| dbo:abstract
|
- Kyselina pikrová (2,4,6-trinitrofenol, angl. zkratka TNP) je žlutá krystalická látka. Je málo rozpustná ve vodě a má silně hořkou chuť. Připravuje se ve dvou krocích: 1.
* fenolu nebo 2.
* a potom teprve nitrací bezvodou kyselinou dusičnou. Sama o sobě je bezpečná, exploduje pouze prudkým přehřátím na vysokou teplotu nebo iniciací rozbuškou. Její soli pikráty jsou však citlivými výbušninami, stejně jako ztuhlá tavenina (ekrazit). Od konce 19. století ji Francouzi používali jako výbušninu pod názvem melinite, Britové jako lyddite a Japonci jako šimose. Vzácně se používá v histologii k barvení svalů na žluto nebo může být přímo součástí fixační látky. Při katastrofálním Halifaxském výbuchu detonovalo mimo jiné 2300 tun této látky. Nitrace fenolu (cs)
- حمض البيكريك هو الاسم الشائع للمركب الكيميائي 6,4,2 ثلاثي نيترو فينول (بالإنجليزية: 2,4,6-trinitrophenol) ويعرف أيضاً بتي إن بي (بالإنجليزية: TNP) وبحمض المر نسبة لأصل تسميته من اللغة الاغريقية نظرا لمذاقه المر، وهو مادة بلورية صلبة لونها أصفر. يعتبر حمض البكريك من المواد المتفجرة. (ar)
- Πικρικό οξύ είναι η συνηθισμένη ονομασία της οργανικής χημικής ενώσεως 2,4,6-τρινιτροφαινόλης (TNP), με μοριακό τύπο C6H3N3O7. Στις κανονικές συνθήκες είναι ένα υποκίτρινο κρυσταλλικό στερεό. Πρόκειται για μία από τις πλέον όξινες φαινόλες και άλλες ονομασίες του είναι καρβαζωτικό οξύ και πικρονιτρικό οξύ. Το πικρικό οξύ, όπως και άλλες ενώσεις με πολλές στο μόριό τους, είναι εκρηκτική ύλη. Η κοινή του ονομασία στα ελληνικά και διεθνώς (π.χ. αγγλ. picric acid, γερμαν. Pikrinsäure) προέρχεται από την ελληνική λέξη «πικρός» και οφείλεται στην πικρή του γεύση. Η κυριότερη χρήση του πικρικού οξέος ήταν ως εκρηκτική ύλη, μέχρι την αντικατάστασή του από άλλα έκρηκτικά. Χρησιμοποιήθηκε επίσης στην ιατρική ως αντισηπτικό και για την περιποίηση εγκαυμάτων. Το οξύ χρησιμοποιείται και σήμερα στην αναλυτική χημεία των μετάλλων και των μεταλλευμάτων. (el)
- Pikrata acido aŭ C6H3N3O7 estas organika nitro-komponaĵo apartenanta al la familio de la trinitrotolueno aŭ TNT. Pikrato de hidrogeno, ankaŭ konata kiel trinitrofenolo, estas flava, senodora kristala solidaĵo ofte uzata en militaj agadoj kiel flava tinkturo k antisepsaĵo. Pikrata acido (el la greka πικρός kiu signifas amara) ricevis tiun nomon en la 19-a jarcento de la franca kemiisto Jean-Baptiste-André Dumas pro la ekstreme amara gusto de ĝiaj flavaj akva solvaĵoj. Perkutado aŭ rapida varmigo povas igi ĝin (aŭ ĝiajn salojn kun pezaj metaloj, tiaj kiaj kupro, arĝento aŭ plumbo) eksplodi. Pikrata acido estas trinitro-aromata kombinaĵo ofte trovata en jura aŭ histologia laboratorioj kiel makula k fiksigagento. En la pasinteco, ĝi estis uzata en medicinaj formulaĵoj por malario-traktado, trikinozo, herpeto, variolo k antisepsaĵo. Ĉi-komponaĵo montriĝis kiel potenca eksplodoforto kaj estas ĉefe uzata en municioj kaj eksplodo-artefakto industrio. Kiam seka, pikrata acido povas formi malstabilajn kristalojn kiuj estas ŝoko-, froto- aŭ varmo-sensivaj kaj krei potencan eksplodon. Seka pikrata acido povas ankaŭ formi eĉ pli malstabilajn eksplodemajn salojn kiam en kontakto kun betono, aminoj, bazoj k kelkaj metaloj. Pikrata acido devas konserviĝi en humida medio kun minimume 10% da akvo aŭ pli. (eo)
- Pikrinsäure (altgriechisch πικρός pikrós ‚bitter‘) ist der Trivialname für 2,4,6-Trinitrophenol (TNP). Die Säure besteht aus einem Benzolring, an den eine Hydroxygruppe (–OH) und drei Nitrogruppen (–NO2) als Substituenten gebunden sind. Sie gehört damit zur Stoffgruppe der Trinitrophenole. Ihre Salze heißen Pikrate. (de)
- Azido pikrikoa konposatu kimiko bat da, 2,4,6-trititrofenol edo TNP izenekoa. Horia da kristal solidoa denean eta fenolik azidoenen artean dago. Trinitrotoluenoa bezalako beste konposatu nitratodunak bezala, azido pikrikoa lehergarria da. Bere izena grezieratik dator πικρος (pik' ros), "mingotsa", hitzetik. (eu)
- El trinitrofenol (TNP), también denominado ácido pícrico, de fórmula química C6H2OH(NO2)3, es un explosivo que se utiliza como carga aumentadora para hacer explotar algún otro explosivo menos sensible como el TNT. El trinitrofenol tiende a formar sales de que son peligrosas e inestables. Además los grupos nitro (fuertemente electronegativos) estabilizan la base conjugada, haciendo que el H del grupo OH se disocie con facilidad, dando entonces una disolución ácida del mismo, de ahí su nombre de "ácido".En anatomía está catalogado como un fijador simple en su uso común como fijador de muestras histológicas. (es)
- C6H2(NO2)3OH, 2,4,6-trínítrifeanól le leáphointe 122 °C. Solad buí a dhéantar trí níotráitiú feanóil. Aigéad lag, ach níos láidre ná feanól. Is ábhar datha buí é, agus ábhar pléascach. (ga)
- Picric acid is an organic compound with the formula (O2N)3C6H2OH. Its IUPAC name is 2,4,6-trinitrophenol (TNP). The name "picric" comes from Greek: πικρός (pikros), meaning "bitter", due to its bitter taste. It is one of the most acidic phenols. Like other strongly nitrated organic compounds, picric acid is an explosive, which is its primary use. It has also been used as medicine (antiseptic, burn treatments) and as a dye. (en)
- Acide picrique est l'expression commune pour le composé chimique 2,4,6‑trinitrophénol, également appelé acide carbo-azotique ou mélinite, de formule (NO2)3C6H2–OH. Il a été découvert par Peter Woulfe en 1771 à la suite de l'action de l'acide nitrique sur l'indigo. En 1885, le chimiste Eugène Turpin l'a redécouvert et stabilisé dans du coton pressé, pour le rendre utilisable comme explosif sous le nom de mélinite. En 1799, le chimiste français Jean-Joseph Welter l'obtint par action de l'acide nitrique sur de la soie. Le produit recueilli, jaune et amer, fut longtemps désigné sous le nom de « Jaune amer de Welter ».C'est un solide cristallin jaune fabriqué à partir du chlorobenzène.C'est un composé très réactif (explosif, comme tous les composés hautement nitrés, par exemple le trinitrotoluène ou la nitroglycérine), de puissance dépassant légèrement celle du TNT. Il attaque la plupart des métaux en produisant des picrates très instables et également explosifs (choc, friction, feu ou autre sources d'ignition). C'est un produit irritant pour la peau,[Passage contradictoire] les yeux et les voies respiratoires et toxique par inhalation, par contact avec la peau et/ou par ingestion. (fr)
- ピクリン酸（ピクリンさん、英語: Picric acid）とは、芳香族のフェノール誘導体のニトロ化合物である。いくつかの異性体を持つトリニトロフェノールのうち 2,4,6-トリニトロフェノールのことを指す。水溶液は強い酸性を示す。不安定で爆発性の可燃物であることから、かつては火薬としても用いられた。 (ja)
- 피크르산(영어: picric acid)은 일반적으로 몇 가지 이성질체를 가지고 있는 트라이나이트로페놀 중 2,4,6-트라이나이트로페놀(영어: 2,4,6-trinitrophenol, TNP)이라고 불리는 화합물이다. 그리스어로 ‘쓴 맛’을 뜻하는 피크로스(πικρος )에서 유래된 용어로 쓴 맛을 나타내는 특성이 반영된 이름이다. 방향족성 나이트로 화합물로 화학식은 C6H3N3O7, 시성식은 C6H2(OH)(NO2)3로 표시된다. 수용액은 강산성을 나타내며, 불안정하고 폭발성을 가진 가연성 물질이기 때문에 예전에는 화약으로도 사용되었다. 피크르산은 일반적으로 페놀의 나이트로화에 의해 얻어진다. 피크르산을 제작하는 방법은 공업적으로는 술포페놀법, 벤젠법의 두 가지 종류가 있으며, 예전에는 벤젠을 수은 촉매의 존재 하에서 나이트로화하는 방법도 연구되었다. 염료로 쓰였으나 강력한 폭발력을 가졌고, 이에 주목한 일본제국은 피크르산 기반의 시모세 화약을 생산하는 데 성공한다. (ko)
- L'acido picrico è un materiale altamente esplosivo. Chimicamente appartiene alla famiglia dei fenoli, pertanto è un composto aromatico. A temperatura ambiente è un solido cristallino giallo. Viene ottenuto per nitrazione del fenolo, una sostituzione elettrofila aromatica. È possibile ottenerlo anche a partire dall'acido acetilsalicilico, trattandolo con acido solforico e acido nitrico e poi purificandolo. (it)
- Kwas pikrynowy (gr. pikros – gorzki, ze względu na gorzkawy smak; 2,4,6-trinitrofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy związków nitrowych i fenoli, hydroksylowa pochodna 1,3,5-trinitrobenzenu. (pl)
- Picrinezuur is de triviale naam voor 2,4,6-trinitrofenol, een organische verbinding met als brutoformule C6H3N3O7. De stof komt voor als een kleurloze tot citroengele kristallijne vaste stof, die slecht oplosbaar is in water. Het is vrij goed oplosbaar in ethanol. (nl)
- 2,4,6-Тринитрофенол (пикриновая кислота) — химическое соединение с химической формулой C6H2(NO2)3OH, нитропроизводное фенола. Молекулярная масса 229,11 а. е. м. При нормальных условиях — жёлтое кристаллическое ядовитое вещество. Пикриновую кислоту и её соли (пикраты) используют как взрывчатые вещества, а также в аналитической химии для определения калия, натрия. Другие названия:
* мелинит (Melinite) во Франции
* мелинит (Melinit) в Российской империи
* лиддит (Lyddite) в Великобритании
* пертит (Pertit) в Италии
* пикриновая кислота (Picric acid, PA) в США
* пикринит, пикринита (Picrinit, Picrinita) в Испании
* Экразит (Ekrasit) в Австрии[уточнить]
* TNF в Польше, США и др.
* шимозе, шимоза (яп. 下瀬火薬 симосэ каяку) в Японии (ru)
- O ácido pícrico é um composto altamente explosivo que antigamente foi utilizado na fabricação de armamentos, principalmente na produção de granadas, mas também, na produção de fármacos contra queimaduras. Esse ácido reage com a creatinina do sangue (a reação produz um tom amarelado). Com isso pode se medir a quantidade de creatinina no sangue. Também conhecido como trinitrofenol, sólido de cor amarela, altamente tóxico e de forte acidez, é sensível ao choque, explode a 300 °C. Usos: na medicina; na indústria para tingimentos, baterias elétricas, ataque químico à amostras de metais para análise metalográfica. Irritante para a pele, olhos e trato respiratório. A inalação pode causar danos aos pulmões. A exposição crônica pode causar danos hepáticos ou renais. É um subproduto residual da fabricação do ácido adípico pela oxidação do ciclohexanol e ciclohexanona com ácido nítrico. Deve-se a , químico francês, a síntese do ácido pícrico. (pt)
- Pikrinsyra är trivialnamnet på den kemiska föreningen 2,4,6-trinitrofenol, även känd som TNP. Militärt kallas ämnet melinit (från franskans mélinite) och har tidigare använts som sprängmedel. (sv)
- 苦味酸，化学名2,4,6-三硝基苯酚，字母缩写TNP、PA，是一种炸药，名字由希腊语的πικρος（苦味）得来，味道很苦。纯淨物室温下呈略带黄色的结晶，因此也俗称黃色炸藥。难溶于四氯化碳，微溶于二硫化碳，易溶于丙酮、苯等有机溶剂，溶于热水、乙醇、乙醚。它是苯酚的三硝基取代物，受硝基吸电子效应的影响而有很强的酸性。 干燥的苦味酸感度较低，略高于TNT（三硝基甲苯），储存和运输都比较安全。但是某些苦味酸盐的较高，因此储存苦味酸必须用非金属容器，装于弹体中的苦味酸必须经过严格的干燥，以阻止苦味酸腐蚀金属，生成高感度的盐。 苦味酸的为-45.39%，爆发点320℃（5s），当密度为1.70g·cm-3时，爆热和爆速分别为4.52MJ·kg-1和7.35km·s-1；密度为1.72g·cm-3时，爆压为26.5GPa，爆温约3000K，爆容约680L·kg-1。撞击感度24%-36%，对摩擦不敏感。做功能力为315cm3（铅孔扩张值），等效105%TNT当量；猛度16mm（铅柱压缩值），等效103%TNT当量。 (zh)
- Пікринова кислота (2,4,6-тринітрофенол) — це жовті кристали, нерозчинні у воді. Детонаційний об'єм не менше 350 мл. Сполука не чутлива до тертя та нагрівання. Мінімальний ініціювальний об'єм 0,06 г. ГМТД. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- حمض البيكريك هو الاسم الشائع للمركب الكيميائي 6,4,2 ثلاثي نيترو فينول (بالإنجليزية: 2,4,6-trinitrophenol) ويعرف أيضاً بتي إن بي (بالإنجليزية: TNP) وبحمض المر نسبة لأصل تسميته من اللغة الاغريقية نظرا لمذاقه المر، وهو مادة بلورية صلبة لونها أصفر. يعتبر حمض البكريك من المواد المتفجرة. (ar)
- Pikrinsäure (altgriechisch πικρός pikrós ‚bitter‘) ist der Trivialname für 2,4,6-Trinitrophenol (TNP). Die Säure besteht aus einem Benzolring, an den eine Hydroxygruppe (–OH) und drei Nitrogruppen (–NO2) als Substituenten gebunden sind. Sie gehört damit zur Stoffgruppe der Trinitrophenole. Ihre Salze heißen Pikrate. (de)
- Azido pikrikoa konposatu kimiko bat da, 2,4,6-trititrofenol edo TNP izenekoa. Horia da kristal solidoa denean eta fenolik azidoenen artean dago. Trinitrotoluenoa bezalako beste konposatu nitratodunak bezala, azido pikrikoa lehergarria da. Bere izena grezieratik dator πικρος (pik' ros), "mingotsa", hitzetik. (eu)
- C6H2(NO2)3OH, 2,4,6-trínítrifeanól le leáphointe 122 °C. Solad buí a dhéantar trí níotráitiú feanóil. Aigéad lag, ach níos láidre ná feanól. Is ábhar datha buí é, agus ábhar pléascach. (ga)
- Picric acid is an organic compound with the formula (O2N)3C6H2OH. Its IUPAC name is 2,4,6-trinitrophenol (TNP). The name "picric" comes from Greek: πικρός (pikros), meaning "bitter", due to its bitter taste. It is one of the most acidic phenols. Like other strongly nitrated organic compounds, picric acid is an explosive, which is its primary use. It has also been used as medicine (antiseptic, burn treatments) and as a dye. (en)
- ピクリン酸（ピクリンさん、英語: Picric acid）とは、芳香族のフェノール誘導体のニトロ化合物である。いくつかの異性体を持つトリニトロフェノールのうち 2,4,6-トリニトロフェノールのことを指す。水溶液は強い酸性を示す。不安定で爆発性の可燃物であることから、かつては火薬としても用いられた。 (ja)
- 피크르산(영어: picric acid)은 일반적으로 몇 가지 이성질체를 가지고 있는 트라이나이트로페놀 중 2,4,6-트라이나이트로페놀(영어: 2,4,6-trinitrophenol, TNP)이라고 불리는 화합물이다. 그리스어로 ‘쓴 맛’을 뜻하는 피크로스(πικρος )에서 유래된 용어로 쓴 맛을 나타내는 특성이 반영된 이름이다. 방향족성 나이트로 화합물로 화학식은 C6H3N3O7, 시성식은 C6H2(OH)(NO2)3로 표시된다. 수용액은 강산성을 나타내며, 불안정하고 폭발성을 가진 가연성 물질이기 때문에 예전에는 화약으로도 사용되었다. 피크르산은 일반적으로 페놀의 나이트로화에 의해 얻어진다. 피크르산을 제작하는 방법은 공업적으로는 술포페놀법, 벤젠법의 두 가지 종류가 있으며, 예전에는 벤젠을 수은 촉매의 존재 하에서 나이트로화하는 방법도 연구되었다. 염료로 쓰였으나 강력한 폭발력을 가졌고, 이에 주목한 일본제국은 피크르산 기반의 시모세 화약을 생산하는 데 성공한다. (ko)
- L'acido picrico è un materiale altamente esplosivo. Chimicamente appartiene alla famiglia dei fenoli, pertanto è un composto aromatico. A temperatura ambiente è un solido cristallino giallo. Viene ottenuto per nitrazione del fenolo, una sostituzione elettrofila aromatica. È possibile ottenerlo anche a partire dall'acido acetilsalicilico, trattandolo con acido solforico e acido nitrico e poi purificandolo. (it)
- Kwas pikrynowy (gr. pikros – gorzki, ze względu na gorzkawy smak; 2,4,6-trinitrofenol) – organiczny związek chemiczny z grupy związków nitrowych i fenoli, hydroksylowa pochodna 1,3,5-trinitrobenzenu. (pl)
- Picrinezuur is de triviale naam voor 2,4,6-trinitrofenol, een organische verbinding met als brutoformule C6H3N3O7. De stof komt voor als een kleurloze tot citroengele kristallijne vaste stof, die slecht oplosbaar is in water. Het is vrij goed oplosbaar in ethanol. (nl)
- Pikrinsyra är trivialnamnet på den kemiska föreningen 2,4,6-trinitrofenol, även känd som TNP. Militärt kallas ämnet melinit (från franskans mélinite) och har tidigare använts som sprängmedel. (sv)
- 苦味酸，化学名2,4,6-三硝基苯酚，字母缩写TNP、PA，是一种炸药，名字由希腊语的πικρος（苦味）得来，味道很苦。纯淨物室温下呈略带黄色的结晶，因此也俗称黃色炸藥。难溶于四氯化碳，微溶于二硫化碳，易溶于丙酮、苯等有机溶剂，溶于热水、乙醇、乙醚。它是苯酚的三硝基取代物，受硝基吸电子效应的影响而有很强的酸性。 干燥的苦味酸感度较低，略高于TNT（三硝基甲苯），储存和运输都比较安全。但是某些苦味酸盐的较高，因此储存苦味酸必须用非金属容器，装于弹体中的苦味酸必须经过严格的干燥，以阻止苦味酸腐蚀金属，生成高感度的盐。 苦味酸的为-45.39%，爆发点320℃（5s），当密度为1.70g·cm-3时，爆热和爆速分别为4.52MJ·kg-1和7.35km·s-1；密度为1.72g·cm-3时，爆压为26.5GPa，爆温约3000K，爆容约680L·kg-1。撞击感度24%-36%，对摩擦不敏感。做功能力为315cm3（铅孔扩张值），等效105%TNT当量；猛度16mm（铅柱压缩值），等效103%TNT当量。 (zh)
- Пікринова кислота (2,4,6-тринітрофенол) — це жовті кристали, нерозчинні у воді. Детонаційний об'єм не менше 350 мл. Сполука не чутлива до тертя та нагрівання. Мінімальний ініціювальний об'єм 0,06 г. ГМТД. (uk)
- Kyselina pikrová (2,4,6-trinitrofenol, angl. zkratka TNP) je žlutá krystalická látka. Je málo rozpustná ve vodě a má silně hořkou chuť. Připravuje se ve dvou krocích: 1.
* fenolu nebo 2.
* a potom teprve nitrací bezvodou kyselinou dusičnou. Při katastrofálním Halifaxském výbuchu detonovalo mimo jiné 2300 tun této látky. Nitrace fenolu (cs)
- Πικρικό οξύ είναι η συνηθισμένη ονομασία της οργανικής χημικής ενώσεως 2,4,6-τρινιτροφαινόλης (TNP), με μοριακό τύπο C6H3N3O7. Στις κανονικές συνθήκες είναι ένα υποκίτρινο κρυσταλλικό στερεό. Πρόκειται για μία από τις πλέον όξινες φαινόλες και άλλες ονομασίες του είναι καρβαζωτικό οξύ και πικρονιτρικό οξύ. Το πικρικό οξύ, όπως και άλλες ενώσεις με πολλές στο μόριό τους, είναι εκρηκτική ύλη. Η κοινή του ονομασία στα ελληνικά και διεθνώς (π.χ. αγγλ. picric acid, γερμαν. Pikrinsäure) προέρχεται από την ελληνική λέξη «πικρός» και οφείλεται στην πικρή του γεύση. (el)
- Pikrata acido aŭ C6H3N3O7 estas organika nitro-komponaĵo apartenanta al la familio de la trinitrotolueno aŭ TNT. Pikrato de hidrogeno, ankaŭ konata kiel trinitrofenolo, estas flava, senodora kristala solidaĵo ofte uzata en militaj agadoj kiel flava tinkturo k antisepsaĵo. Pikrata acido (el la greka πικρός kiu signifas amara) ricevis tiun nomon en la 19-a jarcento de la franca kemiisto Jean-Baptiste-André Dumas pro la ekstreme amara gusto de ĝiaj flavaj akva solvaĵoj. Perkutado aŭ rapida varmigo povas igi ĝin (aŭ ĝiajn salojn kun pezaj metaloj, tiaj kiaj kupro, arĝento aŭ plumbo) eksplodi. (eo)
- El trinitrofenol (TNP), también denominado ácido pícrico, de fórmula química C6H2OH(NO2)3, es un explosivo que se utiliza como carga aumentadora para hacer explotar algún otro explosivo menos sensible como el TNT. El trinitrofenol tiende a formar sales de que son peligrosas e inestables. (es)
- Acide picrique est l'expression commune pour le composé chimique 2,4,6‑trinitrophénol, également appelé acide carbo-azotique ou mélinite, de formule (NO2)3C6H2–OH. Il a été découvert par Peter Woulfe en 1771 à la suite de l'action de l'acide nitrique sur l'indigo. En 1885, le chimiste Eugène Turpin l'a redécouvert et stabilisé dans du coton pressé, pour le rendre utilisable comme explosif sous le nom de mélinite. C'est un produit irritant pour la peau,[Passage contradictoire] les yeux et les voies respiratoires et toxique par inhalation, par contact avec la peau et/ou par ingestion. (fr)
- O ácido pícrico é um composto altamente explosivo que antigamente foi utilizado na fabricação de armamentos, principalmente na produção de granadas, mas também, na produção de fármacos contra queimaduras. Esse ácido reage com a creatinina do sangue (a reação produz um tom amarelado). Com isso pode se medir a quantidade de creatinina no sangue. Também conhecido como trinitrofenol, sólido de cor amarela, altamente tóxico e de forte acidez, é sensível ao choque, explode a 300 °C. Deve-se a , químico francês, a síntese do ácido pícrico. (pt)
- 2,4,6-Тринитрофенол (пикриновая кислота) — химическое соединение с химической формулой C6H2(NO2)3OH, нитропроизводное фенола. Молекулярная масса 229,11 а. е. м. При нормальных условиях — жёлтое кристаллическое ядовитое вещество. Пикриновую кислоту и её соли (пикраты) используют как взрывчатые вещества, а также в аналитической химии для определения калия, натрия. Другие названия: (ru)
|
