| dbo:abstract
|
- John Arbuthnot, conegut normalment com a Dr. Arbuthnot, va ser un escriptor, metge i matemàtic britànic conegut per ser el creador del personatge de ficció . (ca)
- John Arbuthnot (16. dubna 1667 Inverbervie - 27. únor 1735 Londýn) byl skotský polyhistor, lékař, matematik a spisovatel. Vystudoval medicínu a matematiku, pak učil matematiku v Londýně a v roce 1704 se stal členem Královské společnosti. V matematice se zabýval hlavně teorií pravděpodobnosti. V letech 1705 až 1714 byl osobním lékařem britské královny Anny. Vytvořil postavu Johna Bulla, ztělesnění Brita či Angličana. V roce 1710 Arbuthnot vydal článek An argument for Divine Providence, taken from the constant regularity observed in the births of both sexes (Argument pro božskou prozřetelnost založený na neustálé pravidelnosti pozorované při narození obou pohlaví). Šlo mu v něm o důkaz, toho, že boží prozřetelnost řídí svět. Všiml se, že ve všech 82 ročních statistikách narození, které vyhodnotil, se narodilo více chlapců než dívek. Doložil pak, že něco takového se nejspíš nemůže stát jen náhodou. Z dnešního pohledu by se to jeví jako test statistické hypotézy, který potvrzuje, že pravděpodobnost narození chlapce je významně vyšší než u dívky. Proto je Arbuthnot považován za průkopníka statistických testů. Arbuthnot byl roku 1713 jedním ze zakladatelů klubu Scriblerus sdružujícího spisovatele a básníky jako byli Jonathan Swift, Alexander Pope a John Gay. Proslavil se svými politickými satirami namířeným proti whigům a účasti ve válce o španělské dědictví. (cs)
- جون أربوثنوت John Arbuthnot (ولد عام 1667 في سكوتلندا – ومات عام 1735 في لندن) طبيب وعالم رياضيات وأديب سكوتلندي. درس الطب والرياضيات في كلية ماريشال في أبيردين، ثم بدأ في تدريس الرياضيات في جامعة سانت أندرو. واهتم بصفة خاصة بحساب الاحتمالية، وكان صديقا لديفيد غريغوري. وبين عام 1705 و1714 كان طبيبا خاصا للملكة آنا البريطانية. وكان أبوثنوت واحدا من مؤسسي نادي سكريبليروس عام 1713، والذي كان من أعضاءه كتاب وشعراء من أمثال جوناثان سويفت وألكسندر بوب وجون غراي. وكان يكتب القصائد الساخرة السياسية. (ar)
- John Arbuthnot (* April 1667 in Inverbervie, Schottland; † 27. Februar 1735 in London) war ein schottischer Arzt, Mathematiker und Schriftsteller. (de)
- John Arbuthnot (29 de abril de 1667, Inverbervie - 27 de febrero de 1735, Londres) fue un médico, escritor satírico y polímata, escocés. Sus mordaces escritos contienen cierta alegoría política, como The History of John Bull de 1712, que instauró al personaje John Bull como una personificación nacional de Inglaterra. Junto a Alexander Pope y Jonathan Swift, Arbuthnot fue miembro fundador del célebre Club Scriblerus, que "congregaba hombres de letras del partido Tory y habitualmente enfrascados en violentas polémicas contras los Whigs." Entre otras actividades, este club tenía el propósito de ridiculizar la mala literatura y el aparente aprendizaje. Fue también el principal colaborador y guía espiritual de la obra , escrita entre 1713 y 1714, descripción burlesca de la pedantería de los socios del club. Se le atribuye el texto satírico El arte de la mentira política (1712) que originalmente fue publicado bajo el nombre de "Swift". Sin embargo, era común que los miembros del Club Scriblerus se prestaran los nombres entre sí para sacar a la luz sus publicaciones. (es)
- John Arbuthnot (1667ko apirilaren 29a - 1735eko otsailaren 27a) Londresko eskoziar mediku, idazle satiriko eta zientzia-gizon bat izan zen, batez ere estatistika eta probabilitate arloan egin zuen lanagatik. Christian Huygensen itzuli zuen ingelesera izenburupean eta ikerketa estatistikoa plazaratu zuen 1712 urtean, John Grauntek Londresko biztanleriari buruz jaso zituen datuak osatuz. (eu)
- John Arbuthnot FRS (baptised 29 April 1667 – 27 February 1735), often known simply as Dr Arbuthnot, was a Scottish physician, satirist and polymath in London. He is best remembered for his contributions to mathematics, his membership in the Scriblerus Club (where he inspired both Jonathan Swift's Gulliver's Travels book III and Alexander Pope's Peri Bathous, Or the Art of Sinking in Poetry, Memoirs of Martin Scriblerus, and possibly The Dunciad), and for inventing the figure of John Bull. (en)
- John Arbuthnot (baptisé le 29 avril 1667, mort le 27 février 1735) est un médecin, mathématicien et écrivain écossais. Il est surtout connu pour ses apports en mathématiques, son appartenance au Scriblerus Club (il y inspira sans doute le livre III des Voyages de Gulliver de Jonathan Swift, et de nombreux ouvrages d'Alexander Pope), et pour avoir inventé le personnage de John Bull. (fr)
- John Arbuthnot (Kincardineshire, Schotland, gedoopt 29 april 1667 - Londen, 27 februari 1735) was een Schots arts, wiskundige en schrijver. Arbuthnot bezocht het Marischal College in Aberdeen en ging in 1692 naar Oxford om medicijnen te studeren. Hij behaalde zijn MD aan de Universiteit van St Andrews in 1696. In 1704 werd hij lid van de Royal Society en in 1705 werd hij de lijfarts van Queen Anne. In 1710 werd hij tevens lid van de Royal College of Physicians in Edinburgh. In 1692 publiceerde hij Of the Laws of Chance, een vertaling van De ratiociniis in ludo aleae van Christiaan Huygens. Dit werd het eerste werk over de waarschijnlijkheidstheorie dat in het Engels verscheen. John Arbuthnot was een overtuigd voorstander van de staatkundige eenwording van Engeland en Schotland, waarvoor hij zijn beweegredenen uiteenzette in A Sermon Preached to the People at Mercat Cross, Edinburgh (1706). De talentvolle en veelzijdige geleerde raakte in Londen bevriend met de schrijvers Alexander Pope en Jonathan Swift en werd met hen een van de oprichters van de Scriblerus Club, een groep bevriende Engelse schrijvers die zich ten doel stelden zaken als kwakzalverij en absurde wetenschappelijke theorieën door middel van satire aan de kaak te stellen. Hij werd een gewaardeerde vriend en medewerker, met een scherpe geest en een groot gevoel voor humor. In dit gezelschap ontwikkelde hij zichzelf tot schrijver. In 1712 verscheen een serie van vijf pamfletten, getiteld The History of John Bull, waarmee hij de figuur John Bull als bekend zinnebeeld van Engeland introduceerde. Hij werd een van de belangrijkste bijdragers aan het gezamenlijk door hem en John Gay, , Thomas Parnell, Alexander Pope en Jonathan Swift geschreven satirische werk Memoirs of Martinus Scriblerus. Hij was ook de inspirator voor het derde deel van Swifts werk Gullivers reizen. In 1701 publiceerde hij An Essay on the Usefulness of Mathematical Learning. Verder wetenschappelijk werk van Arbuthnot omvat het in 1731 verschenen An Essay concerning the Nature of Ailments, waarin het nut van de toepassing van een dieet bij ziekte aan de orde komt, en An Essay concerning the Effects of Air on Human Bodies (1733). Een gedicht onder de titel Know Thyself verscheen in 1734. (nl)
- John Arbuthnot (Inverbervie, 29 aprile 1667 – Londra, 27 febbraio 1735) è stato uno statistico, medico e scrittore scozzese.Egli è ricordato per i suoi contributi in matematica, la sua appartenenza allo Scriblerus Club (da questo circolo letterario nacquero scritti come la parte III di I viaggi di Gulliver di Jonathan Swift, il Peri Bathous, Or the Art of Sinking in Poetry, le Memorie di Martin Scriblerus e, forse,The Dunciad di Alexander Pope). Arbuthnot è ancor oggi noto anche per aver ideato la figura di John Bull quale tipico simbolo della Gran Bretagna nel mondo. (it)
- John Arbuthnot, por vezes chamado simplesmente de Dr. Arbuthnot (baptizado a 29 de abril de 1667 - 27 de fevereiro de 1735) foi um médico, satírico e sábio de Londres. É conhecido pelas suas contribuições na área da matemática, a sua participação do Scriblerus Club (onde inspirou tanto o terceiro livro de "As Viagens de Gulliver" de Jonathan Swift e vários trabalhos de Alexander Pope), e por ter inventado uma caricatura popular inglesa chamada John Bull. (pt)
- John Arbuthnot (ochrzczony 29 kwietnia 1667, zm. 27 lutego 1735) – szkocki lekarz, satyryk i pisarz. Należał do Scriblerus Club, do którego należeli także : Jonathan Swift (Podróże Guliwera) i Alexander Pope .Do napisania tych właśnie dzieł zainspirował Arbuthnot Pope’a i Swifta. Arbuthnot jest dziś również pamiętany jako twórca postaci stereotypowego Anglika (John Bull). (pl)
- John Arbuthnot, född 1667 i Kincardineshire, död 27 februari 1735, var en skotsk läkare, författare och tonsättare. (sv)
- Доктор Джон А́рбетнот (англ. John Arbuthnot; крещён 29 апреля 1667 — 27 февраля 1735) — шотландский врач, сатирик и эрудит эпохи Просвещения. Изучив медицину в Абердине, Арбетнот поселился в Лондоне, где обратил на себя внимание своими сочинениями по математике и остроумием. Проанализировав данные статистики, Арбетнот обратил внимание на то, что рождается больше мальчиков, чем девочек, и объяснил это несоответствие мудростью Провидения (ибо мужчины чаще гибнут молодыми). В 1704 году стал членом Королевского общества и в 1709 году — лейб-медиком королевы Анны. Будучи ревностным якобитом, он присоединился к Болингброку и Свифту в оппозиции либеральному правительству Георга Ганноверского. Местом встреч этих т. н. скриблерианцев была назначена комната Арбетнота в Сент-Джеймсском дворце. Поуп адресовал Арбетноту знаменитое послание в стихах, разошедшееся на цитаты (и известное русскому читателю по переложению И. И. Дмитриева). Изданные Поупом в 1741 году «Мемуары Мартина Писаки» принадлежат, главным образом, перу Арбетнота; эта резкая сатира вдохновляла Стерна при создании «Тристрама Шенди». Наиболее долговечным сочинением Арбетнота оказалась «История Джона Булля» (1712) — остроумная аллегория, имевшая целью осмеять герцога Мальборо и вигов и охладить стремление англичан к войне с Францией. Созданный им образ Джона Булля надолго стал иронической . После смерти королевы Анны лишился придворного звания, не переставая, впрочем, считаться одним из самых видных лондонских врачей. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- John Arbuthnot, conegut normalment com a Dr. Arbuthnot, va ser un escriptor, metge i matemàtic britànic conegut per ser el creador del personatge de ficció . (ca)
- جون أربوثنوت John Arbuthnot (ولد عام 1667 في سكوتلندا – ومات عام 1735 في لندن) طبيب وعالم رياضيات وأديب سكوتلندي. درس الطب والرياضيات في كلية ماريشال في أبيردين، ثم بدأ في تدريس الرياضيات في جامعة سانت أندرو. واهتم بصفة خاصة بحساب الاحتمالية، وكان صديقا لديفيد غريغوري. وبين عام 1705 و1714 كان طبيبا خاصا للملكة آنا البريطانية. وكان أبوثنوت واحدا من مؤسسي نادي سكريبليروس عام 1713، والذي كان من أعضاءه كتاب وشعراء من أمثال جوناثان سويفت وألكسندر بوب وجون غراي. وكان يكتب القصائد الساخرة السياسية. (ar)
- John Arbuthnot (* April 1667 in Inverbervie, Schottland; † 27. Februar 1735 in London) war ein schottischer Arzt, Mathematiker und Schriftsteller. (de)
- John Arbuthnot (1667ko apirilaren 29a - 1735eko otsailaren 27a) Londresko eskoziar mediku, idazle satiriko eta zientzia-gizon bat izan zen, batez ere estatistika eta probabilitate arloan egin zuen lanagatik. Christian Huygensen itzuli zuen ingelesera izenburupean eta ikerketa estatistikoa plazaratu zuen 1712 urtean, John Grauntek Londresko biztanleriari buruz jaso zituen datuak osatuz. (eu)
- John Arbuthnot FRS (baptised 29 April 1667 – 27 February 1735), often known simply as Dr Arbuthnot, was a Scottish physician, satirist and polymath in London. He is best remembered for his contributions to mathematics, his membership in the Scriblerus Club (where he inspired both Jonathan Swift's Gulliver's Travels book III and Alexander Pope's Peri Bathous, Or the Art of Sinking in Poetry, Memoirs of Martin Scriblerus, and possibly The Dunciad), and for inventing the figure of John Bull. (en)
- John Arbuthnot (baptisé le 29 avril 1667, mort le 27 février 1735) est un médecin, mathématicien et écrivain écossais. Il est surtout connu pour ses apports en mathématiques, son appartenance au Scriblerus Club (il y inspira sans doute le livre III des Voyages de Gulliver de Jonathan Swift, et de nombreux ouvrages d'Alexander Pope), et pour avoir inventé le personnage de John Bull. (fr)
- John Arbuthnot (Inverbervie, 29 aprile 1667 – Londra, 27 febbraio 1735) è stato uno statistico, medico e scrittore scozzese.Egli è ricordato per i suoi contributi in matematica, la sua appartenenza allo Scriblerus Club (da questo circolo letterario nacquero scritti come la parte III di I viaggi di Gulliver di Jonathan Swift, il Peri Bathous, Or the Art of Sinking in Poetry, le Memorie di Martin Scriblerus e, forse,The Dunciad di Alexander Pope). Arbuthnot è ancor oggi noto anche per aver ideato la figura di John Bull quale tipico simbolo della Gran Bretagna nel mondo. (it)
- John Arbuthnot, por vezes chamado simplesmente de Dr. Arbuthnot (baptizado a 29 de abril de 1667 - 27 de fevereiro de 1735) foi um médico, satírico e sábio de Londres. É conhecido pelas suas contribuições na área da matemática, a sua participação do Scriblerus Club (onde inspirou tanto o terceiro livro de "As Viagens de Gulliver" de Jonathan Swift e vários trabalhos de Alexander Pope), e por ter inventado uma caricatura popular inglesa chamada John Bull. (pt)
- John Arbuthnot (ochrzczony 29 kwietnia 1667, zm. 27 lutego 1735) – szkocki lekarz, satyryk i pisarz. Należał do Scriblerus Club, do którego należeli także : Jonathan Swift (Podróże Guliwera) i Alexander Pope .Do napisania tych właśnie dzieł zainspirował Arbuthnot Pope’a i Swifta. Arbuthnot jest dziś również pamiętany jako twórca postaci stereotypowego Anglika (John Bull). (pl)
- John Arbuthnot, född 1667 i Kincardineshire, död 27 februari 1735, var en skotsk läkare, författare och tonsättare. (sv)
- John Arbuthnot (16. dubna 1667 Inverbervie - 27. únor 1735 Londýn) byl skotský polyhistor, lékař, matematik a spisovatel. Vystudoval medicínu a matematiku, pak učil matematiku v Londýně a v roce 1704 se stal členem Královské společnosti. V matematice se zabýval hlavně teorií pravděpodobnosti. V letech 1705 až 1714 byl osobním lékařem britské královny Anny. Vytvořil postavu Johna Bulla, ztělesnění Brita či Angličana. (cs)
- John Arbuthnot (29 de abril de 1667, Inverbervie - 27 de febrero de 1735, Londres) fue un médico, escritor satírico y polímata, escocés. Sus mordaces escritos contienen cierta alegoría política, como The History of John Bull de 1712, que instauró al personaje John Bull como una personificación nacional de Inglaterra. Junto a Alexander Pope y Jonathan Swift, Arbuthnot fue miembro fundador del célebre Club Scriblerus, que "congregaba hombres de letras del partido Tory y habitualmente enfrascados en violentas polémicas contras los Whigs." Entre otras actividades, este club tenía el propósito de ridiculizar la mala literatura y el aparente aprendizaje. (es)
- John Arbuthnot (Kincardineshire, Schotland, gedoopt 29 april 1667 - Londen, 27 februari 1735) was een Schots arts, wiskundige en schrijver. Arbuthnot bezocht het Marischal College in Aberdeen en ging in 1692 naar Oxford om medicijnen te studeren. Hij behaalde zijn MD aan de Universiteit van St Andrews in 1696. In 1704 werd hij lid van de Royal Society en in 1705 werd hij de lijfarts van Queen Anne. In 1710 werd hij tevens lid van de Royal College of Physicians in Edinburgh. (nl)
- Доктор Джон А́рбетнот (англ. John Arbuthnot; крещён 29 апреля 1667 — 27 февраля 1735) — шотландский врач, сатирик и эрудит эпохи Просвещения. Изучив медицину в Абердине, Арбетнот поселился в Лондоне, где обратил на себя внимание своими сочинениями по математике и остроумием. Проанализировав данные статистики, Арбетнот обратил внимание на то, что рождается больше мальчиков, чем девочек, и объяснил это несоответствие мудростью Провидения (ибо мужчины чаще гибнут молодыми). В 1704 году стал членом Королевского общества и в 1709 году — лейб-медиком королевы Анны. (ru)
|
