| dbo:abstract
|
- El persa o farsi (: فارسی, fārsi) és una llengua indoeuropea parlada a l'Iran, l'Afganistan (oficialment conegut com a persa Dari des de 1958 per raons polítiques), el Tadjikistan (on es coneix oficialment com a tadjik des de l'època soviètica), l'Uzbekistan, Bahrain, l'Iraq, l'Azerbaidjan, Armènia, Geòrgia, el sud de Rússia i països veïns que han estat sota la influència persa. El persa deriva del pahlavi, la llengua oficial religiosa i literària de la Pèrsia Sassànida, que a la vegada derivava de l'antic persa, la llengua de l'Imperi Persa a l'època aquemènida. És de la família de llengües indoàries, és pluricèntrica i la gramàtica és similar a la de moltes llengües europees contemporànies. Hi ha aproximadament 110 milions de parlants de persa arreu del món, i la llengua té estatus oficial a l'Iran, l'Afganistan i el Tajikistan. Durant segles el persa ha estat també una llengua cultural de prestigi a l'Àsia Central, el sud d'Àsia, i l'Àsia occidental. El persa es fa servir com a llengua litúrgica de l'islam a l'Iran, l'Afganistan, i el Tadjikistan. Des de la conquesta islàmica, el persa s'escriu amb l'alfabet àrab, amb algunes lletres afegides (vegeu alfabet persa), tot i que al Tadjikistan, des dels anys 30, coincidint amb importants campanyes d'alfabetització, s'hi adoptà l'alfabet ciríl·lic, en part per motius lingüístics (l'alfabet ciríl·lic, com l'alfabet llatí i l'grec, s'adapten millor a les llengües indoeuropees, amb més nombre de vocals que les semítiques) i en part per motius polítics. En aquella època el persa s'hi començà a anomenar tadjik. Ha tingut força influència sobre les llengües veïnes, en particular sobre les llengües turqueses de l'Àsia Central, el Caucas, el paixtu, el kurd i l'urdú. També ha exercit una influència menor sobre l'hindi, el panjabi, el i altres idiomes de l'Àsia meridional. Encara que en menor grau, també ha influït en l'àrab, (a la vegada que en manllevava molt de lèxic, arran de la conquesta musulmana de Pèrsia). i en altres idiomes de Mesopotàmia; el seu vocabulari bàsic és d'origen persa mitjà. El persa modern conté una quantitat considerable d'elements lèxics de l'àrab, que es "persianitzà" i, sovint, va tenir un significat diferent i l'ús que l'àrab original. El vocabulari àrab que hi ha en altres llengües iràniques, turqueses i índiques ha incorporat, generalment, elements del persa modern. En general, la varietat de vocabulari àrab varia del 8,8% (2,4% amb freqüència) al Shahnameh, 14% en cultura material, 24% en l'apartat de vida intel·lectual i el 40% de l'activitat literària quotidiana. La majoria de les paraules en àrab de préstec del persa són sinònims de termes nadius, o poden ser, i moltes vegades han estat, glossades en formes nadiues perses. (ca)
- Perština (místní název: فارسی [fɒːɾˈsiː], fārsī) je indoevropský jazyk. Spolu s daríjštinou (afghánskou perštinou), tádžičtinou, pahlavštinou, hazárštinou, dehwárštinou, darwázštinou, ajmáqštinou, džidštinou, tatštinou, buchárštinou, lorštinou, kumzárštinou a lárštinou patří do jihozápadní skupiny íránských jazyků. Je jediným úředním jazykem Íránské islámské republiky (přes 71 milionů obyvatel) a jejím východním dialektem, tj. daríjštinou, hovoří dalších cca 7 milionů obyvatel Afghánistánu (5,6 mil.) - zde je druhým úředním jazykem, Pákistánu (1 mil.) aj. Velmi podobná dnešní moderní perštině je i tádžičtina (jediný úřední jazyk pro cca 6 mil. obyvatel Tádžikistánu). Obecně lze říci, že afghánská a tádžická nářečí jsou archaičtější a mluvnicky bohatší než současná moderní íránská perština. Z pochopitelných důvodů lze v daríjštině nalézt mnoho výpůjček z paštúnštiny a v tádžičtině zase slova přejatá z ruštiny. Íránská perština hojně přejímala slova z arabštiny a částečně i z turečtiny a francouzštiny. Jazyky fársí, darí a tádžikí se od sebe liší asi jako čeština a slovenština - jen (původních) společných výrazů je podstatně méně. (cs)
- Η Περσική γλώσσα, γνωστή και ως Φαρσί, είναι ινδοευρωπαϊκή γλώσσα που ομιλείται στο Ιράν, το Αφγανιστάν, το Τατζικιστάν, την Αρμενία, την Τουρκία, το Ιράκ, το Πακιστάν, τη Συρία, το Ουζμπεκιστάν, την Κιργιζία, σε όμορες χώρες και αλλού. Αποτελεί γόνο της Αρχαία Περσικής γλώσσας και είναι τμήμα του της ινδοϊρανικής γλωσσικής οικογένειας. Η γλώσσα καλείται Φαρσί στο Ιράν, το είδος που ομιλείται στο Αφγανιστάν καλείται Νταρί, ενώ στο Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και την κεντρική Ασία το είδος της περσικής γλώσσας που ομιλείται καλείται Τατζίκ. Πριν τον βρετανικό αποικισμό, η Περσική χρησιμοποιούνταν ευρέως ως δεύτερη γλώσσα στην Ινδική υποήπειρο. Κυριάρχησε ως γλώσσα πολιτισμού και εκπαίδευσης σε αρκετές ισλαμικές αυλές στην υποήπειρο κατά τη διάρκεια του μεσαίωνα και έγινε η επίσημη γλώσσα υπό τη διακυβέρνηση των Μουγκάλ αυτοκρατόρων. Το 1832 η βρετανική αποικιοκρατική δύναμη άρχισε να χρησιμοποιεί την Αγγλική αντί της παραδοσιακής Περσικής. Μαρτυρία για την εκτεταμένη χρήση της στη περιοχή αποτελεί η επίδρασή της στα Χίντι, τα Μπενγκάλι και τα Ουρντού, όπως και το γεγονός ότι παραμένει δημοφιλής στην περιοχή η περσική λογοτεχνία. Η Περσική και οι διάλεκτοί της αποτελούν επίσημες γλώσσες στο Ιράν, το Αφγανιστάν και το Τατζικιστάν. Σύμφωνα με το Βιβλίο της CIA, υπάρχουν 71 εκατομμύρια γηγενείς ομιλητές της Περσικής στο Ιράν, το Αφγανιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν και ο ίδιος αριθμός ανθρώπων που μπορούν να μιλήσουν την Περσική σε όλον τον κόσμο. Ανήκει στις Ινδοευρωπαϊκές γλώσσες τύπου με σειρά των όρων της πρότασης υποκείμενο–αντικείμενο–ρήμα. Έγινε αίτηση στην UNESCO να επιλέξει την Περσική ως μία από τις γλώσσες της το 2006. (el)
- اللُغَةُ الْفَارِسِيَّةُ (بالفارسية: زبان فارسی أو زبان پارسی) هي إحدى اللغات الهندية-أوروبية والتي تنتشر في إيران ويتحدث بشقيقاتها الطاجيكية في طاجيكستان والدرية في أفغانستان و في العديد من الدول الأخرى. تكتب بالخط الفارسي بإضافة 4 حروف: گ، پ، ژ، چ في إیران وأفغانستان وبخط كيريلية في طاجكستان ، ويتحدث بها حوالي 82 مليون نسمة في إيران، أفغانستان، طاجيكستان وأوزبكستان. (ar)
- La persa lingvo (perse فارسی Farsi, taĝike Форсӣ (taĝike Тоҷикӣ)) estas hindeŭropa lingvo, parolata kiel oficiala lingvo en Irano kaj Afganio (kun la nomo daria). Ĝi estas okcidentirana lingvo apartenanta al la irana branĉo de la hindirana subdividaĵo de la hindeŭropaj lingvoj. Persa estas plurcentra lingvo precipe parolata kaj uzata oficiale en Irano, Afganio kaj Taĝikio en tri reciproke kompreneblaj normigaj variaĵoj, nomitaj "irana persa" (oficiale konata kiel persa), daria persa (oficiale konata kiel dari aŭ daria ekde 1964) kaj taĝika persa (oficiale konata kiel taĝika ekde 1999). Ĝi estas parolata ankaŭ indiĝene en la taĝika variaĵo fare de grava populacio ene de Uzbekio, same kiel ene de aliaj regionoj kun persa historio en la kultura influsfero de Granda Irano. Ĝi estas verkita oficiale en Irano kaj Afganio en persa alfabeto, derivaĵo de la araba alfabeto, kaj en Taĝikio en la taĝika alfabeto, derivaĵo de la cirila alfabeto. Moderna persa estas pluigo de Mezpersa, oficiala lingvo de la Sasanida Imperio (224–651 n.e.), siavice kontinuaĵo de la Malnova persa, kiu estis uzita en la Akemenida Imperio (550–330 n.e.). Ĝi originiĝis en la regiono Farso (Persio) en sudokcidenta Irano. Ties gramatiko estas simila al tiu de multaj eŭropaj lingvoj. Laŭlonge de la historio, la persa estis uzita kiel prestiĝa lingvo fare de variaj imperioj centritaj en Okcidenta Azio, Centrazio, kaj Suda Azio. Malnova persa estas atestita en malnovpersa kojnoskribo ĉe skribaĵoj el inter la 6a kaj 4a jarcento a.n.e. Mezpersa estas atestita en arame-derivitaj skribmanieroj (Pahlavi kaj Manikea) ĉe surskribaĵoj kaj en Zoroastrismaj kaj Manikeismaj skribaĵoj en inter la 3-a kaj la 10-a jarcentoj. Novpersa literaturo estis por la unua fojo registrita en la 9-a jarcento, post la Islama konkero de Persio, ekde tiam adoptante la araban alfabeton. La persa estis la unua lingvo kiu elrompis la monopolon de la araba en la skribado en la Islama mondo, kaj la perslingva poezio iĝis tradicio en multaj orientaj kortegoj. Kiel brita fakulo David G. Hogarth ingenie asertis, "Neniam kaptinto pli rapide kaj subtile estis kaptita per sia kaptito ol la araba fare de Persio". Ĝi estis uzita oficiale kiel lingvo de burokratio eĉ fare de neindiĝenaj parolantoj, kiel fare de otomanoj en Anatolio, de mogoloj en Suda Azio, kaj de paŝtunoj en Afganio. Ĝi influis lingvojn parolitajn en najbaraj regionoj kaj transe, inklude aliajn iranarajn lingvojn, la tjurkajn lingvojn, armenan, kartvelan, kaj la hindarjajn lingvojn. Ĝi faris ioman influon ankaŭ super la araba, kvankam prunteprenante grandan vortotrezoron el ĝi en la Mezepoko. Konsiderita bela lingvo kun allogaj himnoj, kelkaj el la plej famaj pecoj de literaturo en la mondo el la Mezepoko, kiel la Ŝahnameo de Ferdoŭsio, la verkoj de Rumi, la Robajoj de Omar Ĥajam, la Panj Ganj de Nezami Ganjavi, La Divano de Hafez kaj La kongreso de la birdoj de Attar de Niŝapur, kaj la miksaĵoj Golestano kaj Bustano de Sadi Ŝirazi, estas verkitaj en persa. Kelkaj el plej elstaraj modernaj persaj poetoj estis Nima Juŝiĝ, Ahmad Ŝamlu, Simin Behbahani, Sohrab Sepehri, , Mehdi Aĥavan Sales, kaj Forug Farroĥ-Zad. Estas proksimume 110 milionoj da persaj parolantoj tutmonde, kiel Persianoj, Luroj, Taĝikoj, Hazaroj, Iranaj azeroj, Iranaj kurdoj, Iranaj baluĉoj, Kaŭkazaj tatoj kaj Aimakoj. Ankaŭ la termino Persofono povus esti uzita por referenci al parolanto de persa lingvo. (eo)
- Die persische Sprache (persisch زبان فارسی, DMG zabān-e fārsī) oder Persisch ist eine plurizentrische Sprache in Zentral- und Vorderasien. Sie gehört zum iranischen Zweig der indogermanischen Sprachfamilie und ist Amtssprache in Iran, Afghanistan und Tadschikistan. Persisch ist eine bedeutende Sprache in West- und Zentralasien und wird von 60 bis 70 Millionen Menschen als Muttersprache und von weiteren 50 Millionen als Zweitsprache gesprochen. Im Persischen wird die Sprache Fārsi (فارسی) genannt. Fārsī-yi Darī (فارسى درى) ist die offizielle heutige Bezeichnung in Afghanistan („afghanisches Persisch“). Die iranischen Zarathustrier nennen ihre Sprache Darī. Das kyrillisch geschriebene Tadschikisch ist die in Zentralasien gesprochene Varietät des Persischen, und Tat eine Varietät in Aserbaidschan und Dagestan (Russland). Das , vor allem über Lehnwortbildungen stark vom Arabischen beeinflusst, entwickelte sich im Mittelalter zur bedeutendsten Gelehrten- und Literatursprache der östlichen islamischen Welt und hatte großen Einfluss auf die benachbarten Turksprachen (v. a. auf die aserbaidschanische, osmanische, türkische und tschagataische Sprache), Armenisch, Georgisch sowie auf die Sprachen Nordindiens, insbesondere auf Urdu. Über Jahrhunderte hinweg war das Persische die höhere Amts- und Bildungssprache im Mogulreich in Indien und anderen islamisch regierten Staatswesen des indischen Subkontinents. Viele persische Wörter wurden auch in europäische Sprachen übernommen. Im Deutschen kennt man unter anderem die Wörter „Basar“, „Karawane“, „Magier“, „Paradies“, „Pistazie“, „Schach“, „Schal“ und „Scheck“. Die persische Literatur ist international mit Dichtern wie Rumi, Omar Chayyām, Hafis, Saadi, Nezami, Dschami, Firdausi und Sadegh Hedayat bekanntgeworden. (de)
- Persiera فارسی fārsi (fɒːɾˈsiː ahoskatua), baita farsi ere, gehienbat Iranen mintzatzen den indoeuropar hizkuntza da. Tajikistanen, Afganistanen, Georgian, eta India eta Pakistango eskualde batzuetan ere hitz egiten da. Gutxi gorabehera, 46 milioi hiztunek lehen hizkuntzatzat dute. (eu)
- El persa o farsi (en persa: فارسی, fârsí) es un idioma oficialmente hablado en Irán, Afganistán, Tayikistán y partes de Uzbekistán, sin contar con los centenares de miles de persas que hay en diáspora. Tiene más de 100 millones de hablantes nativos.[cita requerida] Pertenece a la familia de lenguas indoeuropeas. Su tipología es sujeto objeto verbo (SOV). El nombre de este idioma en español es persa, pero también es conocido por su nombre nativo farsi. La ISO, la Academia de la Lengua y Literatura Persa, y otras muchas fuentes denominan de esta manera al idioma. La palabra fārsí es la actual designación del idioma en persa. (es)
- Le persan (autonyme : فارسی, fārsī, ou پارسی, pārsī) est une langue indo-européenne. C'est la langue officielle et majoritaire de l'Iran (centre, centre-sud, nord-est), de l'Afghanistan et du Tadjikistan. Le persan est une langue notable mais minoritaire au Pakistan, à Bahreïn, en Irak, en Oman, au Qatar et aux Émirats arabes unis. Le dari, dialecte du persan, également appelé persan afghan ou persan oriental, est une langue officielle en Afghanistan ; il est parlé également en Iran et au Pakistan. De même, le tadjik, autre dialecte du persan, est la langue officielle du Tadjikistan et également parlé au Kirghizistan, au Turkménistan, en Ouzbékistan, et dans une moindre mesure au Kazakhstan. Le persan ou l’une de ses langues-sœurs est également parlé en Azerbaïdjan, en Russie et en Ouzbékistan (minorité tadjike). Jadis, du XVIe au XIXe siècle, il fut la langue officielle de l'Empire moghol. Le persan fait partie du groupe indo-iranien de la famille des langues indo-européennes. C'est une langue du type « sujet-objet-verbe ». Les langues persanes s’écrivent surtout au moyen de l'alphabet arabo-persan, variante de l'alphabet arabe, bien qu'elles n'aient aucune parenté avec la langue arabe, dont elles diffèrent tant sur le plan de la grammaire que de la phonologie. Au Tadjikistan, en Russie, en Azerbaïdjan et en Ouzbékistan, le tadjik s’écrit au moyen de l'alphabet cyrillique. Le persan moderne est la continuation du moyen perse, langue officielle de l'Empire sassanide (224–651), lui-même une continuation du vieux perse, utilisé dans l'Empire achéménide (550–330 avant J.C.). Il est originaire de la région de Fars, au sud-ouest de l'Iran. Sa grammaire est similaire à celle de la plupart des langues européennes. Au cours de l'histoire, le persan était employé comme la langue littéraire et culturelle par les différents empires d'Asie de l'Ouest, d'Asie centrale et d'Asie du Sud. Le vieux perse est attesté par des inscriptions cunéiformes datant du VIIe siècle. Le moyen perse s'écrivait dans des écritures dérivées de l'alphabet araméen, on le retrouve sur des inscriptions zoroastriennes et manichéennes allant du IIIe au Xe siècle. La littérature persane moderne remonte au IXe siècle, après la conquête musulmane de la Perse, lorsque le persan adopta l'alphabet arabe. Le persan est la première langue qui brise le monopole de l'arabe dans le monde musulman, la poésie persane devenant rapidement une tradition très populaire et prestigieuse. Parmi les œuvres célèbres de la littérature persane, il y a le Shahnameh de Ferdowsi, les œuvres de Rumi, les Rubaiyat d'Omar Khayyam, le Khamse de Nizami, le Divân de Hâfez, la Conférence des oiseaux de Attâr, le Golestan et le Bûstan de Saadi. Parmi les célèbres poètes contemporains, on peut citer , Ahmad Shamlou, Simin Behbahani, Sohrab Sepehri, , Mehdi Akhavan-Sales, ou encore Forugh Farrokhzad. Le persan reçoit différentes appellations : il est appelé fārsi (فارسی) en Iran et en Afghanistan (ce qui est une forme arabisée de parsi — l'alphabet arabe ne comportant pas de consonne « p ») ou encore parsi (پارسی, une appellation locale ancienne, toujours utilisée par certains locuteurs); on trouve aussi les termes hazara et tadjik (un dialecte d'Asie centrale) ainsi que dari (appellation locale en Afghanistan). D'une manière générale, les locuteurs du persan sont nommés persanophones. (fr)
- Is í an Pheirsis an ceann is tábhachtaí de na teangacha Iaránacha, a bhaineann leis an gcrann ginealais Ind-Eorpach. Teanga oifigiúil is ea an Pheirsis san Iaráin, áit a dtugtar fársí uirthi, agus san Afganastáin, áit a dtugtar darí uirthi. I dtréimhse na h, bhí an Pheirsis ina teanga oifigiúil san India féin, agus fanann cuid mhaith daoine á foghlaim mar theanga iasachta san India agus sa Phacastáin sa lá atá inniu ann. Tá teangacha nua-aimseartha na dtíortha seo breac le hiasachtaí Peirsise freisin. Inniu, tá an Pheirsis ó dhúchas ag 61 mhilliún duine, agus oiread eile in ann í a labhairt mar theanga choimhthíoch. Cé gurb í an Phaistis an teanga náisiúnta san Afganastáin, is í an Pheirsis is mó a labhraítear ansin mar fhrancbhéarla i gcumarsáid idir na treibheacha éagsúla, agus tá an Pheirsis níos tábhachtaí mar theanga liteartha agus chultúrtha, ós rud é nach bhfuil mórán saothrú ná caighdeánú déanta ar an bPaistis. (ga)
- Persian (/ˈpɜːrʒən, -ʃən/), also known by its endonym Farsi (فارسی, Fārsī, [fɒːɾˈsiː]), is a Western Iranian language belonging to the Iranian branch of the Indo-Iranian subdivision of the Indo-European languages. Persian is a pluricentric language predominantly spoken and used officially within Iran, Afghanistan, and Tajikistan in three mutually intelligible standard varieties, namely Iranian Persian (officially known as Persian), Dari Persian (officially known as Dari since 1964) and Tajiki Persian (officially known as Tajik since 1999). It is also spoken natively in the Tajik variety by a significant population within Uzbekistan, as well as within other regions with a Persianate history in the cultural sphere of Greater Iran. It is written officially within Iran and Afghanistan in the Persian alphabet, a derivation of the Arabic script, and within Tajikistan in the Tajik alphabet, a derivation of the Cyrillic script. Modern Persian is a continuation of Middle Persian, an official language of the Sasanian Empire (224–651 CE), itself a continuation of Old Persian, which was used in the Achaemenid Empire (550–330 BCE). It originated in the region of Pars (Persia) in southwestern Iran. Its grammar is similar to that of many European languages. Throughout history, Persian was considered prestigious by various empires centered in Western Asia, Central Asia, and South Asia. Old Persian is attested in Old Persian cuneiform on inscriptions from between the 6th and 4th century BC. Middle Persian is attested in Aramaic-derived scripts (Pahlavi and Manichaean) on inscriptions and in Zoroastrian and Manichaean scriptures from between the third to the tenth centuries (see Middle Persian literature). New Persian literature was first recorded in the ninth century, after the Muslim conquest of Persia, since then adopting the Arabic script. Persian was the first language to break through the monopoly of Arabic on writing in the Muslim world, with Persian poetry becoming a tradition in many eastern courts. As British scholar David G. Hogarth stated, "Never has captor more swiftly and subtly been captured by his captive than Arabic by Persia". It was used officially as a language of bureaucracy even by non-native speakers, such as the Ottomans in Anatolia, the Mughals in South Asia, and the Pashtuns in Afghanistan. It influenced languages spoken in neighboring regions and beyond, including other Iranian languages, the Turkic, Armenian, Georgian, and Indo-Aryan languages. It also exerted some influence on Arabic, while borrowing a lot of vocabulary from it in the Middle Ages. Some of the world's most famous pieces of literature from the Middle Ages, such as the Shahnameh by Ferdowsi, the works of Rumi, the Rubáiyát of Omar Khayyám, the Panj Ganj of Nizami Ganjavi, The Divān of Hafez, The Conference of the Birds by Attar of Nishapur, and the miscellanea of Gulistan and Bustan by Saadi Shirazi, are written in Persian. Some of the prominent modern Persian poets were Nima Yooshij, Ahmad Shamlou, Simin Behbahani, Sohrab Sepehri, Rahi Mo'ayyeri, Mehdi Akhavan-Sales, and Forugh Farrokhzad. There are approximately 110 million Persian speakers worldwide, including Persians, Lurs, Tajiks, Hazaras, Iranian Azeris, Iranian Kurds, Balochs, Tats, and Aimaqs. The term Persophone might also be used to refer to a speaker of Persian. (en)
- Bahasa Persia (فارسی fārsi; форсӣ forsī) adalah salah satu bahasa dari rumpun bahasa Iran. Dituturkan di Iran, Tajikistan, Afganistan dan Uzbekistan. Jumlah penutur totalnya sekitar 75 juta orang. Di Iran, penutur asli bahasa ini mencakup sekitar 60% penduduknya. (in)
- 페르시아어(: فارسی [fɒːrˈsiː] 혹은 پارسی [pɒːrˈsiː]), 간칭 파사어(波斯語)는 이란을 중심으로 한 중동 지역에서 사용되는, 인도이란어파에 속하는 언어이다. 표기에는 아랍어와 사실상 마찬가지로 아랍 문자가 사용되나 아랍어와는 전혀 다른 언어이며, 힌디어, 싱할라어, 디베히어, 영어, 러시아어, 프랑스어와 같은 인도유럽어족에 속한다. 이란의 공용어이며, 아프가니스탄, 타지키스탄, 바레인, 이라크, 조지아, 아제르바이잔, 아르메니아, 러시아 남부(체첸 공화국, 인구시 공화국 등 이슬람 공화국) 및 인접한 나라들의 소수민족들을 비롯해 인도 일부와 파키스탄 일부에서 사용된다. 모어 화자는 4600여만 명을 넘는다고 알려져 있다. (ko)
- ペルシア語（ペルシアご、: فارسی [fɒːɾˈsiː]）は、イランを中心とする中東地域で話される言語。ペルシャ語、ファールシー語、パールシー語（پارسی）ともいう。 言語学的にはインド・ヨーロッパ語族－インド・イラン語派－イラン語群に分類される。ペルシア語は高度な文明を持っていた古代ペルシア帝国から現在に至るまでイラン高原を中心に使われ続けてきた言語であり、文献によって非常に古くまで系統をさかのぼることができる。ただし、現在のペルシア語にはアラビア語からの借用語が非常に多く、その形態は古代ペルシア語とはかなりの断絶がある。 (ja)
- Język perski, nowoperski (pers. فارسی fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim). Do najważniejszych odmian języka perskiego, klasyfikowanych także jako odrębne języki, zalicza się: gilani, mazandarani, luri, bahtiari (Iran), hazaragi i aimak (Afganistan) oraz gurani (Irak). Natomiast tadżycki, klasyfikowany jako odmiana perskiego lub odrębny język, jest językiem urzędowym Tadżykistanu. Język perski jako język urzędowy Iranu funkcjonuje pod nazwą farsi („język perski”), a jako język urzędowy Afganistanu (obok języka paszto) – dari („język dworski”) lub kabuli („język kabulski”). Kwestią dyskusyjną dla wielu językoznawców pozostaje status dari – czy jest to dialekt perskiego, czy też osobny, bardzo bliski perskiemu, język. Rozwój języka perskiego można podzielić na trzy epoki:
* staroperska (VI–IV w. p.n.e.) – zabytki języka staroperskiego zapisane pismem klinowym,
* średnioperska (III w. p.n.e. – VIII w. n.e.) – epoka języka pahlawi,
* nowoperska (od IX w. n.e.) – z językiem perskim zapisywanym alfabetem arabskim – zwłaszcza w kaligrafii nasta'liq i szekaste. Nie można jednak przedstawić tego rozwoju w postaci prostej. Jest to raczej linia łamana, ponieważ ani średnioperski nie jest bezpośrednim kontynuantem staroperskiego, ani nowoperski nie kontynuuje w pełni średnioperskiego. Sytuacja ta jest wynikiem skomplikowanych zjawisk społeczno-kulturowo-politycznych. (pl)
- Il persiano (in persiano: فارسی; fārsī /fɑːrˈsiː/) è una lingua indoeuropea parlata in Iran, in Tagikistan, dove è ufficialmente denominato (forsi-i) tojiki (lingua tagika), in Afghanistan, dove è ufficialmente denominato (fārsī-ye) dari (lingua dari) e in Uzbekistan. Al 2022, è parlata da 77,4 milioni di parlanti totali. (it)
- Het Perzisch (پارسی) (lokale namen: Pârsi, Fârsi, Dari en Tōjiki) is de officiële taal van Iran (Perzië), Afghanistan en Tadzjikistan, die ook door miljoenen mensen in Oezbekistan wordt gesproken. Het Perzisch behoort tot de Indo-Europese taalfamilie en daarbinnen is het een onderdeel van de tak van de Iraanse of Arische talen. Het Perzisch is een van de oudst gedocumenteerde talen ter wereld. De oudst bekende voorbeelden van deze taal stammen uit de 6e eeuw voor Christus. Het wordt beschouwd als een prachtige taal met aantrekkelijke hymnes: enkele van 's werelds beroemdste stukken literatuur aller tijden, zoals de Sjahnama van Ferdowsi, de werken van Rumi, de van Omar Khayyám, de van Nezami Ganjavi, De van Hafez, De Samenspraak van de Vogels door Attar van Nisjapoer en de miscellanea van Gulistan en Bustan door Saadi Shirazi, zijn geschreven in het Perzisch. Enkele van de prominente moderne Perzische dichters waren , Ahmad Shamlou, , , , en Forugh Farrokhzad. Geleerden herkennen drie belangrijke dialectafdelingen van het Perzisch: Westelijk-Perzisch, (ook Iraans-Perzisch of Standaard-Perzisch genoemd) van Iran, Dari-Perzisch (Oostelijk-Perzisch) van Afghanistan en Tadzjieks-Perzisch, een variant die in Tadzjikistan wordt gesproken en in delen van Oezbekistan. Tadzjieks-Perzisch en Dari-Perzisch wordt soms als aparte talen behandelt. Het Westelijk-Perzisch en Dari-Perzisch hebben nog meer dialectvarianten, sommige met namen die samenvallen met provinciale namen. Ze zijn allemaal min of meer onderling verstaanbaar. Dari-Perzisch, dat tot voor kort voornamelijk in Afghanistan werd gesproken, nam de Teheran-standaard als model en hoewel er duidelijke fonologische en morfologische contrasten zijn, deels als gevolg van de invloed van naburige Turkse talen, blijven het Westelijk-Perzisch en Dari-Perzisch vrij gelijkwaardig. De dialectische variatie tussen het westelijk-Perzisch en Dari-Perzisch is beschreven als analoog aan die tussen Europees Frans en Canadees-Frans. Dari is conservatiever in het handhaven van klinkeronderscheidingen die in het Westelijk-Perzisch verloren zijn gegaan. Lori en , talen in het zuidwesten van Iran, zijn het meest verwant aan het Perzisch, maar deze zijn moeilijk te begrijpen voor een spreker van de Teheraanse standaard. Terwijl sprekers van Lori hun spraak beschouwen als een dialect van het Perzisch, zijn sommige sprekers van het Perzisch het daar niet mee eens. Joods-Perzisch, geschreven in Hebreeuwse karakters en gebruikt door Joden in heel Iran, ligt in geschreven vorm dichtbij de Perzische standaard. Veel hebben het land echter verlaten en vormen niet langer een aanzienlijk deel van de bevolking. (nl)
- A língua persa (فارسی, fārsi, AFI: [fɒːɾˈsi]), também chamada parse, pársi ou farsi é um idioma do subgrupo das línguas iranianas, por sua vez pertencente ao ramo indo-iraniano da grande família indo-europeia. É principalmente falado no Irã (ou Irão) e pela diáspora iraniana, no Afeganistão, onde é oficialmente denominado dari, e no Tajiquistão, onde é denominado tajique. O persa também é falado por minorias do Iraque, Uzbequistão, Turquia, Emirados Árabes Unidos e Barém, entre outros países. É definido pela maior parte dos linguistas como uma continuação do persa médio - a língua literária e religiosa oficial do Império Sassânida -, que, por sua vez, sucedeu ao persa antigo - a língua do Império Aquemênida. O persa é uma língua pluricêntrica, e sua gramática é semelhante à de muitos idiomas europeus contemporâneos. A língua persa foi o principal meio de difusão para as contribuições literárias e científicas na metade oriental do mundo islâmico. O persa teve uma influência considerável nos idiomas vizinhos, especialmente nas línguas turcomanas da Ásia Central, Cáucaso e Anatólia, nas línguas iranianas vizinhas, bem como no armênio, árabe e outros. Também influenciou alguns idiomas da Ásia Meridional, especialmente o urdu, bem como, em menor escala, o hindi, o punjabi, o sindi, o , o e o bengali. (pt)
- Persiska (persiska: فارسی, fârsi, /fɒːɾsiː/), är ett iranskt språk inom den indoiranska grenen av de indoeuropeiska språken. Det talas främst i Iran (där kallat fârsi eller pârsi), Afghanistan (där kallat "dari" sedan 1964 av politiska skäl), Tadzjikistan (officiellt kallat "tadzjikiska" av politiska skäl av Sovjetunionen) och andra länder som historiskt varit under persiskt inflytande. Språket kallades ursprungligen pârsi; namnet fârsi tillkom som en följd av den arabiska erövringen av Persien eftersom ljudet [p] saknas i arabiska. Termen fârsi är en endonym. Fornpersiskan uppstod i södra Iran och spreds från akemenidiska riket till Främre Asien och Centralasien. Dagens nypersiska utvecklades under medeltiden i städerna Bukhara och Samarkand och blev tidigt ett handelsspråk längs Sidenvägen. Persiska är statsbärande språk i Iran och modersmål för ungefär 70 procent av befolkningen i landet. Persiskan har influerat och påverkat många av de språk som talas i andra asiatiska länder, såsom Pakistan, Indien, Turkiet och Armenien. Även i europeiska språk återfinns persiska lånord, till exempel sjal, schack, kebab och paradis. En språkform som är så nära besläktad med standardpersiskan att den som regel betraktas som en persisk dialekt talas av en betydande del av befolkningen i Afghanistan. Denna språkform benämns dari (fârsi dari) och kan allmänt sägas vara en aning mer konservativ än standardpersiskan. Skillnaden mellan språkformerna kan liknas vid skillnaden mellan rikssvenskan och finlandssvenskan. Dari talas som modersmål av cirka hälften av den afghanska befolkningen och är även det dominerande språket i huvudstaden Kabul. I Tadzjikistan är tadzjikiska officiellt språk. Även denna språkform står persiskan mycket nära och betraktas emellanåt som en persisk dialekt. Tadzjikiskan skrivs dock med det kyrilliska alfabetet och har en något annorlunda struktur, i synnerhet när det gäller vokalerna. Skillnaden mellan språkformerna kan liknas vid skillnaden mellan svenska och norska. Vidare talas persiska (inklusive dari och tadzjikiska) av minoriteter i många av grannländerna, såsom Uzbekistan, Irakiska Kurdistan, Qatar, Förenade arabemiraten och Irak, liksom av mycket stora grupper av utvandrade iranier och afghaner i framför allt USA (närmare 3 miljoner), Kanada och Västeuropa. I Sverige talas (2010) persiska av omkring 120 000 personer. Språkets markanta utbredning utanför Iran beror till stor del på att persisktalande under de senaste decennierna har emigrerat från Iran på grund av den sociala, politiska och religiösa situationen i landet. Persiska var 2004 det fjärde vanligaste språket bland bloggar; det beräknades samma år finnas mer än 75 000 persiskspråkiga bloggar. (sv)
- Перси́дский язы́к (новоперси́дский язы́к, фарси́, زبان فارسی [zæ'bɒːne fɒːr’siː]) — ведущий язык иранской группы индоевропейской семьи языков, обладающий богатой многовековой литературной традицией, включая признанные шедевры мировой литературы. Возник как продолжение среднеперсидского языка в эпоху исламизации Ирана после арабского завоевания и испытал сильное воздействие арабского языка (до 60% в лексике). В свою очередь многочисленные персизмы проникли во многие тюркские, индоарийские, нахско-дагестанские языки. В меньшем количестве персизмы имеются и в некоторых славянских языках, в том числе и в русском. Современный персидский — плюрицентрический язык (диасистема), распадающийся на три близкородственных варианта, признанных официальными в качестве отдельных национальных языков в трёх странах Азии: Иране, Афганистане, Таджикистане. Из них наибольшей известностью и влиянием обладает западный персидский язык (западный фарси, собственно фарси), что обусловлено и бо́льшим количеством носителей, и бо́льшим экономическим потенциалом Ирана. Восточный вариант персидского языка представлен языками дари́ (фарси́-кабули́, распространён в Афганистане) и таджикским (забони тоджики́, форси́и тоджики́, распространён в Таджикистане и прилегающих районах Узбекистана). Фарси широко распространён в Иране в качестве родного языка иранцев, составляющих около 58 % населения страны (более 40 млн чел.), а также в качестве второго языка межэтнического общения, языка литературы, СМИ и прочих сфер жизни для представителей других народов страны. Небольшие персоязычные группы распространены также в странах Персидского залива: Бахрейне, Ираке, Омане, Йемене, ОАЭ. На протяжении долгого времени, начиная с X—XII веков, фарси выполнял функции языка международного общения, языка культуры и науки на большом пространстве востока исламского мира и оказал значительное влияние на все языки региона от Турции, Кавказа и Крыма до Центральной Азии и Индии. Литературный и разговорный фарси оказал заметное влияние на развитие других иранских, тюркских и новоиндийских языков. Письменность языков фарси и дари — персидский алфавит, созданный на основе арабского письма, дополненного несколькими знаками для звуков, отсутствующих в арабском языке. Для таджикского языка используется кириллица (алфавит введён в 1939 году; приобрёл современный вид в 1998 году). По популярности в Интернете персидский язык (фарси) занимает 9-е место — он используется на 2,6 % сайтов мировой сети и имеет тенденцию к росту, например, на октябрь 2010 его доля составляла всего 0,6 %. Помимо персидского, другими важными южными разновидностями категории западноиранских языков являются: лурский, бахтиярский, лаки, дезфули, лари, бандари (в г. Минаб), башкарди и кумзари. (ru)
- Пе́рська мо́ва, або фарсі́ (فارسی МФА: [fɒːrˈsi], Fārsi) — південно-західна іранська мова індоіранської гілки індоєвропейської сім'ї, основна сучасна наступниця давньоперської мови. Поширена в Ірані, Афганістані (офіційно відома як дарі з 1958 року через політичні причини), Таджикистані (офіційно відома як таджицька з часів встановлення радянської влади через політичні причини) та деяких інших регіонах. Термін фарсі здебільшого вживають саме як протиставлення цим літературним стандартам, оскільки всі три мови нерідко об'єднують поняттям перська мова. Сучасна перська мова використовує арабське письмо з додаванням 4 спеціальних букв для властиво перських звуків, що не мають аналогів в арабській. Хоч ядро лексики складають іранські слова, але є дуже багато запозичень, особливо з арабської (50-60 % усіх слів), також є численні запозичення з тюркських мов, зокрема турецької; французької мови, останні десятиліття найбільше запозичень здійснюється з англійської мови. В Таджикистані на письмі використовують кирилицю (з 1938 року). Літературна фарсі сформувалася протягом останніх 70-80 років XX ст. на основі розмовних перських діалектів та класичної фарсі-дарі, що була тією основою на якій розвинулися також таджицька та афганська дарі (або дарі-кабулі). Оскільки в основі цих трьох літературних традицій лежить давньоперська література, то їх носії вважають своїм весь літературний спадок, написаний фарсі-дарі — твори Рудакі, Фірдоусі, Омара Хайяма, Сааді, Гафіза, Румі, Джамі та інших. Сучасна перська мова відрізняється від класичної на усіх мовних рівнях — за фонетикою, морфологією, синтаксисом, лексикою. В основі усної форми літературної мови лежить тегеранський діалект, в багатьох випадках його використовують, навіть якщо це суперечить нормам літературної мови. Також відомі інші перські діалекти: Кермана, Ісфагана, Новгана (Мешгеда), Бірдженда, Сістана, Себзевара тощо. В цілому діалекти мало вивчені, деякі з них помітно різняться між собою і, на думку деяких лінгвістів, є по суті окремими близькоспорідненими мовами, в яких збігається літературна форма, але різне живе розмовне мовлення. (uk)
- 波斯语（فارسی/Fārsī）屬於印欧语系印度-伊朗語族伊朗语支，是一种形成于8至9世纪间的文学语言。是今天伊朗的官方语言，作为其分支的达利语和塔吉克语分别是阿富汗和塔吉克斯坦的官方语言。由于历史与宗教的原因，现代波斯语中，有近20%的词汇来自属于闪含语系的阿拉伯语。波斯语用波斯-阿拉伯字母拼写。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- اللُغَةُ الْفَارِسِيَّةُ (بالفارسية: زبان فارسی أو زبان پارسی) هي إحدى اللغات الهندية-أوروبية والتي تنتشر في إيران ويتحدث بشقيقاتها الطاجيكية في طاجيكستان والدرية في أفغانستان و في العديد من الدول الأخرى. تكتب بالخط الفارسي بإضافة 4 حروف: گ، پ، ژ، چ في إیران وأفغانستان وبخط كيريلية في طاجكستان ، ويتحدث بها حوالي 82 مليون نسمة في إيران، أفغانستان، طاجيكستان وأوزبكستان. (ar)
- Persiera فارسی fārsi (fɒːɾˈsiː ahoskatua), baita farsi ere, gehienbat Iranen mintzatzen den indoeuropar hizkuntza da. Tajikistanen, Afganistanen, Georgian, eta India eta Pakistango eskualde batzuetan ere hitz egiten da. Gutxi gorabehera, 46 milioi hiztunek lehen hizkuntzatzat dute. (eu)
- Bahasa Persia (فارسی fārsi; форсӣ forsī) adalah salah satu bahasa dari rumpun bahasa Iran. Dituturkan di Iran, Tajikistan, Afganistan dan Uzbekistan. Jumlah penutur totalnya sekitar 75 juta orang. Di Iran, penutur asli bahasa ini mencakup sekitar 60% penduduknya. (in)
- 페르시아어(: فارسی [fɒːrˈsiː] 혹은 پارسی [pɒːrˈsiː]), 간칭 파사어(波斯語)는 이란을 중심으로 한 중동 지역에서 사용되는, 인도이란어파에 속하는 언어이다. 표기에는 아랍어와 사실상 마찬가지로 아랍 문자가 사용되나 아랍어와는 전혀 다른 언어이며, 힌디어, 싱할라어, 디베히어, 영어, 러시아어, 프랑스어와 같은 인도유럽어족에 속한다. 이란의 공용어이며, 아프가니스탄, 타지키스탄, 바레인, 이라크, 조지아, 아제르바이잔, 아르메니아, 러시아 남부(체첸 공화국, 인구시 공화국 등 이슬람 공화국) 및 인접한 나라들의 소수민족들을 비롯해 인도 일부와 파키스탄 일부에서 사용된다. 모어 화자는 4600여만 명을 넘는다고 알려져 있다. (ko)
- ペルシア語（ペルシアご、: فارسی [fɒːɾˈsiː]）は、イランを中心とする中東地域で話される言語。ペルシャ語、ファールシー語、パールシー語（پارسی）ともいう。 言語学的にはインド・ヨーロッパ語族－インド・イラン語派－イラン語群に分類される。ペルシア語は高度な文明を持っていた古代ペルシア帝国から現在に至るまでイラン高原を中心に使われ続けてきた言語であり、文献によって非常に古くまで系統をさかのぼることができる。ただし、現在のペルシア語にはアラビア語からの借用語が非常に多く、その形態は古代ペルシア語とはかなりの断絶がある。 (ja)
- Il persiano (in persiano: فارسی; fārsī /fɑːrˈsiː/) è una lingua indoeuropea parlata in Iran, in Tagikistan, dove è ufficialmente denominato (forsi-i) tojiki (lingua tagika), in Afghanistan, dove è ufficialmente denominato (fārsī-ye) dari (lingua dari) e in Uzbekistan. Al 2022, è parlata da 77,4 milioni di parlanti totali. (it)
- 波斯语（فارسی/Fārsī）屬於印欧语系印度-伊朗語族伊朗语支，是一种形成于8至9世纪间的文学语言。是今天伊朗的官方语言，作为其分支的达利语和塔吉克语分别是阿富汗和塔吉克斯坦的官方语言。由于历史与宗教的原因，现代波斯语中，有近20%的词汇来自属于闪含语系的阿拉伯语。波斯语用波斯-阿拉伯字母拼写。 (zh)
- El persa o farsi (: فارسی, fārsi) és una llengua indoeuropea parlada a l'Iran, l'Afganistan (oficialment conegut com a persa Dari des de 1958 per raons polítiques), el Tadjikistan (on es coneix oficialment com a tadjik des de l'època soviètica), l'Uzbekistan, Bahrain, l'Iraq, l'Azerbaidjan, Armènia, Geòrgia, el sud de Rússia i països veïns que han estat sota la influència persa. El persa deriva del pahlavi, la llengua oficial religiosa i literària de la Pèrsia Sassànida, que a la vegada derivava de l'antic persa, la llengua de l'Imperi Persa a l'època aquemènida. És de la família de llengües indoàries, és pluricèntrica i la gramàtica és similar a la de moltes llengües europees contemporànies. (ca)
- Perština (místní název: فارسی [fɒːɾˈsiː], fārsī) je indoevropský jazyk. Spolu s daríjštinou (afghánskou perštinou), tádžičtinou, pahlavštinou, hazárštinou, dehwárštinou, darwázštinou, ajmáqštinou, džidštinou, tatštinou, buchárštinou, lorštinou, kumzárštinou a lárštinou patří do jihozápadní skupiny íránských jazyků. (cs)
- Die persische Sprache (persisch زبان فارسی, DMG zabān-e fārsī) oder Persisch ist eine plurizentrische Sprache in Zentral- und Vorderasien. Sie gehört zum iranischen Zweig der indogermanischen Sprachfamilie und ist Amtssprache in Iran, Afghanistan und Tadschikistan. Persisch ist eine bedeutende Sprache in West- und Zentralasien und wird von 60 bis 70 Millionen Menschen als Muttersprache und von weiteren 50 Millionen als Zweitsprache gesprochen. (de)
- Η Περσική γλώσσα, γνωστή και ως Φαρσί, είναι ινδοευρωπαϊκή γλώσσα που ομιλείται στο Ιράν, το Αφγανιστάν, το Τατζικιστάν, την Αρμενία, την Τουρκία, το Ιράκ, το Πακιστάν, τη Συρία, το Ουζμπεκιστάν, την Κιργιζία, σε όμορες χώρες και αλλού. Αποτελεί γόνο της Αρχαία Περσικής γλώσσας και είναι τμήμα του της ινδοϊρανικής γλωσσικής οικογένειας. Η γλώσσα καλείται Φαρσί στο Ιράν, το είδος που ομιλείται στο Αφγανιστάν καλείται Νταρί, ενώ στο Τατζικιστάν, το Ουζμπεκιστάν και την κεντρική Ασία το είδος της περσικής γλώσσας που ομιλείται καλείται Τατζίκ. (el)
- La persa lingvo (perse فارسی Farsi, taĝike Форсӣ (taĝike Тоҷикӣ)) estas hindeŭropa lingvo, parolata kiel oficiala lingvo en Irano kaj Afganio (kun la nomo daria). Ĝi estas okcidentirana lingvo apartenanta al la irana branĉo de la hindirana subdividaĵo de la hindeŭropaj lingvoj. Persa estas plurcentra lingvo precipe parolata kaj uzata oficiale en Irano, Afganio kaj Taĝikio en tri reciproke kompreneblaj normigaj variaĵoj, nomitaj "irana persa" (oficiale konata kiel persa), daria persa (oficiale konata kiel dari aŭ daria ekde 1964) kaj taĝika persa (oficiale konata kiel taĝika ekde 1999). Ĝi estas parolata ankaŭ indiĝene en la taĝika variaĵo fare de grava populacio ene de Uzbekio, same kiel ene de aliaj regionoj kun persa historio en la kultura influsfero de Granda Irano. Ĝi estas verkita ofi (eo)
- El persa o farsi (en persa: فارسی, fârsí) es un idioma oficialmente hablado en Irán, Afganistán, Tayikistán y partes de Uzbekistán, sin contar con los centenares de miles de persas que hay en diáspora. Tiene más de 100 millones de hablantes nativos.[cita requerida] Pertenece a la familia de lenguas indoeuropeas. Su tipología es sujeto objeto verbo (SOV). (es)
- Is í an Pheirsis an ceann is tábhachtaí de na teangacha Iaránacha, a bhaineann leis an gcrann ginealais Ind-Eorpach. Teanga oifigiúil is ea an Pheirsis san Iaráin, áit a dtugtar fársí uirthi, agus san Afganastáin, áit a dtugtar darí uirthi. I dtréimhse na h, bhí an Pheirsis ina teanga oifigiúil san India féin, agus fanann cuid mhaith daoine á foghlaim mar theanga iasachta san India agus sa Phacastáin sa lá atá inniu ann. Tá teangacha nua-aimseartha na dtíortha seo breac le hiasachtaí Peirsise freisin. (ga)
- Persian (/ˈpɜːrʒən, -ʃən/), also known by its endonym Farsi (فارسی, Fārsī, [fɒːɾˈsiː]), is a Western Iranian language belonging to the Iranian branch of the Indo-Iranian subdivision of the Indo-European languages. Persian is a pluricentric language predominantly spoken and used officially within Iran, Afghanistan, and Tajikistan in three mutually intelligible standard varieties, namely Iranian Persian (officially known as Persian), Dari Persian (officially known as Dari since 1964) and Tajiki Persian (officially known as Tajik since 1999). It is also spoken natively in the Tajik variety by a significant population within Uzbekistan, as well as within other regions with a Persianate history in the cultural sphere of Greater Iran. It is written officially within Iran and Afghanistan in th (en)
- Le persan (autonyme : فارسی, fārsī, ou پارسی, pārsī) est une langue indo-européenne. C'est la langue officielle et majoritaire de l'Iran (centre, centre-sud, nord-est), de l'Afghanistan et du Tadjikistan. Le persan est une langue notable mais minoritaire au Pakistan, à Bahreïn, en Irak, en Oman, au Qatar et aux Émirats arabes unis. Le dari, dialecte du persan, également appelé persan afghan ou persan oriental, est une langue officielle en Afghanistan ; il est parlé également en Iran et au Pakistan. De même, le tadjik, autre dialecte du persan, est la langue officielle du Tadjikistan et également parlé au Kirghizistan, au Turkménistan, en Ouzbékistan, et dans une moindre mesure au Kazakhstan. Le persan ou l’une de ses langues-sœurs est également parlé en Azerbaïdjan, en Russie et en Ouzbéki (fr)
- Het Perzisch (پارسی) (lokale namen: Pârsi, Fârsi, Dari en Tōjiki) is de officiële taal van Iran (Perzië), Afghanistan en Tadzjikistan, die ook door miljoenen mensen in Oezbekistan wordt gesproken. Het Perzisch behoort tot de Indo-Europese taalfamilie en daarbinnen is het een onderdeel van de tak van de Iraanse of Arische talen. Het Perzisch is een van de oudst gedocumenteerde talen ter wereld. De oudst bekende voorbeelden van deze taal stammen uit de 6e eeuw voor Christus. (nl)
- A língua persa (فارسی, fārsi, AFI: [fɒːɾˈsi]), também chamada parse, pársi ou farsi é um idioma do subgrupo das línguas iranianas, por sua vez pertencente ao ramo indo-iraniano da grande família indo-europeia. É principalmente falado no Irã (ou Irão) e pela diáspora iraniana, no Afeganistão, onde é oficialmente denominado dari, e no Tajiquistão, onde é denominado tajique. O persa também é falado por minorias do Iraque, Uzbequistão, Turquia, Emirados Árabes Unidos e Barém, entre outros países. (pt)
- Język perski, nowoperski (pers. فارسی fārsī) – język z grupy irańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ponad 50 mln mówiących, zamieszkujących głównie Iran (40 mln), Afganistan (7 mln), Tadżykistan (6 mln) i Irak (200 tys.). Służy jednocześnie jako lingua franca dla blisko 80 mln mieszkańców Bliskiego Wschodu (po języku arabskim). Rozwój języka perskiego można podzielić na trzy epoki: (pl)
- Перси́дский язы́к (новоперси́дский язы́к, фарси́, زبان فارسی [zæ'bɒːne fɒːr’siː]) — ведущий язык иранской группы индоевропейской семьи языков, обладающий богатой многовековой литературной традицией, включая признанные шедевры мировой литературы. Возник как продолжение среднеперсидского языка в эпоху исламизации Ирана после арабского завоевания и испытал сильное воздействие арабского языка (до 60% в лексике). В свою очередь многочисленные персизмы проникли во многие тюркские, индоарийские, нахско-дагестанские языки. В меньшем количестве персизмы имеются и в некоторых славянских языках, в том числе и в русском. (ru)
- Persiska (persiska: فارسی, fârsi, /fɒːɾsiː/), är ett iranskt språk inom den indoiranska grenen av de indoeuropeiska språken. Det talas främst i Iran (där kallat fârsi eller pârsi), Afghanistan (där kallat "dari" sedan 1964 av politiska skäl), Tadzjikistan (officiellt kallat "tadzjikiska" av politiska skäl av Sovjetunionen) och andra länder som historiskt varit under persiskt inflytande. Språket kallades ursprungligen pârsi; namnet fârsi tillkom som en följd av den arabiska erövringen av Persien eftersom ljudet [p] saknas i arabiska. Termen fârsi är en endonym. (sv)
- Пе́рська мо́ва, або фарсі́ (فارسی МФА: [fɒːrˈsi], Fārsi) — південно-західна іранська мова індоіранської гілки індоєвропейської сім'ї, основна сучасна наступниця давньоперської мови. Поширена в Ірані, Афганістані (офіційно відома як дарі з 1958 року через політичні причини), Таджикистані (офіційно відома як таджицька з часів встановлення радянської влади через політичні причини) та деяких інших регіонах. Термін фарсі здебільшого вживають саме як протиставлення цим літературним стандартам, оскільки всі три мови нерідко об'єднують поняттям перська мова. (uk)
|
