| dbo:abstract
|
- Die Denkschriften über das Münzwesen wurden von Nikolaus Kopernikus zur Beratung des preußischen Landtags, der Hansestädte und des polnischen Königs zuerst in Lateinisch und dann auch in seiner deutschen Muttersprache verfasst. Kopernikus lebte als Domherr im Fürstbistum Ermland, das von einem Fürstbischof regiert wurde, ein Amt, das sein Onkel Lucas Watzenrode (1447–1512) bekleidet hatte. Dessen Nachfolger als ermländischer Fürstbischof war Fabian von Lossainen (1470–1523); der Fürstbischof war gleichzeitig Oberpräsident der preußischen Landtage von Preußen königlichen Anteils. Hansestädte wie Danzig, Elbing und seine Heimatstadt Thorn prägten eigene Münzen. Durch Handel mit der Hanse, die Verschlechterung der Münzen in den letzten Jahren der Regierung des Deutschen Ordens im Deutschordensstaat Preußen, der 1525 säkularisiert wurde, und starken Handel mit dem weichselaufwärts gelegenen Polen sah man sich Devisenproblemen gegenüber. Der Reiterkrieg (1519 bis 1521) verschlimmerte die Situation des preußischen Münzwesens. Als Sohn eines Kaufmanns, der auch mit großen Mengen Kupfer handelte, war Kopernikus mit der Problematik vertraut. Schon 1519, im Jahr der Geburt von Sir Thomas Gresham, erkannte der als Domherr, Mathematiker und erst später als Astronom bekannte Kopernikus die später als Gresham’sches Gesetz bekannte Regel, dass „schlechtes Geld“ unter bestimmten Bedingungen „gutes Geld“ mit hohem Edelmetallanteil verdrängt, da letzteres dann eingeschmolzen wird. Er machte sich während seiner Dienstzeit in Allenstein im Ermland Notizen (Tractatus de Monetis Nicolai Copernici) und berichtete darüber 1522 vor dem preußischen Landtag in Graudenz im damaligen dort üblichen Frühneuhochdeutsch. Dies wurde mitprotokolliert, der Vortrag fand Niederschlag in Caspar Schütz’ und im Danziger Stadtarchiv. Für den Landtag 1528 wurde das nun in Latein ausformulierte Werke als Monetae cudendae ratio bekanntgegeben und diente der finanzpolitischen Entscheidungsfindung, insbesondere am polnisch-litauischen Hof. Kopernikus plädierte für eine stabile Währungsunion, die mit der Autonomie der Städte nur schwer vereinbar war. Nachdem er auf der Tagung im Oktober 1530 die Position des königlichen Münzverwesers Jost Ludwig Dietz unterstützt hatte, zog sich der mittlerweile 57-Jährige aus den finanzpolitischen Entscheidungsprozessen zurück. Diese lateinische Schrift wurde erst 1816 in Warschau als Dissertatio de optima monetae cudendae ratione publiziert, wovon nur noch wenige Kopien verfügbar sind. Leopold Prowe hat die deutsche und die lateinische Version der Denkschrift 1875 im zweiten Band seiner zweiteiligen Biographie Nicolaus Coppernicus veröffentlicht. (de)
- Monetae cudendae ratio (también deletreado Monetæ cudendæ ratio; en español: "Sobre la acuñación de monedas"; o "Tratado sobre dinero") es un documento sobre monedas escrito por Nicolás Copérnico. Fue escrito en 1526 a petición de Segismundo I el Viejo, Rey de Polonia, y fue presentado a la Dieta prusiana. (es)
- "Monetae cudendae ratio" (also spelled "Monetæ cudendæ ratio"; English: "On the Minting of Coin" or "On the Striking of Coin"; sometimes, "Treatise on Money") is a paper on coinage by Nicolaus Copernicus (Polish: Mikołaj Kopernik). It was written in 1526 at the request of Sigismund I the Old, King of Poland, and presented to the Prussian Diet. (en)
- Monetae cudendae ratio – traktat z dziedziny polityki pieniężnej, napisany na zlecenie Zygmunta Starego i przedstawiony przez Mikołaja Kopernika przed prowincjonalnym sejmem pruskim w 1522 roku (ostateczna redakcja z 1528 roku). W pracy tej Kopernik sformułował prawo o wypieraniu lepszej monety przez gorszą, a także wczesną wersję ilościowej teorii pieniądza; zwracał uwagę na związki między podażą pieniądza a inflacją. Sformułował w niej takie myśli jak: Niemożliwe jest osięgnąć z bicia złej monety tyle zysku, ile jest straty z jej obiegu przez długie lata. oraz Szczególniej te kraje kwitną, które mają dobrą monetę; upadają zaś i giną, które używają złej. Wiadomo, że te kraje, które używają dobrej monety, obfitują w sztuki piękne, wyborowych rzemieślników i dostatek, a tam, gdzie licha moneta w obrocie, przez gnuśność i uporną bezczynność jest zaniedbana uprawa sztuk pięknych i nauki, a dobrobyt zanika. Lichy pieniądz lenistwo raczej krzewi, aniżeli stanowi pomoc dla biednych ludzi. Pracę po raz pierwszy wydano drukiem w 1816 roku pod zmienionym tytułem: Dissertatio de optima monetae cudendae ratione. (pl)
- «Monetae cudendae ratio» (укр. Про карбування монет) — праця Миколая Коперника, написана у період 1520-их років на прохання польського короля Сигізмунда I і представлена сейму Королівської Пруссії, однієї з провінцій Королівства Польського. Розширена версія праці побачила світ у 1628 році. У цій праці Коперник виклав свої погляди на теорію грошового обігу. (uk)
- Monetae cudendae ratio (рус. О чеканке монет) — труд Николая Коперника, написанный в 1526 году по просьбе короля Польши Сигизмунда I и представленный сейму Королевской Пруссии, одной из провинций Королевства Польского. В этой работе Коперник изложил свои взгляды на теорию денежного обращения. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Monetae cudendae ratio (también deletreado Monetæ cudendæ ratio; en español: "Sobre la acuñación de monedas"; o "Tratado sobre dinero") es un documento sobre monedas escrito por Nicolás Copérnico. Fue escrito en 1526 a petición de Segismundo I el Viejo, Rey de Polonia, y fue presentado a la Dieta prusiana. (es)
- "Monetae cudendae ratio" (also spelled "Monetæ cudendæ ratio"; English: "On the Minting of Coin" or "On the Striking of Coin"; sometimes, "Treatise on Money") is a paper on coinage by Nicolaus Copernicus (Polish: Mikołaj Kopernik). It was written in 1526 at the request of Sigismund I the Old, King of Poland, and presented to the Prussian Diet. (en)
- «Monetae cudendae ratio» (укр. Про карбування монет) — праця Миколая Коперника, написана у період 1520-их років на прохання польського короля Сигізмунда I і представлена сейму Королівської Пруссії, однієї з провінцій Королівства Польського. Розширена версія праці побачила світ у 1628 році. У цій праці Коперник виклав свої погляди на теорію грошового обігу. (uk)
- Monetae cudendae ratio (рус. О чеканке монет) — труд Николая Коперника, написанный в 1526 году по просьбе короля Польши Сигизмунда I и представленный сейму Королевской Пруссии, одной из провинций Королевства Польского. В этой работе Коперник изложил свои взгляды на теорию денежного обращения. (ru)
- Die Denkschriften über das Münzwesen wurden von Nikolaus Kopernikus zur Beratung des preußischen Landtags, der Hansestädte und des polnischen Königs zuerst in Lateinisch und dann auch in seiner deutschen Muttersprache verfasst. Diese lateinische Schrift wurde erst 1816 in Warschau als Dissertatio de optima monetae cudendae ratione publiziert, wovon nur noch wenige Kopien verfügbar sind. Leopold Prowe hat die deutsche und die lateinische Version der Denkschrift 1875 im zweiten Band seiner zweiteiligen Biographie Nicolaus Coppernicus veröffentlicht. (de)
- Monetae cudendae ratio – traktat z dziedziny polityki pieniężnej, napisany na zlecenie Zygmunta Starego i przedstawiony przez Mikołaja Kopernika przed prowincjonalnym sejmem pruskim w 1522 roku (ostateczna redakcja z 1528 roku). W pracy tej Kopernik sformułował prawo o wypieraniu lepszej monety przez gorszą, a także wczesną wersję ilościowej teorii pieniądza; zwracał uwagę na związki między podażą pieniądza a inflacją. Sformułował w niej takie myśli jak: Niemożliwe jest osięgnąć z bicia złej monety tyle zysku, ile jest straty z jej obiegu przez długie lata. oraz (pl)
|
