| dbo:abstract
|
- Ferran I del Sacre Imperi Romanogermànic (Alcalá de Henares, 10 de març 1503 - Viena, 25 de juliol de 1564) va ser emperador del Sacre Imperi Romanogermànic i Arxiduc d'Àustria. Al llarg dels seus anys de govern, Ferran inicià una obra de centralització de poder en favor de Viena. En paral·lel al que es visqué a Castella o a França, l'emperador inicià la construcció de l'estat modern i el poder absolut. (ca)
- Ferdinand I. Habsburský (10. března 1503 Alcalá de Henares – 25. července 1564 Vídeň) byl římskoněmecký král (od 1531), římský císař (od 1556), český a uherský král (od roku 1526) a rakouský arcivévoda. Jeho rodiči byli Habsburk Filip I. Sličný a španělská infantka Jana Šílená. Starší bratr Karel V. se stal roku 1516 španělským králem a 1519 římským císařem. Ferdinandovou manželkou byla česká a uherská princezna Anna Jagellonská. Měli spolu patnáct dětí, mimo jiné Ferdinandova nástupce Maxmiliána II. (cs)
- Ferdinand I. (* 10. März 1503 in Alcalá de Henares bei Madrid; † 25. Juli 1564 in Wien) aus dem Geschlecht der Habsburger war von 1558 bis 1564 Kaiser des Heiligen Römischen Reiches. Ab 1521 war er als Erzherzog von Österreich Herrscher in den habsburgischen Erblanden und ab 1526/1527 König von Böhmen, Kroatien und Ungarn. Bereits zu Lebzeiten seines Bruders, des Kaisers Karl V., wurde er 1531 zum römisch-deutschen König gewählt und als letzter deutscher König in Aachen gekrönt. Ferdinand stand lange im Schatten seines Bruders, aber auch bevor er diesem im Reich nachfolgte, spielte er eine beachtliche Rolle. Durch die Erbteilung von 1521 erhielt er die habsburgischen Erblande, während Karl V. die spanischen Besitzungen und die burgundischen Niederlande bekam. In seinen Herrschaftsgebieten baute Ferdinand eine Behördenorganisation auf, die zur Basis der Verwaltung der kommenden Jahrhunderte wurde. Durch das Erbe seiner Frau fiel der Anspruch auf die Königreiche Böhmen und Ungarn an ihn. Auch wenn er Ungarn gegen die Osmanen und konkurrierende einheimische Kräfte nur zu einem kleinen Teil beherrschen konnte, wurde damit die Basis für die beherrschende Stellung der Habsburger im Donauraum geschaffen. Im Heiligen Römischen Reich agierte Ferdinand bei den oft langen Abwesenheiten des Kaisers als dessen Stellvertreter und nach dessen Rücktritt 1556 bis 1564 als dessen Nachfolger. Reichsrechtlich bestätigt wurde die Nachfolge aber erst 1558 auf dem Frankfurter Kurfürstentag. Auf die separate Kaiserkrönung durch den Papst wurde von nun an verzichtet. Insbesondere für das Zustandekommen des Augsburger Religionsfriedens spielte Ferdinand eine wichtige Rolle. (de)
- فرديناند الأول (10 مارس 1503 - 25 يوليو 1564) إمبراطور الإمبراطورية الرومانية المقدسة عاهل نمساوي من آل هابسبورغ. وهو أول دوقٍ للنمسا في الفترة من 1521 إلى 1564. كما حكم بوهيميا والمجر بعد وفاة لويس الثاني ملك بوهيميا والمجر بين عامي 1526-1564. حكم كأرشيدوقٍ للنمسا تابعاً لأخيه شارل الخامس الإمبراطور الروماني المقدس الذي اعتزل سنة 1556 لصالح كلٍّ من ابنه فيليب ليغدوَ ملكاً لإسبانيا وأخيه فرديناند ليغدوَ إمبراطوراً رومانياً مقدساً. بقي فرديناند إمبراطوراً (رسمياً منذ عام 1558) حتى وفاته. (ar)
- Ο Φερδινάνδος Α΄ (Fernando I, 10 Μαρτίου 1503 - 25 Ιουλίου 1564) ήταν αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γιος του βασιλιά Φίλιππου Α' της Καστίλης και της Ιωάννας της Τρελής. Από τον παππού του Μαξιμιλιανό της Αυστρίας εξασφάλισε τη διαδοχή της Βοημίας και της Ουγγαρίας. Ήταν ένας από τους κυριότερους εμπνευστές της ειρήνης του Άουγκσμπουργκ. (el)
- Imperiestro Ferdinando la 1-a de la Sankta Romia Imperio (1526 – 1564)
* li naskiĝis la 10-an de marto de 1503.
* gepatroj: reĝo Filipo la 1-a de Kastilio kaj Johana de Kastilio, "Johana la Freneza", filino de la Katolikaj Gereĝoj de Hispanio.
* imperiestro romia, ĉiam pligrandiganto de la imperio, reĝo kaj princo-elektisto ĉeĥa, apostola reĝo hungara kaj reĝo germana, lombardia kaj kroatia, arkiduko aŭstria, stiria, karintia, krajna kaj silezia, margrafo moravia kaj luzacia kaj margrafo en Burgau, kaj , sinjoro de regiono de kaj Tridento kaj grafo tirola, kaj istria.
* li parolis france, hispane, latine, germane, itale, ĉeĥe kaj hungare.
* 1503 – 1520 li estis edukata en Hispanio, kie li ankaŭ regis certan tempon kiel regento anstataŭ sia frato Karolo en la tempo de lia elekto kiel reĝo romia-germana.
* 1517 Ferdinando unuafoje renkontiĝis kun sia frato Karolo, kiu la saman jaron transdonis al li Ordenon de ora mantelo.
* 1519 post morto de sia avo lia frato Karolo transdonis al Ferdinando administradon en la landoj aŭstriaj.
* la 28-an de aprilo de 1521 Karolo la 5-a destinis la fraton regento en Aŭstrio.
* 1522 per Karolo transdonis la aŭstriaj landoj al la frato.
* la 22-an de julio de 1522 geedziĝo al Anno Jagellono.
* 1522 – 1526 kiel arkiduko aŭstria, karintia, stiria, krajna kaj tirola li komencis regi en tiuj ĉi landoj kaj diligente gvidigi ilin al katolikeco.
* 1525 li sendis grandegajn kontingentojn de soldataro al sia frato Karolo, kiu poste sukcesis venki francan reĝon Franciskon la 1-an.
* 1526 naskiĝo de filino Elizabeto (edzo pola reĝo Sigismondo la 2-a Aŭgusto).
* la 23-an de oktobro de 1526 li estis elektita je ĉeĥa reĝo kiel Ferdinando la 1-a.
* la 16-an de decembro de 1526 de parto de hungara nobelaro Ferdinando estis elektita kiel reĝo hungara kontraŭ transilvania duko Johano Zápolya, kiu estis elektita unu monato antaŭe. Per tio estis kreita bazo por kreiĝo de ŝtatgrupo, kiu disfalis nur en la jaro 1918. Ĉeĥaj landoj havis en la nove kreita ŝtatgrupo la plej grandan postenon. Ĝis la jaro 1621 la habsburga monarĥio estis persona unio.
* la 1-an de januaro de 1527 la nova reganto eldonis la t.n. kortegan ordon, kiu estis bazo por kreiĝo de centraj oficejoj en Vieno, kiuj estis kreitaj iom pli malfrue.
* la 24-an kaj la 25-an de februaro de 1527 okazis en Praga burgo solena kronado de Ferdinando Habsburga kaj Anno Jagellono al la ĉeĥaj regantoj.
* 1527 en la paso de la jaro Ferdinando konkeris la tutan Hungarujon.
* la 31-an de julio de 1527 naskiĝo de sekvanto de la trono Maksimiliano.
* 1528 Johano Zápolya postulis turkan sultanon, por ke li helpu lin, tiu invadis Hungarujon kaj venontjare li staris kun siaj soldataroj antaŭ Vieno. Baldaŭ post tio okazis paco. Bataloj poste daŭrigis inter Ferdinando kaj Johano Zápolya kun alternaj sukcesoj dum kelke da jaroj.
* la 7-an de junio de 1528 naskiĝo de filino Anno (edzo Albreĥto la 5-a Bavaria).
* la 14-an de junio de 1529 naskiĝo de filo Ferdinando, pli posta arkiprinco tirola (edzino Filipino Welser).
* 1531 Ferdinando estis elektita kiel romia-germana reĝo kiel sekvanto de sia frato imperiestro Karolo la 5-a.
* 1531 naskiĝo de filino Mario (edzo Vilemo el Jülich-Kleve).
* 1532 post tio, kiam Ferdinando denove komencis akiri superforton, turkoj invadis ĝis Hungarujo la duanfojon rabinte eĉ Stirion, Karintion kaj Kroation. Per Hungarujo estis dividita en du partojn, Slovakion, okcidentan Hungarujon kaj Kroation sub la regado de Ferdinando kaj princlandon Transilvanio kaj meza Hungarujo sub la regado de Johano Zápolya. Ambaŭ regantoj lasis por si la titolon de reĝo hungara.
* 1533 naskiĝo de filino Katerino (edzo Francisko la 3-a Gonzago).
* 1534 naskiĝo de filino Eleonoro (edzo Vilemo Gonzago).
* 1538 naskiĝo de filino Barboro (edzo Alfonzo la 2-a Ferrara).
* la 24-an de februaro de 1538 per estis konfirmitaj la packondiĉoj de .
* 1540 mortis hungara reĝo kaj transilvania duko Johano Zápolya kaj turkoj invadis en Hungarujon la trian fojon. Ili obsedis la mezan parton de la lando kreinte el ĝi la t.n. paŝaujon budenan. La bataloj poste daŭris pluajn sep jarojn.
* la 3-an de julio de 1540 naskiĝo de filo Karolo, pli malfrua arkiduko stiria, karintia kaj krajna (edzino Mario Bavaria).
* 1541 en Prago eksplodis incendio, kiu neniigis Malgrandan Kvartalon de Prago kaj Pragan burgon. Post tio komenciĝis konstrulaboroj en ampleksa renovigo de la Burgo, dum kiuj la reĝo ankaŭ konstruigis somerloĝejon Belvederon por sia edzino Anno, kaj reĝajn ĝardenojn.
* 1543 Ferdinando komencis alikonstrui burgon en Vieno.
* 1547 princo Ferdinando, la dunaskita filo de reĝo Ferdinando, fariĝis vicguberniestro en Bohemio.
* januaro de 1547 naskiĝo de filino Johanino (edzo Francisko el Medici).
* la 27-an de januaro de 1547 reĝino Anno Jagellono mortis naskinte sian lastan filinon (sume ŝi donis al Ferdinando 14 infanojn) en aĝo de 44 jaroj. Ŝia morto tre tuŝis reĝon Ferdinandon. Li mem poste jam neniam plu edziĝis.
* la 30-an de januaro de 1547 Ferdinando lasis sepulti la korpon de la mortinta reĝino en katedralo de sankta Vito en Praga burgo.
* 1547 apostola reĝlando hungara estis definitive dividita por pluaj du jarcentoj. Ferdinando plutenis la ĝisnunan parton, Turkio la mezan parton de la lando kaj la princlandon Transilvanio ricevis Johano Sigismundo Zápolya – filo de la morta reĝo Johano Zápolya.
* 1547 la ĉeĥa koncilio agnoskis heredan rajton de Anno Jagellono al la ĉeĥa trono, sed ĝi rifuzis starigi soldataron por helpi Karolon la 5-an, la fraton de la reĝo kontraŭ Johano Frederiko Saksia. La reĝo klopodis eldevigi al si armigon de la soldataro, sed la nobelaro kaj precipe urboj ekribelis kontraŭ tio.
* 1548 Ferdinando punis la urbojn per tio, ke li tre limigis ties potencon kaj li enpraktikigis por ili novajn impostojn.
* 1555 Ferdinando kiel la romia-germana reĝo fermis en la imperio la t.n. , laŭ kiu la regiono konfesis tian religion, kian konfesis ties senjoro.
* 1556 reĝo Ferdinando la 1-a enkondukis en Bohemion jezuitan ordenon (en Hungarujo ĝi estis enpraktikigita nur en la jaro 1561).
* 1558 Karolo, frato de Ferdinando, rezignis pri la trono kaj li foriris en flankejon de monaĥejo. Pro tio liberiĝis du tronoj. Sur la imperiestran tronon de Germanio kaj norda Italio surtroniĝis Ferdinando, ĝisnuna reĝo ĉeĥa, hungara kaj germana. Sur la alian, reĝan tronon de Hispanio kaj suda Italio (regionoj de Napolo kaj Sicilio – ili apartenis al la hispana krono), kie Karolo regis kiel Karolo la 1-a Hispana, surtroniĝis lia filo Filipo la 2-a.
* la 5-an de septembro de 1561 Ferdinando realigis, por ke post unu jarcento denove praga ĉefepiskopo eksidu sur la sidlokon. Tio estis Antonín Prus el Mohelnice.
* 1561 en Bohemio estis enpraktikigita sistemo de ormonero (1 ormonero = 60 krejcaroj).
* 1562 ĉeĥa naturscienculo Tadeáš Hájek el Hájek eldonis natursciencan herbarion.
* la 25-an de julio de 1564 imperiestro kaj reĝo Ferdinando la 1-a mortis en aĝo de 61 jaroj. Laŭ sia deziro li estis sepultita en katedralo de sankta Vito apud sia edzino. (Pli malfrue estis konstruita por ili maŭzoleo.) (eo)
- Ferdinand I (Spanish: Fernando I; 10 March 1503 – 25 July 1564) was Holy Roman Emperor from 1556, King of Bohemia, Hungary, and Croatia from 1526, and Archduke of Austria from 1521 until his death in 1564. Before his accession as Emperor, he ruled the Austrian hereditary lands of the Habsburgs in the name of his elder brother, Charles V, Holy Roman Emperor. Also, he often served as Charles' representative in the Holy Roman Empire and developed encouraging relationships with German princes. In addition, Ferdinand also developed valuable relationships with the German banking house of Jakob Fugger and the Catalan bank, Banca Palenzuela Levi Kahana. The key events during his reign were the conflict with the Ottoman Empire, which in the 1520s began a great advance into Central Europe, and the Protestant Reformation, which resulted in several wars of religion. Although not a military leader, Ferdinand was a capable organizer with institutional imagination who focused on building a centralized government for Austria, Hungary, and Czechia instead of striving for universal monarchy. He reintroduced major innovations of his grandfather Maximilian I such as the Hofrat (court council) with a chancellery and a treasury attached to it (this time, the structure would last until the reform of Maria Theresa) and added innovations of his own such as the Raitkammer (collections office) and the War Council, conceived to counter the threat from the Ottoman Empire, while also successfully subduing the most radical of his rebellious Austrian subjects and turning the political class in Bohemia and Hungary into Habsburg partners. While he was able to introduce uniform models of administration, the governments of Austria, Bohemia and Hungary remained distinct though. His approach to Imperial problems, including governance, human relations and religious matters was generally flexible, moderate and tolerant. Ferdinand's motto was Fiat iustitia, et pereat mundus: "Let justice be done, though the world perish". (en)
- Fernando I de Habsburgo (Alcalá de Henares, 10 de marzo de 1503-Viena, 25 de julio de 1564) fue infante de España, archiduque de Austria, rey de Hungría y Bohemia y, a partir de 1558, emperador del Sacro Imperio Romano Germánico. Era hijo de Felipe el Hermoso y de Juana I de Castilla y, por lo tanto, resultado de la de sus abuelos Maximiliano I de Habsburgo, por un lado, y de Fernando II de Aragón, llamado «el Católico» e Isabel I de Castilla, por otro, los llamados «Reyes Católicos». Junto a su hermano mayor Carlos, era el potencial heredero de extensos dominios en Europa Occidental de la casa de Habsburgo, la casa de Borgoña y la casa de Trastámara y de nuevo gracias a la planificación de su abuelo paterno, tuvo la ocasión de aspirar a los reinos de la dinastía Jagellón en Europa Central gracias a su matrimonio con Ana de Bohemia y Hungría. Aunque su hermano Carlos fue el heredero de la mayoría de las tierras y títulos de sus padres, la complicación de administrar tan variados territorios y en especial la problemática política imperial en el Sacro Imperio Romano Germánico durante las guerras de religión del siglo XVI y la amenaza turca llevó a Fernando a terminar heredando el núcleo patrimonial Habsburgo en Europa Central. Gracias a su matrimonio unió a este núcleo las tierras de la Corona de Bohemia y, entre disputas con el imperio otomano y otros pretendientes, los títulos de la corona de San Esteban. Esta unión sentó las bases del a veces llamado imperio Habsburgo, que devendría con el tiempo en el imperio austríaco y el subsecuente imperio austro-húngaro. Su gobierno estuvo marcado por continuas guerras contra los protestantes alemanes, la aristocracia y ciudades reacias al poder central en sus dominios, los reyes rivales que estos apoyaban y el imperio otomano en su frontera oriental. En estos conflictos recibió el apoyo clave de su hermano mayor, el emperador Carlos V, del que a su vez fue un aliado estratégico contra protestantes y turcos. Pese a ello, ambos hermanos tuvieron también una rivalidad por el reparto de la herencia y la priorización de las recursos dinásticos en medio de los perpetuos conflictos de su época, con Fernando siendo la figura central de la política oriental habsburgo. Cuando tras décadas de reinado su hermano abdicó de sus títulos en 1556, Fernando le sucedió en el trono imperial, consolidándose la separación de la casa Habsburgo entre los Austrias españoles y sus primos centroeuropeos. Su reinado como emperador estuvo caracterizado por su diplomacia, su intento de crear estructuras estatales y su promoción de la contrarreforma en sus dominios, sentando las bases de la política regional en el siglo siguiente. Ha sido considerado el mejor organizador de la Casa de Austria y el fundador de su administración imperial. Si bien su implicación militar directa fue escasa, sus dotes organizativas fueron claves en la revolución militar del siglo XVI que creó el ejército imperial austríaco. A su muerte en 1564 sus territorios fueron repartidos entre sus hijos Maximiliano II, Fernando II y Carlos II, lo que marcaría la dinámica imperial en las siguientes generaciones hasta que su nieto Fernando II de Habsburgo reunificó el imperio. (es)
- Fernando I.a Habsburgokoa (Alcalá de Henares, Gaztelako Koroa, 1503ko martxoaren 10a - Viena, 1564ko uztailaren 25a) Austriako artxidukea (1521-1564), Bohemiako eta Hungariako erregea (1526-1564), Alemaniako erregea (1531-1564) eta, bere anaia Karlos V.ak koroa utzi ondoren, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (1558-1564) izan zen. (eu)
- Ferdinand Ier, né le 10 mars 1503 à Alcalá de Henares près de Madrid et décédé le 25 juillet 1564 à Vienne en Autriche, issu de la maison de Habsbourg, est empereur romain germanique de 1556 à 1564. En 1521, il devient souverain des territoires héréditaires des Habsbourg en tant qu'archiduc d'Autriche ; en 1526, il devient roi de Bohême, de Hongrie et de Croatie. Élu roi des Romains en 1531, du vivant de son frère aîné Charles Quint, il est le dernier roi germanique à avoir été couronné à Aix-la-Chapelle. Ferdinand est longtemps resté dans l'ombre de son frère ; néanmoins, le partage successoral de 1521 séparant définitivement les pays d'Autriche des Pays-Bas des Habsbourg lui confère déjà une position particulière. L'archiduc pose les bases de la gestion efficace de ses territoires. Il acquiert les royaumes de Bohême et de Hongrie par héritage, même si la plus grande partie de ce dernier est occupée par des troupes ottomanes. Dans le cadre des affaires du Saint-Empire romain, il a longtemps agi comme représentant de son frère absent ; puis, à l'abdication de Charles Quint le 14 mars 1556, comme son successeur. Il est définitivement désigné empereur par l'assemblée des princes à Francfort le 24 mars 1558, la confirmation du pape n'étant plus jugée nécessaire. Ferdinand joue, en outre, un rôle important dans la conclusion de la paix d'Augsbourg en 1555. Sa devise était Fiat justitia et pereat mundus (« que la justice triomphe, même si le monde doit périr »). (fr)
- Ferdinand I (10 Maret 1503, Alcalá de Henares, Spanyol – 25 Juli 1564, Wina, Austria) adalah Kaisar Romawi Suci yang berkuasa dari tahun 1558, raja Bohemia dan Hongaria dari tahun 1526, dan raja Kroasia dari tahun 1527 hingga kematiannya. Sebelum naik takhta, ia menguasai wilayah Austria milik Habsburg atas nama kakak laki-lakinya, Karl V. Setelah kakaknya mengundurkan diri dari jabatan kaisar, ia menggantikannya. Peristiwa penting pada masa kekuasaannya adalah peperangan dengan Kekaisaran Utsmaniyah di wilayah Balkan dan Reformasi Protestan yang memicu perang agama di Eropa. Mottonya adalah Fiat iustitia, et pereat mundus: "Biarlah keadilan ditegakkan, walaupun dunia akan musnah". (in)
- フェルディナント1世（ドイツ語: Ferdinand I., 1503年3月10日 - 1564年7月25日）はハプスブルク家第4代神聖ローマ帝国皇帝（在位：1556年 - 1564年）でオーストリア系ハプスブルク家初代当主（オーストリア君主（在位：1521年 - 1564年）、ボヘミア王（在位：1526年 - 1564年）、ハンガリー王（在位：同））。ローマ皇帝マクシミリアン1世の長男フィリップ美公とカスティーリャ女王フアナの間の次男で、先代皇帝カール5世（スペイン王カルロス1世）の弟。1531年から1556年までは兄の皇太弟としての共同ローマ王。スペインで生まれ育ち、スペイン名はフェルナンド（Fernando）。ローマ王時代はオスマン帝国の攻撃に耐え抜き、皇帝時代は宗教改革後の帝国をうまく宥め50年の平和を作り出した (ja)
- 페르디난트 1세(독일어: Ferdinand I, 1503년 3월 10일 ~ 1564년 7월 25일)는 신성 로마 제국의 황제(재위: 1556년 ~ 1564년)이다. 보헤미아의 국왕 페르디난트 1세(체코어: Ferdinand I.), 헝가리와 크로아티아의 국왕 페르디난드 1세(헝가리어: I. Ferdinánd, 슬로바키아어: Ferdinand I. 페르디난트 1세, 크로아티아어: Ferdinand I. 페르디난드 1세)에 해당한다. 카를 5세의 동생으로, 신성 로마 제국의 황제인 막시밀리안 1세의 손자다. 1526년 보헤미아·헝가리의 왕으로 뽑혔고, 오스만 트루크와 여러 번 싸웠으며, 제국을 통일하기 위해서 프로테스탄트들 타협하는 정책을 펼쳤다. 그는 독일 합스부르크 왕가의 시조이며, 1555년 아우크스부르크 종교 회의 성립에도 노력하였다. (ko)
- Ferdinando I d'Asburgo (Alcalá de Henares, 10 marzo 1503 – Vienna, 25 luglio 1564) è stato imperatore del Sacro Romano Impero dal 1556 al 1564, e sovrano di Boemia e Ungheria dal 1526. Figlio di Filippo d'Asburgo (1478–1506) e di Giovanna di Castiglia (1479–1555), Ferdinando era fratello del suo predecessore sul trono imperiale, Carlo V, il quale gli conferì importanti incarichi di gestione sul fronte orientale dell'immensa compagine sottoposta alla propria autorità, con particolare riguardo ai territori tedeschi (entrò in possesso di Alta e di Bassa Austria, di Stiria, Carinzia, Carniola, Tirolo e Württemberg) e alla risoluzione del pericolo turco. Gli eventi chiave del suo periodo di governo furono i contrasti con l'Impero ottomano, che dagli anni venti del Cinquecento stava velocemente avanzando alla volta dell'Europa centrale, e la Riforma protestante, che portò allo scoppio di numerose guerre di religione. (it)
- Ferdinand I (Alcalá de Henares, 10 maart 1503 — Wenen, 25 juli 1564) was keizer van het Heilige Roomse Rijk, koning van Bohemen en Hongarije. Hij was de jongere broer van keizer Karel V. (nl)
- Fernando I (10 de março de 1503 – 25 de julho de 1564) foi Sacro Imperador Romano de 1556, rei da Boêmia e Hungria a partir de 1526 e rei da Croácia de 1527 até sua morte em 1564. Antes de sua adesão, ele governou as terras hereditárias austríacas dos Habsburgos em nome de seu irmão mais velho, Carlos V. Além disso, ele muitas vezes atuou como o representante de Carlos na Alemanha e desenvolveu relacionamentos encorajadores com os príncipes alemães. Os principais eventos durante seu reinado foram as disputas com o Império Otomano, que na década de 1520 iniciou um grande avanço na Europa Central, e a Reforma Protestante, que resultou em várias guerras religiosas. Fernando foi capaz de defender seu reino e torná-lo um pouco mais coeso, mas não conseguiu conquistar a maior parte da Hungria. Sua abordagem flexível aos problemas imperiais, principalmente religiosos, finalmente trouxe mais resultado do que a atitude mais conflituosa de seu irmão. O lema de Fernando era Fiat iustitia, et pereat mundus: "Que a justiça seja feita, embora o mundo pereça". (pt)
- Ferdynand I (ur. 10 marca 1503 w Alcalá de Henares, zm. 25 lipca 1564 w Wiedniu) – arcyksiążę Austrii oraz książę Styrii, Krainy i Karyntii od 1521, hrabia Tyrolu w latach od 1522, król Czech, Węgier i Chorwacji od 1526, król niemiecki od 1531, cesarz rzymski od 1558. Przedstawiciel dynastii Habsburgów. Syn króla Kastylii Filipa I Pięknego i królowej Kastylii Joanny Szalonej. Brat i następca Karola V Habsburga na tronie cesarskim. Mąż Anny Jagiellonki, córki króla Czech i Węgier Władysława II Jagiellończyka. Ojciec cesarza rzymsko-niemieckiego, króla Czech i Węgier Maksymiliana II Habsburga oraz królowych polskich Elżbiety Habsburżanki i Katarzyny Habsburżanki. (pl)
- Фердина́нд I (10 марта 1503[…], Алькала-де-Энарес — 25 июля 1564[…], Вена) — король Венгрии и Богемии с 1526 года, король Германии (римский король) с 5 января 1531 года, император Священной Римской империи с 1556 (формально с 1558) года, родоначальник младшей (австрийской) ветви дома Габсбургов. Также был эрцгерцогом Австрии, и именно в его правление Австрией турки потерпели поражение под Веной (1529) Фердинанд был четвёртым ребёнком Филиппа I и Хуаны Кастильской. Он был внуком Фердинанда II Арагонского и Изабеллы Кастильской по материнской линии и Максимилиана I и Марии Бургундской по отцовской. Его старшим братом был император Карл V. (ru)
- Ferdinand I, född 10 mars 1503 i Alcalá de Henares i Spanien, död 25 juli 1564 i Wien, var tysk-romersk kejsare från 1558, kung av Böhmen och Ungern från 1526 och kung av Kroatien från 1527 fram tills sin död. Ferdinand I var son till Filip I av Kastilien och Johanna den vansinniga. Han var kejsar Karl V:s yngre bror och efterträdare (som kejsare). (sv)
- Фердинанд I Габсбург (10 березня 1503 — 25 липня 1564) — ерцгерцог Австрії з 1521 р, король Богемії, Угорщини і Хорватії з 1526 р, король Німеччини з 1531 р., імператор Священної Римської імперії в 1556-1564 роках. Засновник молодшої (Австрійської) гілки династії Габсбургів. До свого вступу на трон він правив австрійськими спадковими землями Габсбургів від імені свого старшого брата Карла V, імператора Священної Римської імперії. Фердинанда обрано імператором після зречення Карла V від цього тутулу. (uk)
- 斐迪南一世（德语：Ferdinand I，1503年3月10日－1564年7月25日）哈布斯堡王朝的奥地利大公和神圣罗马帝国皇帝（1556年起；1558年加冕）。他也是匈牙利和波希米亚的国王（1526年-1564年）。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Ferran I del Sacre Imperi Romanogermànic (Alcalá de Henares, 10 de març 1503 - Viena, 25 de juliol de 1564) va ser emperador del Sacre Imperi Romanogermànic i Arxiduc d'Àustria. Al llarg dels seus anys de govern, Ferran inicià una obra de centralització de poder en favor de Viena. En paral·lel al que es visqué a Castella o a França, l'emperador inicià la construcció de l'estat modern i el poder absolut. (ca)
- Ferdinand I. Habsburský (10. března 1503 Alcalá de Henares – 25. července 1564 Vídeň) byl římskoněmecký král (od 1531), římský císař (od 1556), český a uherský král (od roku 1526) a rakouský arcivévoda. Jeho rodiči byli Habsburk Filip I. Sličný a španělská infantka Jana Šílená. Starší bratr Karel V. se stal roku 1516 španělským králem a 1519 římským císařem. Ferdinandovou manželkou byla česká a uherská princezna Anna Jagellonská. Měli spolu patnáct dětí, mimo jiné Ferdinandova nástupce Maxmiliána II. (cs)
- فرديناند الأول (10 مارس 1503 - 25 يوليو 1564) إمبراطور الإمبراطورية الرومانية المقدسة عاهل نمساوي من آل هابسبورغ. وهو أول دوقٍ للنمسا في الفترة من 1521 إلى 1564. كما حكم بوهيميا والمجر بعد وفاة لويس الثاني ملك بوهيميا والمجر بين عامي 1526-1564. حكم كأرشيدوقٍ للنمسا تابعاً لأخيه شارل الخامس الإمبراطور الروماني المقدس الذي اعتزل سنة 1556 لصالح كلٍّ من ابنه فيليب ليغدوَ ملكاً لإسبانيا وأخيه فرديناند ليغدوَ إمبراطوراً رومانياً مقدساً. بقي فرديناند إمبراطوراً (رسمياً منذ عام 1558) حتى وفاته. (ar)
- Ο Φερδινάνδος Α΄ (Fernando I, 10 Μαρτίου 1503 - 25 Ιουλίου 1564) ήταν αυτοκράτορας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, γιος του βασιλιά Φίλιππου Α' της Καστίλης και της Ιωάννας της Τρελής. Από τον παππού του Μαξιμιλιανό της Αυστρίας εξασφάλισε τη διαδοχή της Βοημίας και της Ουγγαρίας. Ήταν ένας από τους κυριότερους εμπνευστές της ειρήνης του Άουγκσμπουργκ. (el)
- Fernando I.a Habsburgokoa (Alcalá de Henares, Gaztelako Koroa, 1503ko martxoaren 10a - Viena, 1564ko uztailaren 25a) Austriako artxidukea (1521-1564), Bohemiako eta Hungariako erregea (1526-1564), Alemaniako erregea (1531-1564) eta, bere anaia Karlos V.ak koroa utzi ondoren, Germaniako Erromatar Inperio Santuko enperadorea (1558-1564) izan zen. (eu)
- フェルディナント1世（ドイツ語: Ferdinand I., 1503年3月10日 - 1564年7月25日）はハプスブルク家第4代神聖ローマ帝国皇帝（在位：1556年 - 1564年）でオーストリア系ハプスブルク家初代当主（オーストリア君主（在位：1521年 - 1564年）、ボヘミア王（在位：1526年 - 1564年）、ハンガリー王（在位：同））。ローマ皇帝マクシミリアン1世の長男フィリップ美公とカスティーリャ女王フアナの間の次男で、先代皇帝カール5世（スペイン王カルロス1世）の弟。1531年から1556年までは兄の皇太弟としての共同ローマ王。スペインで生まれ育ち、スペイン名はフェルナンド（Fernando）。ローマ王時代はオスマン帝国の攻撃に耐え抜き、皇帝時代は宗教改革後の帝国をうまく宥め50年の平和を作り出した (ja)
- 페르디난트 1세(독일어: Ferdinand I, 1503년 3월 10일 ~ 1564년 7월 25일)는 신성 로마 제국의 황제(재위: 1556년 ~ 1564년)이다. 보헤미아의 국왕 페르디난트 1세(체코어: Ferdinand I.), 헝가리와 크로아티아의 국왕 페르디난드 1세(헝가리어: I. Ferdinánd, 슬로바키아어: Ferdinand I. 페르디난트 1세, 크로아티아어: Ferdinand I. 페르디난드 1세)에 해당한다. 카를 5세의 동생으로, 신성 로마 제국의 황제인 막시밀리안 1세의 손자다. 1526년 보헤미아·헝가리의 왕으로 뽑혔고, 오스만 트루크와 여러 번 싸웠으며, 제국을 통일하기 위해서 프로테스탄트들 타협하는 정책을 펼쳤다. 그는 독일 합스부르크 왕가의 시조이며, 1555년 아우크스부르크 종교 회의 성립에도 노력하였다. (ko)
- Ferdinand I (Alcalá de Henares, 10 maart 1503 — Wenen, 25 juli 1564) was keizer van het Heilige Roomse Rijk, koning van Bohemen en Hongarije. Hij was de jongere broer van keizer Karel V. (nl)
- Ferdinand I, född 10 mars 1503 i Alcalá de Henares i Spanien, död 25 juli 1564 i Wien, var tysk-romersk kejsare från 1558, kung av Böhmen och Ungern från 1526 och kung av Kroatien från 1527 fram tills sin död. Ferdinand I var son till Filip I av Kastilien och Johanna den vansinniga. Han var kejsar Karl V:s yngre bror och efterträdare (som kejsare). (sv)
- Фердинанд I Габсбург (10 березня 1503 — 25 липня 1564) — ерцгерцог Австрії з 1521 р, король Богемії, Угорщини і Хорватії з 1526 р, король Німеччини з 1531 р., імператор Священної Римської імперії в 1556-1564 роках. Засновник молодшої (Австрійської) гілки династії Габсбургів. До свого вступу на трон він правив австрійськими спадковими землями Габсбургів від імені свого старшого брата Карла V, імператора Священної Римської імперії. Фердинанда обрано імператором після зречення Карла V від цього тутулу. (uk)
- 斐迪南一世（德语：Ferdinand I，1503年3月10日－1564年7月25日）哈布斯堡王朝的奥地利大公和神圣罗马帝国皇帝（1556年起；1558年加冕）。他也是匈牙利和波希米亚的国王（1526年-1564年）。 (zh)
- Imperiestro Ferdinando la 1-a de la Sankta Romia Imperio (1526 – 1564)
* li naskiĝis la 10-an de marto de 1503.
* gepatroj: reĝo Filipo la 1-a de Kastilio kaj Johana de Kastilio, "Johana la Freneza", filino de la Katolikaj Gereĝoj de Hispanio.
* imperiestro romia, ĉiam pligrandiganto de la imperio, reĝo kaj princo-elektisto ĉeĥa, apostola reĝo hungara kaj reĝo germana, lombardia kaj kroatia, arkiduko aŭstria, stiria, karintia, krajna kaj silezia, margrafo moravia kaj luzacia kaj margrafo en Burgau, kaj , sinjoro de regiono de kaj Tridento kaj grafo tirola, kaj istria.
* li parolis france, hispane, latine, germane, itale, ĉeĥe kaj hungare.
* 1503 – 1520 li estis edukata en Hispanio, kie li ankaŭ regis certan tempon kiel regento anstataŭ sia frato Karolo en la tempo de lia elekto kie (eo)
- Ferdinand I. (* 10. März 1503 in Alcalá de Henares bei Madrid; † 25. Juli 1564 in Wien) aus dem Geschlecht der Habsburger war von 1558 bis 1564 Kaiser des Heiligen Römischen Reiches. Ab 1521 war er als Erzherzog von Österreich Herrscher in den habsburgischen Erblanden und ab 1526/1527 König von Böhmen, Kroatien und Ungarn. Bereits zu Lebzeiten seines Bruders, des Kaisers Karl V., wurde er 1531 zum römisch-deutschen König gewählt und als letzter deutscher König in Aachen gekrönt. (de)
- Fernando I de Habsburgo (Alcalá de Henares, 10 de marzo de 1503-Viena, 25 de julio de 1564) fue infante de España, archiduque de Austria, rey de Hungría y Bohemia y, a partir de 1558, emperador del Sacro Imperio Romano Germánico. A su muerte en 1564 sus territorios fueron repartidos entre sus hijos Maximiliano II, Fernando II y Carlos II, lo que marcaría la dinámica imperial en las siguientes generaciones hasta que su nieto Fernando II de Habsburgo reunificó el imperio. (es)
- Ferdinand I (Spanish: Fernando I; 10 March 1503 – 25 July 1564) was Holy Roman Emperor from 1556, King of Bohemia, Hungary, and Croatia from 1526, and Archduke of Austria from 1521 until his death in 1564. Before his accession as Emperor, he ruled the Austrian hereditary lands of the Habsburgs in the name of his elder brother, Charles V, Holy Roman Emperor. Also, he often served as Charles' representative in the Holy Roman Empire and developed encouraging relationships with German princes. In addition, Ferdinand also developed valuable relationships with the German banking house of Jakob Fugger and the Catalan bank, Banca Palenzuela Levi Kahana. (en)
- Ferdinand I (10 Maret 1503, Alcalá de Henares, Spanyol – 25 Juli 1564, Wina, Austria) adalah Kaisar Romawi Suci yang berkuasa dari tahun 1558, raja Bohemia dan Hongaria dari tahun 1526, dan raja Kroasia dari tahun 1527 hingga kematiannya. Sebelum naik takhta, ia menguasai wilayah Austria milik Habsburg atas nama kakak laki-lakinya, Karl V. Setelah kakaknya mengundurkan diri dari jabatan kaisar, ia menggantikannya. Peristiwa penting pada masa kekuasaannya adalah peperangan dengan Kekaisaran Utsmaniyah di wilayah Balkan dan Reformasi Protestan yang memicu perang agama di Eropa. (in)
- Ferdinand Ier, né le 10 mars 1503 à Alcalá de Henares près de Madrid et décédé le 25 juillet 1564 à Vienne en Autriche, issu de la maison de Habsbourg, est empereur romain germanique de 1556 à 1564. En 1521, il devient souverain des territoires héréditaires des Habsbourg en tant qu'archiduc d'Autriche ; en 1526, il devient roi de Bohême, de Hongrie et de Croatie. Élu roi des Romains en 1531, du vivant de son frère aîné Charles Quint, il est le dernier roi germanique à avoir été couronné à Aix-la-Chapelle. (fr)
- Ferdinando I d'Asburgo (Alcalá de Henares, 10 marzo 1503 – Vienna, 25 luglio 1564) è stato imperatore del Sacro Romano Impero dal 1556 al 1564, e sovrano di Boemia e Ungheria dal 1526. Figlio di Filippo d'Asburgo (1478–1506) e di Giovanna di Castiglia (1479–1555), Ferdinando era fratello del suo predecessore sul trono imperiale, Carlo V, il quale gli conferì importanti incarichi di gestione sul fronte orientale dell'immensa compagine sottoposta alla propria autorità, con particolare riguardo ai territori tedeschi (entrò in possesso di Alta e di Bassa Austria, di Stiria, Carinzia, Carniola, Tirolo e Württemberg) e alla risoluzione del pericolo turco. (it)
- Ferdynand I (ur. 10 marca 1503 w Alcalá de Henares, zm. 25 lipca 1564 w Wiedniu) – arcyksiążę Austrii oraz książę Styrii, Krainy i Karyntii od 1521, hrabia Tyrolu w latach od 1522, król Czech, Węgier i Chorwacji od 1526, król niemiecki od 1531, cesarz rzymski od 1558. Przedstawiciel dynastii Habsburgów. (pl)
- Fernando I (10 de março de 1503 – 25 de julho de 1564) foi Sacro Imperador Romano de 1556, rei da Boêmia e Hungria a partir de 1526 e rei da Croácia de 1527 até sua morte em 1564. Antes de sua adesão, ele governou as terras hereditárias austríacas dos Habsburgos em nome de seu irmão mais velho, Carlos V. Além disso, ele muitas vezes atuou como o representante de Carlos na Alemanha e desenvolveu relacionamentos encorajadores com os príncipes alemães. O lema de Fernando era Fiat iustitia, et pereat mundus: "Que a justiça seja feita, embora o mundo pereça". (pt)
- Фердина́нд I (10 марта 1503[…], Алькала-де-Энарес — 25 июля 1564[…], Вена) — король Венгрии и Богемии с 1526 года, король Германии (римский король) с 5 января 1531 года, император Священной Римской империи с 1556 (формально с 1558) года, родоначальник младшей (австрийской) ветви дома Габсбургов. Также был эрцгерцогом Австрии, и именно в его правление Австрией турки потерпели поражение под Веной (1529) (ru)
|
_as_King_of_Hungary_and_Bohemia.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_MET_DT773.jpg){kind=link}
_MET_DT773.jpg){kind=link}
_as_King_of_Hungary_and_Bohemia.svg){kind=link}
.jpg){kind=link}
