| dbo:abstract
|
- Maciej Dziewoński (died May 31, 1794) was a Polish priest, noted for his opposition to the Kościuszko Uprising and his espionage for the Russians. Dziewoński spoke openly against the uprising and had close ties to the number of Russian Army officers, primarily major Ignacy Parczewski, who dated his sister, Salomea. Dziewoński informed the Russian military about the situation in the Polish camp. After his espionage activity was uncovered, he was arrested on April 24, 1794. The court in Kraków found him guilty of high treason and sentenced him to death. After he was expelled from the church, Dziewoński was publicly beheaded by the sword in Kraków. His sister was held in prison until the fall of the uprising. Later she married Praczewski. (en)
- Maciej Dziewoński (zm. 31 maja 1794 w Krakowie) – polski duchowny katolicki, skazany za zdradę i ścięty. Utrzymywał kontakt z oficerami rosyjskimi, m.in. majorem Ignacym Parczewskim (narzeczonym jego siostry Salomei), któremu donosił przez nierozsądek o sytuacji w obozie Kościuszki i Krakowie. Po przejęciu jego korespondencji z Parczewskim został aresztowany 24 kwietnia 1794. Sąd w Krakowie skazał Dziewońskiego za zdradę na karę śmierci. Dziewońskiego ścięto mieczem na Rynku Głównym przed Szarą Kamienicą, siedzibą sztabu Kościuszki (była to ostatnia egzekucja na Rynku), a jego korespondencja została publicznie spalona. Rzekome malwersacje Dziewońskiego w Banku Pobożnym Arcybractwa Miłosierdzia były pomówieniami. Ambroży Grabowski Wspomnienia; "O tym ks. Dziewońskim były pogłoski, że jako pisarz banku pobożnego zamierzał zabrać kosztowniejsze fanty i z niemi uciekać za Wisłę; ale była to wieść fałszywa, i że była potwarzą, później się pokazało. Zgadzali się wszyscy powszechnie, iż tenże zgrzeszył nie tyle przez przewrotność i przedajność, dopuszczając się czynu zdradliwego, ile to uczynił przez nierozsądek, nie przypuszczając z tego żadnych szkodliwych skutków. — Trzeba było przykładu dla zdrajców, których tylu możnych czasy owe plamiło — i stąd smutna kolej na niego padła". Filip Lichocki, ówczesny prezydent Krakowa w swoim pamiętniku tak pisze o tym wydarzeniu;" Surowość tanie praktykująca się w zwyczajnych czasach, w rewolucyjnych bywa niekiedy potrzebną, raz, że konstytucyjne władze są w zawieszeniu, powtóre, że nagłe ukaranie przeraża umysły dające się łatwo naciągać do podstępnych machinacyi i zmów z nieprzyjacielem, wszakże w tym przypadku ofiara nie była potrzebna, zwłaszcza że nikt o kontrewolucyi nie myślał a i zbrodnia według wyznania późniejszego sędziów nie była tak udowodniona, żeby ich sumienie czuło się zupełnie spokojnem". Pochowano go na nieistniejącym już cmentarzu przy kościele św. Gertrudy. Siostra Salomea była więziona w czasie insurekcji kościuszkowskiej, później wyszła za mąż za Ignacego Parczewskiego. Dziećmi Salomei Dziewońskiej i Ignacego Parczewskiego byli Róża Parczewska malarka i Konstanty Parczewski powstaniec listopadowy. (pl)
|
| rdfs:comment
|
- Maciej Dziewoński (died May 31, 1794) was a Polish priest, noted for his opposition to the Kościuszko Uprising and his espionage for the Russians. Dziewoński spoke openly against the uprising and had close ties to the number of Russian Army officers, primarily major Ignacy Parczewski, who dated his sister, Salomea. Dziewoński informed the Russian military about the situation in the Polish camp. His sister was held in prison until the fall of the uprising. Later she married Praczewski. (en)
- Maciej Dziewoński (zm. 31 maja 1794 w Krakowie) – polski duchowny katolicki, skazany za zdradę i ścięty. Utrzymywał kontakt z oficerami rosyjskimi, m.in. majorem Ignacym Parczewskim (narzeczonym jego siostry Salomei), któremu donosił przez nierozsądek o sytuacji w obozie Kościuszki i Krakowie. Po przejęciu jego korespondencji z Parczewskim został aresztowany 24 kwietnia 1794. Sąd w Krakowie skazał Dziewońskiego za zdradę na karę śmierci. Dziewońskiego ścięto mieczem na Rynku Głównym przed Szarą Kamienicą, siedzibą sztabu Kościuszki (była to ostatnia egzekucja na Rynku), a jego korespondencja została publicznie spalona. Rzekome malwersacje Dziewońskiego w Banku Pobożnym Arcybractwa Miłosierdzia były pomówieniami. Ambroży Grabowski Wspomnienia; "O tym ks. Dziewońskim były pogłoski, że jako p (pl)
|
