| dbo:abstract
|
- La Cadira curul (en llatí Sella curulis) era la cadira de l'estat a l'antiga Roma. Curulis derivaria segons els antics escriptors de currus (carro de guerra), encara que algunes fonts diuen que podria derivar de curvus, perquè tenia les potes corbades. Era un tamboret plegable que quan s'obria no tenis ni respatller ni braços. En grec s'anomenava δίφρος ('dífros') que significa carro i per extensió cadira curul. La cadira curul era usada a Roma des del temps de la monarquia com a símbol del poder del rei; com altres distincions de reialesa havia estat importada d'Etrúria suposadament per Tul·li Hostili però altres diuen que per Tarquini Prisc. El seu origen seria la ciutat de Vetulònia, segons Titus Livi. Segons Theodor Mommsen, en temps de la monarquia, especialment durant el regnat de Tarquini Prisc, els ciutadans romans tenien prohibit circular amb carro pels carrers de Roma. Momés ho podia fer el rei. Per a ressaltar la seva dignitat, el rei presidia els espectacles públics assegut dalt del carro en una cadira plegable. Amb la república el dret a seure en cadira curul va passar als cònsols, pretors, censors i edils curuls (que s'anomenaven magistratures curuls per aquesta causa, i es consideraven per damunt de les altres magistratures). També hi tenien dret el dictador, el magister equitum (magistrats extraordinaris) i el flamen dialis (sacerdot). Ja durant l'Imperi tenia el dret l'emperador, els augustals, i segurament el prefecte urbà. La cadira s'usava a les grans festivitats, especialment al circ i al teatre; de vegades fins i tot després de la mort del seu amo era exhibida com a símbol d'honor. El pretor s'asseia a aquesta cadira per administrar justícia. A les províncies els procònsols i els propretors també es van arrogar el dret de tenir cadira curul. La cadira curul era un dels símbols de poder junt amb el ceptre de vori i la toga pretexta i sovint es donaven als reis clients com a símbol d'amistat i del seu poder. (ca)
- Der Ausdruck kurulischer Stuhl (lateinisch sella curulis Femininum, „Wagenstuhl“) bezeichnete im antiken Rom den Amtsstuhl der höheren Magistraten als Herrschaftszeichen. Ihren Ursprung hatte die sella curulis wohl im Stuhl der (etruskischen) Könige, die auf ihm sitzend von ihrem Wagen herab Recht sprachen. Von dem Recht, auf der sella curulis zu sitzen, wurde der Inhaber höherer Ämter als curulis bezeichnet. Die kurulischen Magistrate (kurulischer Ädil, Praetor, Consul und außerhalb des cursus honorum der Zensor) waren höher angesehen als die nicht-kurulischen (Volkstribun, plebejischer Ädil und Quaestor). Ebenfalls auf der sella curulis sitzen durften der Diktator, der magister equitum, der Interrex, der Decemvir und der Flamen Dialis. Der Stuhl als solcher war ein Klappstuhl und hatte x-förmig gekrümmte Beine, jedoch keine Arm- und Rückenlehne. Er war Auszeichnung und Statussymbol. Später oft mit edlen Materialien wie Gold und Elfenbein geschmückt, die den besonderen Status verdeutlichten, war dieser Stuhl nicht für den alltäglichen Gebrauch, sondern nur für Amtshandlungen wie vor allem Gerichtssitzungen bestimmt. Die sella curulis blieb auch in Kaiserzeit und Spätantike ein zentrales Symbol für die Ausübung legaler politischer Macht und Rechtsprechung; auch nach dem Ende der Antike wurde sie mit kaiserlicher und königlicher Autorität und weltlicher Herrschaft in Verbindung gebracht. Eine Weiterentwicklung des kurulischen Stuhls ist der Scherenstuhl. (de)
- A curule seat is a design of a (usually) foldable and transportable chair noted for its uses in Ancient Rome and Europe through to the 20th century. Its status in early Rome as a symbol of political or military power carried over to other civilizations, as it was also used in this regard by kings in Europe, Napoleon, and others. (en)
- Durante la República romana, y posteriormente el Imperio, la silla curul (en latín sella curulis, que se supone procede de currus, carro de guerra) era el sitial sobre el cual los magistrados veteranos o los promagistrados que poseían imperium tenían derecho a sentarse, derecho que incluía al dictador, magister equitum, cónsul, pretor y edil curul. También al flamen de Júpiter (flamen Dialis) se le permitía sentarse, a pesar de no poseer imperium. (es)
- Erromatar Errepublikan eta ondoren Erromatar Inperioan, aulki kurula (latinez sella curulis) magistratu beteranoek edo zuten promagistratuek bertan esertzeko eskubidea zuten ohorezko aulkia zen. Eskubide hori zutenak, diktadorea, magister equituma, erromatar kontsula, pretorea eta edil kurula aurkitzen ziren. Jupiter jainkoaren flamenari (flamen Dialis) ere uzten zitzaion bertan esertzen, imperiumik ez zuen arren. Errepublikaren amaierako garaian, Julio Zesar, urrezko aulki kurul batean esertzen zen, bere biziarteko diktadore karguaren ondorioz. Aulki kurula, ohi, boliz egina zegoen, X zabal bat eratzen zuten hanka bihurtuekin. Ez zuen bizkarralderik, eta bere besoak baxuak ziren. Aulkia, tolestu egin zitekeen, honela erraz eraman eta komandante eta magistratuak gudu zelaian erabili ahal izateko. Tito Livioren arabera, bere jatorria Etrurian izan lezake. Bere formak, ondorengo garaietako apainduran inspirazio gisa balio izan du, bereziki, XIX. mende hasierako neoklasizismoan. (eu)
- Kursi curule adalah sebuah rancangan kursi yang tercatat untuk penggunaannya di Romawi Kuno dan Eropa hingga abad ke-20. Statusnya di Roma sebagai simbol politik atau kekuatan militer dibawa ke peradaban lain, juga dimanfaatkan oleh raja-raja di Eropa, Napoleon, dan lain-lain. (in)
- Le siège curule (en latin sella curulis, de currus, « chariot ») est un symbole du pouvoir en Rome antique, sur lequel pouvaient s'asseoir les magistrats et promagistrats romains possédant l’imperium (pouvoir de contraindre et de punir), c'est-à-dire les consuls, les dictateurs, les maîtres de cavalerie, les préteurs, et les édiles curules. Selon Plutarque, seul l'exercice d'une magistrature donnant droit à une chaise curule permettait à un client de s'affranchir de la tutelle de son patron. Le flamine de Jupiter (flamen dialis) avait aussi droit de s'y tenir. Si Jules César a été autorisé à s'asseoir sur un siège curule fait d'or, il était traditionnellement fait d'argent, avec les pieds incurvés formant un X large sans dossier ni accoudoirs. Le siège ne pouvait pas être plié et transporté. (fr)
- La sella curùle (in lat. sella curūlis) o sedia curule era un sedile pieghevole a forma di "X" ornato d'avorio, in uso presso l'antica Roma. Simbolo del potere giudiziario, fu riservato inizialmente ai re di Roma e in seguito ai magistrati superiori dotati di giurisdizione, detti perciò "curuli", e agli imperatori. Gli imperatori romani avevano inoltre diritto a sedersi sulla sella aurea, un trono alto e dorato, variante della sedia curule introdotta da Giulio Cesare. (it)
- De curulische zetel (Latijn: sella curulis) was in het oude Rome de naam van een erezetel met kenmerkende kruisvormige poten, die als ambtelijk onderscheidingsteken mocht worden gebruikt door de hoogste functionarissen (die vandaar de naam curulische magistraten droegen), zoals dat eerder het voorrecht was van de Romeinse koning. Na de Romeinse tijd is curulische zetel, ook wel curule-stoel of curulische stoel genoemd, de verzamelbenaming voor afgeleide latere stoelvormen geworden met gebogen X-vormige poten. De oudst bekende zetels met de kenmerkende kruisvorm dateren uit het Egyptische Nieuwe Rijk, waaruit graven zijn gevonden waarin stoelen in de stijl van de curulische zetels werden aangetroffen. (nl)
- Krzesło kurulne (łac. sellă cŭrūlĭs) – w starożytnym Rzymie specjalne krzesło należące do insygniów władzy, niskie siedzisko bez oparcia na czterech nożycowo skrzyżowanych nogach. Wykonane było z metalu bądź z drewna i metalu (później także z marmuru z metalowymi częściami), początkowo zdobione kością słoniową. Najczęściej składane, jako krzesło polowe mogło być zabierane w podróż lub na wojnę. Podobne do taboretu krzesło tego rodzaju znane było w starożytnym Egipcie i Grecji; Rzymianie przejęli je od Etrusków z Vetulonii, dla wygody uzupełniając proste siedzisko nakładaną poduszką. W Rzymie początkowo przysługiwało ono królom, a w okresie republiki także wyższym urzędnikom (magistratus curules). Traktowano je jako oznakę władzy i prawo zasiadania na nim mieli w trakcie sprawowania swych funkcji urzędnicy kurulni, tacy jak konsul, pretor, edyl kurulny i kwestor; także dyktator i (w późniejszych czasach) cesarz jako imperator. Z mebla tego wywodziło się faldistorium używane od wczesnego średniowiecza w wyposażeniu kościołów i bogatych dworów. (pl)
- Куру́льное кре́сло (лат. sella curulis) — инсигния, отличительный признак курульных магистратов, особое кресло без спинки с X-образными загнутыми ножками. В Древнем Риме могло принадлежать только высшим магистратам, отсюда — курульный магистрат (лат. magistratus curulis). Таким образом, обладать курульным креслом имели право консулы, цензоры, преторы и курульные эдилы из числа ординарных магистратов, а также все экстраординарные магистраты. Из жрецов право на кресло имели только великий понтифик и севират (лат. saсerdotes Аugustales). (ru)
- Cadeira curul é um tipo de cadeira famosa por seu uso tradicional na Roma Antiga e na Europa até o século XX. Em Roma, era o símbolo de poder político ou militar e que foi adotada posteriormente por reis de toda a Europa. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- A curule seat is a design of a (usually) foldable and transportable chair noted for its uses in Ancient Rome and Europe through to the 20th century. Its status in early Rome as a symbol of political or military power carried over to other civilizations, as it was also used in this regard by kings in Europe, Napoleon, and others. (en)
- Durante la República romana, y posteriormente el Imperio, la silla curul (en latín sella curulis, que se supone procede de currus, carro de guerra) era el sitial sobre el cual los magistrados veteranos o los promagistrados que poseían imperium tenían derecho a sentarse, derecho que incluía al dictador, magister equitum, cónsul, pretor y edil curul. También al flamen de Júpiter (flamen Dialis) se le permitía sentarse, a pesar de no poseer imperium. (es)
- Kursi curule adalah sebuah rancangan kursi yang tercatat untuk penggunaannya di Romawi Kuno dan Eropa hingga abad ke-20. Statusnya di Roma sebagai simbol politik atau kekuatan militer dibawa ke peradaban lain, juga dimanfaatkan oleh raja-raja di Eropa, Napoleon, dan lain-lain. (in)
- La sella curùle (in lat. sella curūlis) o sedia curule era un sedile pieghevole a forma di "X" ornato d'avorio, in uso presso l'antica Roma. Simbolo del potere giudiziario, fu riservato inizialmente ai re di Roma e in seguito ai magistrati superiori dotati di giurisdizione, detti perciò "curuli", e agli imperatori. Gli imperatori romani avevano inoltre diritto a sedersi sulla sella aurea, un trono alto e dorato, variante della sedia curule introdotta da Giulio Cesare. (it)
- De curulische zetel (Latijn: sella curulis) was in het oude Rome de naam van een erezetel met kenmerkende kruisvormige poten, die als ambtelijk onderscheidingsteken mocht worden gebruikt door de hoogste functionarissen (die vandaar de naam curulische magistraten droegen), zoals dat eerder het voorrecht was van de Romeinse koning. Na de Romeinse tijd is curulische zetel, ook wel curule-stoel of curulische stoel genoemd, de verzamelbenaming voor afgeleide latere stoelvormen geworden met gebogen X-vormige poten. De oudst bekende zetels met de kenmerkende kruisvorm dateren uit het Egyptische Nieuwe Rijk, waaruit graven zijn gevonden waarin stoelen in de stijl van de curulische zetels werden aangetroffen. (nl)
- Куру́льное кре́сло (лат. sella curulis) — инсигния, отличительный признак курульных магистратов, особое кресло без спинки с X-образными загнутыми ножками. В Древнем Риме могло принадлежать только высшим магистратам, отсюда — курульный магистрат (лат. magistratus curulis). Таким образом, обладать курульным креслом имели право консулы, цензоры, преторы и курульные эдилы из числа ординарных магистратов, а также все экстраординарные магистраты. Из жрецов право на кресло имели только великий понтифик и севират (лат. saсerdotes Аugustales). (ru)
- Cadeira curul é um tipo de cadeira famosa por seu uso tradicional na Roma Antiga e na Europa até o século XX. Em Roma, era o símbolo de poder político ou militar e que foi adotada posteriormente por reis de toda a Europa. (pt)
- La Cadira curul (en llatí Sella curulis) era la cadira de l'estat a l'antiga Roma. Curulis derivaria segons els antics escriptors de currus (carro de guerra), encara que algunes fonts diuen que podria derivar de curvus, perquè tenia les potes corbades. Era un tamboret plegable que quan s'obria no tenis ni respatller ni braços. En grec s'anomenava δίφρος ('dífros') que significa carro i per extensió cadira curul. (ca)
- Der Ausdruck kurulischer Stuhl (lateinisch sella curulis Femininum, „Wagenstuhl“) bezeichnete im antiken Rom den Amtsstuhl der höheren Magistraten als Herrschaftszeichen. Ihren Ursprung hatte die sella curulis wohl im Stuhl der (etruskischen) Könige, die auf ihm sitzend von ihrem Wagen herab Recht sprachen. Die sella curulis blieb auch in Kaiserzeit und Spätantike ein zentrales Symbol für die Ausübung legaler politischer Macht und Rechtsprechung; auch nach dem Ende der Antike wurde sie mit kaiserlicher und königlicher Autorität und weltlicher Herrschaft in Verbindung gebracht. (de)
- Erromatar Errepublikan eta ondoren Erromatar Inperioan, aulki kurula (latinez sella curulis) magistratu beteranoek edo zuten promagistratuek bertan esertzeko eskubidea zuten ohorezko aulkia zen. Eskubide hori zutenak, diktadorea, magister equituma, erromatar kontsula, pretorea eta edil kurula aurkitzen ziren. Jupiter jainkoaren flamenari (flamen Dialis) ere uzten zitzaion bertan esertzen, imperiumik ez zuen arren. Errepublikaren amaierako garaian, Julio Zesar, urrezko aulki kurul batean esertzen zen, bere biziarteko diktadore karguaren ondorioz. (eu)
- Le siège curule (en latin sella curulis, de currus, « chariot ») est un symbole du pouvoir en Rome antique, sur lequel pouvaient s'asseoir les magistrats et promagistrats romains possédant l’imperium (pouvoir de contraindre et de punir), c'est-à-dire les consuls, les dictateurs, les maîtres de cavalerie, les préteurs, et les édiles curules. Selon Plutarque, seul l'exercice d'une magistrature donnant droit à une chaise curule permettait à un client de s'affranchir de la tutelle de son patron. Le flamine de Jupiter (flamen dialis) avait aussi droit de s'y tenir. (fr)
- Krzesło kurulne (łac. sellă cŭrūlĭs) – w starożytnym Rzymie specjalne krzesło należące do insygniów władzy, niskie siedzisko bez oparcia na czterech nożycowo skrzyżowanych nogach. Wykonane było z metalu bądź z drewna i metalu (później także z marmuru z metalowymi częściami), początkowo zdobione kością słoniową. Najczęściej składane, jako krzesło polowe mogło być zabierane w podróż lub na wojnę. Z mebla tego wywodziło się faldistorium używane od wczesnego średniowiecza w wyposażeniu kościołów i bogatych dworów. (pl)
|
_(one_of_a_pair)_MET_DP113122.jpg){kind=link}
