| dbo:abstract
|
- Vetxe (rus: вече, polonès: wiec, ucraïnès: віче) va ser una assemblea popular dels pobles eslaus en l'època medieval, sovint comparada amb els parlaments. El vetxe també pot ser comparat amb l'Ekklesia d'Atenes i d'altres polis de l'antiga Grècia. A la ciutat de Nóvgorod, on el vetxe va adquirir el major protagonisme, era molt similar a la thing nòrdic o al suís . La paraula deriva de l'arrel protoeslava větje, que significa «consell» o «parlar». La derivació semàntica que dona el significat a la paraula és paral·lela a la de la paraula «parlament». (ca)
- Věče (ze staroslovanského вѣште, věšte – „rada, místo promluv“) byl v období 10.–15. století sněm svobodných mužů na staré Rusi, navazující na raně středověká předstátní rodová shromáždění. Největšího významu věče dosáhly především v severozápadní Rusi: v Novgorodské a Pskovské republice. Podobně jako např. v severských zemích (Norsko, Švédsko, Dánsko, Anglie, Man, Faerské ostrovy, Island) nebo pozdějším Švýcarsku se na takových shromážděních demokraticky řešily a rozhodovaly nejrůznější otázky politicko-hospodářsko-vojenské: zúčastnění na věči – svolávaní k poradě zvoněním zvláštního „věčevého zvonu“ (rusky вечевой колокол, věčevoj kolokol) – mohli například zvolit či svrhnout knížete, rozhodovali také s kým bojovat a s kým naopak obchodovat, o vnitřních správních otázkách, zákonech apod. Věče byla ustanovena ve většině měst, k radě ke knížeti byli odesíláni jejich zástupci, kteří vlastně tvořili mocenskou protiváhu knížecí vládě – a záleželo na momentálních poměrech, zda dokonce věče nebyly dočasně i silnější, než sám vladař a mohly rozhodnout i o jeho svržení či povolání na trůn. (To byl třeba případ slavného Alexandra Něvského, jehož novgorodské věče nejprve vyhnalo z města, aby jej později zas povolalo zpět.) Svou autoritu však věče postupně ztratily v důsledku vpádu Tatarů (1237–42) ve prospěch knížat, jež byla nyní podřízena Zlaté hordě, útvaru se zcela jinými státoprávními metodami a tradicemi. Ve městech, která Tatary (resp. Mongoly) přímo dobyta nebyla (Novgorod, Pskov a Vjatka) věče udrželo svou roli po nejdelší čas, až do moskevské okupace těchto měst na konci 15. a začátku 16. století. Postupné vítězství silně autokratického Moskevského velkoknížectví nad všemi zbylými nástupnickými knížectvími po Kyjevské Rusi znamenalo zánik věčí a tudíž i potlačení samosprávného prvku v ruské společnosti – což byl příkrý rozdíl oproti vývoji v západní a střední Evropě. Pro budoucí charakter ruského státu i národa to mělo dalekosáhlé důsledky. (cs)
- Veĉeo (ruse вече, pole wiec, ukraine віче, beloruse веча, slavone вѣштє) estas popola konsiliĝo en mezepokaj slavaj landoj. Verŝajne, veĉeo aperis pli frue, en slavaj gentoj, kaj restis poste en aperintaj urbetoj kaj regnoj, dividante potencon kun princoj. Rajtoj de veĉeoj ne estis klare difinitaj kaj dependis de loko. La plej grandan potencon veĉeoj havis en la Novgoroda kaj respublikoj. La vorto devenis de la praslava vorto “*věti̯o” (konsilio). Unuafoje la vorto (en la formo веште) aperis en la skribita en Bulgario (Kodekso de Supraśl). Anstataŭ la vortoj “веште творять” (veĉeon creas aŭ veĉeon faras) en la greka originalo estas skribite “στασιάζουσιν” (ribelas). Temas pri sklavoj, kiuj malleĝe ariĝas kontraŭ sia mastro. (eo)
- Das Wetsche (russisch вече Veče, polnisch wiec) war eine Versammlung der Bevölkerung in russischen und polnischen Städten und ein Organ der Mitbestimmung oder der Selbstverwaltung. Zum ersten Mal wird diese Institution in einer Chronik 997 für die Stadt erwähnt, sie hatte ihren Höhepunkt im 12. Jahrhundert als sie in vielen russischen Teilfürstentümern als Vertragspartner des jeweiligen Regenten auftrat. In der Republik Nowgorod und in Pskow erlebte das Wetsche seine markanteste Ausprägung, diese wurden bis zum Ende des 15. Jahrhunderts von einem Wetsche regiert. Mit der Eingliederung der beiden Städte in das Großfürstentum Moskau 1478 beziehungsweise 1510 endete die Tradition des Wetsche in Russland. Russische Historiker des 18. und 19. Jahrhunderts sehen das Wetsche als Nachfolger der slawischen Stammesversammlungen und als Gegenentwurf zur russischen Autokratie. Im Polnischen ist das Wort „wiec“ im Sinne einer öffentlichen Kundgebungsversammlung (z. B. während Demonstrationen) auch heute noch gebräuchlich. (de)
- Veche (del ruso: вече), en polaco, wiec en ucraniano, віче, fue una asamblea popular de los pueblos eslavos de la época medieval, a menudo comparado con los parlamentos. El veche también puede ser comparada con la ekklesía de Atenas y otras polis de la antigua Grecia. La palabra "veche/wiec" deriva de la raíz proto-eslava *vēt-, cuyo significado es "consejo" o "hablar". La derivación semántica que da el significado a la palabra es paralela a la de la palabra "parlamento". (es)
- Le Vétché ou Veche (russe : вече, polonais : wiec, ukrainien : віче, biélorusse : веча, croate : vijeće, serbe : веће/veće) est une assemblée populaire médiévale dans plusieurs pays slaves.Le vétché était globalement similaire à la thing nordique ou la Landsgemeinde suisse. (fr)
- Veche (Russian: вече, tr. véče, IPA: [ˈvʲet͡ɕe]; Polish: wiec; Ukrainian: ві́че, romanized: víče, IPA: [ˈʋit͡ʃe]; Belarusian: ве́ча, romanized: viéča, IPA: [ˈvʲɛt͡ʂa]; Church Slavonic: вѣще, romanized: věšte) was a popular assembly in medieval Slavic countries. In Novgorod and in Pskov, where the veche acquired great prominence, the veche was broadly similar to the Norse thing or the Swiss Landsgemeinde. (en)
- 베체(교회 슬라브어: вѣштє)는 중세 슬라브족 국가들의 인민회 기구이다. 노브고로드와 프스코프에서 큰 명성을 얻었을 때의 베체는 노르드의 팅그 또는 스위스의 란츠게마인데와 대체로 비슷하다. (ko)
- La veče (in antico russo вѣче; in russo moderno вече, /ˈvʲeːtʃʲə/; in polacco wiec, /ˈvʲɛʦ/; in ucraino віче, /ˈvʲiːʈʂe/) era un'assemblea popolare tipica dei Paesi slavi del medioevo, spesso ritenuta un embrione di parlamento. La parola deriva da una radice protoslava *vēt- che significa "consiglio" o "discussione" (rappresentata anche nella parola "soviet"). La derivazione semantica che rende il significato della parola è simile a quella di parlamento. (it)
- ヴェーチェ (ロシア語: вече, ポーランド語: wiec, ウクライナ語: віче, ベラルーシ語: веча, 教会スラブ語: вѣштє) は、中世スラヴ諸国における民会の一種。ノヴゴロド共和国では、ヴェーチェはゲルマン社会のディングやスイスのと同様、国内の最高機関として機能した。 (ja)
- De Vetsje (Russisch: вече; Pools: wiec) of wetsje was de volksvergadering binnen middeleeuwse Slavische stadstaten en landen. In de late middeleeuwen werd de naam vetsje gebruikt voor een parlement in dergelijke landen. (nl)
- Wiec – w społeczeństwach pierwotnych, zgromadzenie ludności, w celu ustalenia jakichś kwestii mających wpływ na dobro ogółu. Na wiecu (np. u plemion słowiańskich) ważną funkcję zajmowała tzw. , tj. najstarsi członkowie plemienia/rodu, których głos był decydujący, np. w sprawach wojny, pokoju, wyborze władcy. W Polsce okresu średniowiecza terminem tym, wywodzącym się od prasłowiańskiego czasownika *wietati (mówić), określano radę możnych. Podejmowali oni decyzje w sprawach dzielnicy, szczególnie w czasie . Decydujący głos należał do władcy, który decydował o nadawaniu przywilejów immunitetowych, emisji monet, cłach, lokowaniu miast lub innych świadczeniach. Od XIV w. wiece przekształcały się w sejmiki. (pl)
- Vetje (ryska: вече, polska: wiec, ukrainska: віче, belarusiska: веча, kroatiska: vijeće, serbiska: веће, fornkyrkoslaviska: věšte, makedonska: совет) var en i medeltida slaviska riken. Den var en fortsättning på allmänna folkförsamlingar hos slaviska folkstammar när de bosatte sig vid permanenta handelsplatser och blev en del av ett demokratiskt styrelseskick när handelsplatserna blev städer i Kievriket. Befogenheterna för vetjen varierade mellan städerna, det kunde vara om prinsen som ärvde staden skulle accepteras, prinsen möjlighet att använda stadens milis och lokala frågor. Rätten att rösta tillhörde familjeledaren men alla manliga fria män kunde yttra sig. Vetjen hade störst betydelse under 1000- och 1100-talet men minskade när städerna runt Dnepr förlorade betydelse till städer i den nordöstra delen av Kievriket som saknade starka borgare. Efter Mongolväldets invasion 1240 och med prinsarnas hjälp minskade vetjens betydelse ytterligare för att i mitten på 1400-talet var borta i de flesta städerna. En av de sista vetjena var i Pskov och den upphörde 1510. (sv)
- Ве́че (от ст.‑слав. вѣтъ — «совет») — народное собрание в древней и средневековой Руси и у всех народов славянского происхождения до образования государственной власти для обсуждения общих дел и непосредственного решения насущных вопросов общественной, политической и культурной жизни; одна из исторических форм прямой демократии на территории славянских государств. Участниками веча могли быть «мужи» — главы всех сообщества (племени, рода, поселения, княжества). Их права на вече могли быть равными либо различаться в зависимости от социального статуса. В случае смерти мужа семью на вече должна была представлять его жена. Функции веча сближают его со скандинавским тингом и англосаксонским витенагемотом. (ru)
- Veche (em russo: вече; em polonês/polaco: wiec; também transliterado do russo como "viétche") eram as assembleias e os conselhos populares de Estados eslavos durante a Idade Média. Em Novogárdia, as veches adquiriram grande poder e influência, moldando a chamada Duma, já na época do Império Russo. (pt)
- 為制會（俄語：вече，波蘭語：wiec，烏克蘭語：віче，白俄羅斯語：веча，教會斯拉夫語：вѣштє）是中世紀斯拉夫人國家的一種公民會議。 在诺夫哥罗德這個為制會有著顯著影響的地方，其為制會與諾爾斯人的「庭」或瑞士的州民大會。 (zh)
- Ві́че (дав.-рус. вѣче, староцерк.-слов. вѣште) — загальні збори громадян міст Україна-Русь для розгляду громадських справ. Засвідчені у всіх слов'янських народів, під схожими назвами (серб. ве́ħе, виjе́ħе, дав.-чеськ. věce, пол. wiec), що виводяться з прасл. *věti̯o (пор. «віщати», «відвіт»). (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Vetxe (rus: вече, polonès: wiec, ucraïnès: віче) va ser una assemblea popular dels pobles eslaus en l'època medieval, sovint comparada amb els parlaments. El vetxe també pot ser comparat amb l'Ekklesia d'Atenes i d'altres polis de l'antiga Grècia. A la ciutat de Nóvgorod, on el vetxe va adquirir el major protagonisme, era molt similar a la thing nòrdic o al suís . La paraula deriva de l'arrel protoeslava větje, que significa «consell» o «parlar». La derivació semàntica que dona el significat a la paraula és paral·lela a la de la paraula «parlament». (ca)
- Veche (del ruso: вече), en polaco, wiec en ucraniano, віче, fue una asamblea popular de los pueblos eslavos de la época medieval, a menudo comparado con los parlamentos. El veche también puede ser comparada con la ekklesía de Atenas y otras polis de la antigua Grecia. La palabra "veche/wiec" deriva de la raíz proto-eslava *vēt-, cuyo significado es "consejo" o "hablar". La derivación semántica que da el significado a la palabra es paralela a la de la palabra "parlamento". (es)
- Le Vétché ou Veche (russe : вече, polonais : wiec, ukrainien : віче, biélorusse : веча, croate : vijeće, serbe : веће/veće) est une assemblée populaire médiévale dans plusieurs pays slaves.Le vétché était globalement similaire à la thing nordique ou la Landsgemeinde suisse. (fr)
- Veche (Russian: вече, tr. véče, IPA: [ˈvʲet͡ɕe]; Polish: wiec; Ukrainian: ві́че, romanized: víče, IPA: [ˈʋit͡ʃe]; Belarusian: ве́ча, romanized: viéča, IPA: [ˈvʲɛt͡ʂa]; Church Slavonic: вѣще, romanized: věšte) was a popular assembly in medieval Slavic countries. In Novgorod and in Pskov, where the veche acquired great prominence, the veche was broadly similar to the Norse thing or the Swiss Landsgemeinde. (en)
- 베체(교회 슬라브어: вѣштє)는 중세 슬라브족 국가들의 인민회 기구이다. 노브고로드와 프스코프에서 큰 명성을 얻었을 때의 베체는 노르드의 팅그 또는 스위스의 란츠게마인데와 대체로 비슷하다. (ko)
- La veče (in antico russo вѣче; in russo moderno вече, /ˈvʲeːtʃʲə/; in polacco wiec, /ˈvʲɛʦ/; in ucraino віче, /ˈvʲiːʈʂe/) era un'assemblea popolare tipica dei Paesi slavi del medioevo, spesso ritenuta un embrione di parlamento. La parola deriva da una radice protoslava *vēt- che significa "consiglio" o "discussione" (rappresentata anche nella parola "soviet"). La derivazione semantica che rende il significato della parola è simile a quella di parlamento. (it)
- ヴェーチェ (ロシア語: вече, ポーランド語: wiec, ウクライナ語: віче, ベラルーシ語: веча, 教会スラブ語: вѣштє) は、中世スラヴ諸国における民会の一種。ノヴゴロド共和国では、ヴェーチェはゲルマン社会のディングやスイスのと同様、国内の最高機関として機能した。 (ja)
- De Vetsje (Russisch: вече; Pools: wiec) of wetsje was de volksvergadering binnen middeleeuwse Slavische stadstaten en landen. In de late middeleeuwen werd de naam vetsje gebruikt voor een parlement in dergelijke landen. (nl)
- Wiec – w społeczeństwach pierwotnych, zgromadzenie ludności, w celu ustalenia jakichś kwestii mających wpływ na dobro ogółu. Na wiecu (np. u plemion słowiańskich) ważną funkcję zajmowała tzw. , tj. najstarsi członkowie plemienia/rodu, których głos był decydujący, np. w sprawach wojny, pokoju, wyborze władcy. W Polsce okresu średniowiecza terminem tym, wywodzącym się od prasłowiańskiego czasownika *wietati (mówić), określano radę możnych. Podejmowali oni decyzje w sprawach dzielnicy, szczególnie w czasie . Decydujący głos należał do władcy, który decydował o nadawaniu przywilejów immunitetowych, emisji monet, cłach, lokowaniu miast lub innych świadczeniach. Od XIV w. wiece przekształcały się w sejmiki. (pl)
- Veche (em russo: вече; em polonês/polaco: wiec; também transliterado do russo como "viétche") eram as assembleias e os conselhos populares de Estados eslavos durante a Idade Média. Em Novogárdia, as veches adquiriram grande poder e influência, moldando a chamada Duma, já na época do Império Russo. (pt)
- 為制會（俄語：вече，波蘭語：wiec，烏克蘭語：віче，白俄羅斯語：веча，教會斯拉夫語：вѣштє）是中世紀斯拉夫人國家的一種公民會議。 在诺夫哥罗德這個為制會有著顯著影響的地方，其為制會與諾爾斯人的「庭」或瑞士的州民大會。 (zh)
- Ві́че (дав.-рус. вѣче, староцерк.-слов. вѣште) — загальні збори громадян міст Україна-Русь для розгляду громадських справ. Засвідчені у всіх слов'янських народів, під схожими назвами (серб. ве́ħе, виjе́ħе, дав.-чеськ. věce, пол. wiec), що виводяться з прасл. *věti̯o (пор. «віщати», «відвіт»). (uk)
- Věče (ze staroslovanského вѣште, věšte – „rada, místo promluv“) byl v období 10.–15. století sněm svobodných mužů na staré Rusi, navazující na raně středověká předstátní rodová shromáždění. Největšího významu věče dosáhly především v severozápadní Rusi: v Novgorodské a Pskovské republice. Podobně jako např. v severských zemích (Norsko, Švédsko, Dánsko, Anglie, Man, Faerské ostrovy, Island) nebo pozdějším Švýcarsku se na takových shromážděních demokraticky řešily a rozhodovaly nejrůznější otázky politicko-hospodářsko-vojenské: zúčastnění na věči – svolávaní k poradě zvoněním zvláštního „věčevého zvonu“ (rusky вечевой колокол, věčevoj kolokol) – mohli například zvolit či svrhnout knížete, rozhodovali také s kým bojovat a s kým naopak obchodovat, o vnitřních správních otázkách, zákonech apod. (cs)
- Veĉeo (ruse вече, pole wiec, ukraine віче, beloruse веча, slavone вѣштє) estas popola konsiliĝo en mezepokaj slavaj landoj. Verŝajne, veĉeo aperis pli frue, en slavaj gentoj, kaj restis poste en aperintaj urbetoj kaj regnoj, dividante potencon kun princoj. Rajtoj de veĉeoj ne estis klare difinitaj kaj dependis de loko. La plej grandan potencon veĉeoj havis en la Novgoroda kaj respublikoj. La vorto devenis de la praslava vorto “*věti̯o” (konsilio). (eo)
- Das Wetsche (russisch вече Veče, polnisch wiec) war eine Versammlung der Bevölkerung in russischen und polnischen Städten und ein Organ der Mitbestimmung oder der Selbstverwaltung. Zum ersten Mal wird diese Institution in einer Chronik 997 für die Stadt erwähnt, sie hatte ihren Höhepunkt im 12. Jahrhundert als sie in vielen russischen Teilfürstentümern als Vertragspartner des jeweiligen Regenten auftrat. (de)
- Ве́че (от ст.‑слав. вѣтъ — «совет») — народное собрание в древней и средневековой Руси и у всех народов славянского происхождения до образования государственной власти для обсуждения общих дел и непосредственного решения насущных вопросов общественной, политической и культурной жизни; одна из исторических форм прямой демократии на территории славянских государств. (ru)
- Vetje (ryska: вече, polska: wiec, ukrainska: віче, belarusiska: веча, kroatiska: vijeće, serbiska: веће, fornkyrkoslaviska: věšte, makedonska: совет) var en i medeltida slaviska riken. Den var en fortsättning på allmänna folkförsamlingar hos slaviska folkstammar när de bosatte sig vid permanenta handelsplatser och blev en del av ett demokratiskt styrelseskick när handelsplatserna blev städer i Kievriket. Befogenheterna för vetjen varierade mellan städerna, det kunde vara om prinsen som ärvde staden skulle accepteras, prinsen möjlighet att använda stadens milis och lokala frågor. Rätten att rösta tillhörde familjeledaren men alla manliga fria män kunde yttra sig. Vetjen hade störst betydelse under 1000- och 1100-talet men minskade när städerna runt Dnepr förlorade betydelse till städer i d (sv)
|
