| dbo:abstract
|
- Eine Kinoorgel oder Theaterorgel (entlehnt von englisch theatre organ) ist eine Pfeifenorgel, wie sie zu Beginn des 20. Jahrhunderts zur Begleitung von Stummfilmen in Lichtspielhäusern eingesetzt wurde. Kinoorgeln verbreiteten sich von den USA aus nach Europa und weltweit, verloren aber nach Einführung des Tonfilms zunehmend an Bedeutung. (de)
- Kinorgenoj estas fajfilorgenoj, kiujn oni uzis komence de la 20-a jarcento por akompani mutajn filmojn en kinejoj en Usono. Ili disvastiĝis ankaŭ sur tuta Eŭropo, sed post enkonduko de la sonfilmo ili perdis pli kaj pli sian gravecon. Kinorgenoj disponas pri diversaj efektregistroj por produkti bruojn (ekz. telefontintadon, ventbruon, hufklakadon). (eo)
- L'orgue de théâtre ou orgue de cinéma est un instrument de musique de la famille des orgues à tuyaux, largement développé à partir de la fin du XIXe siècle que l'on trouvait et que l'on peut encore trouver dans les théâtres et les grandes salles de cinéma pour accompagner les films muets, mais aussi la danse, la chanson, la musique d'ambiance pendant les entractes et autres manifestations sociales ou sportives, le divertissement et le concert. Il n'est pas synonyme d'orgue de variété, ce dernier étant généralement électronique et pourvu d'une section rythmique automatique. Sur l'orgue de théâtre, l'organiste doit tout faire avec ses mains et ses pieds. L'origine de cet instrument est le « orchestral organ » de Robert Hope-Jones conçu vers 1890. Le but était d'imiter les timbres des instruments d'orchestre, aligner le son de l'orgue sur ce dernier. On y trouve donc le témoignage d'un concept d'orgue très différent de l'orgue d'église et de concert classique. (fr)
- A theatre organ (also known as a theater organ, or, especially in the United Kingdom, a cinema organ) is a type of pipe organ developed to accompany silent films, from the 1900s to the 1920s. Theatre organs have horseshoe-shaped arrangements of stop tabs (tongue-shaped switches) above and around the instrument's keyboards on their consoles. Theatre organ consoles were typically decorated with brightly colored stop tabs, with built-in console lighting. Organs in the UK had a common feature: large translucent surrounds extending from both sides of the console, with internal colored lighting. Theatre organs began to be installed in other venues, such as civic auditoriums, sports arenas, private residences, and churches. One of the largest theatre organs ever built was the 6 manual 52 rank Barton installed in the Chicago Stadium. There were over 7,000 such organs installed in America and elsewhere from 1915 to 1933, but fewer than 40 instruments remain in their original venues. Though there are few original instruments, hundreds of theatre pipe organs are installed in public venues throughout the world today, while many more exist in private residences. (en)
- L'organo da teatro, anche conosciuto in Inghilterra come cinema organ, è un tipo particolare di organo a canne originariamente sviluppato nei primi tre decenni del XX secolo, per eseguire musiche ed effetti sonori di accompagnamento al cinema muto. Gli organi da teatro sono generalmente caratterizzati dalla particolare forma a ferro di cavallo delle voci e degli effetti disposti sopra ed attorno alla tastiera delle loro consolle. Considerata la loro disposizione centrale nei luoghi di intrattenimento popolare, le consolle dell'organo da teatro erano generalmente decorate in modo vistoso, con tastiere dai colori brillanti e dipinti di rosso, nero ed oro. Le consolle erano poi spesso illuminate dall'interno. Un esempio spettacolare ed originale di organo da teatro è il Rhinestone Barton, installato nel 1928 nell'allora RKO Iowa Theatre (oggi conosciuto come Theatre Cedar Rapids a Cedar Rapids, Iowa). La consolle di questo organo a tre tastiere è completamente ricoperto di feltro nero incastonato di glitter in vetro. Un altro esempio molto originale di organo da teatro è il 3/13 Barton del teatro del Michigan di Ann Arbor. Uno dei più grandi organi mai costruiti fu il Barton 6 tastiere a 52 tasti installato al Chicago Stadium. Consolle spettacolare dell'organo da teatro Rhinestone Barton, installato al (allora conosciuto come RKO Iowa Theatre), Cedar Rapids, Iowa Quando il concetto di organo da teatro fu socialmente accettato, questi strumenti vennero installati nei luoghi più disparati: auditorium civici, arene dello sport, residenze private ed anche chiese. Tra il 1915 ed il 1933 furono installati oltre 7000 organi negli USA, ma oggi ne rimangono meno di 40 conservati nelle condizioni originali. (it)
- Een theaterorgel (ook wel bioscooporgel of cinemaorgel) is een pijporgel dat speciaal gebouwd werd voor de muzikale omlijsting van 'stomme films'. Het kent zijn oorsprong in het kerkorgel en het concertorgel. Nederland had ooit 84 theaterorgels, anno 2006 waren dit er nog 15. Daarvan zijn er een aantal in particuliere handen en een paar liggen opgeslagen om herbouwd te worden. Het zeer grote AVRO-concertorgel heeft reeds een nieuwe plek in Hilversum gekregen. De Nederlandse Orgel Federatie, een club van enthousiaste orgelliefhebbers, restaureert deze instrumenten, houdt ze bespeelbaar en organiseert er concerten mee. (nl)
- Organy kinowe – rodzaj organów piszczałkowych zaprojektowanych w pierwszej połowie XX w. w celu zapewnienia podkładu muzycznego do niemych filmów. Instrument ten można też nazwać organami teatralnymi (ang. theater organ (US)). Organy kinowe były pierwotnie instalowane w teatrach i salach kinowych, w których dźwięk pianina był niewystarczający, miały one większą siłę głosu oraz możliwość imitowania różnych instrumentów podobnie jak klasyczne organy piszczałkowe. Organy kinowe zostały jednak przystosowane do grania muzyki rozrywkowej poprzez zmianę pryncypialnego głosu oraz zastosowanie tremulantu (efekt tremolo). (ang.) był pierwszym, który zaproponował stworzenie tego typu instrumentu. W 1911 prawa odkupił od niego Rudolph Wurlitzer (Wurlitzer Company). Firma ta stała się słynna z produkcji potężnych organów kinowych "Wurlitzera" w latach 20.–30. XX w. Jako że instrument był w stanie zastąpić całą orkiestrę, pierwotną jego nazwą było '"Wurlitzer Hope Jones unit orchestra" (jednostka orkiestralna). Oprócz Wurlitzera organy kinowe były produkowane przez firmy takie jak: Robert Morton, Kimball, Barton, Compton, Möller. Organy kinowe zazwyczaj są opisywane w formie: "nazwa instrumentu" liczba klawiatur ręcznych (manuały)/liczba głosów. Np. Tower Ballroom Wurlitzer 3/14 ma 3 manuały i 14 głosów. (pl)
- Biograforgel, även benämnd teaterorgel, är en så kallad piporgel av amerikansk konstruktion från slutet av 1800-talet. Ofta pråligt utstyrd för att passa in i äldre tiders påkostade biosalonger. Namnet lär vara använt endast i de nordiska länderna. I USA kom instrumentet att kallas ”The Mighty Wurlitzer” med anspelning på tillverkaren Rudolph Wurlitzer Company. Radio City Music Hall i New York installerade världens största biograforgel 1932, den är ännu i bruk. Sverige fick sin första biograforgel 1926, då installerad på biografen Skandia i Stockholm. Det var denna orgel Willard Ringstrand trakterade i återkommande radioutsändningar under 1930- och 1940-talen. År 2006 bildades Föreningen Skandiaorgeln, som nu äger och förvaltar orgeln. Den är av typ Wurlitzer Style E, opus 1254, och har installerats i reaktorhall R1 på Kungliga Tekniska högskolan i Stockholm. Den är fullt spelbar, återinvigdes 2015, och används då och då. På biografen Cosmorama i Göteborg fanns ännu ett exemplar. Landets övriga orglar av snarlikt utförande medräknas inte av de entusiaster, som ännu håller vid liv intresset för detta ”mäktiga” instrument. (sv)
- Театра́льный орга́н (англ. Theatre organ), также Киноорга́н (англ. Cinema organ, нем. Kinoorgel) — разновидность органа, разработанная для музыкального сопровождения (особенно для имитации оркестрового звучания) театральных спектаклей и кинофильмов. Театральные органы, как правило, способны имитировать звучание фортепиано, а также воспроизводить различные шумовые эффекты — звуки сирен, клаксонов, ветра, грома и т. д. Одной из характерных особенностей театрального органа является использование целого ряда более энергичных тремулянтов, что делает звучание инструмента совершенно непохожим на звучание обычного духового органа. Такой характер звука унаследовал в дальнейшем Хаммонд-орган с акустической системой Лесли. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Eine Kinoorgel oder Theaterorgel (entlehnt von englisch theatre organ) ist eine Pfeifenorgel, wie sie zu Beginn des 20. Jahrhunderts zur Begleitung von Stummfilmen in Lichtspielhäusern eingesetzt wurde. Kinoorgeln verbreiteten sich von den USA aus nach Europa und weltweit, verloren aber nach Einführung des Tonfilms zunehmend an Bedeutung. (de)
- Kinorgenoj estas fajfilorgenoj, kiujn oni uzis komence de la 20-a jarcento por akompani mutajn filmojn en kinejoj en Usono. Ili disvastiĝis ankaŭ sur tuta Eŭropo, sed post enkonduko de la sonfilmo ili perdis pli kaj pli sian gravecon. Kinorgenoj disponas pri diversaj efektregistroj por produkti bruojn (ekz. telefontintadon, ventbruon, hufklakadon). (eo)
- L'orgue de théâtre ou orgue de cinéma est un instrument de musique de la famille des orgues à tuyaux, largement développé à partir de la fin du XIXe siècle que l'on trouvait et que l'on peut encore trouver dans les théâtres et les grandes salles de cinéma pour accompagner les films muets, mais aussi la danse, la chanson, la musique d'ambiance pendant les entractes et autres manifestations sociales ou sportives, le divertissement et le concert. (fr)
- A theatre organ (also known as a theater organ, or, especially in the United Kingdom, a cinema organ) is a type of pipe organ developed to accompany silent films, from the 1900s to the 1920s. Theatre organs have horseshoe-shaped arrangements of stop tabs (tongue-shaped switches) above and around the instrument's keyboards on their consoles. Theatre organ consoles were typically decorated with brightly colored stop tabs, with built-in console lighting. Organs in the UK had a common feature: large translucent surrounds extending from both sides of the console, with internal colored lighting. Theatre organs began to be installed in other venues, such as civic auditoriums, sports arenas, private residences, and churches. One of the largest theatre organs ever built was the 6 manual 52 rank Bar (en)
- L'organo da teatro, anche conosciuto in Inghilterra come cinema organ, è un tipo particolare di organo a canne originariamente sviluppato nei primi tre decenni del XX secolo, per eseguire musiche ed effetti sonori di accompagnamento al cinema muto. Gli organi da teatro sono generalmente caratterizzati dalla particolare forma a ferro di cavallo delle voci e degli effetti disposti sopra ed attorno alla tastiera delle loro consolle. Considerata la loro disposizione centrale nei luoghi di intrattenimento popolare, le consolle dell'organo da teatro erano generalmente decorate in modo vistoso, con tastiere dai colori brillanti e dipinti di rosso, nero ed oro. Le consolle erano poi spesso illuminate dall'interno. (it)
- Organy kinowe – rodzaj organów piszczałkowych zaprojektowanych w pierwszej połowie XX w. w celu zapewnienia podkładu muzycznego do niemych filmów. Instrument ten można też nazwać organami teatralnymi (ang. theater organ (US)). Organy kinowe były pierwotnie instalowane w teatrach i salach kinowych, w których dźwięk pianina był niewystarczający, miały one większą siłę głosu oraz możliwość imitowania różnych instrumentów podobnie jak klasyczne organy piszczałkowe. Organy kinowe zostały jednak przystosowane do grania muzyki rozrywkowej poprzez zmianę pryncypialnego głosu oraz zastosowanie tremulantu (efekt tremolo). (pl)
- Een theaterorgel (ook wel bioscooporgel of cinemaorgel) is een pijporgel dat speciaal gebouwd werd voor de muzikale omlijsting van 'stomme films'. Het kent zijn oorsprong in het kerkorgel en het concertorgel. (nl)
- Biograforgel, även benämnd teaterorgel, är en så kallad piporgel av amerikansk konstruktion från slutet av 1800-talet. Ofta pråligt utstyrd för att passa in i äldre tiders påkostade biosalonger. Namnet lär vara använt endast i de nordiska länderna. I USA kom instrumentet att kallas ”The Mighty Wurlitzer” med anspelning på tillverkaren Rudolph Wurlitzer Company. Radio City Music Hall i New York installerade världens största biograforgel 1932, den är ännu i bruk. (sv)
- Театра́льный орга́н (англ. Theatre organ), также Киноорга́н (англ. Cinema organ, нем. Kinoorgel) — разновидность органа, разработанная для музыкального сопровождения (особенно для имитации оркестрового звучания) театральных спектаклей и кинофильмов. Театральные органы, как правило, способны имитировать звучание фортепиано, а также воспроизводить различные шумовые эффекты — звуки сирен, клаксонов, ветра, грома и т. д. (ru)
|
