие собственно венгерские, или венгерско-секейские (венг. székely–magyar rovásírás) письмена. (ru)
- Угорські руни (угор. rovás írás (МФА: /ʁovaːʃ iːʁaːʃ/), дослівно: різьблене письмо) — рунічна писемність, якою користувалися угорці до початку XI століття, коли перший християнський король Стефан I Святий ввів латиницю. Серед угорських рун розрізняють більш архаїчні письмена Карпатського басейну (угор. Kárpát-medencei rovásírás), що використовувалися ще до приходу угорців у Паннонію, і пізніші власне угорські, або угорсько-секейські (угор. székely-magyar rovásírás) письмена. (uk)
|
.svg)
.svg)
.jpg)
.svg)
.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
.svg)
.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
.svg)
_JB.svg)
.svg)
.svg)
_JB.svg)
_JB.svg)
.svg)
.svg)
.svg)
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)