| dbo:abstract
|
- La revolta dels streltsí de 1698 (rus: Стрелецкий бунт 1698 года) va ser una revolta dels regiments de streltsí de Moscou durant l'absència de Pere I el Gran per la seva de 1698. Quatre dels regiments, liderats per Fiódor Kolzakov, Ivan Txorni (Txamorsa), Afanassi Txubàrov i Tikhon Gundertmark (en total uns 2.200 soldats), es van rebel·lar després de ser traslladats el 1697 a Velíkie Luki –en lloc de Moscou–, a la frontera nord-occidental, després de la seva participació en les Campanyes d'Azov de 1695-1696. Les causes de la rebel·lió suggerides usualment pels historiadors han estat la duresa de les marxes (passant gana i havent de portar a coll als oficials davant l'absència de cavalls), l'escàs salari, l'allunyament de les famílies i la promoció d'oficials estrangers als rangs militars superiors. No obstant això, la revolta no només era motivada pels aspectes socioeconòmics, sinó que tenia un caire polític: d'acord amb diversos certificats i documents, els streltsí pretenien entronitzar a , germana i germanastra, respectivament, d'Ivan V i Pere I, que havia governat com regent durant la seva minoria d'edat. La insurrecció va ser aixafada per l'exèrcit governamental sota el comandament de i . Els espernetecs de la rebel·lió van durar fins a 1707 i, com a conseqüència, van ser ajusticiades més de mil persones. Sofia, que havia participat ja en la , va ser definitivament destituïda del poder i forçada a prendre els hàbits de monja al monestir de Novodévitxi. (ca)
- Vzpoura střeleckých pluků roku 1698 bylo povstání moskevských střeleckých pluků během nepřítomnosti Petra I. v době jeho . Bylo vyvolané obtížemi jejich služby v pohraničních městech, vysilujícími pochody a útiskem ze strany plukovníků. (cs)
- Der Zweite Strelizenaufstand war ein erfolgloser Aufstand, der während der Abwesenheit des russischen Zaren Peters I. im Zuge der Großen Gesandtschaft im Juni 1698 ausbrach. Nach einer kurzen Schlacht vor Moskau wurden die vier Strelizenregimenter besiegt und ein Großteil der Überlebenden in den Folgemonaten verhört, gefoltert und hingerichtet. (de)
- La Ribelo de la Strelciuloj de 1698 (en rusa: Стрелецкий бунт 1698 года) esti ribelo de la reĝimentoj de strelci de Moskvo dum la foresto de Petro la Granda pro sia Granda Ambasado de 1698. Kvar el la reĝimentoj, estritaj de Fjodor Kolzakov, Ivan Ĉorni (Ĉamorsa), Afanasi Ĉubarov kaj Tiĥon Gundertmark (totale ĉirkaŭ 2 200 soldatoj), ribelis post translokigo en 1697 al Velikije Luki —anstataŭ al Moskvo—, en la nordokcidenta limo, post sia partopreno en la Kampanjoj de Azov de 1695-1696. La tialoj de la ribelo sugestite kutime de la historiistoj estis la akreco de la piedirado kaj de la malsatego (krom porti dorse la oficirojn pro manko de ĉevaloj), la malabunda salajro, la malproksimigo de la familioj kaj la promocio de eksterlandaj oficiroj al superaj rangoj. Tamen, la ribelo ne nur estis okazigita de sociekonomiaj faktoroj, sed havis ankaŭ polítikan kuntekston: laŭ kelkaj registroj kaj dokumentoj, la strelci klopodis surtronigi Sofia Aleksejevna Romanova, fratino kaj duonfratino respektive, de Ivano la 5-a kaj Petro la Granda, kiu estis regento dum ilia minoritato. La insurekcio estis subpremita per la registara armeo estrita de Franz Lefort kaj Patrick Gordon. La rezulto de la ribelo daŭris ĝis 1707 kaj, kiel konsekvenco, estis torturitaj kaj ekzekutitaj pli ol mil personoj. Sofia, kiu jam estis partopreninta en la ribelo de 1682, kiu tiam estis definitive elpovigita kaj devigita enfermiĝi kiel monaĥino en la monaĥejo Novodeviĉi. (eo)
- La revuelta de los streltsí de 1698 (del ruso: Стрелецкий бунт 1698 года) fue una revuelta de los regimientos de streltsí de Moscú durante la ausencia de Pedro I el Grande por su Gran Embajada de 1698. Cuatro de los regimientos, liderados por Fiódor Kolzakov, Iván Chorni (Chamorsa), Afanasi Chubárov y Tijón Gundertmark (en total unos 2 200 soldados), se rebelaron tras ser trasladados en 1697 a Velíkiye Luki —en lugar de a Moscú—, en la frontera noroccidental, tras su participación en las Campañas de Azov de 1695-1696. Las causas de la rebelión sugeridas usualmente por los historiadores han sido la dureza de las marchas (pasando hambre y teniendo que llevar a cuestas a los oficiales ante la ausencia de caballos), el escaso salario, el alejamiento de las familias y la promoción de oficiales extranjeros a los rangos militares superiores. Sin embargo, la revuelta no sólo era motivada por los aspectos socioeconómicos, sino que tenía un cariz político: de acuerdo a varios certificados y documentos, los streltsí pretendían entronizar a Sofía Alekséyevna Románova, hermana de Iván V y Pedro I (de éste, hermana de padre) que había gobernado como regente durante su minoría de edad. La insurrección fue aplastada por el ejército gubernamental bajo el mando de y . Los coletazos de la rebelión duraron hasta 1707 y, como consecuencia de ella, fueron ajusticiadas más de mil personas. Sofía, que había participado ya en la revuelta de 1682, fue definitivamente destituida del poder y forzada a tomar los hábitos de monja en el monasterio Novodévichi. (es)
- La révolte des streltsy (en russe : Стрелецкое восстание) est un soulèvement des régiments de streltsy qui eut lieu à Moscou en 1698. Certains historiens russes estiment que ce soulèvement fut un mouvement réactionnaire contre les innovations progressistes de Pierre le Grand. D'autres y ont plutôt vu une émeute contre le joug du servage et les rigueurs du service militaire. (fr)
- The Streltsy uprising of 1698 (Russian: Стрелецкий бунт 1698 года) was an uprising of the Moscow Streltsy regiments. (en)
- La rivolta degli strelizzi del 1698 (in russo: Стрелецкий бунт, Streleckij bunt) fu un sollevamento dei reggimenti degli strelizzi, che ebbe luogo a Mosca nel 1698. Alcuni storici russi ritengono che questa sollevazione fu un movimento reazionario contro le innovazioni progressiste di Pietro il Grande. Altri l'hanno visto piuttosto come una sommossa contro il giogo della servitù della gleba ed i rigori del servizio militare. (it)
- Стрелецкий бунт 1698 года — восстание четырёх московских стрелецких полков общей численностью около 2,2 тыс. человек во время пребывания Петра I за границей в Великом посольстве. В качестве причин бунта исследователи обычно выделяют тяготы военных походов, недостаточность жалования, оторванность от семей, назначение иностранных офицеров на высшие военные должности. Однако бунт, возможно, носил не только социально-экономический характер, но и политический:по многим свидетельствам и показаниям, полученным под пытками, стрельцы планировали возвести на престол царевну Софью, ранее бывшую регентшей при малолетних Петре и Иване. Восстание было подавлено войсками, а стычки продолжались до 1707 года, было казнено более тысячи человек. Царевну Софью, которая получила власть после первого стрелецкого бунта 1682 года и была принудительно отстранена от власти в 1689 году ставшим совершеннолетним Петром, в результате подавления бунта 1698 года после её допросов насильно постригли в монахини в Новодевичьем монастыре. (ru)
- De opstand van de Streltsy (Russisch: Стрелецкое восстание) uit 1698 was een opstand van de Streltsy-regimenten (de keizerlijke lijfwacht) in het Rusland van Peter de Grote. Sommige historici geloven dat de opstand een reactionaire rebellie was tegen de vernieuwingen van Peter de Grote. Anderen veronderstellen dat het een opstand was tegen de horigheid. De Streltsy, die hadden deelgenomen aan de Azovcampagnes in 1695–1696, werden in Azov als garnizoen achtergelaten. In 1697 werden de vier regimenten van de Streltsy onverwacht naar de provincieplaats Velikije Loeki gestuurd, in plaats van naar Moskou. Op de weg daarheen werden ze uitgehongerd en moesten ze hun eigen bepakkingen dragen door de afwezigheid van paarden. In maart 1698 verlieten 175 Streltsy-ordetroepen hun regiment en vluchtten naar Moskou. Ze namen in het geheim contact op met Sofia Aleksejevna van Rusland, die door Peter de Grote in het Novodevitsjiklooster opgesloten was, en hoopten dat deze zou instemmen met haar medewerking. De opstandelingen werden teruggezonden naar hun regimenten om de rest op de hoogte te houden van de opstand. Op 6 juni zetten de Streltsy hun commandanten af en kozen in elk regiment vier nieuwe officieren, om daarna naar Moskou te marcheren om de bojaren af te straffen en buitenlandse adviseurs uit hun functies te zetten. De rebellen, ongeveer 4000 man, probeerden Sofia terug aan de macht te brengen of, indien ze weigerde, haar minnaar . Peter, op reis in Europa met de Grote Ambassade, hoorde van deze opstand en reageerde eerst door een brief te schrijven aan , het hoofd van de . Peter I beweerde dat Romodanovski niet streng genoeg reageerde. Daarop besloot Peter terug te keren uit voorzorg, maar toen hij in Krakau aankwam, was de opstand reeds neergeslagen door vier regimenten (2300 man) en een cavalerie-eenheid onder leiding van en . Op 18 juni werden de Streltsy verslagen, ongeveer 40 kilometer ten westen van Moskou nabij het (Nieuw Jeruzalemklooster). Er werden 57 leiders opgehangen en 1956 andere opstandelingen werden in de gevangenis geworpen. Dit betekende het einde van de Strelitsenopstand. Bij zijn terugkeer, rond 25 augustus 1698, beval Peter een onderzoek. Tussen september 1698 en februari 1699 werden 1182 Strelitsen geëxecuteerd: 601 werden met zweepslagen afgemaakt, gebrandmerkt ofwel naar Siberië gestuurd. Het onderzoek duurde tot 1707.De regimenten die niet hadden deelgenomen aan de opstand werden later alsnog uit Moskou gezet. (nl)
- Powstanie strzeleckie (ros. Стрелецкое восстание) – drugi, za życia cara Piotra I, bunt strzelców moskiewskich. Niektórzy historycy rosyjscy uważają, że strzelcy chcieli w ten sposób zaprotestować przeciwko „niezgodnym z prawosławiem” postępowym reformom Piotra I. Zdaniem innych był to ruch społeczny wymierzony przeciwko stosunkom pańszczyźnianym i ciężkiej służbie wojskowej. Moskiewscy strzelcy, którzy brali udział w piotrowym pochodzie na Azow w latach 1695–1696, zostali pozostawieni w Azowie i innych pogranicznych fortecach jako garnizony. Jednak w roku 1697 cztery pułki strzeleckie zostały niespodziewanie przeniesione do Wielkich Łuk, a nie – jak spodziewali się strzelcy – do Moskwy. W drodze głodowali, a dobytek – w braku koni – musieli dźwigać sami. W marcu roku 1698 175 strzelców zdezerterowało i pospieszyło do Moskwy celem złożenia skargi na złe traktowanie. Nawiązali potajemnie kontakt z zamkniętą przez cara w Monasterze Nowodziewiczym Zofią Aleksiejewną, w nadziei na jej pośrednictwo. Uciekinierzy zostali schwytani i odesłani do macierzystych pułków, gdzie wzmogło się niezadowolenie i chęć szukania rozwiązań drogą siłową. 6 czerwca strzelcy usunęli siłą wszystkich oficerów, wybrali w każdym z pułków 4-osobowe ciała przedstawicielskie i ruszyli na Moskwę zapowiadając przykładne ukaranie bojarów, zwłaszcza tych golących brody i palących tytoń, spalenie Niemieckiej Słobody i wymordowanie wszystkich obcokrajowców. Powstańcy (około 4000) zamierzali osadzić na tronie Zofię lub – gdyby odmówiła – jej dawnego kochanka Wasyla Golicyna, który przebywał na wygnaniu. Piotr I dowiedział się o buncie podczas pobytu w Wiedniu i natychmiast rozkazał czterem pułkom piechoty (2300 ludzi) i kawalerii dowodzonym przez Aleksego Szeina i Patricka Gordona uderzyć na strzelców. 18 czerwca strzelcy zostali bez trudu pokonani w pobliżu Tuszyna, około 40 km na zachód od Moskwy. W rezultacie połączonego z torturami śledztwa 57 strzelców skazano na śmierć, resztę zaś zesłano w odległe zakątki państwa carów. Po powrocie Piotra I, co nastąpiło 25 sierpnia, ponownie wszczęto na jego rozkaz dochodzenie. Połączone z wymyślnymi torturami śledztwo – w czym car z lubością uczestniczył – doprowadziło do skazania na śmierć 1182 strzelców. Dalsze egzekucje trwały do roku 1707. 601 najmłodszych „ułaskawiono” poddając ich karze chłosty, obcinając nosy i uszy, piętnując na policzkach rozpalonym żelazem i zsyłając w głąb cesarstwa. Nawet te pułki moskiewskie, które nie brały udziału w powstaniu, zostały rozwiązane, a strzelcy wraz z rodzinami zesłani na prowincję. Ukarane zostały także przyrodnie siostry cara: Zofia pozostała nadal w Monasterze Nowodziewiczym, ale już nie jako carówna, lecz mniszka Zuzanna. Do końca życia pod drzwiami jej celi stał posterunek wojskowy. Identyczny los spotkał Marfę Aleksiejewnę, czyli mniszkę Małgorzatę, zesłaną do Monasteru Uspieńskiego w Słobodzie Aleksandrowskiej ok. 80 km od Moskwy. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Vzpoura střeleckých pluků roku 1698 bylo povstání moskevských střeleckých pluků během nepřítomnosti Petra I. v době jeho . Bylo vyvolané obtížemi jejich služby v pohraničních městech, vysilujícími pochody a útiskem ze strany plukovníků. (cs)
- Der Zweite Strelizenaufstand war ein erfolgloser Aufstand, der während der Abwesenheit des russischen Zaren Peters I. im Zuge der Großen Gesandtschaft im Juni 1698 ausbrach. Nach einer kurzen Schlacht vor Moskau wurden die vier Strelizenregimenter besiegt und ein Großteil der Überlebenden in den Folgemonaten verhört, gefoltert und hingerichtet. (de)
- La révolte des streltsy (en russe : Стрелецкое восстание) est un soulèvement des régiments de streltsy qui eut lieu à Moscou en 1698. Certains historiens russes estiment que ce soulèvement fut un mouvement réactionnaire contre les innovations progressistes de Pierre le Grand. D'autres y ont plutôt vu une émeute contre le joug du servage et les rigueurs du service militaire. (fr)
- The Streltsy uprising of 1698 (Russian: Стрелецкий бунт 1698 года) was an uprising of the Moscow Streltsy regiments. (en)
- La rivolta degli strelizzi del 1698 (in russo: Стрелецкий бунт, Streleckij bunt) fu un sollevamento dei reggimenti degli strelizzi, che ebbe luogo a Mosca nel 1698. Alcuni storici russi ritengono che questa sollevazione fu un movimento reazionario contro le innovazioni progressiste di Pietro il Grande. Altri l'hanno visto piuttosto come una sommossa contro il giogo della servitù della gleba ed i rigori del servizio militare. (it)
- La revolta dels streltsí de 1698 (rus: Стрелецкий бунт 1698 года) va ser una revolta dels regiments de streltsí de Moscou durant l'absència de Pere I el Gran per la seva de 1698. Quatre dels regiments, liderats per Fiódor Kolzakov, Ivan Txorni (Txamorsa), Afanassi Txubàrov i Tikhon Gundertmark (en total uns 2.200 soldats), es van rebel·lar després de ser traslladats el 1697 a Velíkie Luki –en lloc de Moscou–, a la frontera nord-occidental, després de la seva participació en les Campanyes d'Azov de 1695-1696. Les causes de la rebel·lió suggerides usualment pels historiadors han estat la duresa de les marxes (passant gana i havent de portar a coll als oficials davant l'absència de cavalls), l'escàs salari, l'allunyament de les famílies i la promoció d'oficials estrangers als rangs militars (ca)
- La Ribelo de la Strelciuloj de 1698 (en rusa: Стрелецкий бунт 1698 года) esti ribelo de la reĝimentoj de strelci de Moskvo dum la foresto de Petro la Granda pro sia Granda Ambasado de 1698. Kvar el la reĝimentoj, estritaj de Fjodor Kolzakov, Ivan Ĉorni (Ĉamorsa), Afanasi Ĉubarov kaj Tiĥon Gundertmark (totale ĉirkaŭ 2 200 soldatoj), ribelis post translokigo en 1697 al Velikije Luki —anstataŭ al Moskvo—, en la nordokcidenta limo, post sia partopreno en la Kampanjoj de Azov de 1695-1696. La tialoj de la ribelo sugestite kutime de la historiistoj estis la akreco de la piedirado kaj de la malsatego (krom porti dorse la oficirojn pro manko de ĉevaloj), la malabunda salajro, la malproksimigo de la familioj kaj la promocio de eksterlandaj oficiroj al superaj rangoj. (eo)
- La revuelta de los streltsí de 1698 (del ruso: Стрелецкий бунт 1698 года) fue una revuelta de los regimientos de streltsí de Moscú durante la ausencia de Pedro I el Grande por su Gran Embajada de 1698. Cuatro de los regimientos, liderados por Fiódor Kolzakov, Iván Chorni (Chamorsa), Afanasi Chubárov y Tijón Gundertmark (en total unos 2 200 soldados), se rebelaron tras ser trasladados en 1697 a Velíkiye Luki —en lugar de a Moscú—, en la frontera noroccidental, tras su participación en las Campañas de Azov de 1695-1696. Las causas de la rebelión sugeridas usualmente por los historiadores han sido la dureza de las marchas (pasando hambre y teniendo que llevar a cuestas a los oficiales ante la ausencia de caballos), el escaso salario, el alejamiento de las familias y la promoción de oficiales (es)
- De opstand van de Streltsy (Russisch: Стрелецкое восстание) uit 1698 was een opstand van de Streltsy-regimenten (de keizerlijke lijfwacht) in het Rusland van Peter de Grote. Sommige historici geloven dat de opstand een reactionaire rebellie was tegen de vernieuwingen van Peter de Grote. Anderen veronderstellen dat het een opstand was tegen de horigheid. Op 18 juni werden de Streltsy verslagen, ongeveer 40 kilometer ten westen van Moskou nabij het (Nieuw Jeruzalemklooster). (nl)
- Powstanie strzeleckie (ros. Стрелецкое восстание) – drugi, za życia cara Piotra I, bunt strzelców moskiewskich. Niektórzy historycy rosyjscy uważają, że strzelcy chcieli w ten sposób zaprotestować przeciwko „niezgodnym z prawosławiem” postępowym reformom Piotra I. Zdaniem innych był to ruch społeczny wymierzony przeciwko stosunkom pańszczyźnianym i ciężkiej służbie wojskowej. (pl)
- Стрелецкий бунт 1698 года — восстание четырёх московских стрелецких полков общей численностью около 2,2 тыс. человек во время пребывания Петра I за границей в Великом посольстве. В качестве причин бунта исследователи обычно выделяют тяготы военных походов, недостаточность жалования, оторванность от семей, назначение иностранных офицеров на высшие военные должности. Однако бунт, возможно, носил не только социально-экономический характер, но и политический:по многим свидетельствам и показаниям, полученным под пытками, стрельцы планировали возвести на престол царевну Софью, ранее бывшую регентшей при малолетних Петре и Иване. (ru)
|
