| dbo:abstract
|
- Poltura je historická uhorská mincovní jednotka, která byla ražena za uherských panovníků Leopolda I., Josefa I., Františka II. Rákócziho, Karla III. a Marie Terezie. Předchůdcem poltury byl polský , mince s hodnotou jednoho a půl groše. Po roce 1526 získalo Polsko v Uhersku větší roli v zahraničním obchodu a hospodářství. Důsledkem toho byl nárůst drobných polských mincí v zemi. Prvním, kdo začal v Uherském království razit stříbrné poltury byl Leopold I. Hodnota jedné mince byla rovna půlce groše nebo jednoho a půl krejcaru. Za Rákócziho byly poltury nejprve raženy ze stříbra, ale protože nákup zbraní pro účely povstání si vyžadoval stále větší množství ušlechtilých kovů, začal pro vnitřní oběh razit měděné 1, 10 a 20 polturové mince, (známé jsou také 4 polturové mince), lze je považovat za nouzové peníze. Celkový design zahrnoval státní znak Uherska s korunou na líci a Madonnu s Ježíškem na rubu. Na mincích se také nacházel rok ražby, hodnota mince a také značka mincovny. Nejčastější byla desetipolturová mince, která se hovorově nazývala Libertas, kvůli latinskému nápisu PRO LIBERTATE (za svobodu). Oficiální ražbu měděných poltur plánoval také Karel III. (o čemž svědčí zkušební ražby), ale až Marie Terezie nařídila tuto ražbu císařským patentem z 27. března 1761. Nicméně její následovník, Josef II., v ražbě poltur nepokračoval. (cs)
- La poltura (ebla esperantigo polturo) estas historia hungara monero, kiu estis pregita dum regado de Lipoto la 1-a, Jozefo la 1-a, Ferenc Rákóczi la 2-a, Karlo la 3-a kaj Maria Terezia. Ĝia antaŭbildo estis la pola („unukajduona”, t.e. unukajduonvalora groŝo). Post la hungara malvenko ĉe Mohaĉ en 1526 kaj tiel perdo de partoj de la hungara reĝlando (al la turkoj), oni devis reorganizi la hungaran ekonomion kaj la eksteran komercadon. Kreskis graveco de Pollando kaj alvenis en Hungario pli kaj pli da polaj moneroj. En la reĝa Hungario, Lipoto la 1-a komencis pregi arĝentan polturon - je efiko de la alvenantaj polaj poltorakoj -, kies valoro estis ½ groŝo t.e. 1½ krejceroj. Kvankam jam Karlo la 3-a provis pregi la polturon el kupro (tion pruvas provpregoj), finfine ordonis Maria Terezia la pregadon de la kupraj polturoj la 27-an de marto 1761. Ŝia posteulo Jozefo la 2-a jam ne pregis polturon. La Rákóczi-familio komence pregis arĝentajn polturojn, sed por la aĉeto de armiloj necesis la arĝento, tiel ili ŝanĝis al la kupra versio. Ili pregis inter 1704-1707 polturojn en valoro de 1, 4, 10 kaj 20. Ilia antaŭflanko surhavas plej ofte la kronan etblazonon, sur la dorsa flanko aperas Madono kun la infana Jesuo. Sur la moneroj aperis jaro, valorsigno kaj pregsimbolo. La plej ofta estis la dekpoltura, sur kiu aperis la surskribaĵo PRO LIBERTATE (lat. „por la libereco”), pro kio la popolo nomumis ĝin liberta. (eo)
- The poltura is a historic Hungarian monetary unit that was struck under the Hungarian rulers Leopold I, Joseph I, Francis II Rákóczi, Charles III and Maria Theresa. Its forerunner was the Polish półtorak, a coin equal to one and one-half grosz (półtora means one and a half in Polish). After 1526 (see Battle of Mohács) Poland gained a greater role in the reorganized economy and foreign trade of Hungary. As a result an increasing number of Polish small coins flew into the country. In Royal Hungary, Leopold I was the first who struck silver poltura on the influence of the Polish poltorak. The value of the coin was equal to ½ Groschen (Hungarian: garas) or 1½ Kreuzer (krajczár). Although even Charles III made preparations to mint poltura of copper (evidenced by ), finally it was Maria Theresa who ordered minting of copper poltura coins by the imperial patent of 27 March 1761. Joseph II, her successor did not mint polturas any more. Under Rákóczi, polturas were initially struck from silver, but purchasing of arms required bigger and bigger portion of the noble metal reserves. Consequently, copper 1, 10 and 20 poltura coins were stuck for the inner circulation (4 poltura coins are only known as trial strikes) to replace silver coins, these can therefore be considered as emergency money. The general design included the small coat of arms of Hungary with the Holy Crown for the obverse and Madonna with the child Christ for the reverse. The coins also featured indication of year of minting and value, as well as mintmark. The most common denomination was the ten poltura coin, which was colloquially called libertás for the Latin inscription PRO LIBERTATE (for liberty). (en)
- Полтура (венг. Poltura) — монета, чеканившаяся с XVI века для Венгрии и Трансильвании. Особенно интенсивной чеканка была в XVII веке. В период восстания Ракоци несколькими монетными дворами, находившимися под контролем повстанцев, в 1704—1707 годах чеканились медные монеты в 1, 4, 10 и 20 полтур. В Силезии биллонная полтура чеканилась в 1744 году, при короле Фридрихе II. До 1759 года полтуры чеканились из серебра (за исключением медных полтур Леопольда I 1701—1703 годов и восстания Ракоци 1704—1707 годов). С 1763 года чеканились только медные полтуры. В 1775 году чеканка полтур прекращена. (ru)
- Полтура — монета вартістю півтора крейцера, яка в 16 сторіччі карбувалася на монетних дворах Угорщини і Трансильванії (історична область на півночі Румунії). Особливо інтенсивно виробляли полтури в 17 сторіччі. Остання емісія полтури в Угорщині відбулася 1763–75. У Силезії (історчна область на південному заході Польщі) полтури випускали до 1744. 1 полтура = 1½ крейцера = 2 грешелям = 2½ денарія = 6 пфенігам. У другій половині 18 сторіччя полтура була широко поширена на західноукраїнських землях, які перебували у складі Австрії. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Полтура (венг. Poltura) — монета, чеканившаяся с XVI века для Венгрии и Трансильвании. Особенно интенсивной чеканка была в XVII веке. В период восстания Ракоци несколькими монетными дворами, находившимися под контролем повстанцев, в 1704—1707 годах чеканились медные монеты в 1, 4, 10 и 20 полтур. В Силезии биллонная полтура чеканилась в 1744 году, при короле Фридрихе II. До 1759 года полтуры чеканились из серебра (за исключением медных полтур Леопольда I 1701—1703 годов и восстания Ракоци 1704—1707 годов). С 1763 года чеканились только медные полтуры. В 1775 году чеканка полтур прекращена. (ru)
- Полтура — монета вартістю півтора крейцера, яка в 16 сторіччі карбувалася на монетних дворах Угорщини і Трансильванії (історична область на півночі Румунії). Особливо інтенсивно виробляли полтури в 17 сторіччі. Остання емісія полтури в Угорщині відбулася 1763–75. У Силезії (історчна область на південному заході Польщі) полтури випускали до 1744. 1 полтура = 1½ крейцера = 2 грешелям = 2½ денарія = 6 пфенігам. У другій половині 18 сторіччя полтура була широко поширена на західноукраїнських землях, які перебували у складі Австрії. (uk)
- Poltura je historická uhorská mincovní jednotka, která byla ražena za uherských panovníků Leopolda I., Josefa I., Františka II. Rákócziho, Karla III. a Marie Terezie. Předchůdcem poltury byl polský , mince s hodnotou jednoho a půl groše. Po roce 1526 získalo Polsko v Uhersku větší roli v zahraničním obchodu a hospodářství. Důsledkem toho byl nárůst drobných polských mincí v zemi. Prvním, kdo začal v Uherském království razit stříbrné poltury byl Leopold I. Hodnota jedné mince byla rovna půlce groše nebo jednoho a půl krejcaru. (cs)
- La poltura (ebla esperantigo polturo) estas historia hungara monero, kiu estis pregita dum regado de Lipoto la 1-a, Jozefo la 1-a, Ferenc Rákóczi la 2-a, Karlo la 3-a kaj Maria Terezia. Ĝia antaŭbildo estis la pola („unukajduona”, t.e. unukajduonvalora groŝo). (eo)
- The poltura is a historic Hungarian monetary unit that was struck under the Hungarian rulers Leopold I, Joseph I, Francis II Rákóczi, Charles III and Maria Theresa. Its forerunner was the Polish półtorak, a coin equal to one and one-half grosz (półtora means one and a half in Polish). (en)
|
