| dbo:abstract
|
- Mani Curi Dentat (en llatí Manius Curius Dentatus) va ser un magistrat romà del segle iii aC. Va ser el més famós membre de la gens Cúria o Curii. El seu cognomen, Dentatus, derivaria d'haver nascut amb dents. Plini el Vell diu que era d'origen sabí. (ca)
- Ο Μάνιος Κούριος Δεντάτος (Λατινικά: Manius Curius Dentatus, απεβ. το 270 π.Χ.), γιος του Μάνιου, ήταν ύπατος της Ρώμης για τρεις θητείες και πληβείος ήρωας της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, γνωστός για τον τερματισμό των . Σύμφωνα με τον Πλίνιο, γεννήθηκε έχοντας δόντια, αποκτώντας έτσι το παρωνύμιο Dentatus, δηλαδή «δοντιάρης». Ο Δεντάτος ήταν τριβούνος κάποτε μεταξύ των ετών 298 και 291 π.Χ. Ως τριβούνος αναχαίτισε τις προσπάθειες του Άππιου Κλαύδιου Καίκου να αποκλείσει τους πληβείους υποψηφίους από τις υπατικές εκλογές. Αν η υπατία του χρονολογηθεί το 291, οι ενέργειές προώθησαν την δική του υποψηφιότητα, αλλά αφού ο Άππιος υπηρέτησε τρεις φορές ως interrex, η προγενέστερη ημερομηνία συμφωνεί περισσότερο με το χρονοδιάγραμμα της σταδιοδρομίας του Δεντάτου. Ο Δεντάτος υπηρέτησε την πρώτη θητεία του ως ύπατος το 290 π.Χ. και κατά την διάρκειά της νίκησε τόσο τους Σαμνίτες όσο και τους Σαβίνους, πραγματοποιώντας δύο . Επιστρέφοντας στην πατρίδα ανέλαβε ένα τεράστιο πρόγραμμα δημοσίων έργων, συμπεριλαμβανομένης της μερικής αποξήρανσης της λίμνης Velinus. Το 283, ο Δεντάτος διαδέχθηκε στην θέση του πραίτορα (ή ενδεχομένως του υπάτου) τον Λούκιο Καικίλιο Μέτελλο Δέντερο (L. Caecilius Metellus Denter) όταν αυτός σκοτώθηκε στη μάχη του Arretium. Ο Πολύβιος αναφέρει ότι ο Δεντάτος εξώθησε τους Γαλάτες από την επικράτειά τους, ανοίγοντας το δρόμο για τη δημιουργία μιας αποικίας στην Sena. Ως ύπατος εκ νέου το 275 π.Χ., ο Δεντάτος πολέμησε τον Πύρρο στην μάχη του Μπενεβέντο που, αν και με ασαφές αποτέλεσμα, απώθησε τον Πύρρο από την Ιταλία. Ως εκ τούτου, εξασφάλισε μία νέα, συναπτή υπατία, νικώντας τους Λουκανούς κατά το επόμενο έτος και κερδίζοντας μια πανηγυρική υποδοχή. Ήταν τιμητής το 272, ενώ το 270 εξελέγη ως ένας από τους δύο επιτρόπους για την επίβλεψη της κατασκευής του Anio Vetus, του δευτέρου υδραγωγείου της Ρώμης, για το οποίο χρησιμοποίησε το προσωπικό του μερίδιο της λείας από τις πρόσφατες νίκες του. Πέθανε κατά τη διάρκεια του έργου, το οποίο ολοκληρώθηκε υπό τον συνεπίτροπό του Μάρκο Φούλβιο Φλάκο (M. Fulvius Flaccus). Ο Δεντάτος θεωρείται ότι ήταν αδιάφθορος και λιτός. Παραδίδεται η ιστορία ότι, όταν οι Σαμνίτες έστειλαν πρέσβεις με ακριβά δώρα, σε μια προσπάθεια να τον επηρεάσουν προς όφελός τους, τον βρήκαν να κάθεται δίπλα στη φωτιά σ’ ένα σκαμνί και να ψήνει γογγύλια. Αρνήθηκε τα δώρα, λέγοντας ότι προτιμούσε να εξουσιάζει τους κατόχους χρυσού παρά να διαθέτει ο ίδιος. Αν και η αλήθεια αυτής της ιστορίας είναι ασαφής – ίσως να ήταν μια επινόηση του Κάτωνα – ήταν η έμπνευση για μια σειρά από πίνακες ζωγραφικής του Jacopo Amigoni, του Χόφερτ Φλινκ και άλλων. Μια απλουστευμένη εκδοχή αυτής της ιστορίας, προεεχόμενη απ' τον Σενέκα, αποτελεί το ανάγνωσμα του 35ου κεφαλαίου του βιβλίου λατινικών των ελληνικών Λυκείων. Το praenomen, δηλαδή το πρώτο από τα τρία μέρη του πλήρους ονόματός του, αναφέρεται μερικές φορές λανθασμένα ως Μάρκος, διότι η τυπική σύντμηση του Manius (Μ’.) συγχέεται με το Μ. που είναι η συντόμευση για το όνομα Μάρκος. (el)
- Manius Curius Dentatus († 270 v. Chr.) war ein römischer Konsul und Heerführer. Er ist insbesondere bekannt durch seine Rolle bei der Beendigung des Pyrrhischen Krieges. Dentatus stammte aus einem plebejischen Geschlecht und vertrat als Volkstribun erfolgreich die Sache seines Standes gegen den patrizischen Interrex Appius Claudius Caecus, der die Wahl eines plebejischen Konsuls zu hintertreiben versuchte. Als Konsul beendete Dentatus 290 v. Chr. den Dritten Samnitenkrieg und unterwarf die Sabiner. Als von dem eroberten Land ein Teil unter den römischen Bürgern aufgeteilt wurde, nahm er für sich nicht mehr als die sieben Jugera, die jeder Bürger erhielt, und bebaute sein Grundstück selbst als einfacher Landmann. Vielleicht als Suffektkonsul des Jahres 284 v. Chr. vernichtete Dentatus die Senonen und gründete die Kolonie Sena Gallica. Im Jahr 275 v. Chr. wurde er zum zweiten (dritten?) Mal Konsul. In diesem Konsulat schlug er in der Schlacht bei Beneventum den König Pyrrhus. Auch 274 v. Chr. war er Konsul und kämpfte erfolgreich gegen die Samniten und Lukaner. 272 v. Chr. wurde er Zensor. In dieser Zeit begann er den Bau eines Aquädukts vom Anio nach Rom, der später Anio Vetus genannt wurde. Der Wasserfall Cascata delle Marmore bei Terni ist durch einen Kanal entstanden, den Dentatus zur Ableitung des versumpften Flusses Velinus anlegen ließ. (de)
- Manio Kurio Dentato (K.a. 270ean hila), Manioren semea, Erromatar Errepublikaren lehen garaietako heroi plebeio bat izan zen, amaitzeagatik eta Pirro Epirokoa erregea kanporatzeagatik ospetsua. Plinio Zaharraren arabera, hortzak zituela jai zen, eta, beraz, Dentato cognomen edo ezizena hartu zuen. Lehen aldiz, plebearen tribuno bezala aipatua da K.a. 295 eta K.a. 291 arteko uneren batean, Apio Klaudio Zentsorearen egitasmoa zen kontsul bezala bi patriziar izendatzea garaitu zuenean. Kontsul bezala, eta sabinarrak garaitu zituen, urte horretan bertan, bi garaipen ospatuz. Dentato, K.a. 284an, pretore, kontsul sufekto edo diktadore bezala aukeratua izango zen, zelten aurrera egitea oztopatuz Arretiumgo guduaren ondoren. Berriz kontsul bezala aukeratua izan zen K.a. 275ean eta Pirro Epirokoaren aurka borrokatu zuen, honen aurka, Beneventoko guduan borrokatuz, non Italiatik greziar erregea kanporatu zuen. Lukaniarrak garaitu zituen hurrengo urtean eta hirugarren aldiz kontsul aukeratua izan zen. K.a. 272an, aukeratua izan zen. Erroman, Dentato, K.a. 289an drainatzeaz arduratu zen, eta, K.a. 272an, eraikuntza hasi zuen, Erromako bigarren akueduktua. Suposatzen denez, bizimodu ustelgaitz eta xalo bat mantendu zuen. Antzinako iturrien arabera, samnitarrek, Manio euren alde jartzeko opari arranditsuekin enbaxada bat bidali ziotenean, arbi bihotzak txigortzen aurkitu zuten. Ordezkaritzaren arrazoia azaldu ziotenean, Dentatok opariei uko egin zion, opari horiek bidali zizkiotenak erortzen ikustea nahiago zuela argudiatuz. Istorio honen benetakotasuna oso eztabaidatua dagoen eta Katon Zaharraren asmakuntza bat izango litzatekeen arren, historian zehar, margolari askorentzako inspirazioa izan da, horien artean, , Govert Flinck eta beste batzuk daudelarik. Bere praenomen edo izena, sarri, "Marcus"ekin nahasten da, "M" laburdura, bientzat erabiltzen baita. Gaur egun, Dutch Study Association S.V.T.B. Curius, Delfteko Teknologia Unibertsitatean dagoenak, izena, Manioren omenez du. (eu)
- Manio Curio Dentato (m. 270 a. C.) fue un héroe de origen plebeyo de los primeros tiempos de la República Romana, famoso por acabar con las guerras samnitas y expulsar al rey Pirro de Epiro. Según Plinio el Viejo, nació provisto de dientes, por lo que adoptó el cognomen de Dentato.Cicerón lo llama Homo Novus, y parece que era de ascendencia sabina. (es)
- Manius Curius Dentatus (died 270 BC) was a Roman general and statesman noted for ending the Samnite War and for his military exploits during the Pyrrhic War. According to Pliny, he was born with teeth, thus earning the surname Dentatus, "toothed." Dentatus was a tribune of the plebs sometime between 298 and 291 BC. As tribune, he foiled efforts by the interrex Appius Claudius Caecus to keep plebeian candidates out of the consular elections. If his tribunate is dated to 291, his actions advanced his own candidacy, but since Appius served three times as interrex, the earliest date accords better with the timeline of Dentatus's own career. Dentatus served his first term as consul in 290 BC, with a colleague by the name of P. Cornelius Rufinus (cos. 290 and 277 BC, dict. 276 BC and ancestor of Lucius Cornelius Sulla Felix the dictator) during which time he defeated both the Samnites and Sabines and celebrated two triumphs. Returning home he took on a massive public works project, partly draining Lake Velinus. In 283, Dentatus filled the praetorship (or possibly the consulship) of L. Caecilius Metellus Denter after the latter was killed in the Battle of Arretium. Polybius says Dentatus drove the Gauls from their territory, clearing the way for the establishment of a colony at Sena. As consul again in 275 BC, Dentatus fought Pyrrhus in the inconclusive Battle of Beneventum which nevertheless forced Pyrrhus out of Italy. As a result, he held a consecutive consulship, defeating the Lucani in the following year and earning an ovation. He was censor in 272, and in 270 he was elected as one of two commissioners to oversee construction of the Anio Vetus, Rome's second aqueduct, for which he used his personal share of the booty from his recent victories. He died during the project, which was completed under his fellow commissioner M. Fulvius Flaccus. Dentatus is described as having been incorruptible and frugal; the story was that when the Samnites sent ambassadors with expensive gifts in an attempt to influence him in their favor, they found him sitting by the hearth roasting turnips. He refused the gifts, saying that he preferred ruling the possessors of gold over possessing it himself. Although the truth of this story is unclear — it may have been an invention of Cato — it was the inspiration for a number of paintings by Jacopo Amigoni, Govert Flinck, and others. His praenomen is sometimes given erroneously as Marcus because the standard abbreviation of Manius (M'.) is confused with the M. that abbreviates Marcus. The Dutch Study Association 'S.V.T.B. Curius' at Delft University of Technology is named after him. (en)
- Manius Curius Dentatus est un homme politique romain, consul en 290, 275 et 274 av. J.-C. Il est resté célèbre pour sa frugalité et son désintéressement, jouant un rôle proche de celui de Lucius Quinctius Cincinnatus dans l'imaginaire des Romains. (fr)
- Manius Curius Dentatus († 270 v.Chr.) was een Romeins militair en politicus uit het eerste kwart van de 3e eeuw v.Chr. (nl)
- Manio Curio Dentato (in latino: Manius Curius Dentatus; 330 a.C. – 270 a.C.) fu un console della Roma antica di origine plebea, famoso per aver messo fine alle guerre sannitiche e per la realizzazione di opere idrauliche. (it)
- マニウス・クリウス・デンタトゥス（ラテン語: Manius Curius Dentatus、紀元前330年 - 紀元前270年）は、共和政ローマ時代に三度執政官に就任し、サムニウム戦争を終結させたプレブス出身の英雄である。大プリニウスによると、マニウスの子として産まれた時すでに歯が生えていたため、デンタトゥス(歯のある)という渾名を付けられた。 (ja)
- Manius Curius Dentatus, död 270 f.Kr., var en romersk konsul under tre perioder och en plebejisk hjälte i Romerska republiken, berömd för att ha avslutat det samnitiska kriget. (sv)
- Mânio Cúrio Dentato ou Mânio Cúrio Dentado (n. 330 a.C.–270 a.C.; em latim: Manius Curius Dentatus) foi um político da gente da República Romana, eleito cônsul por três vezes, em 290, 275 e 274 a.C., com Públio Cornélio Rufino, Lúcio Cornélio Lêntulo Caudino e Sérvio Cornélio Merenda respectivamente. Foi um herói plebeu da República, famoso por ter acabado com as Guerras Samnitas e é o mais célebre membro de sua gente. Seu cognome parece ser derivado do fato de ter nascido já com dentes na boca. Apesar de ter sido definido em vários pontos da obra de Cícero como um homem novo por sua origem humilde, é mais provável que, na realidade, ele seja de ascendência sabina. (pt)
- Маній Курій Дентат (? — 270 р. до н. е.) — визначний політичний, державний та військовий діяч Римської республіки, триразовий ординарний консул, консул-суфект та цензор. (uk)
- Ма́ний Ку́рий Дента́т (лат. Manius Curius Dentatus; около 321—270 годы до н. э.) — древнеримский политический деятель и военачальник, четырёхкратный консул (в 290, 284, 275 и 274 годах до н. э.), цензор в 272 году до н. э. Во время своего трибуната (вероятно, в 298 году до н. э.) успешно боролся за права плебеев. Одержал окончательные победы над самнитами и сабинами, в 275 году до н. э. разгромил Пирра при Беневенте и таким образом обеспечил Риму господство над Южной Италией. Четырежды удостаивался триумфа за свои военные успехи. В конце жизни был цензором. В античной литературе Маний Курий стал героем ряда нравоучительных историй и одним из символов староримских добродетелей. В частности, известна история о том, как Дентат отверг дары самнитских послов. (ru)
- 马尼乌斯·库里乌斯·登塔图斯（Manius Curius Dentatus，？－前270年），古罗马军事活动家和政治家，曾4次当选为执政官（前290年，前284年，前275年和前274年），一次当选为监察官（前272年）。他因领导罗马军队取得的胜利而名垂史册。 库里乌斯·登塔图斯出身于平民氏族。据老普林尼记载，他生下来就有牙，因此得到“登塔图斯”（意为“有牙的”）这个绰号作为其家族的第三名。 库里乌斯·登塔图斯可谓常胜将军。他在前290年第一次执政，并于当年决定性地打败了反抗罗马的萨莫奈人及其盟友萨宾人，从而结束了第三次萨莫奈战争（前298年至前290年）。这次战争是罗马统一全意大利过程中的重要事件之一。经过此役，罗马人控制了从波河到之间的全部土地。根据某些史料，库里乌斯·登塔图斯因为这次战役的胜利而得到了两次凯旋式（一次为战胜萨莫奈人，一次为战胜萨宾人）。前284年执政官在与高卢人（他们因为畏惧罗马的威胁而支持萨莫奈人）的战斗中阵亡，库里乌斯·登塔图斯成为补任执政官，并迅速打败了高卢人。前275年他第三次任执政官，在贝内文托战役中挫败了前来支援南意大利各希腊城邦的伊庇鲁斯国王皮洛士，迫使后者离开意大利。此役使他获得广大罗马人民的拥护。在前274年最后一个执政官任内，他打败了。 在内政方面，库里乌斯·登塔图斯以廉洁和简朴著称。他曾经负责部分排干的工作（前289年），并在前272年任监察官时领导修建罗马的第二条。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Mani Curi Dentat (en llatí Manius Curius Dentatus) va ser un magistrat romà del segle iii aC. Va ser el més famós membre de la gens Cúria o Curii. El seu cognomen, Dentatus, derivaria d'haver nascut amb dents. Plini el Vell diu que era d'origen sabí. (ca)
- Manio Curio Dentato (m. 270 a. C.) fue un héroe de origen plebeyo de los primeros tiempos de la República Romana, famoso por acabar con las guerras samnitas y expulsar al rey Pirro de Epiro. Según Plinio el Viejo, nació provisto de dientes, por lo que adoptó el cognomen de Dentato.Cicerón lo llama Homo Novus, y parece que era de ascendencia sabina. (es)
- Manius Curius Dentatus est un homme politique romain, consul en 290, 275 et 274 av. J.-C. Il est resté célèbre pour sa frugalité et son désintéressement, jouant un rôle proche de celui de Lucius Quinctius Cincinnatus dans l'imaginaire des Romains. (fr)
- Manius Curius Dentatus († 270 v.Chr.) was een Romeins militair en politicus uit het eerste kwart van de 3e eeuw v.Chr. (nl)
- Manio Curio Dentato (in latino: Manius Curius Dentatus; 330 a.C. – 270 a.C.) fu un console della Roma antica di origine plebea, famoso per aver messo fine alle guerre sannitiche e per la realizzazione di opere idrauliche. (it)
- マニウス・クリウス・デンタトゥス（ラテン語: Manius Curius Dentatus、紀元前330年 - 紀元前270年）は、共和政ローマ時代に三度執政官に就任し、サムニウム戦争を終結させたプレブス出身の英雄である。大プリニウスによると、マニウスの子として産まれた時すでに歯が生えていたため、デンタトゥス(歯のある)という渾名を付けられた。 (ja)
- Manius Curius Dentatus, död 270 f.Kr., var en romersk konsul under tre perioder och en plebejisk hjälte i Romerska republiken, berömd för att ha avslutat det samnitiska kriget. (sv)
- Маній Курій Дентат (? — 270 р. до н. е.) — визначний політичний, державний та військовий діяч Римської республіки, триразовий ординарний консул, консул-суфект та цензор. (uk)
- Ο Μάνιος Κούριος Δεντάτος (Λατινικά: Manius Curius Dentatus, απεβ. το 270 π.Χ.), γιος του Μάνιου, ήταν ύπατος της Ρώμης για τρεις θητείες και πληβείος ήρωας της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας, γνωστός για τον τερματισμό των . Σύμφωνα με τον Πλίνιο, γεννήθηκε έχοντας δόντια, αποκτώντας έτσι το παρωνύμιο Dentatus, δηλαδή «δοντιάρης». Το praenomen, δηλαδή το πρώτο από τα τρία μέρη του πλήρους ονόματός του, αναφέρεται μερικές φορές λανθασμένα ως Μάρκος, διότι η τυπική σύντμηση του Manius (Μ’.) συγχέεται με το Μ. που είναι η συντόμευση για το όνομα Μάρκος. (el)
- Manius Curius Dentatus († 270 v. Chr.) war ein römischer Konsul und Heerführer. Er ist insbesondere bekannt durch seine Rolle bei der Beendigung des Pyrrhischen Krieges. Dentatus stammte aus einem plebejischen Geschlecht und vertrat als Volkstribun erfolgreich die Sache seines Standes gegen den patrizischen Interrex Appius Claudius Caecus, der die Wahl eines plebejischen Konsuls zu hintertreiben versuchte. Als Konsul beendete Dentatus 290 v. Chr. den Dritten Samnitenkrieg und unterwarf die Sabiner. Als von dem eroberten Land ein Teil unter den römischen Bürgern aufgeteilt wurde, nahm er für sich nicht mehr als die sieben Jugera, die jeder Bürger erhielt, und bebaute sein Grundstück selbst als einfacher Landmann. (de)
- Manio Kurio Dentato (K.a. 270ean hila), Manioren semea, Erromatar Errepublikaren lehen garaietako heroi plebeio bat izan zen, amaitzeagatik eta Pirro Epirokoa erregea kanporatzeagatik ospetsua. Plinio Zaharraren arabera, hortzak zituela jai zen, eta, beraz, Dentato cognomen edo ezizena hartu zuen. Erroman, Dentato, K.a. 289an drainatzeaz arduratu zen, eta, K.a. 272an, eraikuntza hasi zuen, Erromako bigarren akueduktua. Bere praenomen edo izena, sarri, "Marcus"ekin nahasten da, "M" laburdura, bientzat erabiltzen baita. (eu)
- Manius Curius Dentatus (died 270 BC) was a Roman general and statesman noted for ending the Samnite War and for his military exploits during the Pyrrhic War. According to Pliny, he was born with teeth, thus earning the surname Dentatus, "toothed." In 283, Dentatus filled the praetorship (or possibly the consulship) of L. Caecilius Metellus Denter after the latter was killed in the Battle of Arretium. Polybius says Dentatus drove the Gauls from their territory, clearing the way for the establishment of a colony at Sena. (en)
- Mânio Cúrio Dentato ou Mânio Cúrio Dentado (n. 330 a.C.–270 a.C.; em latim: Manius Curius Dentatus) foi um político da gente da República Romana, eleito cônsul por três vezes, em 290, 275 e 274 a.C., com Públio Cornélio Rufino, Lúcio Cornélio Lêntulo Caudino e Sérvio Cornélio Merenda respectivamente. Foi um herói plebeu da República, famoso por ter acabado com as Guerras Samnitas e é o mais célebre membro de sua gente. (pt)
- Ма́ний Ку́рий Дента́т (лат. Manius Curius Dentatus; около 321—270 годы до н. э.) — древнеримский политический деятель и военачальник, четырёхкратный консул (в 290, 284, 275 и 274 годах до н. э.), цензор в 272 году до н. э. Во время своего трибуната (вероятно, в 298 году до н. э.) успешно боролся за права плебеев. Одержал окончательные победы над самнитами и сабинами, в 275 году до н. э. разгромил Пирра при Беневенте и таким образом обеспечил Риму господство над Южной Италией. Четырежды удостаивался триумфа за свои военные успехи. В конце жизни был цензором. (ru)
- 马尼乌斯·库里乌斯·登塔图斯（Manius Curius Dentatus，？－前270年），古罗马军事活动家和政治家，曾4次当选为执政官（前290年，前284年，前275年和前274年），一次当选为监察官（前272年）。他因领导罗马军队取得的胜利而名垂史册。 库里乌斯·登塔图斯出身于平民氏族。据老普林尼记载，他生下来就有牙，因此得到“登塔图斯”（意为“有牙的”）这个绰号作为其家族的第三名。 库里乌斯·登塔图斯可谓常胜将军。他在前290年第一次执政，并于当年决定性地打败了反抗罗马的萨莫奈人及其盟友萨宾人，从而结束了第三次萨莫奈战争（前298年至前290年）。这次战争是罗马统一全意大利过程中的重要事件之一。经过此役，罗马人控制了从波河到之间的全部土地。根据某些史料，库里乌斯·登塔图斯因为这次战役的胜利而得到了两次凯旋式（一次为战胜萨莫奈人，一次为战胜萨宾人）。前284年执政官在与高卢人（他们因为畏惧罗马的威胁而支持萨莫奈人）的战斗中阵亡，库里乌斯·登塔图斯成为补任执政官，并迅速打败了高卢人。前275年他第三次任执政官，在贝内文托战役中挫败了前来支援南意大利各希腊城邦的伊庇鲁斯国王皮洛士，迫使后者离开意大利。此役使他获得广大罗马人民的拥护。在前274年最后一个执政官任内，他打败了。 (zh)
|
