| dbo:abstract
|
- Una constitució és un conjunt de principis fonamentals o precedents establerts segons els quals un estat o una altra organització es governa. Quan aquests principis s'escriuen a una col·lecció única o conjunt de documents legals, es pot dir que aquells documents comprenen una constitució escrita. Les constitucions estableixen les regles i els principis que governen l'organització o una entitat política. En el cas particular dels estats, una constitució és la norma jurídica fonamental que defineix l'estructura, els procediments, les prerrogatives, drets i responsabilitats del govern i dels ciutadans. Abans de l'evolució de les constitucions nacionals modernes, el terme «constitució» feia referència a qualsevol llei important que determinava el funcionament d'un govern. De les constitucions, se'n fa ús en moltes organitzacions, ja sigui en organitzacions supranacionals, els estats i llurs divisions administratives constituents, així com en els partits polítics, els sindicats i les organitzacions no governamentals. Els ordes religiosos es regeixen també per constitucions aprovades per la Santa Seu. La constitució de l'Índia és la constitució escrita més llarga de qualsevol país sobirà al món,.contenint 444 articles,12 capítols i 94 esmenes, amb 117.369 si prenem com a referència la seva versió en llengua anglesa, mentre que la Constitució dels Estats Units és la constitució més curta, amb tan sols 7 articles i 27 esmenes. En aquest sentit, la constitució espanyola té 169 articles repartits entre 10 títols. La constitució escrita més antiga i encara vigent és la de San Marino que data del 1600, basada en el de 1300. Generalment, les constitucions escrites modernes, confereixen poders específics a una entitat, organització o institució, esdevenint la condició primària o marc legal bàsic que suporta les limitacions de la mateixa organització. Segons el politòleg Scott Gordon, una organització política és constitucional en la mesura que conté mecanismes institucionalitzats de control de poder per a la protecció dels interessos i llibertats de la ciutadania, incloent-hi els de les minories. El terme llatí descriu les activitats que una organització realitzaria fora dels límits que marca una constitució. Per exemple, un sindicat d'estudiants pot no estar autoritzat constitucionalment a realitzar activitats no relacionades amb el món estudiantil. Per tant, quan un sindicat d'estudiants vol intervenir en accions no relacionades amb el món estudiantil estaria realitzant activitat ultra vires. Un exemple des del dret constitucional espanyol seria la promulgació d'un Reial decret llei que regulés el règim electoral, ja que la constitució espanyola prohibeix que aquesta forma legislativa pugui regular els processos electorals. Per tant, el decret llei seria considerat nul per defecte ultra vires, situació que podria ser reforçada per una decisió de la magistratura del Tribunal Constitucional, en un cas de . A la majoria d'estats moderns, tot i que no en tots els estats, la constitució té supremacia per la sobre llei ordinària. En aquestst estats, quan un acte públic és anticonstitucional o es viola algun dret recollit a la Constitució, aquell acte és nul i buit, i l'anul·lació és , és a dir, des de l'inici i no des que es descobreix. Per tant, qualsevol, llei, reglament, acte administratiu que vulnera la Constitució és declarat nul de ple dret i es considera que mai ha tingut efectes jurídics. Una particularitat, seria que un acte o norma amb rang jurídic no fos inconstitucional, però amb la seva aplicació es violessin drets recollits en aquesta, en aquest cas un tribunal podria determinar quins procediments d'aplicació són constitucionals i quins no. Històricament, el remei perquè tals violacions han estat peticions per a ordres de dret comú, com el quo warranto als Estats Units o la Qüestió d'inconstitucionalitat a l'estat espanyol. (ca)
- Una llei orgànica és aquella norma de rang legal que, generalment, es troba en un nivell jeràrquic superior o que es requereix constitucionalment per a regular certes matèries. En general, s'oposen o distingeixen de la llei ordinària a nivell competencial. Habitualment per a l'aprovació de lleis orgàniques calen requisits extraordinaris com, per exemple, majoria absoluta o qualificada. En els països on existeix aquest nivell intermedi entre les lleis ordinàries o comunes i la constitució, és normal que es limiti l'aplicació de les lleis orgàniques a una sèrie de matèries concretes (concepte denominat "reserva de Llei orgànica"). El fonament d'aquesta limitació és doble:
* Obligar a la regulació amb àmplia majoria parlamentària de certes matèries molt sensibles.
* Evitar aquesta regulació, que és molt més difícil de modificar, en altres tipus de matèries més canviants i que necessiten major flexibilitat en la seva regulació. En , l'antecedent jurídic més immediat de les lleis orgàniques es troba en el dret francès, en particular en la Constitució francesa de 1958, que va establir un graó intermedi entre la norma constitucional i les lleis ordinàries. (ca)
- Ústava státu je základní zákon (nebo jejich soubor u ústavy polylegální) státu a nejvyšší právní norma jeho právního řádu. Ústava je právním výrazem existence státu a vytváří pravidla výkonu státní moci a zaručuje občanům základní lidská práva. Zákony a podzákonné právní předpisy musejí být podle pravidla Lex superior derogat inferiori v souladu s Ústavou a ústavními zákony, které dohromady tvoří ústavní řád (v České republice ústavní pořádek České republiky). Na dodržování ústavního řádu dohlíží a případné rozpory prostých zákonů s ním řeší v právních státech obvykle ústavní soudy (výjimkou jsou státy anglosaského právního okruhu, kde tato pravomoc připadá obecným soudům). Ústavní řád může být též chápán jako subsystém práva tvořený nejdůležitějšími právními předpisy určitého právního řádu.[zdroj?!] Nejdelší psanou ústavou nezávislého státu je ústava Indie, která má v anglickojazyčné verzi se 104 dodatky celkem 146 385 slov. Zemí s druhou nejdelší ústavou je Nigérie (66 263 slov). Naopak nejkratší psanou ústavu má Monacké knížectví (3 814 slov). Zcela nejdelší ústavu s více než 376 000 slovy má americký stát Alabama (průměrná délka státní ústavy v USA je 39 000 slov). Alabamská ústava z roku 1901, měla k začátku roku 2021 celkem 948 dodatků, které tvoří přes 90 % jejího textu (nejnovější dodatek byl přijat v roce 2020, jde také zároveň o nejvíce měněnou ústavu). Důvodem pro takto rozsáhlý text je silně centralistická povaha státu, kdy jsou téměř všechny pravomoci okresní a místní správy a samosprávy řešeny ad hoc přímo v ústavě (např. platy okresních úředníků). Za nejstarší psanou stále platnou ústavu je považována ústava Spojených států amerických, která byla přijata 17. září 1787. Někdy bývá za nejstarší stále platnou ústavu označována i tzv. ústava Republiky San Marino. Dokument „Leges Statutae Sancti Marini“, přijatý roku 1600, však není ústavou v pravém smyslu slova. San Marino nemá žádnou oficiální ústavu. Průměrná doba platnosti ústavy je přibližně 20 let. (cs)
- القانون الرئيسي أو القانوني الأساسي أو القانون التنظيمي عبارة عن قانون أو نظام القوانين الذي يشكل أساس مجموعة القواعد للحكومة أو المؤسسات أو غيرها من المنظمات. ويعد الدستور شكلاً خاصًا من القانون الأساسي للدولة ذات السيادة. (ar)
- الدستور هو القانون الأعلى الذي يحدد القواعد الأساسية لشكل الدولة (بسيطة أم مركبة) ونظام الحكم (ملكي أم جمهوري) وشكل الحكومة (رئاسية أم برلمانية) وينظم السلطات العامة فيها من حيث التكوين والاختصاص والعلاقات بين السلطات وحدود كل سلطة والواجبات والحقوق الأساسية للأفراد والجماعات ويضع الضمانات لها تجاه السلطة. ويشمل اختصاصات السلطات الثلاث (السلطة التشريعية والسلطة القضائية والسلطة التنفيذية) وتلتزم به كل القوانين الأدنى مرتبة في الهرم التشريعي فالقانون يجب أن يكون متوخيا للقواعد الدستورية وكذلك اللوائح يجب أن تلتزم بالقانون الأعلى منها مرتبة إذا ما كان القانون نفسه متوخيا القواعد الدستورية. وفي عبارة واحدة تكون القوانين واللوائح غير شرعية إذا خالفت قاعدة دستورية واردة في الوثيقة الدستورية. (ar)
- Σύνταγμα είναι ο θεμελιώδης νόμος επάνω στον οποίο βασίζεται η διαμόρφωση ολόκληρης της νομοθεσίας μιας χώρας όσον αφορά τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη, την οργάνωση και βασικούς κανόνες λειτουργίας του κράτους και των θεσμών. Το σύνταγμα μπορεί να εκπονηθεί και εγκριθεί από συντακτική συνέλευση (αντιπροσωπεία του λαού) ή να είναι άθροισμα νόμων ή άλλων διατάξεων που με την πάροδο του χρόνου έχουν καταστεί θεμελιώδεις. Ρυθμίζει την οργάνωση και τη λειτουργία της κρατικής εξουσίας, προσδιορίζοντας επακριβώς τα όρια των αρμοδιοτήτων των κρατικών οργάνων ώστε να παρεμποδίζονται τυχόν αυθαιρεσίες σε βάρος των πολιτών. (el)
- Municipa organiza leĝo estas por brazilaj urboj kvazaŭ loka konstitucio. Ekde la konstitucio de 1988 (nuntempe en vigleco), Ekde la Konstitucio de 1988 (nuntempe en vigleco), Brazilo adoptis trigradan federaciismon. En dugradaj federacioj, kvankam municipoj ekzistas, ili ne havas politikan aŭtonomecon. En trigradaj federacioj en la tri sferoj - federacia, subŝtata kaj municipa - eblas krei leĝojn, organizi siajn proprajn servojn kaj garantii ilian politikan aŭtonomion. Tiel sur la municipa nivelo ne ekzistas konstitucio, sed organiza leĝo, kiu havas la "aspekton" de konstitucio por la urbo, ĉar ĝi estas la normo kun la plej granda politika graveco, sed formale ĝi estas konsiderata kiel simpla leĝo. En sia 29-a artikolo, la brazila konstitucio establas, ke "la municipo estu regata de organiza leĝo, voĉdonita en du raŭndoj, kun minimuma periodo de dek tagoj, kaj aprobita de du trionoj de la membroj de la urba leĝodona povo, kiu realigu ĝin, konforme al la principoj establitaj kaj en ĉi tiu konstitucio, kaj en la konstitucio de sia subŝtato". (eo)
- Oni povas tiel difini bazleĝon aŭ konstitucion: Konstitucio estas la jura akto, kiu en ŝtato difinas la organizon de la reg-potencoj, la manieron elekti ilin, iliajn povojn kaj la rilatojn inter ili. Ofte konstitucion verkas balotita konstitucidona asembleo. Ne necesas, ke la koncerna akto estu nomita "konstitucio": nur la enhavaj dispozicioj igas la akton bazleĝeca aŭ ne. Tiuj aktoj tiel povas esti nomitaj ja konstitucio, sed ankaŭ ĉarto aŭ fundamenta(j) leĝo(j)... Krome, eblas imagi, ke la koncernaj reguloj ne enestas en jura akto sed devenas de jurkutimoj -- kiel ekz. en Britio. Tio ĉi ne funde modifas la aferon, simple la konstitucia juro (aro de la konstituciaj reguloj) estos ne skriba sed jurkutima/parola; ĝi tamen estos tiel forta kaj aŭtoritateca kiel skriba konstitucia juro. Cetere, en la landoj, kie estas skriba konstitucio, ofte jurkutimaj reguloj kompletigas ties dispoziciojn. Plie, la bazleĝoj de la federaciaj ŝtatoj krome entenas regulojn pri la dispartigo de la povoj/kompetentoj inter la federacia ŝtato kaj la federitaj subŝtatoj. La plej gravaj ekzemploj de federacioj estas Usono, Rusio, Barato, Brazilo, Meksiko kaj Niĝerio. Svislando kun ĝiaj komponantaj kantonoj eble estas la plej frua institua federacio. Ankaŭ la Eŭropa Unio disponeblas pri la Eŭropa Konstitucio kaj bazleĝo kiel Ĉarto de Fundamentaj Rajtoj de la Eŭropa Unio Fine, iuj konstitucioj ankaŭ aldonas deklaraciojn pri fundamentaj rajtoj aŭ liberecoj, ĉu en sia teksta korpo ĉu en sia antaŭparolo. Tio estas la kazo ekz. en Francio (kiu kalkulas 18 diversajn bazleĝojn ekde la Franca Revolucio de 1789!): la antaŭparolo de la konstitucio de 1958 referencas i.a. al la Deklaracio pri Homaj kaj Civitanaj Rajtoj de 1789 kaj entenas mem konfirmon pri kelknombraj rajtoj kaj publikaj liberecoj. La mencio pri homaj rajtoj pli kaj pli oftiĝas en la bazleĝoj -- tion klarigas la granda zorgo pri homaj rajtoj de post la dua mondmilito. La nocio pri bazleĝo do ŝanĝiĝis iom post iom, kaj oni povas aldoni al la supra, klasika difino, ke: Bazleĝo ĝenerale entenas ankaŭ difinon de la civitanaj rajtoj kaj ĉefaj liberecoj, kiujn la registoj respektu. La bazleĝo de Masaĉuseco estus la plej malnova ankoraŭ valida konstitucio el la mondo (1780), se oni ne enkalkulas la bazleĝon de la Ligo de la Ses Nacioj Irokezaj (la "Gajanaŝagoŭa"), kiu ekzistis jam 1000 jarojn antaŭ Kristo. Masaĉuseco ankaŭ iniciatis la unuan konstitucidonan kongreson. La Usona Konstitucio de 1787 estas alia grava frua konstitucio. La unuaj bazleĝoj en Eŭropo inkluzivas tiujn de Francio (ekde 1789) kaj de Pollando en 1791. Oni fojfoje nomas tiun polan la unua "moderna" eŭropa konstitucio pro tio ke la pli frua franca konstitucio de 1789 estis reĝa konstitucio. En la plej multaj landoj de la mondo la konstitucio estas skriba dokumento aŭ kolekto de dokumentoj difinitaj kiel konstitucio. Aliaj landoj anstataŭ konstitucion havas bazleĝojn konsideritajn pli potencajn kaj malpli ŝanĝiĝeblajn ol ordinaraj leĝoj. Tio estas la kostitucia situacio en Israelo kaj en Svedio. En Unuiĝinta Reĝlando, la konstitucio estas kolekto de principoj, kelkaj el kiuj estas neskribitaj, kiuj estis formulitaj tra la jaroj, kaj estas konataj kiel "konstituciaj konvencioj." Malgranda parto de tiuj konstituciaj konvencioj estis formulita tra la jaroj en diversaj dokumentoj, kiel ekzemple la Magna Carta kaj kelkaj leĝoj realigitaj fare de la brita parlamento. La Konstitucio de Barato estas la plej longa skriba konstitucio de iu suverena lando en la mondo, enhavanta 444 artikolojn en 22 partoj, 12 kalendartabelojn kaj 118 amendojn, kun 117,369 vortoj en sia angla-lingva traduko, dum la Usona Konstitucio estas la plej mallonga skriba konstitucio, kun 7 artikoloj kaj 27 amendoj. (eo)
- Als Verfassung wird das zentrale Rechtsdokument oder der zentrale Rechtsbestand eines Staates, Gliedstaates oder Staatenverbundes bezeichnet. Sie regelt den grundlegenden organisatorischen Staatsaufbau, die territoriale Gliederung des Staates, die Beziehung zu seinen Gliedstaaten und zu anderen Staaten sowie das Verhältnis zu seinen Normunterworfenen und deren wichtigste Grundrechte und Pflichten. Die auf diese Weise konstituierten Staatsgewalten sind an die Verfassung als oberste Norm gebunden und ihre Macht über die Norm begrenzt. Zusätzlich enthalten Verfassungen meist auch Staatsaufgaben- und Staatszielbestimmungen. Diese sind häufig in einer Präambel abgefasst. Prinzipiell stellt sich bei Verfassungen auch immer die Frage nach ihrer Legitimität. Die verfassunggebende Gewalt geht in demokratischen Staaten vom Staatsvolk aus. Da sich von der Verfassung als Grundordnung sämtliche Rechtssätze eines Rechtssystems ableiten, bildet diese den Abschluss des Stufenbaus der Rechtsordnung. Um diese Beendigung des infiniten Rechtsableitungsregresses zu begründen, entwickelte der Rechtspositivismus den Begriff der Grundnorm. Verfassungsgesetze unterscheiden sich für gewöhnlich von einfachen Gesetzesbestimmungen in mehreren Punkten:
* Sie genießt Vorrang gegenüber allen anderen staatlichen Rechtsvorschriften.
* Die Handlungen der staatlichen Organe sind formal und inhaltlich an die Vorgaben der Verfassung gebunden.
* Eine Verfassung ist meist nur unter erschwerten Bedingungen änderbar, zur Änderung ist daher meist ein eigener Verfassungsgesetzgeber berufen.
* In vielen freiheitlichen Demokratien wacht eine gesonderte Verfassungsgerichtsbarkeit über ihre Einhaltung. Diese kann im Rahmen einer Normenkontrolle nicht nur Gesetze für verfassungswidrig erklären, sondern auch gegebenenfalls Verfassungsänderungen als verfassungswidriges Verfassungsrecht für unwirksam erklären (siehe zudem auch Verfassungsbeschwerde). Ihre Überprüfbarkeit durch diese Gerichte ist aber entweder gar nicht oder nur eingeschränkt möglich, da die Verfassung selbst das Maß zur Bewertung der Rechtmäßigkeit des staatlichen Handelns darstellt. (de)
- Una constitución (del latín constitutio, -ōnis) es un texto codificado de carácter jurídico-político, surgido de un poder constituyente, que tiene el propósito de constituir la separación de poderes, definiendo y creando los poderes constituidos (legislativo, ejecutivo y judicial), que anteriormente estaban unidos o entremezclados, y sus respectivos controles y equilibrios (checks and balances), además de ser la ley fundamental de un Estado, con rango superior al resto de las normas jurídicas, fundamentando —según el normativismo— todo el ordenamiento jurídico, incluye el régimen de los derechos y libertades de los ciudadanos, también delimitando los poderes e instituciones de la organización política. En la actualidad también se tiene como costumbre añadir normas ajenas a la regulación del poder político, dependiendo de la ideología, tales como los fundamentos del sistema económico. La constitución no constituye al Estado o la nación, debido a que ambos ya son hechos anteriores constituidos.En ciencia política, a los Estados que tienen separación de poderes se les añade a su forma de Estado el término constitucional (como es el caso de la monarquía constitucional o la república constitucional). En el uso cotidiano del término, se llama constitución a todas las leyes supremas de los Estados aunque no cuenten con separación de poderes. También se usa como sinónimo carta magna, en referencia a un tratado de paz de 1215 que ha influido profusamente en el common law anglosajón. (es)
- Una ley orgánica es aquella que se requiere constitucionalmente para regular ciertas materias. Habitualmente, debido a la importancia de las materias que regula (derechos fundamentales de los ciudadanos o articulación de los diversos poderes del Estado, por ejemplo), para que un órgano legislativo pueda aprobar una ley orgánica se exige más que una mayoría simple. La constitución suele prescribir que dichas normas sean aprobadas, por ejemplo, por mayoría absoluta o por algún otro tipo de mayoría cualificada. Con ello se pretende que no sea una mayoría parlamentaria coyuntural la que configure aspectos básicos y fundamentales de la convivencia ciudadana o la estructura y organización de los poderes políticos de un Estado. En los países en donde existe este escalón intermedio entre las leyes ordinarias o comunes y la Constitución, es normal que se límite la aplicación de las leyes orgánicas a una serie de materias concretas (a este también se le denomina «reserva de ley orgánica»). El fundamento de esta limitación es doble:
* Obligar a la regulación con amplia mayoría parlamentaria de ciertas materias muy sensibles.
* Evitar esa regulación, que es mucho más difícil de modificar, en otro tipo de materias más cambiantes y que necesitan de mayor flexibilidad en su regulación. En derecho comparado, el antecedente jurídico más inmediato de las leyes orgánicas se encuentra en el derecho francés, en particular en la Constitución francesa de 1958, que estableció un escalón intermedio entre la norma constitucional y las leyes ordinarias. (es)
- Konstituzioa estatu independente baten arauak eta oinarriak zehazten dituen idatzia da. Bertan arautzen dira estatuko botere-antolaketa eta banaketa, oinarrizko eskubide eta betebeharrak eta politikarako oinarrizko prozedurak. Estatu horren antolaketa juridikoaren gailurra izan ohi da Konstituzioa, lege nagusietan nagusia. Berak zehazten du beste legeek bete behar dituzten oinarrizko prozedurak. Estatu baten ekintza politiko, sozial, ekonomiko, eta abar erregulatzen duen arau nagusia denez, idatzia izan ohi da. Bi zati nagusiz osatu ohi da: organikoa, botereen arteko harremanak erregulatzen dituena, eta dogmatikoa, herritarren eskubide eta betebeharrak finkatzen dituena. (eu)
- Lege organikoa Gai jakin bati buruzko legea da, oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak garatzen dituena eta autonomia-estatutuak eta hauteskundeetarako sistema orokorra onesten dituena, baita Konstituzioak lege organikoaren bidez arautu behar dela esaten duen edozein gairi buruzkoa ere. Lege organikoa onetsi, aldatu edo indarrik gabe uzteko, gehiengo osoa behar da Kongresuan, lege-egitasmoa osorik hartuta egingo den azken bozketan. aurrekaririk antzinena 1958ko Frantziako Konstituzioarena da, lege arrunten eta konstituzionalen artean ertaineko maila bat ezarri zuena. (eu)
- Une Constitution est une loi fondamentale qui fixe l'organisation et le fonctionnement d'un organisme, généralement d'un État ou d'un ensemble d'États. La portée juridique de la Constitution d'un État varie selon le régime en place. Elle a généralement une valeur supérieure à la loi. La Constitution est à la fois l'acte politique et la loi fondamentale qui unit et régit de manière organisée et hiérarchisée l’ensemble des rapports entre gouvernants et gouvernés au sein d'un État, en tant qu'unité politique d'un espace géographique et humain. Dans un régime démocratique, elle protège les droits et les libertés des citoyens contre les abus de pouvoir potentiels des titulaires des pouvoirs (exécutif, législatif et judiciaire). Si la fiction juridique veut que la Constitution fonde et encadre juridiquement l'État, il est entendu que l'histoire politique la précède et peut lui conférer à la fois sa légitimité circonstanciée et la permanence de son autorité. Cette histoire politique est alors réintroduite dans le droit en étant qualifiée de « pouvoir constituant primaire » (le pouvoir souverain qui établit une nouvelle Constitution). Plusieurs pays célèbrent officiellement l'adoption de leur Constitution (Fête ou Jour de la Constitution ou « Constitution Day » en anglais). Le terme « Constitution » est également utilisé pour désigner les règles fondamentales d'organisations autres que des États souverains : on peut ainsi parler de la Constitution de l'OIT, du projet de Constitution européenne ou de la Constitution civile du clergé. Il semble toutefois plus approprié, pour ces organisations, d'employer les termes de « traité » ou d' « acte fondateur ». Dans des États fédéraux, les États fédérés peuvent aussi avoir leurs propres Constitutions, comme celle de la Californie aux États-Unis. (fr)
- Une loi organique est une loi relative à l'organisation des pouvoirs administratifs (fonctions législative, juridictionnelle, gouvernementale et administrative). La constitution peut être considérée comme un type particulier de loi organique. Certains pays ont toutefois une définition plus spécifique des lois organiques. (fr)
- An organic law is a law, or system of laws, that form the foundation of a government, corporation or any other organization's body of rules. A constitution is a particular form of organic law for a sovereign state. (en)
- Cáipéis scríofa is ea bunreacht, ina mbíonn leagtha amach na prionsabail pholaitiúla trína bhfuil stát nó eagraíocht á rialú, go háirithe maidir le cearta na ndaoine a bhíonn i gceist. De ghnáth, dílsíonn bunreacht náisiúnta flaitheas do na daoine, tá cearta cumhdaithe sa bhunreacht agus tá sé leagtha amach sa bhunreacht cad a tharlóidh i gcásanna áirithe. Uaireanta tá dlíthe ann atá ag teacht salach ar an mbunreacht (ag sárú an bhunreachta). (ga)
- Konstitusi (disebut pula undang-undang dasar) adalah norma sistem politik dan hukum bentukan pada pemerintahan negara—biasanya dikodifikasi sebagai dokumen tertulis. Hukum ini tidak mengatur hal-hal yang terperinci, melainkan hanya menjabarkan prinsip-prinsip yang menjadi dasar bagi peraturan-peraturan lainnya. Dalam kasus bentukan negara, konstitusi memuat aturan dan prinsip-prinsip entitas politik dan hukum. Istilah ini merujuk secara khusus untuk menetapkan konstitusi nasional sebagai prinsip-prinsip dasar politik, prinsip-prinsip dasar hukum termasuk dalam bentukan struktur, prosedur, wewenang dan kewajiban pemerintahan negara pada umumnya. Konstitusi umumnya merujuk pada penjaminan hak kepada warga masyarakatnya. Istilah konstitusi dapat diterapkan kepada seluruh hukum yang mendefinisikan fungsi pemerintahan negara. Dalam bentukan organisasi konstitusi menjelaskan bentuk, struktur, aktivitas, karakter, dan aturan dasar organisasi tersebut. Jenis organisasi yang menggunakan konsep konstitusi termasuk:
* Organisasi pemerintahan (transbangsa, sebangsa atau daerah)
* Organisasi sukarela
* Persatuan dagang
* Partai politik
* Perdagangan bahan pokok. (in)
- ( 대한민국의 헌법에 대해서는 대한민국 헌법 문서를 참고하십시오.) 헌법(憲法, 영어: Constitution)은 국가의 기본 법칙으로서, 국민의 기본적 인권을 보장하고 국가의 정치 조직 구성과 정치 작용 원칙을 세우며 시민과 국가의 관계를 규정하거나 형성하는 최고의 규범이다. (ko)
- La costituzione, nel diritto, è l'atto normativo fondamentale che definisce la natura, la forma, la struttura, l'attività e le regole fondamentali di un'organizzazione, ovvero il vertice della gerarchia delle fonti che definisce l'ordinamento giuridico di uno Stato di diritto. Il termine indica la legge fondamentale di uno Stato ovvero il vertice nella gerarchia delle fonti di diritto, mentre per l'atto fondamentale di altri enti, pubblici o privati, viene solitamente adottata la denominazione di statuto. Sotto il profilo sociologico, è il frutto di secoli di evoluzione storico-politica europea ed occidentale, affermatasi poi a livello mondiale con molteplici contaminazioni. Da essa discende il diritto costituzionale. (it)
- Una legge organica, nel diritto pubblico di alcuni Stati del mondo, è un atto normativo previsto dagli ordinamenti giuridici. (it)
- In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat. Deze is vaak, maar niet altijd, vastgelegd in een grondwet, een document waarin de grondrechten en/of de organisatiestructuur van de staat in een bepaald land beschreven staan. Constituties variëren van land tot land, maar toch zijn er enkele bijna-universele kenmerken. Constituties regelen de organisatie van de overheid, zoals de inrichting van de constitutionele monarchie of republiek, en het parlementaire systeem, en welke mechanismen de wetgevende macht heeft om de uitvoerende macht (het bestuur) te controleren, wat de rol is van de rechterlijke macht en op welke manier de macht verdeeld is tussen de centrale overheid en decentrale organen, zoals provincies en gemeenten. Ze erkennen meestal ook een aantal fundamentele rechten en vrijheden van burgers, de zogenaamde grondrechten. De betekenis van die rechten kan heel verschillend zijn. Klassieke grondrechten, zoals "vrijheid van meningsuiting", hebben veelal "horizontale werking", dat wil zeggen dat ze niet alleen de burgers beschermen tegen de Staat, maar dat ze ook gelden tussen de burgers onderling. Ze zijn afdwingbaar via de burgerlijke rechter. Sociale grondrechten, zoals "het recht op werk", hebben alleen "verticale werking" en zijn niet via de rechter af te dwingen: ze houden vooral een zorgplicht van de overheid in, dat wil zeggen: de overheid moet zich ervoor inspannen dat zo veel mogelijk burgers ervan kunnen profiteren. Vrijwel alle democratieën hebben een geschreven grondwet. Voorbeelden van landen zonder geschreven grondwet zijn het Verenigd Koninkrijk en Israël. Het constitutioneel recht ligt daar vast in wetten, gewoontes en rechtspraak. Het Verenigd Koninkrijk was een van de eerste landen met een (zij het beperkte vorm van) grondwet. Dat is de Magna Carta uit 1215. De grondwet wordt vastgesteld door de (oorspronkelijke) grondwetgever. Dit kan bijvoorbeeld een grondwetgevende vergadering zijn. Het wijzigen van een bestaande grondwet wordt vaak overgelaten aan de gewone wetgever, die een speciale procedure volgt (bijvoorbeeld meerdere lezingen en een gekwalificeerde meerderheid). In diverse landen houdt men een referendum voor een eventuele grondwetswijziging. In andere landen moet het voorstel twee keer worden goedgekeurd (=twee lezingen). Na de eerste lezing volgen er dan meestal verkiezingen. Bij de tweede lezing is dan vaak een twee derde meerderheid vereist (bijvoorbeeld in België). Daardoor kan een wijzigingsprocedure soms jarenlang duren. Dit soort procedures is bedoeld om zich ervan te verzekeren dat de grondwet alleen wordt gewijzigd als daarvoor een ruime, en liefst ook een duurzame, meerderheid bestaat. Constituties zijn in beginsel bedoeld om de macht van de staat te beperken en aldus de burgers te beschermen tegen machtsmisbruik. In constitutionele rechtsstelsels is een belangrijke kwestie de vraag of de rechter bevoegd is wetten te toetsen aan de grondwet. In Nederland is dit niet het geval: de wetten zijn "onschendbaar" (art. 120 Gw.). Daar geldt derhalve de fictie dat een wet, wanneer die eenmaal door het Parlement is aangenomen, geacht wordt overeenkomstig de grondwet te zijn. In Duitsland worden wetten wél door de rechter aan de Grondwet getoetst en daarvoor bestaat een speciaal college, het Constitutioneel Hof of Bundesverfassungsgericht. Zo ook in België: daar is het Grondwettelijk Hof bevoegd om de wetten te toetsen aan een deel van de Belgische Grondwet, dat voornamelijk bestaat uit de fundamentele rechten en vrijheden van de Belgen. In de Verenigde Staten worden de wetten aan de Grondwet getoetst door de Supreme Court. Er vindt daar dus wel toetsing plaats, maar door de hoogste "gewone" rechter, niet door een speciaal grondwettelijk hof. Wat de grondrechten betreft, is het onderscheid tussen wel of geen toetsing overigens van gering belang omdat - ook in Nederland - de wetten wél kunnen worden getoetst aan internationale verdragen waarin veelal dezelfde grondrechten zijn neergelegd. Het belangrijkste daarvan is het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens en de fundamentele vrijheden (EVRM). Dit verdrag heeft "directe werking" (art. 93 Gw) zodat de rechters alle wetten aan de verdragsbepalingen moeten toetsen. Als hoogste instantie voor de handhaving van het verdrag is er het bijzondere Hof in Straatsburg (EHRM). Het belang hiervan is niet te onderschatten: in procedures voor dit hof tegen de Staat de Nederlanden sneuvelde onder meer de als militaire rechtbank en het in Nederland tegen overheidsbeslissingen voorheen bestaande als rechtsgang in het bestuursrecht (Benthem v. Netherlands). Het ging daarbij om elementaire beginselen van rechtsbescherming (art. 6 EVRM; het beginsel van "fair trial"). Het verbod van toetsing aan de Grondwet geldt in Nederland alleen voor de formele wet, niet voor lagere wetgeving zoals een algemene maatregel van bestuur (AMvB) en andere koninklijke besluiten (K.B.); provinciale en waterschapsverordeningen en verordeningen van gemeenten en andere lagere overheden. In dit verbod had verandering kunnen komen, omdat het wetsvoorstel-Halsema constitutionele toetsing een voorstel tot grondwetswijziging was dat in december 2008 in eerste lezing was aanvaard. Dit voorstel gaf de rechter de bevoegdheid formele wetten te toetsen aan de klassieke grondrechten in de Grondwet. Bijna tien jaar later, op 9 oktober 2018, besloot een meerderheid in de Tweede Kamer echter om het in te trekken. (nl)
- Organieke wetten en organieke besluiten zijn termen uit de rechtsleer. Wetten en besluiten worden "organiek" genoemd, wanneer zij betrekking hebben op de organen en de organisatie van de Staat en zijn onderdelen (staatsrecht). Daarnaast is in Nederland een kenmerk van een organieke wet, dat ontwerp en bestaan van die wet is opgedragen door artikel 107 van de Grondwet. In België is voor veel organieke wetten een bijzondere meerderheid nodig. In Frankrijk en Spanje wordt de term 'organieke wet' gebruikt voor een aparte wetgevingscategorie tussen de grondwet en de gewone wet in. De grondwet wijst aan welke aangelegenheden bij organieke wet moeten worden geregeld. Organieke wetten worden op een afwijkende wijze vastgesteld. Zo moeten ze in Spanje op grond van art. 81 van de Grondwet door het Congres van Afgevaardigden met een absolute meerderheid worden goedgekeurd. (nl)
- Ustawa organiczna – ustawa, która z punktu widzenia mocy prawnej jest usytuowana między konstytucją a ustawą. Różni się od konstytucji i od ustawy trybem uchwalenia i treścią. Uchwalana jest najczęściej większością bezwzględną. Ustawy te są aktami prawnymi o charakterze rozwojowym. Określa się nimi: kwestie ordynacji wyborczych, kwestie związane z funkcjonowaniem konstytucyjnych , kwestie praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela. Pojęcie ustawy organicznej nie występuje w polskim prawie. Obowiązuje np. we Francji, w Hiszpanii, czy Rumunii. Cechy istotne ustawy organicznej:
* jest to akt expressis verbis w konstytucji danego państwa zapowiedziany
* reguluje najdonioślejsze zagadnienia z punktu widzenia ustroju państwa
* ma moc prawną pośrednią między konstytucją a ustawą
* podlega obligatoryjnej kontroli prewencyjnej przez radę konstytucyjną (sąd konstytucyjny) przed wejściem w życie. (pl)
- 憲法（けんぽう、英: constitution）／コンスティチューション は、国家（連邦国家の構成単位など、国家に準ずる組織を含む。以下同じ）を統治する際に従う基本的な原則または確立した先例の総体である。これらの準則を合わせることによってその組織が何であるかが示されることになる。これらの原則が単一の文書または一組の法的文書に記述される場合、これらの文書は「成文憲法」をなすものといわれる。これらが単一の包括的な文書に記述される（すなわち法典化されている）場合、当該文書は「」をなすものといわれる。憲法の中には（イギリスの憲法のように）、法典化はされていないものの、数多くの基本的な法律、判例または条約において記述されているものもある。 憲法は、その国家の基盤とする原則、法律を制定する手続および法律を制定する者を定める。憲法の中には、とりわけ法典化されている場合は、基本的人権のように、国家の為政者が超えられない線を設定することにより、国家権力を制限するものもある。 インド憲法は、世界の主権国家の成文憲法の中で最も長く 、22の部に分かれた444箇条、12の別紙および118回の改正を含み、英訳では117369語となる。最も短い成文憲法はモナコ憲法であり、10章に分かれた97箇条を含み、全部で3814語である。 この記事は英米法の地域の学説文献を主な出典とする。 (ja)
- Konstytucja (od łac. constituo „urządzać, ustanawiać, regulować”) – akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie. W skład materii konstytucyjnej mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja może więc określać: podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa, ponadto organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela. Podręczniki prawnicze określają konstytucję jako ustawę zasadniczą charakteryzującą się specjalnym, wyjątkowym procederem jej zmieniania (według art. 235). Na straży konstytucji stoi głowa państwa, często nad jej przestrzeganiem czuwa specjalny trybunał. Konstytucja jest najwyższym aktem normatywnym. (pl)
- No ordenamento jurídico brasileiro, a Lei Orgânica pode ser: (pt)
- En grundlag, konstitution eller statsförfattning, är en lagsamling som utgör de grundläggande formella normerna i en stat, beslutade av den eller de som innehar den politiska makten. Grundlag skiljer sig från lag genom att i allmänhet vara kringgärdad av sådana procedurregler att en ändring är omständligare att få till stånd; t.ex. måste godkännas av två på varandra följande riksdagar med val emellan. Grundlag kallas även statsförfattning eller, om den kommit till stånd i form av ett av den makthavande utfärdat frihetsbrev, charta. Konstitution är en kodifierad uppsättning regler antagna av ett konstitutionellt konvent som bestämmer gränserna för den lagstiftande, den verkställande och den dömande maktens befogenheter i statsskicket. (sv)
- Конститу́ция (от лат. constitutio — «устройство, установление, сложение») — основной закон государства, особый нормативный правовой акт, имеющий . Конституция определяет основы политической, правовой и экономической систем государства. Конститу́ция — учредительный документ государства, в котором изложены основные цели создания государства. В подавляющем большинстве стран Конституция принимается учредительным собранием либо путём референдума. Конституции дается такое юридическое обозначение: нормативный правовой акт высшей юридической силы государства (или государственно-территориального содружества в межгосударственных объединениях), закрепляющий основы политической, экономической и правовой систем данного государства или содружества, основы правового статуса государства и личности, их права и обязанности. Конституция в материальном смысле — совокупность правовых норм, определяющих высшие органы государства, порядок их формирования и функционирования, их взаимные отношения и компетенцию, а также принципиальное положение индивида по отношению к государственной власти. Теория общественного договора определяет Конституцию как договор между населением и государством, где определяется порядок формирования государства и взаимоотношение сторон. В праве различают юридическое и фактическое понятие конституции. Юридическая конституция — системы правовых норм, которые регулируют определённый круг общественных отношений. Фактическую конституцию составляют реально существующие отношения. (ru)
- Uma constituição é o conjunto de normas jurídicas que ocupa o topo da hierarquia do direito de um Estado, e que pode ou não ser codificado como um documento escrito. Tipicamente, a constituição enumera e limita os poderes e funções do Estado, e assim formam, ou seja, constituem a entidade que é esse Estado. No caso dos países (denominação coloquial do Estado nacional soberano) e das regiões autônomas dos países, o termo refere-se especificamente a uma constituição que define a política fundamental, princípios políticos e estabelece a estrutura, procedimentos, poderes e direitos de um governo. Ao limitar o alcance do próprio governo, a maioria das constituições garante certos direitos para as pessoas. O termo constituição pode ser aplicado a qualquer sistema global de leis que definem o funcionamento de um governo, incluindo várias constituições históricas não codificadas que existiam antes do desenvolvimento de modernas constituições. (pt)
- Конститу́ція (лат. constitutio — установлення, устрій, порядок) — основний державний документ (закон), який визначає державний устрій, порядок і принципи функціонування представницьких, виконавчих та судових органів влади, виборчу систему, права й обов'язки держави, суспільства та громадян. Інші закони держави, як правило, спираються на конституцію. Залежно від того, як об'єктивно виражена воля законодавця, розрізняються дві групи конституцій: писані й неписані. Писані конституції складені у вигляді юридичних документів, та в свою чергу поділяються на кодифіковані (єдиний акт у систематизованій формі) та некодифіковані (сукупність кількох документів). Більшість держав світу, в тому числі Україна, має писані кодифіковані конституції. Прикладами некодифікованих конституцій є конституції Ізраїлю та Швеції. Неписані конституції становлять рідкісний виняток. До них умовно можна віднести конституції Великої Британії, Нової Зеландії та Канади, де крім писаних документів є й неписані (конституційні звичаї, судові прецеденти, традиції тощо). Конституції стосуються різноманітних рівнів, від суверенних держав до корпорацій і товариств. Міжнародний договір, що утворює міжнародні організації, також є їхньою конституцією в тому, що визначає, як цю організацію утворено. Для країни, чи то суверенної, чи то суб'єкта федерації, конституція визначає принципи, на яких ґрунтується держава та порядок, за яким і хто має право ухвалювати закони. Деякі конституції, особливо кодифіковані, також виступають як обмежувачі щодо державної влади шляхом встановлення меж, які керівники держави не можуть перетнути, тобто основоположних прав. Прикладом можна назвати Конституцію України. Найдовшою серед усіх писаних конституцій суверенних держав світу є Конституція Індії, яка містить 444 статті у 22-х розділах, 12 доповнень і 118 поправок, зі 146 385-ма словами в її англомовній версії,. Найкоротшими конституціями є Конституція США (7 статей та 27 поправок) та , що налічує 10 розділів із 97-и статей та загалом 3 814 слів. (uk)
- Органический закон, в некоторых странах именуется фундаментальный закон или конституционный закон — термин юриспруденции, возникший во Франции и существующий в основном в странах, испытавших влияние французской правовой системы. Органическим называется законодательство, регулирующее основы государственного строя. Собственно термин «органический закон» чаще всего применяется к законодательным актам, принимаемым по прямому предписанию конституции и либо равным конституции по юридической силе, либо находящимся между обычными законами и конституцией. Как правило, порядок принятия органических законов и порядок внесения изменений в них отличаются от аналогичного порядка для обычных законов в сторону повышенных требований к голосованию. Такой порядок делает органические законы более стабильными и менее подверженными изменениям по сравнению с обычными законами. (ru)
- 憲法（英語：Constitution）或稱國法、國家基本法、憲章或憲制文件等，是國家的根本法也是基本原則或既定先例的法源授權總基礎，構成政體（Polity）、組織或實體的法律基礎，決定國家治理方向。 憲法因而是一个主權国家、政治實體或地區、自治地区、聯邦制國家的联邦州或國際組織及其成員的最基本法律。在某些情境下，基本法與憲法有相同的法律地位。 英國憲法是不成文憲法的一個顯著例子；它寫在立法機關、法院案件或條約的許多基本法案中。 憲法涉及不同層次的組織，從主權國家到公司和非法人協會。建立國際組織的條約也是其憲法，因為它將定義該組織的構成方式。在國內，憲法定義了國所依據的原則、制定法律的程序以及由誰制定。一些憲法，尤其是成文憲法，也限制了國家權力，規定了國家統治者不能跨越的界限，例如基本權利。 憲法通常規定一個國家的社會制度、國家制度、國家機構、公民的基本權利和義務等，但不一定包含以上全部內容，例如會逐漸增加憲法內容的英國不成文憲法。憲法定義國家政體及政府運作方式，以及法律訂定的方式。憲法在一個國家之全部法律中具有最高權威和最大效力，是制定其他法律之依據。有些憲法（特別是成文憲法）會限制政府的權力，其方式是訂定一些政府權力的運作範圍，例如人民的基本權，例如美国宪法就是這類的憲法。憲法之制定和修改，一般須經過特定之程序。考量美國憲法與美國黑奴曾經同時並存，認定憲法並非民主國家特有的法律種類，以憲法的原文"Constitution"作為思考的起點，憲法的定義其實是國家基本結構的意思，西漢的約法三章亦能歸類為憲法。但中國古代的封建帝國普遍沒有憲法，直到中華民國建立後才有了第一部現代憲法，即《臨時政府組織大綱》。 在民主國家，憲法制定權來自其全體公民。憲法通常還包含國家任務和國家目標，這些通常被寫在憲法的序言部分。 印度憲法是世界所有主权国家中，篇幅最長的成文憲法，共有444條，分為22章，12份附表及118個修正案，若翻譯為印度英語有117,369字。美國憲法是篇幅最短的成文憲法，共有7條，27個修正案，合計4,400字。 (zh)
- 组织法（Organic laws）是指规定政府或商业机构组成的法律，例如政府组织法、法院组织法、公司法等，有时特指国家机关组织法。 组织法的内容通常包括三方面：1、组织的性质、地位；2、组织的职能、职权、职责；3、组织的活动原则、方式、程序等。 依據社會契約論，政府是由人民授權的，任何国家机关组织都要經過人民授權，而人民以選出國會代表的方式委託，國會代表再根據人民的意志以制定组织法律的方式，提供国家机关组织的法源，該国家机关组织就可以合法成立，否則就是“黑機關”。 (zh)
- Органічний закон — вид конституційного закону, необхідність прийняття якого прямо передбачена чинною конституцією; перелік таких законів, організаційна назва визначені конституцію. Вони не включаються в текст конституції, діють разом із нею, бо їх ухвалення органічно випливає з її змісту. Процедура їх ухвалення відрізняється від процедури ухвалення конституції можливістю використання стосовно них права «вето» президента.Зазвичай порядок прийняття органічних законів і порядок внесення змін до них відрізняються від аналогічного порядку для звичайних законів в сторону підвищених вимог до голосування. Такий порядок робить, органічні закони більш стабільними і менш схильними до змін в порівнянні зі звичайними законами. Поява органічних законів пов'язана з конституційною теорією і практикою Франції 19 ст. Сучасні особливості проходження проектів і пропозицій органічних законів визначені ст. 46 Конституції Франції. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- القانون الرئيسي أو القانوني الأساسي أو القانون التنظيمي عبارة عن قانون أو نظام القوانين الذي يشكل أساس مجموعة القواعد للحكومة أو المؤسسات أو غيرها من المنظمات. ويعد الدستور شكلاً خاصًا من القانون الأساسي للدولة ذات السيادة. (ar)
- Lege organikoa Gai jakin bati buruzko legea da, oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak garatzen dituena eta autonomia-estatutuak eta hauteskundeetarako sistema orokorra onesten dituena, baita Konstituzioak lege organikoaren bidez arautu behar dela esaten duen edozein gairi buruzkoa ere. Lege organikoa onetsi, aldatu edo indarrik gabe uzteko, gehiengo osoa behar da Kongresuan, lege-egitasmoa osorik hartuta egingo den azken bozketan. aurrekaririk antzinena 1958ko Frantziako Konstituzioarena da, lege arrunten eta konstituzionalen artean ertaineko maila bat ezarri zuena. (eu)
- Une loi organique est une loi relative à l'organisation des pouvoirs administratifs (fonctions législative, juridictionnelle, gouvernementale et administrative). La constitution peut être considérée comme un type particulier de loi organique. Certains pays ont toutefois une définition plus spécifique des lois organiques. (fr)
- An organic law is a law, or system of laws, that form the foundation of a government, corporation or any other organization's body of rules. A constitution is a particular form of organic law for a sovereign state. (en)
- Cáipéis scríofa is ea bunreacht, ina mbíonn leagtha amach na prionsabail pholaitiúla trína bhfuil stát nó eagraíocht á rialú, go háirithe maidir le cearta na ndaoine a bhíonn i gceist. De ghnáth, dílsíonn bunreacht náisiúnta flaitheas do na daoine, tá cearta cumhdaithe sa bhunreacht agus tá sé leagtha amach sa bhunreacht cad a tharlóidh i gcásanna áirithe. Uaireanta tá dlíthe ann atá ag teacht salach ar an mbunreacht (ag sárú an bhunreachta). (ga)
- ( 대한민국의 헌법에 대해서는 대한민국 헌법 문서를 참고하십시오.) 헌법(憲法, 영어: Constitution)은 국가의 기본 법칙으로서, 국민의 기본적 인권을 보장하고 국가의 정치 조직 구성과 정치 작용 원칙을 세우며 시민과 국가의 관계를 규정하거나 형성하는 최고의 규범이다. (ko)
- Una legge organica, nel diritto pubblico di alcuni Stati del mondo, è un atto normativo previsto dagli ordinamenti giuridici. (it)
- 憲法（けんぽう、英: constitution）／コンスティチューション は、国家（連邦国家の構成単位など、国家に準ずる組織を含む。以下同じ）を統治する際に従う基本的な原則または確立した先例の総体である。これらの準則を合わせることによってその組織が何であるかが示されることになる。これらの原則が単一の文書または一組の法的文書に記述される場合、これらの文書は「成文憲法」をなすものといわれる。これらが単一の包括的な文書に記述される（すなわち法典化されている）場合、当該文書は「」をなすものといわれる。憲法の中には（イギリスの憲法のように）、法典化はされていないものの、数多くの基本的な法律、判例または条約において記述されているものもある。 憲法は、その国家の基盤とする原則、法律を制定する手続および法律を制定する者を定める。憲法の中には、とりわけ法典化されている場合は、基本的人権のように、国家の為政者が超えられない線を設定することにより、国家権力を制限するものもある。 インド憲法は、世界の主権国家の成文憲法の中で最も長く 、22の部に分かれた444箇条、12の別紙および118回の改正を含み、英訳では117369語となる。最も短い成文憲法はモナコ憲法であり、10章に分かれた97箇条を含み、全部で3814語である。 この記事は英米法の地域の学説文献を主な出典とする。 (ja)
- No ordenamento jurídico brasileiro, a Lei Orgânica pode ser: (pt)
- 组织法（Organic laws）是指规定政府或商业机构组成的法律，例如政府组织法、法院组织法、公司法等，有时特指国家机关组织法。 组织法的内容通常包括三方面：1、组织的性质、地位；2、组织的职能、职权、职责；3、组织的活动原则、方式、程序等。 依據社會契約論，政府是由人民授權的，任何国家机关组织都要經過人民授權，而人民以選出國會代表的方式委託，國會代表再根據人民的意志以制定组织法律的方式，提供国家机关组织的法源，該国家机关组织就可以合法成立，否則就是“黑機關”。 (zh)
- الدستور هو القانون الأعلى الذي يحدد القواعد الأساسية لشكل الدولة (بسيطة أم مركبة) ونظام الحكم (ملكي أم جمهوري) وشكل الحكومة (رئاسية أم برلمانية) وينظم السلطات العامة فيها من حيث التكوين والاختصاص والعلاقات بين السلطات وحدود كل سلطة والواجبات والحقوق الأساسية للأفراد والجماعات ويضع الضمانات لها تجاه السلطة. (ar)
- Una llei orgànica és aquella norma de rang legal que, generalment, es troba en un nivell jeràrquic superior o que es requereix constitucionalment per a regular certes matèries. En general, s'oposen o distingeixen de la llei ordinària a nivell competencial. Habitualment per a l'aprovació de lleis orgàniques calen requisits extraordinaris com, per exemple, majoria absoluta o qualificada. (ca)
- Una constitució és un conjunt de principis fonamentals o precedents establerts segons els quals un estat o una altra organització es governa. Quan aquests principis s'escriuen a una col·lecció única o conjunt de documents legals, es pot dir que aquells documents comprenen una constitució escrita. Les constitucions estableixen les regles i els principis que governen l'organització o una entitat política. En el cas particular dels estats, una constitució és la norma jurídica fonamental que defineix l'estructura, els procediments, les prerrogatives, drets i responsabilitats del govern i dels ciutadans. Abans de l'evolució de les constitucions nacionals modernes, el terme «constitució» feia referència a qualsevol llei important que determinava el funcionament d'un govern. (ca)
- Ústava státu je základní zákon (nebo jejich soubor u ústavy polylegální) státu a nejvyšší právní norma jeho právního řádu. Ústava je právním výrazem existence státu a vytváří pravidla výkonu státní moci a zaručuje občanům základní lidská práva. Zákony a podzákonné právní předpisy musejí být podle pravidla Lex superior derogat inferiori v souladu s Ústavou a ústavními zákony, které dohromady tvoří ústavní řád (v České republice ústavní pořádek České republiky). Na dodržování ústavního řádu dohlíží a případné rozpory prostých zákonů s ním řeší v právních státech obvykle ústavní soudy (výjimkou jsou státy anglosaského právního okruhu, kde tato pravomoc připadá obecným soudům). Ústavní řád může být též chápán jako subsystém práva tvořený nejdůležitějšími právními předpisy určitého právního řád (cs)
- Σύνταγμα είναι ο θεμελιώδης νόμος επάνω στον οποίο βασίζεται η διαμόρφωση ολόκληρης της νομοθεσίας μιας χώρας όσον αφορά τα δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη, την οργάνωση και βασικούς κανόνες λειτουργίας του κράτους και των θεσμών. (el)
- Municipa organiza leĝo estas por brazilaj urboj kvazaŭ loka konstitucio. Ekde la konstitucio de 1988 (nuntempe en vigleco), Ekde la Konstitucio de 1988 (nuntempe en vigleco), Brazilo adoptis trigradan federaciismon. En dugradaj federacioj, kvankam municipoj ekzistas, ili ne havas politikan aŭtonomecon. En trigradaj federacioj en la tri sferoj - federacia, subŝtata kaj municipa - eblas krei leĝojn, organizi siajn proprajn servojn kaj garantii ilian politikan aŭtonomion. (eo)
- Oni povas tiel difini bazleĝon aŭ konstitucion: Konstitucio estas la jura akto, kiu en ŝtato difinas la organizon de la reg-potencoj, la manieron elekti ilin, iliajn povojn kaj la rilatojn inter ili. Ofte konstitucion verkas balotita konstitucidona asembleo. Bazleĝo ĝenerale entenas ankaŭ difinon de la civitanaj rajtoj kaj ĉefaj liberecoj, kiujn la registoj respektu. La Usona Konstitucio de 1787 estas alia grava frua konstitucio. (eo)
- Als Verfassung wird das zentrale Rechtsdokument oder der zentrale Rechtsbestand eines Staates, Gliedstaates oder Staatenverbundes bezeichnet. Sie regelt den grundlegenden organisatorischen Staatsaufbau, die territoriale Gliederung des Staates, die Beziehung zu seinen Gliedstaaten und zu anderen Staaten sowie das Verhältnis zu seinen Normunterworfenen und deren wichtigste Grundrechte und Pflichten. Die auf diese Weise konstituierten Staatsgewalten sind an die Verfassung als oberste Norm gebunden und ihre Macht über die Norm begrenzt. Zusätzlich enthalten Verfassungen meist auch Staatsaufgaben- und Staatszielbestimmungen. Diese sind häufig in einer Präambel abgefasst. (de)
- Una constitución (del latín constitutio, -ōnis) es un texto codificado de carácter jurídico-político, surgido de un poder constituyente, que tiene el propósito de constituir la separación de poderes, definiendo y creando los poderes constituidos (legislativo, ejecutivo y judicial), que anteriormente estaban unidos o entremezclados, y sus respectivos controles y equilibrios (checks and balances), además de ser la ley fundamental de un Estado, con rango superior al resto de las normas jurídicas, fundamentando —según el normativismo— todo el ordenamiento jurídico, incluye el régimen de los derechos y libertades de los ciudadanos, también delimitando los poderes e instituciones de la organización política. (es)
- Una ley orgánica es aquella que se requiere constitucionalmente para regular ciertas materias. Habitualmente, debido a la importancia de las materias que regula (derechos fundamentales de los ciudadanos o articulación de los diversos poderes del Estado, por ejemplo), para que un órgano legislativo pueda aprobar una ley orgánica se exige más que una mayoría simple. La constitución suele prescribir que dichas normas sean aprobadas, por ejemplo, por mayoría absoluta o por algún otro tipo de mayoría cualificada. Con ello se pretende que no sea una mayoría parlamentaria coyuntural la que configure aspectos básicos y fundamentales de la convivencia ciudadana o la estructura y organización de los poderes políticos de un Estado. (es)
- Konstituzioa estatu independente baten arauak eta oinarriak zehazten dituen idatzia da. Bertan arautzen dira estatuko botere-antolaketa eta banaketa, oinarrizko eskubide eta betebeharrak eta politikarako oinarrizko prozedurak. Estatu horren antolaketa juridikoaren gailurra izan ohi da Konstituzioa, lege nagusietan nagusia. Berak zehazten du beste legeek bete behar dituzten oinarrizko prozedurak. (eu)
- Une Constitution est une loi fondamentale qui fixe l'organisation et le fonctionnement d'un organisme, généralement d'un État ou d'un ensemble d'États. La portée juridique de la Constitution d'un État varie selon le régime en place. Elle a généralement une valeur supérieure à la loi. Plusieurs pays célèbrent officiellement l'adoption de leur Constitution (Fête ou Jour de la Constitution ou « Constitution Day » en anglais). (fr)
- Konstitusi (disebut pula undang-undang dasar) adalah norma sistem politik dan hukum bentukan pada pemerintahan negara—biasanya dikodifikasi sebagai dokumen tertulis. Hukum ini tidak mengatur hal-hal yang terperinci, melainkan hanya menjabarkan prinsip-prinsip yang menjadi dasar bagi peraturan-peraturan lainnya. Dalam kasus bentukan negara, konstitusi memuat aturan dan prinsip-prinsip entitas politik dan hukum. Istilah ini merujuk secara khusus untuk menetapkan konstitusi nasional sebagai prinsip-prinsip dasar politik, prinsip-prinsip dasar hukum termasuk dalam bentukan struktur, prosedur, wewenang dan kewajiban pemerintahan negara pada umumnya. Konstitusi umumnya merujuk pada penjaminan hak kepada warga masyarakatnya. Istilah konstitusi dapat diterapkan kepada seluruh hukum yang mendefinis (in)
- La costituzione, nel diritto, è l'atto normativo fondamentale che definisce la natura, la forma, la struttura, l'attività e le regole fondamentali di un'organizzazione, ovvero il vertice della gerarchia delle fonti che definisce l'ordinamento giuridico di uno Stato di diritto. (it)
- Organieke wetten en organieke besluiten zijn termen uit de rechtsleer. Wetten en besluiten worden "organiek" genoemd, wanneer zij betrekking hebben op de organen en de organisatie van de Staat en zijn onderdelen (staatsrecht). Daarnaast is in Nederland een kenmerk van een organieke wet, dat ontwerp en bestaan van die wet is opgedragen door artikel 107 van de Grondwet. In België is voor veel organieke wetten een bijzondere meerderheid nodig. (nl)
- In het staatsrecht is een constitutie de grondslag van een staat. Deze is vaak, maar niet altijd, vastgelegd in een grondwet, een document waarin de grondrechten en/of de organisatiestructuur van de staat in een bepaald land beschreven staan. Vrijwel alle democratieën hebben een geschreven grondwet. Voorbeelden van landen zonder geschreven grondwet zijn het Verenigd Koninkrijk en Israël. Het constitutioneel recht ligt daar vast in wetten, gewoontes en rechtspraak. Het Verenigd Koninkrijk was een van de eerste landen met een (zij het beperkte vorm van) grondwet. Dat is de Magna Carta uit 1215. (nl)
- Konstytucja (od łac. constituo „urządzać, ustanawiać, regulować”) – akt prawny, określany także jako ustawa zasadnicza, która zazwyczaj ma najwyższą moc prawną w systemie źródeł prawa w państwie. W skład materii konstytucyjnej mogą wchodzić różne zagadnienia. Konstytucja może więc określać: podstawy ustroju społeczno-gospodarczego państwa, ponadto organizację, kompetencje i sposób powoływania najważniejszych organów państwowych, oraz podstawowe prawa, wolności i obowiązki obywatela. (pl)
- Ustawa organiczna – ustawa, która z punktu widzenia mocy prawnej jest usytuowana między konstytucją a ustawą. Różni się od konstytucji i od ustawy trybem uchwalenia i treścią. Uchwalana jest najczęściej większością bezwzględną. Ustawy te są aktami prawnymi o charakterze rozwojowym. Określa się nimi: kwestie ordynacji wyborczych, kwestie związane z funkcjonowaniem konstytucyjnych , kwestie praw, wolności i obowiązków człowieka i obywatela. Pojęcie ustawy organicznej nie występuje w polskim prawie. Obowiązuje np. we Francji, w Hiszpanii, czy Rumunii. Cechy istotne ustawy organicznej: (pl)
- Uma constituição é o conjunto de normas jurídicas que ocupa o topo da hierarquia do direito de um Estado, e que pode ou não ser codificado como um documento escrito. Tipicamente, a constituição enumera e limita os poderes e funções do Estado, e assim formam, ou seja, constituem a entidade que é esse Estado. No caso dos países (denominação coloquial do Estado nacional soberano) e das regiões autônomas dos países, o termo refere-se especificamente a uma constituição que define a política fundamental, princípios políticos e estabelece a estrutura, procedimentos, poderes e direitos de um governo. Ao limitar o alcance do próprio governo, a maioria das constituições garante certos direitos para as pessoas. O termo constituição pode ser aplicado a qualquer sistema global de leis que definem o fun (pt)
- En grundlag, konstitution eller statsförfattning, är en lagsamling som utgör de grundläggande formella normerna i en stat, beslutade av den eller de som innehar den politiska makten. Grundlag skiljer sig från lag genom att i allmänhet vara kringgärdad av sådana procedurregler att en ändring är omständligare att få till stånd; t.ex. måste godkännas av två på varandra följande riksdagar med val emellan. (sv)
- Органический закон, в некоторых странах именуется фундаментальный закон или конституционный закон — термин юриспруденции, возникший во Франции и существующий в основном в странах, испытавших влияние французской правовой системы. Органическим называется законодательство, регулирующее основы государственного строя. Собственно термин «органический закон» чаще всего применяется к законодательным актам, принимаемым по прямому предписанию конституции и либо равным конституции по юридической силе, либо находящимся между обычными законами и конституцией. (ru)
- Конститу́ция (от лат. constitutio — «устройство, установление, сложение») — основной закон государства, особый нормативный правовой акт, имеющий . Конституция определяет основы политической, правовой и экономической систем государства. Конститу́ция — учредительный документ государства, в котором изложены основные цели создания государства. В подавляющем большинстве стран Конституция принимается учредительным собранием либо путём референдума. Конституции дается такое юридическое обозначение: нормативный правовой акт высшей юридической силы государства (или государственно-территориального содружества в межгосударственных объединениях), закрепляющий основы политической, экономической и правовой систем данного государства или содружества, основы правового статуса государства и личности, их пра (ru)
- Органічний закон — вид конституційного закону, необхідність прийняття якого прямо передбачена чинною конституцією; перелік таких законів, організаційна назва визначені конституцію. Вони не включаються в текст конституції, діють разом із нею, бо їх ухвалення органічно випливає з її змісту. Процедура їх ухвалення відрізняється від процедури ухвалення конституції можливістю використання стосовно них права «вето» президента.Зазвичай порядок прийняття органічних законів і порядок внесення змін до них відрізняються від аналогічного порядку для звичайних законів в сторону підвищених вимог до голосування. Такий порядок робить, органічні закони більш стабільними і менш схильними до змін в порівнянні зі звичайними законами. Поява органічних законів пов'язана з конституційною теорією і практикою Фран (uk)
- 憲法（英語：Constitution）或稱國法、國家基本法、憲章或憲制文件等，是國家的根本法也是基本原則或既定先例的法源授權總基礎，構成政體（Polity）、組織或實體的法律基礎，決定國家治理方向。 憲法因而是一个主權国家、政治實體或地區、自治地区、聯邦制國家的联邦州或國際組織及其成員的最基本法律。在某些情境下，基本法與憲法有相同的法律地位。 英國憲法是不成文憲法的一個顯著例子；它寫在立法機關、法院案件或條約的許多基本法案中。 憲法涉及不同層次的組織，從主權國家到公司和非法人協會。建立國際組織的條約也是其憲法，因為它將定義該組織的構成方式。在國內，憲法定義了國所依據的原則、制定法律的程序以及由誰制定。一些憲法，尤其是成文憲法，也限制了國家權力，規定了國家統治者不能跨越的界限，例如基本權利。 在民主國家，憲法制定權來自其全體公民。憲法通常還包含國家任務和國家目標，這些通常被寫在憲法的序言部分。 印度憲法是世界所有主权国家中，篇幅最長的成文憲法，共有444條，分為22章，12份附表及118個修正案，若翻譯為印度英語有117,369字。美國憲法是篇幅最短的成文憲法，共有7條，27個修正案，合計4,400字。 (zh)
- Конститу́ція (лат. constitutio — установлення, устрій, порядок) — основний державний документ (закон), який визначає державний устрій, порядок і принципи функціонування представницьких, виконавчих та судових органів влади, виборчу систему, права й обов'язки держави, суспільства та громадян. Інші закони держави, як правило, спираються на конституцію. (uk)
|
