| dbo:abstract
|
- جون راي (بالإنجليزية: John Ray) زميل في الجمعية الملكية، هو عالم طبيعة إنجليزي (29 نوفمبر 1627 - 17 فبراير 1705)، يشار إليه على نطاق واسع من الآباء الأوائل لعلماء الطبيعة الإنجليز. كتب اسمه جون وري حتى عام 1670. ومنذ ذلك الحين استخدم «ري» بعد تأكده أن عائلته استخدمته من قبل. نشر أعمالًا مهمةً في علم النبات وعلم الحيوان واللاهوت الطبيعي. كان تصنيفه للنباتات في كتابه تاريخ النباتات «هيستوريا بلانتاروم» خطوة مهمة نحو علم التصنيف الحديث. رفض ري نظام التقسيم الديكوتومي الذي يصنف الأنواع وفقًا لنظام مسبق قائم على إما/أو النوع، وبدلًا من ذلك صنف النباتات وفقَا لأوجه التشابه والاختلاف التي نشأت عن المراقبة. ري من بين الأوائل الذين حاولوا تعريف مفهوم الأنواع بيولوجيًا. (ar)
- John Ray va ser un eminent botànic anglès. Va estudiar a Cambridge el 1644 com a becari pobre (sub-becari). Era d'orientació religiosa més aviat orientada al puritanisme, però no estricte. Això li ocasionà problemes. Atret per la botànica va fer el seu propi esquema de classificació taxonòmica i va tenir Francis Willughby per ajudant. El 1660 va publicar el Cambridge catalogue en el que descriu la vida de les plantes a la regió de la Universitat. Per raons polítiques va dimitir de tots els seus càrrecs universitaris el 1662. El 1663 va partir a fer un viatge botànic i biològic per l'Europa continental. El 1686 publicà la Historia generalis plantarum amb més de 18.000 plantes classificades per famílies o segons la seva morfologia, distribució i hàbitat i hi definí el concepte d'espècie. (ca)
- John Ray, až do roku 1670 uváděný pod jménem John Wray (29. listopadu 1627, , Essex – 17. ledna 1705, tamtéž), byl anglický přírodovědec. Napsal několik významných prací o rostlinách, živočiších a o přirozené theologii. Jeho klasifikace rostlin v díle Historia Plantarum značně přispěla k moderní taxonomii. Od začátku odmítal systém dichotomického vztahu a rostliny na místo toho klasifikoval podle vzhledu a vzájemných rozdílů, které zaznamenal při pozorování. Tím značně urychlil vědecký empirismus. Vytvořil také pojem druh. John Ray má v Mezinárodním rejstříku jmen rostlin zkratku Ray. (cs)
- John Ray (* 29. November 1627 in , Braintree, Essex; † 17. Januar 1705 ebenda) war ein britischer Theologe, Altphilologe und Naturforscher und wird als „Vater der englischen Botanik“ bezeichnet. Vor 1670 schrieb er sich „John Wray“. Sein offizielles botanisches Autorenkürzel lautet „Ray“. (de)
- John Ray estis angla naturalisto, foje referita kiel la patro de angla naturhistorio. Ĝis 1670, li skribis sian nomon kiel John Wray. De tiam li uzis "Ray", post "konstatis ke tia estis la praktiko de lia familio antaŭ li". Li publikigis gravajn verkojn pri botaniko, zoologio, kaj natura teologio. Lia klasifiko de plantoj en lia Historia Plantarum, estis grava paŝo direkte al moderna taksonomio. Ray malaprobis la sistemon de dikotoma dividado laŭ kiu specio estis klasifikita laŭ antaŭimagita, ĉu/aŭ tiposistemo, kaj anstataŭe klasigi plantojn laŭ similecoj kaj diferencoj kiuj elvenas el observado. Tiel li avancis sciencon empirian kontraŭ la dedukta raciismo de la skolastikismo. Li estis la unua se temas pri doni biologian difinon de la esprimo specio. (eo)
- John Ray, , naturista britainiarra izan zen. Bere lanik nagusia Historia generalis plantarum liburua da. 1664an Francis Willughbyrekin batera 391 sarrera dituen latina-okzitaniera-gaztelania-arabiera-mendebaleko euskara ("Latine", "Provencel", "Hispanice", "African" eta "Biscay") hiztegia idazti zuen, Europan barna bidaian ibili ondoren. Biologia modernoaren aitzindaria izan zen. Biologia sistematikoaren oinarriak jarri zituen; animalien eta landareen sailkapen zehatza egin zuen. Landare kotiledoi-bakarrak eta kotiledoi-bikoak desberdindu zituen lehena izan zen, baita mota kontzeptua ere, gaur egun erabiltzen den zentzuan, definitu eta azaldu zuena ere. Obra nagusiak: Ornithologia (1676), Methodus plantarum nova (1682), Historia generalis plantarum (1686-1704), The Wisdom of God Manifested in the Works of the Creation (1691) eta Historia insectorum (1710. urtean argitaratua). (eu)
- John Ray FRS (29 November 1627 – 17 January 1705) was a Christian English naturalist widely regarded as one of the earliest of the English parson-naturalists. Until 1670, he wrote his name as John Wray. From then on, he used 'Ray', after "having ascertained that such had been the practice of his family before him". He published important works on botany, zoology, and natural theology. His classification of plants in his Historia Plantarum, was an important step towards modern taxonomy. Ray rejected the system of dichotomous division by which species were classified according to a pre-conceived, either/or type system, and instead classified plants according to similarities and differences that emerged from observation. He was among the first to attempt a biological definition for the concept of species, as "a group of morphologically similar organisms arising from a common ancestor". Another significant contribution to taxonomy was his division of plants into those with two seedling leaves (dicotyledons) or only one (monocotyledons), a division used in taxonomy today. (en)
- John Ray, né le 29 novembre 1627 dans le village de Black Notley, près de Braintree dans l'Essex, et mort le 17 janvier 1705, est un naturaliste anglais, parfois surnommé le « père de l'histoire naturelle britannique ». Jusqu'en 1670, il signe John Wray. Contrairement aux autres naturalistes de son époque, il n'est pas médecin. Il ne s'intéresse donc pas aux plantes pour la pharmacologie mais pour des raisons plus scientifiques. Il est également l’auteur de très importants travaux en zoologie. Ray est considéré comme l’un des fondateurs de l’histoire naturelle moderne. (fr)
- John Ray o Wray (29 de noviembre de 1627 en la villa de Black Notley, cerca de Braintree (Essex) - 17 de enero de 1705 en Black Notley) fue un naturalista inglés, a veces llamado el padre de la historia natural británica. Hasta 1670, firmó como John Wray y a partir de entonces usó "Ray" tras verificar que era esa la forma que su familia había utilizado antes que él. Contrariamente a otros naturalistas de su época, no era médico. Por tanto no se interesaba por las plantas por razones farmacológicas sino por motivos más científicos. Ray es considerado como el fundador de la botánica moderna. Hijo de un pobre herrero, tuvo la oportunidad de estudiar en Cambridge. Como allí no se realizaban cursos sobre botánica, estudió por su cuenta esta disciplina. (es)
- Nádúraí a rugadh i mBlack Notley Shasana ab ea John Ray (29 Samhain 1627 – 17 Eanáir 1705). Rinne sé rangú ar phlandaí agus chuir béim ar an speiceas mar bhunaonad. Ba é bunsraith na tacsanomaíochta nua-aoisí a shaothar. (ga)
- John Ray (29 November 1627 - 17 Januari 1705) adalah seorang naturalis asal Inggris, secara luas dianggap sebagai salah satu pendeta-naturalis Inggris, dan dialah salah satu bapak perintis ilmu pengetahuan modern. Sampai tahun 1670, ia menulis namanya sebagai "John Wray". Sejak saat itu, ia menggunakan 'Ray'. Ia menerbitkan karya-karya penting di bidang botani, zoologi, dan teologi alam. Dia menerbitkan karya tulis berisi klasifikasi tanaman dalam bukunya Historia Plantarum, salah satu buku yang merupakan langkah penting menuju ilmu taksonomi modern. Ray menolak sistem pembagian dikotomis di mana spesies diklasifikasikan menurut tipe-tipenya, tetapi Ia mengklasifikasikan tanaman sesuai dengan persamaan dan perbedaan yang muncul dari pengamatan. Dengan demikian ia mengedepankan gerakan empirisme ilmiah melawan gerakan pola ilmu rasionalisme dalam pemecahan masalah keilmuan. Dia adalah orang pertama yang memberikan definisi biologis untuk istilah spesies. (in)
- John Ray (Black Notley, 29 novembre 1627 – Black Notley, 17 gennaio 1705) è stato un naturalista britannico. (it)
- ジョン・レイ（John Ray、1627年11月29日 - 1705年1月17日）は、イングランドの博物学者で「イングランド博物学の父」とも呼ばれる。植物学、動物学、などの重要な著作を出版した。『植物誌』(Historia Plantarum)での植物の分類は近代分類学への重要な一歩となった。予め考案された二分論的な体系に植物を当てはめていくのではなく、観察に基づいた類似点と相違点に応じて植物を分類した。すなわち、スコラ学の合理主義的推論を排して科学的経験論を促進させた。また「種 (species)」という言葉に初めて生物学的定義を与えた。 1670年までは姓を "Wray" と綴っていた。その後、自身の家系を調べてかつての本当の綴り方が "Ray" だったことを確かめた上で綴りを替えた。 (ja)
- John Ray (właśc. Wray) (ur. 29 listopada 1627, zm. 17 stycznia 1705) – przyrodnik i przez jakiś czas duchowny anglikański. Urodzony w rodzinie kowala, ukończył Trinity College na Uniwersytecie Cambridge (przez pewien czas studiował też w St Catharine’s College tegoż uniwersytetu), następnie został wykładowcą Trinity i przyjął święcenia. Stał się tam jednym z twórców intelektualnego ruchu „filozofów naturalnych”. W 1662 roku, nie zgadzając się z treścią nowej anglikańskiej przysięgi lojalności (ang. Oath of Supremacy) zrezygnował ze stanu duchownego oraz z wykładania na Trinity i bez reszty poświęcił się swej pasji – przyrodoznawstwu. W 1670 opisał florę Wysp Brytyjskich. Jego zasługą jest podjęcie próby naukowego uporządkowania systematyki roślin. Zawdzięczamy mu m.in. podział na rośliny jednoliścienne i dwuliścienne oraz pierwszą definicję gatunku. Według niego, gatunkiem jest grupa osobników pochodzących od podobnych do siebie rodziców. Opisał około 17 tysięcy gatunków roślin. Zajmował się też systematyką zwierząt, przyjmując za podstawę system klasyfikacji stosowany przez Arystotelesa, ale unowocześniony i poprawiony. Jest autorem licznych publikacji m.in. trzytomowego dzieła z zakresu botaniki „Historia Plantarum”. (pl)
- John Ray (Black Notley (Braintree, Essex), 29 november 1627 – aldaar, 17 januari 1705) was een Brits botanicus. Ray was de zoon van de dorpssmid. Hij ging studeren in Cambridge aan het St Catharine' s College en doceerde Grieks en wiskunde. Hij publiceerde belangrijke werken over planten, dieren en natuurlijke theologie. Zijn classificatie van planten in zijn boek Historia Plantarum (1686) was een belangrijke stap in de richting van moderne taxonomie en geïnspireerd op de boom van Porphyrius. Ray verwierp het dichotome classificatiesysteem en baseerde zijn classificatie op gelijkenissen en verschillen die hij empirisch waarnam. Op die manier was hij een voorvechter van wetenschappelijk empirisme tegen het deductieve rationalisme van de scholastici. Hij wordt wel de vader der Engelse natuurlijke historie genoemd. In Historia Plantarum definieerde Ray ook als eerste het biologische soortconcept: ... no surer criterion for determining species has occurred to me than the distinguishing features that perpetuate themselves in propagation from seed. Thus, no matter what variations occur in the individuals or the species, if they spring from the seed of one and the same plant, they are accidental variations and not such as to distinguish a species... Animals likewise that differ specifically preserve their distinct species permanently; one species never springs from the seed of another nor vice versa. (nl)
- Джон Рей (англ. John Ray, до 1670 писал своё имя как англ. John Wray; 29 ноября 1627, Эссекс — 17 января 1705, там же) — английский натуралист. Член Лондонского королевского общества. (ru)
- John Ray foi um naturalista inglês. É às vezes referido como o pai da história natural inglesa. Em 1670 mudou seu nome para John Wray . Contrariamente a outros naturalistas da sua época, não era médico. Não se interessava pelas plantas por razões farmacológicas e sim por motivos mais científicos. Ray é considerado como o fundador da botânica moderna. Filho de um ferreiro, teve a oportunidade de estudar em Cambridge. Como não se realizavam cursos sobre botânica no lugar, estudou por conta própria esta disciplina. (pt)
- John Ray (till 1670 John Wray, latin Rajus), född 29 november 1627 i Black Notley, Essex, England, död 17 januari 1705 i Black Notley, var en engelsk präst och naturvetare, som är känd som den engelska naturhistoriens fader. John Ray skrev viktiga arbeten om botanik, zoologi och . I Historia Plantarum klassificerade han växter i ett viktigt steg mot en modern taxonomi. Ray avvisade den diktoma taxonomin som inordnade efter egenskaper eller typsystem, och använde i stället yttre likheter och skillnader som grund. Han var därmed en förespråkare för empiri, och stred mot skolastikernas rationalism. 1676 publicerade John Ray sin och Francis Willughbys Ornithologia som många idag anser vara startskottet för ornitologin i Europa. (sv)
- 约翰·雷（John Ray，1627年11月29日－1705年1月17日）为英国博物学家，其有时被誉为英国博物学之父。 (zh)
- Джон Рей (англ. John Ray, до 1670 писав своє ім'я як англ. John Wray; * 29 листопада 1627, Брейнтрі, Ессекс, Англія — † 17 січня 1705, Брейнтрі) — англійський натураліст. Член Лондонського королівського товариства (з 1667). Уперше запровадив групування рослин на дводольні та однодольні. Використовував поняття «рід» і «вид», дав перше наукове біологічне визначення поняття виду, що в основному збігається зі сучасним. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- جون راي (بالإنجليزية: John Ray) زميل في الجمعية الملكية، هو عالم طبيعة إنجليزي (29 نوفمبر 1627 - 17 فبراير 1705)، يشار إليه على نطاق واسع من الآباء الأوائل لعلماء الطبيعة الإنجليز. كتب اسمه جون وري حتى عام 1670. ومنذ ذلك الحين استخدم «ري» بعد تأكده أن عائلته استخدمته من قبل. نشر أعمالًا مهمةً في علم النبات وعلم الحيوان واللاهوت الطبيعي. كان تصنيفه للنباتات في كتابه تاريخ النباتات «هيستوريا بلانتاروم» خطوة مهمة نحو علم التصنيف الحديث. رفض ري نظام التقسيم الديكوتومي الذي يصنف الأنواع وفقًا لنظام مسبق قائم على إما/أو النوع، وبدلًا من ذلك صنف النباتات وفقَا لأوجه التشابه والاختلاف التي نشأت عن المراقبة. ري من بين الأوائل الذين حاولوا تعريف مفهوم الأنواع بيولوجيًا. (ar)
- John Ray, až do roku 1670 uváděný pod jménem John Wray (29. listopadu 1627, , Essex – 17. ledna 1705, tamtéž), byl anglický přírodovědec. Napsal několik významných prací o rostlinách, živočiších a o přirozené theologii. Jeho klasifikace rostlin v díle Historia Plantarum značně přispěla k moderní taxonomii. Od začátku odmítal systém dichotomického vztahu a rostliny na místo toho klasifikoval podle vzhledu a vzájemných rozdílů, které zaznamenal při pozorování. Tím značně urychlil vědecký empirismus. Vytvořil také pojem druh. John Ray má v Mezinárodním rejstříku jmen rostlin zkratku Ray. (cs)
- John Ray (* 29. November 1627 in , Braintree, Essex; † 17. Januar 1705 ebenda) war ein britischer Theologe, Altphilologe und Naturforscher und wird als „Vater der englischen Botanik“ bezeichnet. Vor 1670 schrieb er sich „John Wray“. Sein offizielles botanisches Autorenkürzel lautet „Ray“. (de)
- John Ray, né le 29 novembre 1627 dans le village de Black Notley, près de Braintree dans l'Essex, et mort le 17 janvier 1705, est un naturaliste anglais, parfois surnommé le « père de l'histoire naturelle britannique ». Jusqu'en 1670, il signe John Wray. Contrairement aux autres naturalistes de son époque, il n'est pas médecin. Il ne s'intéresse donc pas aux plantes pour la pharmacologie mais pour des raisons plus scientifiques. Il est également l’auteur de très importants travaux en zoologie. Ray est considéré comme l’un des fondateurs de l’histoire naturelle moderne. (fr)
- Nádúraí a rugadh i mBlack Notley Shasana ab ea John Ray (29 Samhain 1627 – 17 Eanáir 1705). Rinne sé rangú ar phlandaí agus chuir béim ar an speiceas mar bhunaonad. Ba é bunsraith na tacsanomaíochta nua-aoisí a shaothar. (ga)
- John Ray (Black Notley, 29 novembre 1627 – Black Notley, 17 gennaio 1705) è stato un naturalista britannico. (it)
- ジョン・レイ（John Ray、1627年11月29日 - 1705年1月17日）は、イングランドの博物学者で「イングランド博物学の父」とも呼ばれる。植物学、動物学、などの重要な著作を出版した。『植物誌』(Historia Plantarum)での植物の分類は近代分類学への重要な一歩となった。予め考案された二分論的な体系に植物を当てはめていくのではなく、観察に基づいた類似点と相違点に応じて植物を分類した。すなわち、スコラ学の合理主義的推論を排して科学的経験論を促進させた。また「種 (species)」という言葉に初めて生物学的定義を与えた。 1670年までは姓を "Wray" と綴っていた。その後、自身の家系を調べてかつての本当の綴り方が "Ray" だったことを確かめた上で綴りを替えた。 (ja)
- Джон Рей (англ. John Ray, до 1670 писал своё имя как англ. John Wray; 29 ноября 1627, Эссекс — 17 января 1705, там же) — английский натуралист. Член Лондонского королевского общества. (ru)
- John Ray foi um naturalista inglês. É às vezes referido como o pai da história natural inglesa. Em 1670 mudou seu nome para John Wray . Contrariamente a outros naturalistas da sua época, não era médico. Não se interessava pelas plantas por razões farmacológicas e sim por motivos mais científicos. Ray é considerado como o fundador da botânica moderna. Filho de um ferreiro, teve a oportunidade de estudar em Cambridge. Como não se realizavam cursos sobre botânica no lugar, estudou por conta própria esta disciplina. (pt)
- 约翰·雷（John Ray，1627年11月29日－1705年1月17日）为英国博物学家，其有时被誉为英国博物学之父。 (zh)
- Джон Рей (англ. John Ray, до 1670 писав своє ім'я як англ. John Wray; * 29 листопада 1627, Брейнтрі, Ессекс, Англія — † 17 січня 1705, Брейнтрі) — англійський натураліст. Член Лондонського королівського товариства (з 1667). Уперше запровадив групування рослин на дводольні та однодольні. Використовував поняття «рід» і «вид», дав перше наукове біологічне визначення поняття виду, що в основному збігається зі сучасним. (uk)
- John Ray va ser un eminent botànic anglès. Va estudiar a Cambridge el 1644 com a becari pobre (sub-becari). Era d'orientació religiosa més aviat orientada al puritanisme, però no estricte. Això li ocasionà problemes. Atret per la botànica va fer el seu propi esquema de classificació taxonòmica i va tenir Francis Willughby per ajudant. El 1660 va publicar el Cambridge catalogue en el que descriu la vida de les plantes a la regió de la Universitat. (ca)
- John Ray estis angla naturalisto, foje referita kiel la patro de angla naturhistorio. Ĝis 1670, li skribis sian nomon kiel John Wray. De tiam li uzis "Ray", post "konstatis ke tia estis la praktiko de lia familio antaŭ li". (eo)
- John Ray o Wray (29 de noviembre de 1627 en la villa de Black Notley, cerca de Braintree (Essex) - 17 de enero de 1705 en Black Notley) fue un naturalista inglés, a veces llamado el padre de la historia natural británica. Hasta 1670, firmó como John Wray y a partir de entonces usó "Ray" tras verificar que era esa la forma que su familia había utilizado antes que él. Contrariamente a otros naturalistas de su época, no era médico. Por tanto no se interesaba por las plantas por razones farmacológicas sino por motivos más científicos. Ray es considerado como el fundador de la botánica moderna. (es)
- John Ray FRS (29 November 1627 – 17 January 1705) was a Christian English naturalist widely regarded as one of the earliest of the English parson-naturalists. Until 1670, he wrote his name as John Wray. From then on, he used 'Ray', after "having ascertained that such had been the practice of his family before him". He published important works on botany, zoology, and natural theology. His classification of plants in his Historia Plantarum, was an important step towards modern taxonomy. Ray rejected the system of dichotomous division by which species were classified according to a pre-conceived, either/or type system, and instead classified plants according to similarities and differences that emerged from observation. He was among the first to attempt a biological definition for the concep (en)
- John Ray, , naturista britainiarra izan zen. Bere lanik nagusia Historia generalis plantarum liburua da. 1664an Francis Willughbyrekin batera 391 sarrera dituen latina-okzitaniera-gaztelania-arabiera-mendebaleko euskara ("Latine", "Provencel", "Hispanice", "African" eta "Biscay") hiztegia idazti zuen, Europan barna bidaian ibili ondoren. (eu)
- John Ray (29 November 1627 - 17 Januari 1705) adalah seorang naturalis asal Inggris, secara luas dianggap sebagai salah satu pendeta-naturalis Inggris, dan dialah salah satu bapak perintis ilmu pengetahuan modern. Sampai tahun 1670, ia menulis namanya sebagai "John Wray". Sejak saat itu, ia menggunakan 'Ray'. (in)
- John Ray (Black Notley (Braintree, Essex), 29 november 1627 – aldaar, 17 januari 1705) was een Brits botanicus. Ray was de zoon van de dorpssmid. Hij ging studeren in Cambridge aan het St Catharine' s College en doceerde Grieks en wiskunde. Hij publiceerde belangrijke werken over planten, dieren en natuurlijke theologie. Zijn classificatie van planten in zijn boek Historia Plantarum (1686) was een belangrijke stap in de richting van moderne taxonomie en geïnspireerd op de boom van Porphyrius. In Historia Plantarum definieerde Ray ook als eerste het biologische soortconcept: (nl)
- John Ray (właśc. Wray) (ur. 29 listopada 1627, zm. 17 stycznia 1705) – przyrodnik i przez jakiś czas duchowny anglikański. Urodzony w rodzinie kowala, ukończył Trinity College na Uniwersytecie Cambridge (przez pewien czas studiował też w St Catharine’s College tegoż uniwersytetu), następnie został wykładowcą Trinity i przyjął święcenia. Stał się tam jednym z twórców intelektualnego ruchu „filozofów naturalnych”. W 1662 roku, nie zgadzając się z treścią nowej anglikańskiej przysięgi lojalności (ang. Oath of Supremacy) zrezygnował ze stanu duchownego oraz z wykładania na Trinity i bez reszty poświęcił się swej pasji – przyrodoznawstwu. (pl)
- John Ray (till 1670 John Wray, latin Rajus), född 29 november 1627 i Black Notley, Essex, England, död 17 januari 1705 i Black Notley, var en engelsk präst och naturvetare, som är känd som den engelska naturhistoriens fader. 1676 publicerade John Ray sin och Francis Willughbys Ornithologia som många idag anser vara startskottet för ornitologin i Europa. (sv)
|
