| dbo:abstract
|
- Gòtic italià és la denominació historiogràfica de la divisió local de l'art gòtic centrada espacialment en el territori de l'actual Itàlia, que en l'època (segles xiii i xiv) no tenia unitat política. S'utilitzen àmpliament les denominacions Duocento (anys mil dos-cents) i Trecento (anys mil tres-cents) per a cada un d'aquests segles. (ca)
- Gotická architektura v Itálii představuje velmi nezvyklou podobu tohoto slohu, která se značně liší od normativní podoby gotiky z francouzské Île-de-France. Přesto se jedná o architekturu velmi pozoruhodnou, a také velice různorodou. (cs)
- La arquitectura gótica italiana (gotico temperato) tiene características propias que la distinguen considerablemente de la arquitectura gótica del lugar de origen, Francia (gótico francés a partir de la abadía de Saint-Denis), y de la de otros países europeos donde este estilo se había ya difundido (como Inglaterra, Alemania o España, con el gótico inglés, alemán o español). La innovación técnica y la audacia estructural francesas no fueron aceptadas, prefiriendo mantener la tradición constructiva consolidada en siglos anteriores, e incluso desde un punto de vista estético y formal, no emuló el énfasis vertical casi estático de las catedrales francesas. Si bien hubo una aplicación temprana de elementos góticos en la época románica —como los rosetones y las bóvedas de crucería (norte de Italia) y los arcos apuntados (árabe-normando en la Italia meridional)—, la tradición románica italiana —influenciada por los modelos bizantino, paleocristiano e incluso grecorromano— se resistía a la masiva sustitución de los muros por vanos. Probablemente se debiera a cuestiones puramente prácticas: el clima italiano habría causado en los edificios cubiertos de vidrieras un efecto luminiscente (efecto invernadero), sobre todo en los meses estivales, que haría casi imposible permanecer en el interior de las iglesias. Mantener los muros masivos proporcionaba no sólo una temperatura más adecuada, más fresca, sino también una superficie perfecta en la que se extendían preciosas decoraciones al fresco. Se obtuvo así en Italia un compromiso entre los principios estéticos y estructurales del románico y del gótico, sin aumentos excesivos de altura y reducciones esqueléticas de las masas murarias. El gótico llegó a Italia de forma tardía y arraigó poco. Los cistercienses fueron los introductores de la arquitectura gótica en el país, monjes llegados de Francia fundaron en la región del Lazio la abadía de Fossanova, primer edificio gótico italiano. En el siglo XIII las órdenes mendicantes de dominicos y franciscanos se adhirieron al estilo cisterciense. Las iglesias mantuvieron grandes superficies de muros, en las que hicieron sobresalir las pinturas al fresco y menos espacio para las vidrieras. El mejor edificio gótico italiano de este siglo es la catedral de Siena, maravilla del mármol. A finales del siglo XIII hay una gran actividad gótica y se inicia la construcción del Palacio Comunal de Siena y del Palazzo Vecchio de Florencia, caracterizados por la construcción de elevadas torres. Durante el siglo XIV, la arquitectura gótica italiana sigue manteniendo unas pecularidades propias, destacando la catedral de Orvieto, muy relacionada con la de Siena. En Florencia también son notable la iglesia de la Santa Cruz, levantada por la orden franciscana, y el interior de la iglesia de Santa María Novella. También en esa ciudad comienza a construirse la catedral de Santa María del Fiore, que se finalizaría ya en el nuevo estilo renacentista. En el siglo XV, los finales del gótico empiezan a confundirse con los inicios del Renacimiento. En Venecia siguen construyéndose numerosos palacios, y en este siglo se termina el Palacio Ducal, destacando también el palacio Contarini y la Ca' d'Oro. La obra magna del gótico italiano es la catedral de Milán, iniciada en 1386 y cuya construcción se prolongó hasta el siglo XIX. Destaca por la sobrecargada decoración de su fachada, que se concretó entre 1805 y 1813 y finalmente fue terminada en 1814, con una superficie de 4500 m² y embellecida a lo largo del siglo XIX con centenares de estatuas.Una posible periodización de la arquitectura gótica italiana contempla:
* una fase inicial, que se desarrollaría a finales del siglo XII y comienzos del XIII (fechas correspondientes con el gótico inicial y el gótico pleno francés), que incluiría la arquitectura cisterciense,
* un primo gotico, que se desarrollaría entre 1228 y 1290 (fechas correspondientes con el gótico radiante francés);
* un gótico maduro (gotico maturo) que se desarrollaría entre 1290 y 1385;
* y una última fase, desde 1385 hasta el siglo XVI, que conviviría con la primera arquitectura del Renacimiento, con el inicio y la continuación de los sitios de construcción tardogóticos, como la catedral de Milán, catedral de Nápoles o la basílica de San Petronio de Bolonia (1390-1663).
* Duomo de Siena (1220-1263)
* Interior y ciclos pictóricos de la basílica superior de San Francesco de Asis)
* Basílica de San Juan y San Pablo de Venecia
* Palazzo Ducale (Gótico veneciano, ca. 1303-1340)
* Palazzo Vecchio de Florencia (1299-1314) Véase también: Lista de edificios góticos en Italia (es)
- Gothic architecture appeared in the prosperous independent city-states of Italy in the 12th century, at the same time as it appeared in Northern Europe. In fact, unlike in other regions of Europe, it did not replace Romanesque architecture, and Italian architects were not very influenced by it. However, each city developed its own particular variations of the style. Italian architects preferred to keep the traditional construction methods established in the previous centuries; architectural solutions and technical innovations of French Gothic were seldom used. Soaring height was less important than in Northern Europe. Brick rather than stone was the most common building material, and marble was widely used for decoration. In the 15th century, when the Gothic style dominated both Northern Europe and the Italian Peninsula, Northern Italy became the birthplace of Renaissance architecture. (en)
- Il Gotico italiano (anche descritto e difinito come gotico “temperato”) ha caratteristiche che lo distinguono notevolmente da quello del luogo d'origine dell'architettura gotica, cioè la Francia, e dagli altri paesi europei in cui questo linguaggio si è diffuso (cioè la Gran Bretagna, la Germania e la Spagna). In particolare non viene recepita l'innovazione tecnica e l'arditezza strutturale delle cattedrali francesi, preferendo mantenere la tradizione costruttiva consolidata nei secoli precedenti, e anche dal punto di vista estetico e formale non trova un grande sviluppo lo slancio verticale quasi estatico dell'architettura d'oltralpe. Se da un lato quindi c'era stata un'applicazione precoce di elementi gotici in epoca romanica (i rosoni e le volte a costoloni nel nord-Italia, gli archi a sesto acuto di retaggio arabo in Italia meridionale), dall'altro la tradizione romanica, influenzata dai modelli bizantini, paleocristiani e classici, resistette al principio dell'annullamento delle pareti. Ciò fu dovuto probabilmente anche a questioni puramente pratiche: il clima italiano avrebbe fatto negli edifici coperti di vetrate un "effetto luminescente" nei mesi estivi, per cui la soluzione preferita fu quella di mantenere strutture in massiccia muratura, più fresche, sulle quali si stendevano preziose decorazioni ad affresco. Si ebbe quindi in Italia un compromesso tra romanico e gotico, senza eccessivi slanci in altezza e riduzioni scheletriche delle masse murarie. Una possibile periodizzazione dell'architettura gotica italiana contempla una fase iniziale nel XII secolo con lo sviluppo dell'architettura cistercense, una fase successiva dal 1228 al 1290 di "primo gotico"; le realizzazioni dal 1290 al 1385 sono considerate di "gotico maturo" ed infine l'ultima fase dal 1385 fino al XVI secolo con l'inizio e la prosecuzione di cantieri "tardo gotici" come al Duomo di Milano o di Napoli, e alla Basilica di San Petronio a Bologna. (it)
- Do Włoch gotyk dotarł przede wszystkim za pośrednictwem klasztorów. Architektom włoskim ten styl budowania niezbyt się podobał. Podobnie jak romanizm był dla nich kulturowo obcy. Przyjęły się i rozpowszechniły tylko niektóre elementy tego stylu, a wraz z pojawieniem się renesansu szybko od gotyku odstąpiono. Kościoły budowane na terenie Italii w okresie XIII - XIV wieku to przeważnie bazyliki, często przykryte drewnianym stropem lub widoczną we wnętrzu więźbą dachową. Pojawiające się sklepienia to najczęściej sklepienia krzyżowe, zabezpieczone stalowymi lub spiżowymi ściągami. W ten sposób znaczna część sił ukośnych była równoważona w rozciąganym elemencie poziomym, a pozostała, niewielka część, przekazywana na ściany i filary podparte przyporami. Stąd kościoły włoskie nie mają skomplikowanych układów łęków oporowych, które wraz z filarami tworzyły misterne układy systemów przyporowych. Zastosowane ściągi były skutecznym rozwiązaniem, jednak nie zdobiły wnętrza kościoła. Ich zastosowanie lub przykrycie nawy głównej (często także naw bocznych) stropami pozwoliło na zwiększenie rozstawu kolumn, przez co wnętrza włoskich kościołów są bardziej przestronne, niż budowli w Europie Północnej. Dodatkowo, występujące w rozwiązaniach italskich znaczne podwyższenie wysokości naw bocznych, sprawia wrażenie układów bardziej scalonych i mało doświetlonych. Architekci włoscy dość często stosowali dekorację złożoną z poziomych pasów dwukolorowego kamienia. Tak konstruowane filary dają efekt odwrotny od obowiązującego w okresie gotyku podkreślania wertykalnego układu budowli. Podobnie rozwiązywane były elewacje frontowe. Do rzadkości należą widoczne z daleka wieże wyrastające z bryły budynku. Wystrój rzeźbiarski budowli włoskich należy do znacznie uboższych. Jedynie głowice kolumn i filarów były bogaciej zdobione, niż pozostałe elementy wnętrza. Do przykładów zabytków sakralnych z okresu gotyku należą:
* kościoły zbudowane pod panowaniem dynastii andegaweńskiej w Neapolu: San Lorenzo (św. Wawrzyńca) i Santa Chiara) (św. Klary) wzorowane na budowlach francuskich,
* bazylika św. Franciszka w Asyżu zbudowana na planie krzyża łacińskiego
* Bazylika Santa Maria sopra Minerva w Rzymie, trójnawowa, na planie krzyża łacińskiego
* kościół Santa Croce we Florencji z widoczną więźbą dachową
* katedra Santa Maria del Fiore, której trójnawowy korpus został zbudowany w okresie gotyku i przykryty sklepieniem krzyżowo-żebrowym zabezpieczonym ściągami nawie głównej i w nawach bocznych (część sił rozporowych sklepienia nawy głównej przenoszą przypory),
* kościół św. Franciszka w Bolonii, sklepiony z łękami oporowymi dodanymi w późniejszym okresie,
* katedra w Sienie zbudowana w okresie od ok. 1284 - 1376, trójnawowa bazylika z kopułą opartą na dwunastokątnym bębnie (już podczas budowy kościoła w jego centralnej części wbudowano sześcioboczny bęben, wyżej przechodzący w plan dwunastoboku). Fasada kościoła z trzema portalami zwieńczonymi wimpergami ozdobiona jest układem poziomych pasów. Wieża kościoła pochodzi z czasów romańskich,
* korpus bazyliki San Petronio w Bolonii, trójnawowy, sklepiony, zakończony niewielką absydą. Budowę kościoła rozpoczęto w 1390 r. Nawę poprzeczną i prezbiterium zbudowano w okresie późniejszym,
* katedra w Mediolanie, często podziwiana przez turystów jako jeden z najlepszych przykładów architektury gotyckiej we Włoszech, tak naprawdę budowana była do 1906. Prace rozpoczęto na polecenie księcia Gian Galezza Viscontiego w 1386 r. Pierwszym architektem pracującym przy tym zadaniu był Simone de Orsènigo. W okresie późniejszym pracowali tu także architekci francuscy i niemieccy. Do 1417 ukończono korpus. Filary przyporowe wieńczą sterczyny z posągami świętych. Wieża na skrzyżowaniu naw i fasada budowane były w okresie renesansu i uzupełniane w XVII i XIX wieku. Ten największy z gotyckich kościołów włoskich ma plan pięcionawowej bazyliki z prezbiterium zakończonym obejściem na planie połowy ośmioboku. Wysokość naw bocznych zewnętrznych jest niższa niż naw bocznych usytuowanych przy nawie głównej. Nad skrzyżowaniem naw z transeptem umieszczono ośmioboczne sklepienie podpierające wysoką wieżę z iglicą i pinaklami. Szeroka (65,0 m) fasada o bardzo bogatej dekoracji ma wiele elementów z okresu manieryzmu, barokowe okna i portale,
* kaplica Santa Maria della Spina w Pizie, rozbudowana w latach 1323-1333 to niewielkie oratorium z dwuportalową fasadą ozdobioną niewielkimi, ażurowymi kapliczkami niewielkimi rozetami,
* kościół Santa Maria Novella we Florencji, trójnawowa, sklepiona bazylika o fasadzie przebudowanej w okresie renesansu.
* Katedra w Cremie
* Katedra w Como, która uważana jest za ostatnią gotycką katedrę we Włoszech. Przy zabudowaniach klasztornych i kościołach we Włoszech zachowały się cmentarze - campo santo, otoczone ogrodzeniami, wzdłuż których budowano krużganki otwarte do wirydarzy. Część takich rozwiązań została przebudowana w okresie gotyku. Przykładem jest zaprojektowane przez Giovanniego Pisano campo santo w Pizie. Zbudowane w latach 1270 - 1463 na planie prostokąta w wymiarach 127,0 x 52,0 m otoczone z czterech stron krużgankami o półkolistych, jeszcze romańskich arkadach, ozdobione delikatnym, gotyckim laskowaniem. Architektura świecka z okresu gotyku to przede wszystkim budynki o charakterze wyraźnie obronnym. Obronność jest wyraźnie widoczna zarówno w budowlach reprezentacyjnych, zamkach, a nawet w budynkach mieszkalnych. W kraju nękanym ciągłymi konfliktami wewnętrznymi stawiano w miastach prywatne domy z wieżą albo w formie wież, które łatwo było przystosować do obrony. Takie wieże zachowały się m.in. w Pizie, Florencji, Padwie, Weronie. Do dzisiaj zachowały się również fragmenty fortyfikacji np. w Fiesole, Cortonie i Volterze. Jednak najbardziej znane są przykłady budowli reprezentacyjnych:
* we Florencji
* Pałac Vecchio
* Palazzo del Bargello zwany też Palazzo del Podesta
* Loggia dei Lanzi
* w Wenecji
* Pałac Dożów
* Ca’ d’Oro (Casa d'Oro; pol. Złoty Dom), zbudowany przy Canal Grande w latach 1421 - 1440, ozdobiony delikatnymi maswerkami, widoczne są w nim, oprócz elementów gotyckich motywy bizantyńskie i islamskie
* ratusz w Sienie - Palazzo Pubblico, zbudowany w latach 1297 - 1348 z potężną (88,0 m wysokości) wieżą górującą nad horyzontalną kompozycją całego gmachu,
* zamki:
* rodu d’Este w Ferrarze budowany od 1385 z licznymi przebudowami, z okresu gotyku zachowały się machikuły,
* Castel del Monte w Apulii, zbudowany na planie ośmioboku z ośmiobocznymi wieżami w każdym narożniku budowli. Wewnątrz znajduje się ośmioboczny dziedziniec. Zamek zbudowano w latach 1240 - 1250 na polecenie cesarza Fryderyka II. (pl)
- Arquitetura gótica apareceu na Itália no século XII. Com soluções e inovações técnicas diferente das catedrais góticas francesas: arquitetos italianos preferiram manter a construção tradicional estabelecida em séculos anteriores. Esteticamente na Itália, o desenvolvimento vertical raramente foi importante. Uma possível linha do tempo da arquitetura Gótica na Itália, pode constituir-se de:
* um desenvolvimento inicial da arquitetura na ordem de Cister;
* uma fase "gótica inicial" (c. 1228-1290);
* "Gótico maduro" de 1290-1385;
* Uma fase gótica tardia de 1385 para o século XVI, com a realização de grandes edifícios góticos começados anteriormente, como a Catedral de Milão e a Basílica de San Petronio, em Bolonha. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- Gòtic italià és la denominació historiogràfica de la divisió local de l'art gòtic centrada espacialment en el territori de l'actual Itàlia, que en l'època (segles xiii i xiv) no tenia unitat política. S'utilitzen àmpliament les denominacions Duocento (anys mil dos-cents) i Trecento (anys mil tres-cents) per a cada un d'aquests segles. (ca)
- Gotická architektura v Itálii představuje velmi nezvyklou podobu tohoto slohu, která se značně liší od normativní podoby gotiky z francouzské Île-de-France. Přesto se jedná o architekturu velmi pozoruhodnou, a také velice různorodou. (cs)
- Gothic architecture appeared in the prosperous independent city-states of Italy in the 12th century, at the same time as it appeared in Northern Europe. In fact, unlike in other regions of Europe, it did not replace Romanesque architecture, and Italian architects were not very influenced by it. However, each city developed its own particular variations of the style. Italian architects preferred to keep the traditional construction methods established in the previous centuries; architectural solutions and technical innovations of French Gothic were seldom used. Soaring height was less important than in Northern Europe. Brick rather than stone was the most common building material, and marble was widely used for decoration. In the 15th century, when the Gothic style dominated both Northern E (en)
- La arquitectura gótica italiana (gotico temperato) tiene características propias que la distinguen considerablemente de la arquitectura gótica del lugar de origen, Francia (gótico francés a partir de la abadía de Saint-Denis), y de la de otros países europeos donde este estilo se había ya difundido (como Inglaterra, Alemania o España, con el gótico inglés, alemán o español). Duomo de Siena (1220-1263)
* Interior y ciclos pictóricos de la basílica superior de San Francesco de Asis)
* Basílica de San Juan y San Pablo de Venecia
* Palazzo Ducale (Gótico veneciano, ca. 1303-1340)
* (es)
- Il Gotico italiano (anche descritto e difinito come gotico “temperato”) ha caratteristiche che lo distinguono notevolmente da quello del luogo d'origine dell'architettura gotica, cioè la Francia, e dagli altri paesi europei in cui questo linguaggio si è diffuso (cioè la Gran Bretagna, la Germania e la Spagna). In particolare non viene recepita l'innovazione tecnica e l'arditezza strutturale delle cattedrali francesi, preferendo mantenere la tradizione costruttiva consolidata nei secoli precedenti, e anche dal punto di vista estetico e formale non trova un grande sviluppo lo slancio verticale quasi estatico dell'architettura d'oltralpe. Se da un lato quindi c'era stata un'applicazione precoce di elementi gotici in epoca romanica (i rosoni e le volte a costoloni nel nord-Italia, gli archi a (it)
- Do Włoch gotyk dotarł przede wszystkim za pośrednictwem klasztorów. Architektom włoskim ten styl budowania niezbyt się podobał. Podobnie jak romanizm był dla nich kulturowo obcy. Przyjęły się i rozpowszechniły tylko niektóre elementy tego stylu, a wraz z pojawieniem się renesansu szybko od gotyku odstąpiono. Do przykładów zabytków sakralnych z okresu gotyku należą: (pl)
- Arquitetura gótica apareceu na Itália no século XII. Com soluções e inovações técnicas diferente das catedrais góticas francesas: arquitetos italianos preferiram manter a construção tradicional estabelecida em séculos anteriores. Esteticamente na Itália, o desenvolvimento vertical raramente foi importante. Uma possível linha do tempo da arquitetura Gótica na Itália, pode constituir-se de: (pt)
|
_from_Campo_San_Zanipolo.jpg){kind=link}
_Photo_Paolo_Villa_FOTO9234bisimg_0001.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
_09.jpg){kind=link}
