| rdfs:comment
| - Das Konzentrationslager Farge war ein Außenlager des KZ Neuengamme. Es existierte von Oktober 1943 bis zum 10. April 1945, nach anderen Quellen vom 1. Juli 1943 bis 8. April 1945. Die Häftlinge dieses Lagers erbauten den etwa vier Kilometer entfernten U-Boot-Bunker Valentin. Das Konzentrationslager lag in der Neuenkirchener Heide zwischen den Ortschaften Schwanewede, Lüssum, Farge, Rekum und Neuenkirchen im Gebiet des heutigen Bundeslandes Niedersachsen. (de)
- Bremen-Farge concentration campFarge was subcamp number 179 of the Neuengamme concentration camp complex. It was established in the autumn of 1943. When established, it was the second largest Neuengamme satellite camp, although the only known prisoner count is 2092, recorded in March 1945. The prisoners were used as slave labour at the U-boot Bunker Valentin. The evacuation began on 10 April 1945 and survivors included . and . (en)
- Le camp de concentration de Farge était une annexe du camp de concentration de Neuengamme. Il a existé d'octobre 1943 au 10 avril 1945, et les prisonniers de ce camp ont construit le bunker Valentin à environ quatre kilomètres de là. Le camp de concentration était situé à Neuenkirchener Heide, près du village de Farge, entre les villages de Schwanewede, Lüßum et Rekum, dans la région de l'actuel Land de Basse-Saxe. (fr)
- Het concentratiekamp (KZ) Farge was een buitenkamp van het concentratiekamp Neuengamme . Het bestond van oktober 1943 tot 10 april 1945, volgens andere bronnen van 1 juli 1943 tot 8 april 1945. De gevangenen van dit kamp bouwden de ongeveer ongeveer vier kilometer verderop gelegen U-bootbunker Valentin. Het concentratiekamp lag op de Neuenkirchen Heide tussen de steden Schwanewede, Lüssum, Farge, Rekum en Neuenkirchen in wat nu de deelstaat Nedersaksen is. Vanaf 1944 was Hauptsturmführer van de Reserve Waffen-SS Ulrich Wahl de commandant van KZ Farge. Liste der Außenlager des KZ Neuengamme (nl)
|
| has abstract
| - Das Konzentrationslager Farge war ein Außenlager des KZ Neuengamme. Es existierte von Oktober 1943 bis zum 10. April 1945, nach anderen Quellen vom 1. Juli 1943 bis 8. April 1945. Die Häftlinge dieses Lagers erbauten den etwa vier Kilometer entfernten U-Boot-Bunker Valentin. Das Konzentrationslager lag in der Neuenkirchener Heide zwischen den Ortschaften Schwanewede, Lüssum, Farge, Rekum und Neuenkirchen im Gebiet des heutigen Bundeslandes Niedersachsen. Untergebracht wurden viele Häftlinge in einem unfertigen Treibstoffbunker, der für das Marine-Öllager Neuenkirchen gebaut worden war. Das Dach war durch Aufschüttung mit Sand getarnt worden. Auf dieser Bunkerdecke wurden zusätzliche Baracken für die Küche, Abort und Krankenbaracken für weitere Häftlinge und die Verwaltung des Lagers errichtet. Die Lebensbedingungen in diesem Rundbunker waren außerordentlich schlecht. Die Bewachung erfolgte durch Marinesoldaten aus dem Marinegemeinschaftslager. (de)
- Bremen-Farge concentration campFarge was subcamp number 179 of the Neuengamme concentration camp complex. It was established in the autumn of 1943. When established, it was the second largest Neuengamme satellite camp, although the only known prisoner count is 2092, recorded in March 1945. The prisoners were used as slave labour at the U-boot Bunker Valentin. The camp was sited at a large, naval–fuel–oil, storage facility; some prisoners were accommodated in an empty, giant, underground, fuel tank. The camp was commanded by an army captain, Ulrich Wahl, and the prisoners were guarded by a detachment of naval infantry. Only a handful of SS men were involved in the running of the camp. The prisoners included German political prisoners, as well as Russian, Polish, French and Greek prisoners of war. Work on the Valentin bunker took place around the clock, with workers forced to work 12–hour shifts. The heavy work resulted in a high death rate amongst prisoners. However, only the deaths of 553 French prisoners have been confirmed. The total number of deaths may be as high as 6000 as the names of the Polish and Russian dead were not recorded. The evacuation began on 10 April 1945 and survivors included . and . (en)
- Le camp de concentration de Farge était une annexe du camp de concentration de Neuengamme. Il a existé d'octobre 1943 au 10 avril 1945, et les prisonniers de ce camp ont construit le bunker Valentin à environ quatre kilomètres de là. Le camp de concentration était situé à Neuenkirchener Heide, près du village de Farge, entre les villages de Schwanewede, Lüßum et Rekum, dans la région de l'actuel Land de Basse-Saxe. De nombreux prisonniers ont été logés dans des soutes à combustibles construites pour le WiFo (Wirtschaftliche Forschungsgesesellschaft, alors responsable de l'approvisionnement de l'armée en matières premières stratégiques). Le toit avait été camouflé avec du sable. Sur ce plafond de bunker, des baraques supplémentaires ont été construites pour la cuisine, les toilettes, les baraques de malades, pour d'autres prisonniers et pour l'administration du camp. Les conditions de vie dans ce bunker circulaire étaient extrêmement mauvaises. Ce sont des soldats de la marine qui étaient responsables de la surveillance. (fr)
- Het concentratiekamp (KZ) Farge was een buitenkamp van het concentratiekamp Neuengamme . Het bestond van oktober 1943 tot 10 april 1945, volgens andere bronnen van 1 juli 1943 tot 8 april 1945. De gevangenen van dit kamp bouwden de ongeveer ongeveer vier kilometer verderop gelegen U-bootbunker Valentin. Het concentratiekamp lag op de Neuenkirchen Heide tussen de steden Schwanewede, Lüssum, Farge, Rekum en Neuenkirchen in wat nu de deelstaat Nedersaksen is. Veel gevangenen werden ondergebracht in een onvoltooide, ronde ondergrondse brandstofbunker die was gebouwd voor het marine-oliedepot van Neuenkirchen. Het dak van de bunker was gecamoufleerd met zand. Op dit dak werden extra kazernes voor de keuken, toiletten, ziekenbarakken voor andere gevangenen en de administratie van het kamp gebouwd. De leefomstandigheden in deze bunker waren buitengewoon slecht. De bewaking werd verzorgd door soldaten van het Marinegemeinschaftslager. De gevangenen van KZ Farge kwamen uit verschillende concentratiekampen. In Rekum zou onder de naam Valentin een bunker worden gebouwd die een U-boot werf moest beschermen tegen luchtaanvallen en directe toegang moest hebben tot de Weser. Het werk begon in 1943. De bunker is 426 meter lang en bijna 100 meter breed. Het complex is gebouwd door ongeveer 10.000 concentratiekampgevangenen en dwangarbeiders die voor de meer dan 100 betrokken bedrijven werkten (waaronder A. Wayss & Freytag, Hermann Möller (Wilhelmshaven), Lenz-Bau, Robert Kögel (Keulen), August Reiners, Gottfried Stehnke (Osterholz-Scharmbeck), Siemens-Schuckert Werke AG, Kieserling, Grün & Bilfinger, Gottlieb Tesch (Berlijn), Krupp AG (Rheinhausen), Dyckerhoff & Widmann (Hamburg), Carl Duve (Bremen-Farge), Gebrüder Neumann (Noord), Habermann & Cluckes (Berlijn)). De bouwbedrijven betaalden volgens loongroepen. Leidinggevenden ontvingen een uurloon van 1,29 RM (Reichsmark), voormannen ontvingen 1,05 RM, geschoolde arbeiders 0,95 RM, ongeschoolde arbeiders 0,73 RM en krijgsgevangenen 0,49 RM. De zogenaamde KZ-Hilfsarbeiter (dwangarbeiders uit concentratiekampen) kregen geen loon. In plaats daarvan betaalden de bedrijven 4,50 RM per dag werk voor een KZ-Hilfsarbeiter aan de SS -kampadministratie. Door de concentratiekampgevangenen uit te lenen, verwierf de SS aanzienlijke inkomsten, waarvan de meeste naar de hogere KZ-administratie ging en uiteindelijk naar het SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt ( SS-WVHA ). De kampautoriteiten gebruikten slechts ongeveer 1/3 van het inkomen van de gevangenen voor voedsel, bewaking, accommodatie, enz.. Dagelijks werd 0,70 RM van de gevangenen en de medewerkers van het kamp afgehouden als kostgeld en door het concentratiekamp als inkomen geboekt, zie afbeelding. In oktober 1943 werd een apart barakkenkamp ingericht, dat ondergeschikt was aan het Stammlager (hoofdkamp) in Neuengamme. Vanuit het Stammlager Neuengamme arriveerde in 1943 een transport van 3.000 gevangenen, waardoor KZ Farge een van de grootste buitenkampen van KZ Neuengamme was. De gevangenen kwamen voornamelijk uit Frankrijk, de Sovjet-Unie en Polen. Het kamp was ongeveer vier kilometer verwijderd van de bunkerbouwplaats in wat nu de gemeente Schwanewede is. De levensomstandigheden van de gevangenen waren onmenselijk, waardoor veel gevangenen stierven van honger, ondervoeding of uitputting. Talloze gevangenen werden door de SS gedood. Hoewel het aantal waarschijnlijk veel hoger was, zijn er uit die tijd slechts 553 doden bekend, omdat de SS aan het einde van de oorlog veel documenten vernietigde om hun misdaden te verdoezelen. De werkzaamheden aan de bunker werden eind maart 1945 na zware bombardementen gestaakt. Het kamp in Farge werd in het voorjaar van 1945 aangewezen als verzamelkamp voor alle buitenkampen in de omgeving van Bremen. De eerste dodenmarsen bereikten het kamp op 1 april 1945.Op 25 maart 1945 werd het buitenkamp Meppen-Versen ontruimd en verliet het eerste transport het kamp. In dit transport zaten ongeveer 1.700 Nederlandse gevangenen, aangevuld met gevangenen uit buitenkamp Meppen-Dalum. Op 1 april 1945 kwam dit transport aan in Cloppenburg, vanwaar 40 ernstig zieke gevangenen per vrachtwagen naar Farge werden overgebracht. De overige gevangenen werden op 3 april 1945 per trein naar Farge gebracht. Zij overnachtten niet in het kamp zelf, maar op een sportveld in de buurt. Dit transport verliet Farge op 4 april en bereikte KZ Neuengamme op 5 april 1945.De gevangenen uit de kampen Schützenhof, Bahrsplate en Riespott werden op 7 april 1945 in KZ Farge verzameld, wat betekent dat er tussen eind maart en begin april 1945 naar en vanaf KZ Farge werden getransporteerd. Het aantal doden is vanwege ontbrekende bronnen lastig vast te stellen. De schatting ligt tussen de 750 en 2.000 doden. KZ Farge werd op 10 april door de SS ontruimd. De gevangenen werden verdeeld over andere kampen. Sommigen werden gedwongen naar het opvangkamp Sandbostel ( dodenmars) te marcheren, alle zieken werden in treinen gepropt en richting Bergen-Belsen gedeporteerd. De trein bereikte het kamp echter nooit en kwam in Bremervörde terecht. Alle gevangenen die de ontberingen hadden overleefd, werden geëvacueerd naar Sandbostel . Er werden echter ook enkele gevangenen via Winsen/Luhe teruggebracht naar het hoofdkamp in Neuengamme. Vanaf 1944 was Hauptsturmführer van de Reserve Waffen-SS Ulrich Wahl de commandant van KZ Farge. Liste der Außenlager des KZ Neuengamme (nl)
|
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)