| dbo:abstract
|
- Retrográdní analýza je technika používaná řešiteli šachových úloh k určení, jaké tahy předcházely dané pozici. Tato technika je zřídkakdy potřeba při řešení běžných šachových problémů, ale věnuje se jí samostatné odvětví kompozičního šachu. Retrográdní analýza je věcí logické dedukce. Úlohy s retrográdní analýzou mohou po řešiteli požadovat například mat druhým tahem, ovšem jádro problému leží ve vysvětlení historie dané počáteční pozice. To může být důležité třeba k určení, zda je možné provést rošádu nebo brát mimochodem. Jiné úlohy mohou požadovat odpovědi na specifické otázky, například „Je střelec na poli c1 proměněným pěšcem?“. Někdy je také nutné zjistit, zda je daná počáteční pozice úlohy v souladu s pravidly, to znamená, zda jí mohlo být dosaženo sérií tahů, které neodporují pravidlům šachové hry, bez ohledu na to, zda byly dobré nebo špatné. Jiným odvětvím retrográdní analýzy je . Na diagramu vpravo je zobrazen příklad retrográdní analýzy. Řešitel musí vydedukovat poslední tah bílého. Na první pohled se zdá, že úloha nemá řešení — bílý král by na každém poli, z něhož se mohl přesunout, byl ve zdánlivě nemožném . Pokud se však zamyslíme více, zjistíme, že pokud by se bílý král pohnul z pole f5, potom by v předchozím tahu černý mohl brát mimochodem pěšce f4xg3. Což znamená, že těsně před f4xg3 musel bílý hrát pěšcem g2-g4. Ještě předtím černý střelec na h3 šachoval bílého krále na f5 a na g2 byl bílý pěšec. Jediná možnost tedy je, že černý pohnul jezdcem g4-e5 s . Proto poslední tah bílého byl král na f5 bere jezdce na e5. (Celá série tahů byla následující: 1. ... Jg4-e5 odtažný šach 2. g2-g4 f4xg3 dvojitý šach 3. Kf5xe5.) Všimněte si, že samotný příští tah je v této úloze zcela nepodstatný; černý má na výběr několik relativně triviálních způsobů jak soupeře matovat. (cs)
- Bei Schachproblemen wird die retrograde Analyse (kurz Retroanalyse) oft als eine Technik eingesetzt, um festzustellen, welche Züge zuvor gespielt wurden, um eine bestimmte Stellung zu erreichen. Während diese Technik selten zur Lösung gewöhnlicher Schachprobleme benötigt wird, gibt es eine ganze Reihe von Schachproblemen, wofür sie ein wichtiger Teil ist; solche Probleme werden als Retros bezeichnet, die ganze Disziplin als Retroschach. (de)
- Σαμ Λόιντ, Musical World, 1859 Η αποδεικτική ανάλυση (επίσης: ρετροανάλυση) είναι τεχνική την οποία χρησιμοποιούν οι λύτες των σκακιστικών προβλημάτων για να διαπιστώσουν, πέρα από κάθε αμφιβολία, ποιες ακριβώς κινήσεις παίχτηκαν και δημιουργήθηκε η δεδομένη θέση. Η ρετροανάλυση δεν χρησιμοποιείται συνήθως για την λύση κανονικών προβλημάτων, αλλά υπάρχει μια υποκατηγορία προβλημάτων, τα αποδεικτικά (retros) προβλήματα, που στηρίζονται σ’ αυτήν. Ένα σημαντικό παρακλάδι ρετροανάλυσης είναι και η συντομότερη αποδεικτική παρτίδα. Η ρετροανάλυση θεωρείται κατηγορία . Το αποδεικτικό πρόβλημα μπορεί να έχει εκφώνηση Ματ σε 2, όμως η ουσία του προβλήματος μπορεί να μη βρίσκεται στην λύση αλλά στην προϊστορία της θέσης.
* Υπάρχει δικαίωμα για ροκέ;
* Υπάρχει δικαίωμα για πάρσιμο πιονιού εν διελεύσει;
* Είναι νόμιμη η θέση; (Για παράδειγμα, παράνομη θέση είναι όταν υπάρχουν τρεις λευκοί πύργοι και οχτώ λευκά πιόνια. Από πού προέκυψε ο τρίτος πύργος αφού δεν έγινε προαγωγή πιονιού;)
* Η ερώτηση μπορεί να είναι πιο συγκεκριμένη, όπως "Ο Αγ1 έχει προέλθει από προαγωγή πιονιού"; Ουσιαστικά όλα είναι θέμα λογικών συλλογισμών, που είναι πολύ ευχάριστο για τους λύτες γρίφων. Η πρώτη ανάγκη για αποδεικτική ανάλυση παρουσιάστηκε σε ένα πρόβλημα του Σαμ Λόιντ που δημοσιεύτηκε το 1859 στο περιοδικό "Musical World" και το οποίο βλέπετε δεξιά. Η λύση (σε αλγεβρική γραφή) είναι η εξής: 1.Βα1, τα μαύρα παίζουν οτιδήποτε και 2.Βθ8# Υπήρξαν κάποιοι που έφεραν αντίρρηση, ισχυριζόμενοι ότι μετά από την κίνηση 1...O-O-Ο (μεγάλο ροκέ των μαύρων) δεν υπάρχει ματ στην επόμενη κίνηση. Το επιχείρημα του συνθέτη ήταν ότι τα μαύρα δεν έχουν δικαίωμα να αμυνθούν έτσι. Φαίνεται καθαρά από την θέση του προβλήματος ότι η προηγούμενη κίνηση των μαύρων ήταν κίνηση του βασιλιά τους ή κίνηση του πύργου, επομένως έχουν χάσει το δικαίωμα του ροκέ. (el)
- Se conoce como ajedrez retrospectivo o ajedrez retrógrado a una técnica de análisis empleada por los aficionados a resolver problemas de ajedrez en los que se trata de determinar qué movimientos condujeron a una determinada disposición de piezas. En la mayor parte de los problemas de ajedrez, esto no es necesario, aunque existe una clase de problemas que se basan casi exclusivamente en este tipo de análisis.Los problemas de ajedrez retrospectivo se basan en explicar la historia de la posición. Para ello, puede ser importante saber si el enroque es aún factible o si una captura al paso es posible. Otros problemas pueden hacer preguntas concretas. Por ejemplo: "¿es el alfil blanco de c1 una pieza coronada?". A veces la pregunta es si una determinada posición es legal, entendiendo por "legal" que se puede llegar a la misma mediante movimientos legales, sin importar la calidad de los mismos. Algunos problemas utilizan un método llamado "análisis retrospectivo parcial". En ellos, la historia de la posición no se puede determinar con certeza, sino que cada una de las historias alternativas requiere una solución diferente. El problema de la derecha, compuesto por W. Langstaff (para Chess Amateur en 1922) es un ejemplo relativamente simple; es mate en dos jugadas. Es imposible saber cuál fue la última jugada del negro, pero está claro que tiene que tratarse de una jugada hecha con el rey o la torre, o si no la jugada g7-g5 (g6-g5 es imposible, ya que el peón hubiera dado jaque). En consecuencia, o bien las negras no pueden enrocar, o las blancas pueden capturar en g6 al paso. Es imposible determinar cuál fue la última jugada negra, por lo que la solución está basada en dos líneas: 1.Re6 y a cualquier jugada 2.Td8# (si es que las negras movieron el rey o la torre)1.hxg6 a.p. (amenazando: 2.Td8#) 1...O-O 2.h7# (si las negras jugaron g7-g5)W. Langstaff, Chess Amateur 1922 Mate en dos.Este problema emplea el método del análisis retrospectivo parcial. Existen otro tipo de problemas, más difíciles aún, en el que hay que darse cuenta de que se trata de ajedrez retrospectivo. Un ejemplo lo compuso el aficionado Paulo Tabares de Tortuguitas, Buenos Aires, Argentina. Dice así: Juegan las Blancas y gananBlancas: Rf5, Te5, f6, h5, g4, f3Negras: Rh6, g3, h4, g5, h7, f7 En ningún lado dice que es un problema retrospectivo, de hecho los mejores ordenadores dan ventaja decisiva al negro. Sin embargo un análisis detallado da cuenta que la única movida anterior del negro ha sido g7 a g5, lo que posibilita el movimiento h5xg5 al paso. (es)
- L'analyse rétrograde est une technique utilisée dans les problèmes d'échecs pour déterminer quels coups ont été joués pour atteindre une position donnée. Cette technique est rarement nécessaire pour résoudre des problèmes classiques, toutefois il existe un genre entier consacré à cette spécialité qui inclut par exemple les et les parties justificatives. Le roque, la prise en passant, la promotion et la détermination du trait sont les principaux thèmes utilisés dans ce type de problème mais on trouve aussi des exemples de l'application de la règle des 50 coups, des problèmes où il s'agit de déterminer à quel camp appartiennent une ou plusieurs pièces du diagramme, ou de répondre à d'autres questions sur le passé de la position. (fr)
- In chess problems, retrograde analysis is a technique employed to determine which moves were played leading up to a given position. While this technique is rarely needed for solving ordinary chess problems, there is a whole subgenre of chess problems in which it is an important part; such problems are known as retros. Retros may ask, for example, for a mate in two, but the main puzzle is in explaining the history of the position. This may be important to determine, for example, if castling is disallowed or an en passant capture is possible. Other problems may ask specific questions relating to the history of the position, such as, "Is the bishop on c1 promoted?". This is essentially a matter of logical reasoning, with high appeal for puzzle enthusiasts. Sometimes it is necessary to determine if a particular position is legal, with "legal" meaning that it could be reached by a series of legal moves, no matter how illogical. Another important branch of retrograde analysis problems is proof game problems. (en)
- La analisi retrograda o retroanalisi è una tecnica impiegata in alcuni problemi di scacchi per determinare quali mosse hanno portato ad una data posizione sulla scacchiera. Sebbene questa tecnica sia raramente necessaria alla soluzione dei problemi di scacchi ordinari, esiste un intero sotto-genere di problemistica nel quale è ampiamente usata; tali problemi vengono spesso indicati col nome di retro-problemi (in inglese: retros). Un retro-problema potrebbe richiedere, ad esempio, un matto in due mosse, ma l'enigma principale (almeno nei retro-problemi moderni) sarebbe riuscire a risalire alla storia della posizione, perché ciò potrebbe essere determinante per la ricerca della soluzione. Potrebbe essere importante ad esempio determinare se l'arrocco è ancora possibile o meno oppure se è possibile la cattura di un pedone en passant. Altri problemi potrebbero chiedere domande specifiche in relazione alla storia della posizione come: "L'alfiere in c1 è frutto di una promozione?". In genere la soluzione di tali problemi necessita l'uso della logica applicata all'argomento scacchistico, cosa che è altamente apprezzata dagli appassionati di enigmi. A volte è necessario poter determinare se una determinata posizione è legale, intendendo con questo termine il fatto che sia raggiungibile con una serie di mosse consentite dal regolamento (non importa se buone o cattive). Un altro importante ramo dell'analisi retrograda è quello della cosiddetta proof game (in inglese: partita prova) in cui, data una posizione va ricercata la più breve sequenza di mosse legali per raggiungerla dalla posizione iniziale. (it)
- Een retrogradeprobleem is een schaakprobleem waarbij moet worden vastgesteld hoe de gegeven stelling tot stand is gekomen. Het is een aparte tak van schaakproblemen, gebaseerd op de eis dat elke probleemstelling op een legale manier moet kunnen zijn ontstaan. De oplossingstechniek heet retrograde-analyse, en is zelden nodig om een normaal schaakprobleem op te lossen, dat bestaat uit de vraag wat de beste zet is in een gegeven stelling. Enkele vragen die in een retrogradeprobleem aan bod kunnen komen:
* Mag er in de gegeven stelling nog worden gerokeerd?
* Mag er op de eerste zet en passant worden geslagen?
* Wie is er aan zet? Een voorbeeld van het laatste is een stelling waarbij beide spelers mat kunnen afdwingen, als ze aan zet zijn. Kan men aantonen welke speler aan zet is, dan is er nog maar één legale oplossing. Een ander type probleem heeft als stelling "Wit neemt 1 zet terug en geeft dan mat in 1". Doordat wit bijvoorbeeld de rokade terugneemt, bewijst wit daarmee dat niet mag rokeren (de redding voor zwart tegen het mat in 1). Weer een ander type stelling heeft als thema "wit speelt en maakt remise"; Zo op het oog staat wit verloren, maar men bewijst dat het remise is met een beroep op de Vijftigzettenregel. Een ander soort probleem is, dat er drie dezelfde witte figuren op het bord staan (of 2 wit-veldige lopers) en men moet bewijzen welke uit promotie is ontstaan. Voor schaakproblemen (en dus ook voor retrograde) geldt:
* De stelling moet uit legale zetten tot stand zijn gekomen.
* Rokeren mag altijd tenzij bewezen wordt dat het niet mag.
* En passant slaan mag nooit tenzij bewezen wordt dat het wel mag. (nl)
- Ретроспективний аналіз (від лат. Retro — «назад» і лат. specto — «дивлюся»), у шахах — метод побудови баз даних ендшпілів, що з'ясовує об'єктивну оцінку позиції на основі оцінок всіх заключних позицій, які можуть бути отримані з даної. Рухаючись у зворотному напрямку, переходять до позицій, які переводяться в заключні за 1 півхід, потім — до позицій, які переводяться в заключні за 2 півходи, і так далі, поки не буде досягнута вихідна позиція. Ретроспективний аналіз став можливим лише з появою ЕОМ і застосуванням їх до шахової теорії, оскільки навіть при аналізі малофігурних закінчень доводиться розглядати величезне число позицій. Можливості ретроспективного аналізу при використанні сучасних[коли?] комп'ютерів обмежені закінченнями з числом фігур не більше 7 (в тому числі 2 королі). Однак саме завдяки ретроспективному аналізу було отримано ряд результатів, важливих для теорії шахових закінчень. Наприклад, було доведено, що два слони в загальному випадку виграють проти одного коня (К. Томпсон, 1983), і тим самим спростовано думку Й. Клінга та Б. Горвіца, що панувала 132 роки. Також за допомогою ретроспективного аналізу в 2006 році було знайдено позицію зі співвідношенням матеріалу «король, ферзь і кінь проти короля, тури, слона і коня» з рекордною кількістю ходів до мату або до переходу в молодший ендшпіль (метрика DTC) — 517 ходів, а в 2013 році було виявлено споріднену позицію зі співвідношенням матеріалу «король, ферзь і пішак проти короля, тури, слона і коня» з абсолютним рекордом для кількості ходів до мату (метрика DTM) в 7-фігурних закінченнях — 549. (uk)
- Ретроградный анализ (ретроанализ, РА) — жанр шахматной композиции, в котором для выполнения задания необходимо определить предысторию заданной позиции. Согласно международному Кодексу, ретроанализ принадлежит к особым видам шахматной композиции. Ретроградный анализ, в свою очередь, подразделяется на ряд ретрожанров — ретрокомпозиции классического стиля, кратчайшие доказательные партии, ретракторы, нелегальные кластеры, задачи на раскраску, задачи без доски или без фигур и другие. Распространённые сюжеты ретроанализа: право на рокировку, взятие на проходе, правило 50 ходов, ретропат, превращения в слабые фигуры, очередь хода, эффект цветности фигур (слонов), ретробухгалтерия. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Bei Schachproblemen wird die retrograde Analyse (kurz Retroanalyse) oft als eine Technik eingesetzt, um festzustellen, welche Züge zuvor gespielt wurden, um eine bestimmte Stellung zu erreichen. Während diese Technik selten zur Lösung gewöhnlicher Schachprobleme benötigt wird, gibt es eine ganze Reihe von Schachproblemen, wofür sie ein wichtiger Teil ist; solche Probleme werden als Retros bezeichnet, die ganze Disziplin als Retroschach. (de)
- Retrográdní analýza je technika používaná řešiteli šachových úloh k určení, jaké tahy předcházely dané pozici. Tato technika je zřídkakdy potřeba při řešení běžných šachových problémů, ale věnuje se jí samostatné odvětví kompozičního šachu. Někdy je také nutné zjistit, zda je daná počáteční pozice úlohy v souladu s pravidly, to znamená, zda jí mohlo být dosaženo sérií tahů, které neodporují pravidlům šachové hry, bez ohledu na to, zda byly dobré nebo špatné. Jiným odvětvím retrográdní analýzy je . (cs)
- Σαμ Λόιντ, Musical World, 1859 Η αποδεικτική ανάλυση (επίσης: ρετροανάλυση) είναι τεχνική την οποία χρησιμοποιούν οι λύτες των σκακιστικών προβλημάτων για να διαπιστώσουν, πέρα από κάθε αμφιβολία, ποιες ακριβώς κινήσεις παίχτηκαν και δημιουργήθηκε η δεδομένη θέση. Η ρετροανάλυση δεν χρησιμοποιείται συνήθως για την λύση κανονικών προβλημάτων, αλλά υπάρχει μια υποκατηγορία προβλημάτων, τα αποδεικτικά (retros) προβλήματα, που στηρίζονται σ’ αυτήν. Ένα σημαντικό παρακλάδι ρετροανάλυσης είναι και η συντομότερη αποδεικτική παρτίδα. Η ρετροανάλυση θεωρείται κατηγορία . (el)
- Se conoce como ajedrez retrospectivo o ajedrez retrógrado a una técnica de análisis empleada por los aficionados a resolver problemas de ajedrez en los que se trata de determinar qué movimientos condujeron a una determinada disposición de piezas. En la mayor parte de los problemas de ajedrez, esto no es necesario, aunque existe una clase de problemas que se basan casi exclusivamente en este tipo de análisis.Los problemas de ajedrez retrospectivo se basan en explicar la historia de la posición. Para ello, puede ser importante saber si el enroque es aún factible o si una captura al paso es posible. Otros problemas pueden hacer preguntas concretas. Por ejemplo: "¿es el alfil blanco de c1 una pieza coronada?". (es)
- In chess problems, retrograde analysis is a technique employed to determine which moves were played leading up to a given position. While this technique is rarely needed for solving ordinary chess problems, there is a whole subgenre of chess problems in which it is an important part; such problems are known as retros. Sometimes it is necessary to determine if a particular position is legal, with "legal" meaning that it could be reached by a series of legal moves, no matter how illogical. Another important branch of retrograde analysis problems is proof game problems. (en)
- L'analyse rétrograde est une technique utilisée dans les problèmes d'échecs pour déterminer quels coups ont été joués pour atteindre une position donnée. Cette technique est rarement nécessaire pour résoudre des problèmes classiques, toutefois il existe un genre entier consacré à cette spécialité qui inclut par exemple les et les parties justificatives. (fr)
- La analisi retrograda o retroanalisi è una tecnica impiegata in alcuni problemi di scacchi per determinare quali mosse hanno portato ad una data posizione sulla scacchiera. Sebbene questa tecnica sia raramente necessaria alla soluzione dei problemi di scacchi ordinari, esiste un intero sotto-genere di problemistica nel quale è ampiamente usata; tali problemi vengono spesso indicati col nome di retro-problemi (in inglese: retros). (it)
- Een retrogradeprobleem is een schaakprobleem waarbij moet worden vastgesteld hoe de gegeven stelling tot stand is gekomen. Het is een aparte tak van schaakproblemen, gebaseerd op de eis dat elke probleemstelling op een legale manier moet kunnen zijn ontstaan. De oplossingstechniek heet retrograde-analyse, en is zelden nodig om een normaal schaakprobleem op te lossen, dat bestaat uit de vraag wat de beste zet is in een gegeven stelling. Enkele vragen die in een retrogradeprobleem aan bod kunnen komen: Voor schaakproblemen (en dus ook voor retrograde) geldt: (nl)
- Ретроградный анализ (ретроанализ, РА) — жанр шахматной композиции, в котором для выполнения задания необходимо определить предысторию заданной позиции. Согласно международному Кодексу, ретроанализ принадлежит к особым видам шахматной композиции. Ретроградный анализ, в свою очередь, подразделяется на ряд ретрожанров — ретрокомпозиции классического стиля, кратчайшие доказательные партии, ретракторы, нелегальные кластеры, задачи на раскраску, задачи без доски или без фигур и другие. (ru)
- Ретроспективний аналіз (від лат. Retro — «назад» і лат. specto — «дивлюся»), у шахах — метод побудови баз даних ендшпілів, що з'ясовує об'єктивну оцінку позиції на основі оцінок всіх заключних позицій, які можуть бути отримані з даної. Рухаючись у зворотному напрямку, переходять до позицій, які переводяться в заключні за 1 півхід, потім — до позицій, які переводяться в заключні за 2 півходи, і так далі, поки не буде досягнута вихідна позиція. Ретроспективний аналіз став можливим лише з появою ЕОМ і застосуванням їх до шахової теорії, оскільки навіть при аналізі малофігурних закінчень доводиться розглядати величезне число позицій. (uk)
|
