| dbo:abstract
|
- Jonas Malheiros Savimbi (3. srpna 1934, Munhango, Angola – 22. února 2002), byl dlouholetý vůdce opozičního hnutí UNITA v Angole. Savimbiho otec byl přednosta železniční stanice a příslušník nejpočetnějšího angolského etnika – . Savimbi patřil k malé části Angolanů, která měla možnost hlubšího vzdělání. V dětství vystřídal několik misionářských škol, později získal stipendium pro studium v Portugalsku, kde dva roky studoval medicínu. Ozbrojený boj za nezávislost však byl lákavější, a tak se nedostudovaný vrátil do vlasti a připojil se k bojovníkům União dos Populações de Angola (UPA – Svaz národů Angoly). Později uváděl, že získal doktorát ve Švýcarsku, nejspíš to však nebyla pravda. Savimbiho ctižádostivost a také pověstné vynikající řečnické schopnosti mu brzy přinesly postavení jakéhosi „ministra zahraničí“ Frente Nacional de Libertação de Angola (FNLA – Národní fronta pro osvobození Angoly), do které se UPA přetvořil. Roku 1964 opustil s dalšími ovimbundskými bojovníky FNLA a roku 1966 založil União Nacional para a Independência Total de Angola (UNITA – Národní svaz za úplnou nezávislost Angoly). UNITA brutálně bojovala jak s portugalskými kolonizátory, tak s konkurenčními povstaleckými skupinami – FNLA a Movimento Popular de Libertação de Angola (MPLA, Lidové hnutí za osvobození Angoly. Protože rivalové UNITA již měli v mezinárodním prostředí studené války své patrony (FNLA USA a MPLA SSSR), přijal Savimbi spolu s čínskou podporou i maoistickou doktrínu. Ve vedení UNITA praktikoval naprostou diktaturu velitele. Poté, co roku 1984 přestala být FNLA akceschopná, začaly USA podporovat Savimbiho UNITA. Roku 1986 pak byl s prezidentskými poctami přijat R. Reaganem v Bílém domě jako představitel demokratických sil v Angole. V roce 1992 v prezidentských volbách kandidoval proti dosavadnímu prezidentovi J. E. dos Santosovi. Poté, co předběžné výsledky ukázaly dos Santosovu převahu, zpochybnil výsledky voleb a obnovil boje s vládou. V následujících letech podepsal Savimbi mnoho dohod a stejný počet jich porušil. Dos Santos ve snaze nalézt řešení konfliktu mu nabídl i post viceprezidenta, Savimbi se však vždy nakonec opětovně chopil zbraní. Byl zabit při přepadení angolskými vládními vojsky 22. února 2002. Savimbiho smrt potvrdila tezi, že právě on byl největší překážkou na cestě k mírové dohodě, která by ukončila dlouholetou angolskou občanskou válku. Dohoda, která ukončila dlouhotrvající občanský konflikt v Angole, byla podepsána začátkem dubna 2002. (cs)
- جوناس مالهير سافيمبي (بالبرتغالية: Jonas Malheiro Savimbi) سياسي أنغولي (3 أغسطس 1934 ـ 22 فبراير 2002) وزعيم ومؤسس حركة يونيتا المضادة للشيوعية. خاض سافيمبي مع حزبه يونيتا حربا طويلة ضد حركة إمبلا الشيوعية في الحرب الأهلية الأنغولية حتى قتل في اشتباك مع قوات الحكومة في 2002. كان سافيمبي يتلقى الدعم من حكومات الولايات المتحدة وجمهورية الصين الشعبية وجنوب أفريقيا وتلقى دعما اخر من عدة قادة أفارقة مثل رئيس ساحل العاج ورئيس زائير موبوتو سيسيسيكو الذي كان دائما ينفي هذا الدعم. ومن الداعمين أيضا كان الملك الحسن الثاني ملك المغرب والرئيس من زامبيا. ودخلت دول أوربية مجال الدعم هذا كالبرتغال وفرنسا. قضى سافيمبي معظم حياته يقاتل حكومات أنغولا الماركسية التي تتلقى الدعم والأسلحة والمستشارين العسكريين من الاتحاد السوفيتي وكوبا ونيكاراغوا التي كان يحكمها حزب ساندنستساس الشيوعي. وأصبحت الحرب الأنجولية إحدى أبرز صراعات العالم الثالث والحرب الباردة. (ar)
- Jonas Malheiro Savimbi fou un polític i líder militar d'Angola. Fundador i líder de la Unió Nacional per la Total Independència d'Angola (UNITA), el primer moviment que utilitzà la guerra de guerrilles contra el poder colonial portuguès, entre 1966 i 1974, després es va enfrontar amb el Moviment Popular d'Alliberament d'Angola (MPLA), el seu rival, durant el conflicte de descolonització, 1974–75, i després de la independència del país el 1975, va lluitar contra el MPLA en la Guerra Civil Angolesa fins a la seva mort en un combat contra tropes del govern el 2002. (ca)
- Ο Τζόνας Μαλέιρο Σαβίμπι (πορτογαλικά: Jonas Malheiro Savimbi, 3 Αυγούστου 1934 – 22 Φεβρουαρίου 2002) ήταν Ανγκολέζος επαναστάτης πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης που ίδρυσε και ηγήθηκε της Εθνικής Ένωσης για την Ολική Ανεξαρτησία της Αγκόλας (UNITA). Η UNITA διεξήγαγε ανταρτοπόλεμο κατά της αποικιοκρατίας της Πορτογαλίας από το 1966 έως το 1974 και στη συνέχεια αντιμετώπισε το Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Ανγκόλας. Ο Σαβίμπι σκοτώθηκε σε σύγκρουση με κυβερνητικά στρατεύματα το 2002. (el)
- Jonas Malheiro Savimbi (* 3. August 1934 in Munhango, Provinz Bié, Angola; † 22. Februar 2002 in , Provinz Moxico, Angola) war angolanischer Politiker und Anführer der antikolonialen Bewegung UNITA, die nach der Unabhängigkeit des Landes einen Bürgerkrieg gegen die amtierende MPLA-Regierung führte und inzwischen eine politische Partei ist. (de)
- Jonas Malheiro SAVIMBI (naskiĝinta la 3-an de aŭgusto 1934 en /Provinco Bié, mortinta la 22-an de februaro 2002 en , Provinco Moxico) estis angola politikisto kaj gvidanto de la kontraŭkoloniisma movado UNITA, kiu post la ekmemstareco faris enlandan militon kontraŭ la MPLA-registaro. Nuntempe temas pri civila normala politika partio. Pri Savimbi skribis relative pozitive i.a. la aŭstra ĵurnalisto Fritz Sitte. (eo)
- Jonas Malheiro Savimbi angolar politikaria izan zen. UNITA (Angolaren Erabateko Independentziaren aldeko Batasun Nazionala) gerrilla-taldeko burua. Portugalen kolonizazioaren aurka hasi zen borrokan, hogei urte zituela. 1966an, antolaketa politikoaren beharra ikusita, Angolaren Erabateko Independentziaren aldeko Batasun Nazionala sortu zuen, komunismoaren aurkakoa. 1975ean, Angolak askatasuna lortu zuenean, gerra gogorra hasi zen UNITAren eta gobernuaren artean. Angolaren Askapenaren Aldeko Herri Mugimenduak (MPLA), Sobietar Batasunaren eta Kubaren laguntzarekin, Angolako aginpidea lortu zuenean, Savimbik Hegoafrika, Estatu Batuen eta Zaireko gobernuaren laguntza eskatu zuen, komunismoaren mehatxuari aurre egin ahal izateko. Gerra luze baten ondoren, 1989an lehen su-eten ofiziala jarri zen indarrean. Dos Santos demokraziarako bidea urratzen hasi zen, eta UNITAri hauteskundeetan parte hartzeko baimena eman zion. Hauteskundeak, baina, ez ziren egin. Borrokak etenik gabe jarraitu zuen, eta negoziazio amaigabeetan urtebete joan ondoren, Savimbi eta Dos Santosek Bicesseko ituna izenpetu zuten, 1991ko maiatzaren 1ean, Estorilen. Hamasei urteetan milioi bat pertsona baino gehiago hil ziren gerran. Hilabete geroago, Jonas Savimbi eta Dos Santosek, Lisboan beste menia bat izenpetzeko elkartuta, 1992ko irailerako deitu zituzten lehen hauteskunde demokratikoak. Eragozpenak eragozpen, lehen hauteskundeak egin ziren: Savimbik botoen %40 eskuratu zituen eta Dos Santosek %49. Savimbik, baina, ez zituen emaitzak onartu. Azkenik, UNITAk hauteskundeen emaitzak onartu zituen, Bicesseko itunen baliagarritasuna onartu zuen, eta bi aldeek su-etena erabaki zuten, UNITAren desmilitarizazioa barne. 2002an Angolako gobernuko tropek hil zuten. (eu)
- Jonas Malheiro Savimbi (Portuguese: [ˈʒɔnɐʃ ˈsavĩbi]; 3 August 1934 – 22 February 2002) was an Angolan revolutionary politician and rebel military leader who founded and led the National Union for the Total Independence of Angola (UNITA). UNITA waged a guerrilla war against Portuguese colonial rule from 1966 to 1974, then confronted the People's Movement for the Liberation of Angola (MPLA) during the Angolan Civil War. Savimbi was killed in a clash with government troops in 2002. (en)
- Jonas Savimbi (Munhango, Moxico; 3 de agosto de 1934-Lucusse, Moxico; 22 de febrero de 2002) fue un militar angoleño. Fue el fundador de UNITA, cuyo objetivo inicial era el de liberar Angola del dominio colonial portugués y, con posterioridad, del gobierno de partido único del izquierdista MPLA, al que era ideológicamente opuesto. (es)
- Jonas Malheiro Savimbi (bahasa Portugis: ; 3 Agustus 1934 – 22 Februari 2002) adalah seorang pemimpin politik dan militer Angola yang dikenal sebagai pendiri Uni Nasional untuk Kemerdekaan Penuh Angola (UNITA). UNITA pertama-tama melancarkan perang gerilya melawan penjajah Portugis pada tahun 1966–74, dan kemudian berhadapan dengan Gerakan Rakyat untuk Pembebasan Angola (MPLA) selama Perang Saudara Angola hingga Savimbi tewas saat bentrok dengan pasukan pemerintah pada tahun 2002. (in)
- Jonas Malheiro Savimbi, né le 3 août 1934 à Munhango (Angola portugais) et tué au combat le 22 février 2002 à Lucusse (Angola), est un chef nationaliste angolais. Il est né dans la province de Moxico et issu de l’ethnie ovimbundu. Il a été le fondateur du mouvement politique et militaire angolais, l'Union nationale pour l'indépendance totale de l'Angola (União Nacional para a Independência Total de Angola, UNITA), créée en 1966 pour se joindre au Front national de libération de l'Angola, FNLA (Frente Nacional de Libertação de Angola) et au Mouvement populaire de libération de l'Angola, MPLA (Movimento Popular de Libertação de Angola) dans la lutte contre la domination coloniale portugaise. Il est surnommé « Galo Negro » (Coq noir) et « Jaguar Negro dos Jagas » (Jaguar noir des Jagas). (fr)
- Jonas Malheiro Savimbi, soprannominato O mais velho , è stato un politico e guerrigliero angolano. (it)
- ジョナス・マリェイロ・サヴィンビ（Jonas Malheiro Savimbi、1934年8月3日 - 2002年2月22日）は、アンゴラの政治家、民族主義者、ゲリラ活動家。反政府武装勢力「アンゴラ全面独立民族同盟」（UNITA）の創始者で、同組織の軍事部門であるの司令官でもあった。ジョナス・サビンビとも表記される。30年以上続いたアンゴラ内戦の当事者。 (ja)
- 조나스 말례이루 사빔비(포르투갈어: Jonas Malheiro Savimbi, 1934년 8월 3일 ~ 2002년 2월 22일)는 앙골라의 독립운동가이자 정치가이다. 철도 역장의 아들로 태어나 선교학교에서 교육을 받고 해외유학을 위해 장학금을 받았다. 포르투갈 리스본 대학교에서 의학을 전공했고 스위스 로잔 대학교에서 정치학박사학위를 받았다. 1961년에 앙골라의 독립지도자 가 주도하는 앙골라 인민연합(UPA)에 가입했다. 당시 이 단체는 앙골라인민해방운동(MPLA)와 경쟁하고 있었다. 그러나 1966년 사빔비는 올덴 호베르투와 결별하고 앙골라 완전 독립 민족 동맹(UNITA)을 결성해 포르투갈에 대항해 싸웠다. UNITA는 남부 앙골라에 기반을 두고 MPLA과 앙골라 내전을 벌였는데 UNITA는 중화인민공화국, 남아프리카 공화국, 미국 등으로부터 원조를 받았다. 1992년 정부와 평화 협정을 맺고 총선에 참여했으나 패배하자 다시 무력 저항을 시작했고 1994년 UN이 중재한 평화 협정에 다시 서명해 부통령 자리가 제안되었으나 계속 고원에서 무력 투쟁을 벌였다. 2002년 2월 22일 결국 목시코 지방에서 남아프리카 특수부대와 이스라엘 용병, 앙골라 정부군들과 교전을 벌이다 머리, 다리, 목, 상체에 15발에 달하는 기관총 사격을 받고 전사했다. 사후 UNITA는 구심점을 잃고 를 후계자로 세웠으나 그도 전사했으며 뒤를 이은 도 항복을 선언해 8월 1일 반군 5만 명을 해체했다. (ko)
- Jonas Malheiro Savimbi was de leider van UNITA, de anticommunistische organisatie in Angola die vanaf halverwege de jaren zestig eerst tegen de Portugese koloniale machthebber streed en vervolgens vanaf 1975 tegen de marxistische MPLA-regering, in de Angolese Burgeroorlog. UNITA is de op een na grootste politieke partij van Angola. Savimbi kwam in 2002 om het leven bij een aanval van het leger op Unita-troepen in het zuidoosten van Angola. Hij was "een raadselachtige man, die vriend en vijand tot wanhoop dreef", schreef de Volkskrant kort na zijn overlijden. Hij had op dat moment weinig politieke vrienden meer, nadat hij in het najaar van 1992 de eerste vrije verkiezingen in Angola had verloren. Hij besloot daarop opnieuw naar de wapens te grijpen en nam het wederom op tegen de regerende en op marxistische leest geschoeide MPLA. Savimbi werd in 1934 geboren als zoon van de stationschef, langs de belangrijke Benguela-spoorweg dwars door het land naar Zambia. Zijn grootvader was een plaatselijke vorst, die was afgezet door het Portugese koloniale bewind. Hij groeide op in zijn geboorteplaats in de centrale provincie Bié. Tot zijn woede bemerkte Savimbi dat andere volkeren, onder wie de door de MPLA-gezinde 's aan de kust, neerkeken op de bevolkingsgroep waartoe hij behoorde: de 's. Savimbi zag zichzelf als de gewone jongen uit het binnenland, die zich via missiescholen had opgewerkt en in Portugal medicijnen mocht studeren. Die studie maakte hij nooit af. Hij ging in Lausanne politicologie en rechten studeren. Daar haalde hij naar eigen zeggen de doctorstitel waarmee hij de rest van zijn leven wilde worden aangesproken. Na een flirt met de bevrijdingsbeweging en een guerrillatraining aan de militaire academie van Nanking in China richtte hij in 1966 zijn eigen bevrijdingsbeweging op. Savimbi en zijn Unita-rebellen voerden een harde oorlog waarbij burgers werden ontvoerd en dorpen uitgemoord. Het MPLA-leger trad even genadeloos op. Het gevolg was een van de bloedigste oorlogen in Afrika, met naar schatting een half miljoen doden, tienduizenden verminkten door landmijnen en miljoenen vluchtelingen. Savimbi, aanvankelijk beïnvloed door Mao Zedong, kwam min of meer toevallig in het westerse kamp terecht in de Koude Oorlog. Toen Portugal Angola in 1975 onafhankelijkheid verleende, werd de macht overgedragen aan de MPLA, een bondgenoot van de Sovjet-Unie, die de hoofdstad Luanda in handen had. Het machtige leger van het apartheidsregime in Zuid-Afrika zette echter een invasie in tegen de "communistische machtsovername" in Luanda. Unita kreeg zo een bondgenoot. De Zuid-Afrikaanse aanval werd afgeslagen met hulp van Cubaanse soldaten, maar tot 1990 kon Unita rekenen op de financiële en militaire hulp van Zuid-Afrika. Daarnaast kreeg Savimbi vanaf 1975 geheime steun van de Amerikaanse inlichtingendienst CIA. Toen Unita maart 1976 door bombardementen bijna was vernietigd, begon Savimbi aan wat de geschiedenis zou ingaan als "de lange mars", een barre tocht van vijf maanden door de bush die maar 79 van zijn manschappen overleefden. Met die mars vestigde hij zijn reputatie als moedige, meedogenloze leider. In de jaren tachtig werd de Amerikaanse steun aan Unita openlijk. President Ronald Reagan ontving Savimbi in 1986 op het Witte Huis en noemde hem een "vrijheidsstrijder" tegen het communisme. De Verenigde Staten stelden hem in staat om vlak bij de grens met Namibië het Potemkin-dorp Jamba te bouwen waarmee hij op buitenlandse gasten grote indruk maakte: met een jungle-ziekenhuis, scholen, een stadion, verkeerslichten en een vliegveld met Unita-douane. Het einde van de Koude Oorlog bracht Savimbi niet waarop hij op gehoopt had en dat was de macht. Onder grote internationale druk tekenden Savimbi en de Angolese MPLA-president José Eduardo dos Santos in 1991 een vredesakkoord dat voorzag in verkiezingen, die Unita in de ogen van Savimbi wel moest winnen omdat de MPLA zich door wanbeleid niet alleen op het platteland maar ook in de stad steeds meer gehaat had gemaakt. Maar Savimbi maakte de kapitale fout door in zijn verkiezingstoespraken over "de afrekening" te beginnen. Op het cruciale moment gaf een meerderheid van de bevolking toch de voorkeur aan "de dief" boven "de moordenaar". Niettemin bleef Unita een geduchte guerrillaorganisatie, die zichzelf bedroop met de lucratieve smokkel van diamanten. Op 20 november 1994 sloot Savimbi opnieuw een vredesakkoord, nadat hij toch weer in het defensief was gedrongen. De Unita-leider zou vicepresident worden. Maar het spelen van de tweede viool paste niet bij de prominente rol die hij zich in de Afrikaanse geschiedenis had toebedacht. Als eind 1998 duidelijk is dat van het vredesakkoord niks terechtkomt, lanceert de regering een "oorlog die voorgoed een einde moet maken aan de oorlog". Dos Santos zette een meedogenloos offensief in, dat Savimbi uiteindelijk het leven kostte. (nl)
- Jonas Malheiro Savimbi (ur. 3 sierpnia 1934 w w Prowincji Bié, Angola - 22 lutego 2002) – polityk angolski, współzałożyciel i przywódca ruchu UNITA. Uczęszczał do protestanckiej szkółki misyjnej, następnie odbył studia na uniwersytecie w Lozannie. W 1961 roku dołączył do założonego przez Holdena Roberto Związku Ludności Angoli (następnie Narodowy Front Wyzwolenia Angoli). W 1966 roku odszedł z organizacji i utworzył odrębny Narodowy Związek na rzecz Całkowitego Wyzwolenia Angoli, który stał się jedną z trzech organizacji biorących udział w wojnie o niepodległość. Po uzyskaniu niepodległości w 1975 roku, wdał się w wojnę domową z rządzącym Ludowym Ruchem Wyzwolenia Angoli. W tym samym roku ogłosił się premierem krótkotrwałej i samozwańczej Ludowo-Demokratycznej Republiki Angoli. Popierany przez apartheidowską Republikę Południowej Afryki zajął południową część Angoli. W latach 80. kontynuował wojnę z rządem. W 1991 roku zawarł z rządem traktat pokojowy. Rok później wziął udział w wyborach prezydenckich, które przegrał z urzędującym José Eduardo dos Santosem. Po wyborach z przerwami kontynuował antyrządową kampanię rebeliancką. Wojna zakończyła się w chwili jego śmierci z rąk żołnierzy sił rządowych w 2002 roku. (pl)
- Jonas Malheiro Sidónio Savimbi (Munhango, 3 de agosto de 1934 — Lucusse, 22 de fevereiro de 2002) foi um cientista social, político e guerrilheiro angolano, líder da União Nacional para a Independência Total de Angola (UNITA) durante mais de trinta anos. Durante a luta pela independência e a guerra civil teve, em diferentes fases, o apoio dos governos dos Estados Unidos da América, da República Popular da China, do regime do apartheid da África do Sul, de vários líderes africanos e de mercenários estrangeiros. Savimbi passou grande parte de sua vida a lutar primeiro contra a ocupação colonial portuguesa e, depois da independência de Angola, contra o governo angolano. (pt)
- Jonas Malheiro Savimbi, född 3 augusti 1934 i provinsen Moxico, Angola, död 22 februari 2002 i provinsen Moxico, Angola, var en angolansk rebelledare och politiker. Han grundade och ledde "União Nacional para a Independência Total de Angola", UNITA (sv. Nationella unionen för Angolas fullständiga självständighet). (sv)
- Жонас Мальєйру Савімбі (порт. Jonas Malheiro Savimbi; 3 серпня 1934, Біє — 22 лютого 2002, Мошико) — ангольський політичний і військовий діяч, партизанський лідер, засновник повстанського руху та політичної партії УНІТА. Лідер УНІТА з 13 березня 1966 року до 22 лютого 2002 року. Активний учасник ангольської війни за незалежність і громадянської війни. Кандидат в президенти Анголи на виборах 1992 року. Видатний діяч «холодної війни» і світового антикомуністичного руху. (uk)
- Жо́наш Малье́йру Сави́мби, в русскоязычном написании часто Жонас Савимби (порт. Jonas Malheiro Savimbi; 3 августа 1934, Муньянго, Бие, Португальская Ангола — 22 февраля 2002, , Мошико, Республика Ангола) — ангольский политический и военный деятель, партизанский лидер, основатель повстанческого движения и политической партии УНИТА. Лидер УНИТА c 13 марта 1966 по 22 февраля 2002. Активный участник ангольской войны за независимость и гражданской войны, главнокомандующий партизанской армией ФАЛА. Кандидат в президенты Анголы на выборах 1992. Видный деятель Холодной войны и мирового антисоветского и антиимпериалистического движения. (ru)
- 若纳斯·马列罗·萨文比（Jonas Malheiro Savimbi，1934年8月3日－2002年2月22日），安哥拉反政府武装争取安哥拉彻底独立全国联盟领导人。1960年代，萨文比领导安盟从事反对葡萄牙殖民统治的武装斗争，1975年安哥拉独立后，因政见不同，萨文比与安哥拉人民解放运动所建立的安哥拉政府展开内战。2002年，萨文比在战斗中阵亡，安哥拉内战结束。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Jonas Malheiro Savimbi fou un polític i líder militar d'Angola. Fundador i líder de la Unió Nacional per la Total Independència d'Angola (UNITA), el primer moviment que utilitzà la guerra de guerrilles contra el poder colonial portuguès, entre 1966 i 1974, després es va enfrontar amb el Moviment Popular d'Alliberament d'Angola (MPLA), el seu rival, durant el conflicte de descolonització, 1974–75, i després de la independència del país el 1975, va lluitar contra el MPLA en la Guerra Civil Angolesa fins a la seva mort en un combat contra tropes del govern el 2002. (ca)
- Ο Τζόνας Μαλέιρο Σαβίμπι (πορτογαλικά: Jonas Malheiro Savimbi, 3 Αυγούστου 1934 – 22 Φεβρουαρίου 2002) ήταν Ανγκολέζος επαναστάτης πολιτικός και στρατιωτικός ηγέτης που ίδρυσε και ηγήθηκε της Εθνικής Ένωσης για την Ολική Ανεξαρτησία της Αγκόλας (UNITA). Η UNITA διεξήγαγε ανταρτοπόλεμο κατά της αποικιοκρατίας της Πορτογαλίας από το 1966 έως το 1974 και στη συνέχεια αντιμετώπισε το Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Ανγκόλας κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου της Ανγκόλας. Ο Σαβίμπι σκοτώθηκε σε σύγκρουση με κυβερνητικά στρατεύματα το 2002. (el)
- Jonas Malheiro Savimbi (* 3. August 1934 in Munhango, Provinz Bié, Angola; † 22. Februar 2002 in , Provinz Moxico, Angola) war angolanischer Politiker und Anführer der antikolonialen Bewegung UNITA, die nach der Unabhängigkeit des Landes einen Bürgerkrieg gegen die amtierende MPLA-Regierung führte und inzwischen eine politische Partei ist. (de)
- Jonas Malheiro SAVIMBI (naskiĝinta la 3-an de aŭgusto 1934 en /Provinco Bié, mortinta la 22-an de februaro 2002 en , Provinco Moxico) estis angola politikisto kaj gvidanto de la kontraŭkoloniisma movado UNITA, kiu post la ekmemstareco faris enlandan militon kontraŭ la MPLA-registaro. Nuntempe temas pri civila normala politika partio. Pri Savimbi skribis relative pozitive i.a. la aŭstra ĵurnalisto Fritz Sitte. (eo)
- Jonas Malheiro Savimbi (Portuguese: [ˈʒɔnɐʃ ˈsavĩbi]; 3 August 1934 – 22 February 2002) was an Angolan revolutionary politician and rebel military leader who founded and led the National Union for the Total Independence of Angola (UNITA). UNITA waged a guerrilla war against Portuguese colonial rule from 1966 to 1974, then confronted the People's Movement for the Liberation of Angola (MPLA) during the Angolan Civil War. Savimbi was killed in a clash with government troops in 2002. (en)
- Jonas Savimbi (Munhango, Moxico; 3 de agosto de 1934-Lucusse, Moxico; 22 de febrero de 2002) fue un militar angoleño. Fue el fundador de UNITA, cuyo objetivo inicial era el de liberar Angola del dominio colonial portugués y, con posterioridad, del gobierno de partido único del izquierdista MPLA, al que era ideológicamente opuesto. (es)
- Jonas Malheiro Savimbi (bahasa Portugis: ; 3 Agustus 1934 – 22 Februari 2002) adalah seorang pemimpin politik dan militer Angola yang dikenal sebagai pendiri Uni Nasional untuk Kemerdekaan Penuh Angola (UNITA). UNITA pertama-tama melancarkan perang gerilya melawan penjajah Portugis pada tahun 1966–74, dan kemudian berhadapan dengan Gerakan Rakyat untuk Pembebasan Angola (MPLA) selama Perang Saudara Angola hingga Savimbi tewas saat bentrok dengan pasukan pemerintah pada tahun 2002. (in)
- Jonas Malheiro Savimbi, né le 3 août 1934 à Munhango (Angola portugais) et tué au combat le 22 février 2002 à Lucusse (Angola), est un chef nationaliste angolais. Il est né dans la province de Moxico et issu de l’ethnie ovimbundu. Il a été le fondateur du mouvement politique et militaire angolais, l'Union nationale pour l'indépendance totale de l'Angola (União Nacional para a Independência Total de Angola, UNITA), créée en 1966 pour se joindre au Front national de libération de l'Angola, FNLA (Frente Nacional de Libertação de Angola) et au Mouvement populaire de libération de l'Angola, MPLA (Movimento Popular de Libertação de Angola) dans la lutte contre la domination coloniale portugaise. Il est surnommé « Galo Negro » (Coq noir) et « Jaguar Negro dos Jagas » (Jaguar noir des Jagas). (fr)
- Jonas Malheiro Savimbi, soprannominato O mais velho , è stato un politico e guerrigliero angolano. (it)
- ジョナス・マリェイロ・サヴィンビ（Jonas Malheiro Savimbi、1934年8月3日 - 2002年2月22日）は、アンゴラの政治家、民族主義者、ゲリラ活動家。反政府武装勢力「アンゴラ全面独立民族同盟」（UNITA）の創始者で、同組織の軍事部門であるの司令官でもあった。ジョナス・サビンビとも表記される。30年以上続いたアンゴラ内戦の当事者。 (ja)
- Jonas Malheiro Savimbi, född 3 augusti 1934 i provinsen Moxico, Angola, död 22 februari 2002 i provinsen Moxico, Angola, var en angolansk rebelledare och politiker. Han grundade och ledde "União Nacional para a Independência Total de Angola", UNITA (sv. Nationella unionen för Angolas fullständiga självständighet). (sv)
- Жонас Мальєйру Савімбі (порт. Jonas Malheiro Savimbi; 3 серпня 1934, Біє — 22 лютого 2002, Мошико) — ангольський політичний і військовий діяч, партизанський лідер, засновник повстанського руху та політичної партії УНІТА. Лідер УНІТА з 13 березня 1966 року до 22 лютого 2002 року. Активний учасник ангольської війни за незалежність і громадянської війни. Кандидат в президенти Анголи на виборах 1992 року. Видатний діяч «холодної війни» і світового антикомуністичного руху. (uk)
- Жо́наш Малье́йру Сави́мби, в русскоязычном написании часто Жонас Савимби (порт. Jonas Malheiro Savimbi; 3 августа 1934, Муньянго, Бие, Португальская Ангола — 22 февраля 2002, , Мошико, Республика Ангола) — ангольский политический и военный деятель, партизанский лидер, основатель повстанческого движения и политической партии УНИТА. Лидер УНИТА c 13 марта 1966 по 22 февраля 2002. Активный участник ангольской войны за независимость и гражданской войны, главнокомандующий партизанской армией ФАЛА. Кандидат в президенты Анголы на выборах 1992. Видный деятель Холодной войны и мирового антисоветского и антиимпериалистического движения. (ru)
- 若纳斯·马列罗·萨文比（Jonas Malheiro Savimbi，1934年8月3日－2002年2月22日），安哥拉反政府武装争取安哥拉彻底独立全国联盟领导人。1960年代，萨文比领导安盟从事反对葡萄牙殖民统治的武装斗争，1975年安哥拉独立后，因政见不同，萨文比与安哥拉人民解放运动所建立的安哥拉政府展开内战。2002年，萨文比在战斗中阵亡，安哥拉内战结束。 (zh)
- جوناس مالهير سافيمبي (بالبرتغالية: Jonas Malheiro Savimbi) سياسي أنغولي (3 أغسطس 1934 ـ 22 فبراير 2002) وزعيم ومؤسس حركة يونيتا المضادة للشيوعية. خاض سافيمبي مع حزبه يونيتا حربا طويلة ضد حركة إمبلا الشيوعية في الحرب الأهلية الأنغولية حتى قتل في اشتباك مع قوات الحكومة في 2002. كان سافيمبي يتلقى الدعم من حكومات الولايات المتحدة وجمهورية الصين الشعبية وجنوب أفريقيا وتلقى دعما اخر من عدة قادة أفارقة مثل رئيس ساحل العاج ورئيس زائير موبوتو سيسيسيكو الذي كان دائما ينفي هذا الدعم. ومن الداعمين أيضا كان الملك الحسن الثاني ملك المغرب والرئيس من زامبيا. ودخلت دول أوربية مجال الدعم هذا كالبرتغال وفرنسا. (ar)
- Jonas Malheiros Savimbi (3. srpna 1934, Munhango, Angola – 22. února 2002), byl dlouholetý vůdce opozičního hnutí UNITA v Angole. Savimbiho otec byl přednosta železniční stanice a příslušník nejpočetnějšího angolského etnika – . Savimbi patřil k malé části Angolanů, která měla možnost hlubšího vzdělání. V dětství vystřídal několik misionářských škol, později získal stipendium pro studium v Portugalsku, kde dva roky studoval medicínu. Ozbrojený boj za nezávislost však byl lákavější, a tak se nedostudovaný vrátil do vlasti a připojil se k bojovníkům União dos Populações de Angola (UPA – Svaz národů Angoly). Později uváděl, že získal doktorát ve Švýcarsku, nejspíš to však nebyla pravda. (cs)
- Jonas Malheiro Savimbi angolar politikaria izan zen. UNITA (Angolaren Erabateko Independentziaren aldeko Batasun Nazionala) gerrilla-taldeko burua. Portugalen kolonizazioaren aurka hasi zen borrokan, hogei urte zituela. 1966an, antolaketa politikoaren beharra ikusita, Angolaren Erabateko Independentziaren aldeko Batasun Nazionala sortu zuen, komunismoaren aurkakoa. 1975ean, Angolak askatasuna lortu zuenean, gerra gogorra hasi zen UNITAren eta gobernuaren artean. Angolaren Askapenaren Aldeko Herri Mugimenduak (MPLA), Sobietar Batasunaren eta Kubaren laguntzarekin, Angolako aginpidea lortu zuenean, Savimbik Hegoafrika, Estatu Batuen eta Zaireko gobernuaren laguntza eskatu zuen, komunismoaren mehatxuari aurre egin ahal izateko. G (eu)
- 조나스 말례이루 사빔비(포르투갈어: Jonas Malheiro Savimbi, 1934년 8월 3일 ~ 2002년 2월 22일)는 앙골라의 독립운동가이자 정치가이다. 철도 역장의 아들로 태어나 선교학교에서 교육을 받고 해외유학을 위해 장학금을 받았다. 포르투갈 리스본 대학교에서 의학을 전공했고 스위스 로잔 대학교에서 정치학박사학위를 받았다. 1961년에 앙골라의 독립지도자 가 주도하는 앙골라 인민연합(UPA)에 가입했다. 당시 이 단체는 앙골라인민해방운동(MPLA)와 경쟁하고 있었다. 그러나 1966년 사빔비는 올덴 호베르투와 결별하고 앙골라 완전 독립 민족 동맹(UNITA)을 결성해 포르투갈에 대항해 싸웠다. UNITA는 남부 앙골라에 기반을 두고 MPLA과 앙골라 내전을 벌였는데 UNITA는 중화인민공화국, 남아프리카 공화국, 미국 등으로부터 원조를 받았다. 1992년 정부와 평화 협정을 맺고 총선에 참여했으나 패배하자 다시 무력 저항을 시작했고 1994년 UN이 중재한 평화 협정에 다시 서명해 부통령 자리가 제안되었으나 계속 고원에서 무력 투쟁을 벌였다. (ko)
- Jonas Malheiro Savimbi (ur. 3 sierpnia 1934 w w Prowincji Bié, Angola - 22 lutego 2002) – polityk angolski, współzałożyciel i przywódca ruchu UNITA. Uczęszczał do protestanckiej szkółki misyjnej, następnie odbył studia na uniwersytecie w Lozannie. W 1961 roku dołączył do założonego przez Holdena Roberto Związku Ludności Angoli (następnie Narodowy Front Wyzwolenia Angoli). W 1966 roku odszedł z organizacji i utworzył odrębny Narodowy Związek na rzecz Całkowitego Wyzwolenia Angoli, który stał się jedną z trzech organizacji biorących udział w wojnie o niepodległość. Po uzyskaniu niepodległości w 1975 roku, wdał się w wojnę domową z rządzącym Ludowym Ruchem Wyzwolenia Angoli. W tym samym roku ogłosił się premierem krótkotrwałej i samozwańczej Ludowo-Demokratycznej Republiki Angoli. Popierany (pl)
- Jonas Malheiro Sidónio Savimbi (Munhango, 3 de agosto de 1934 — Lucusse, 22 de fevereiro de 2002) foi um cientista social, político e guerrilheiro angolano, líder da União Nacional para a Independência Total de Angola (UNITA) durante mais de trinta anos. (pt)
- Jonas Malheiro Savimbi was de leider van UNITA, de anticommunistische organisatie in Angola die vanaf halverwege de jaren zestig eerst tegen de Portugese koloniale machthebber streed en vervolgens vanaf 1975 tegen de marxistische MPLA-regering, in de Angolese Burgeroorlog. UNITA is de op een na grootste politieke partij van Angola. (nl)
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
