An Entity of Type: animal, from Named Graph: http://dbpedia.org, within Data Space: dbpedia.org

Ḥasan Ibn al-Haytham, Latinized as Alhazen (/ælˈhæzən/; full name Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم; c. 965 – c. 1040), was a medieval mathematician, astronomer, and physicist of the Islamic Golden Age from present-day Iraq. Referred to as "the father of modern optics", he made significant contributions to the principles of optics and visual perception in particular. His most influential work is titled Kitāb al-Manāẓir (Arabic: كتاب المناظر, "Book of Optics"), written during 1011–1021, which survived in a Latin edition.

Property Value
dbo:abstract
  • Abu-Alí al-Hàssan ibn al-Hàssan (o Hussayn) ibn al-Hàytham al-Basrí al-Misrí (àrab: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم البصري المصري, Abū ʿAlī al-Ḥasan b. al-Ḥasan b. al-Hayṯam al-Baṣrī al-Miṣrī), més conegut simplement com a Ibn al-Hàytham o, a Occident, com a Alhazen (Bàssora, ~965 - el Caire, 1040) va ser un matemàtic, físic i astrònom àrab xiïta qui va realitzar importants contribucions als principis de l'òptica i a la concepció dels experiments científics. Es considera el pare de l'òptica pels seus treballs i experiments amb lents, miralls, reflexió i refracció. (ca)
  • Alhazen (arabsky Abú ʿAlí al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Hajtham) (965 Basra – 1040? Káhira) byl arabský vědec, který se zabýval astronomií, optikou a matematikou. Narodil se v Basře v dnešním Iráku. Studoval zde a v Bagdádu. Káhirský panovník jej pozval do Egypta. Alhazen měl podle pověsti vymyslet, jak by se daly předvídat a následně omezit záplavy způsobené rozvodněným Nilem. Když pochopil, že to není možné, předstíral šílenství a žil deset let v domácím vězení, aby tak ušel jistému trestu smrti. To mu ovšem nezabránilo, aby se věnoval přírodovědným studiím. Podařilo se mu opravit některé Aristotelovy omyly. Napsal více než 200 pojednání o optice, astronomii a matematice. V díle Velká optika se snažil vysvětlit problémy vnímání okolního světa, popsal zde fyzikální podstatu a vlastnosti světla a také princip, na jehož základě jsme schopni vidět. V roce 1020 se zabýval lomem a odrazem světla a čočkami. Používal přitom desku s dírkou, před kterou vyrovnal svíčky. Jejich obraz se promítal na druhé straně desky a zakrýváním svíček zjistil, že obraz levé svíčky se promítne vpravo, z čehož odvodil, že světlo se šíří přímočaře. Arabové používali v astronomii při určování polohy Slunce nebo slunečních zatmění přístroj nazvaný později camera obscura. Vyvrátil některé chybné antické představy o vidění a ukázal, že se světlo odráží od povrchu předmětů a vstupuje do našeho oka. Prováděl řadu experimentů s čočkami a temnými komorami. Položil základy optice. V matematice propojil algebru s geometrií. Měl velký vliv na vývoj latinské středověké a novověké optiky a epistemologie (Roger Bacon, Witelo) až do Keplerovy doby.[zdroj?] (cs)
  • أبو عَلْي الحَسَن بن الحَسَن بن الهَيْثَم البصري (354 هـ/965م-430 هـ/1040م) عالم موسوعي عربي مسلم قدم إسهامات كبيرة في الرياضيات والبصريات والفيزياء وعلم الفلك والهندسة وطب العيون والفلسفة العلمية والإدراك البصري والعلوم بصفة عامة بتجاربه التي أجراها مستخدمًا المنهج العلمي، وله العديد من المؤلفات والمكتشفات العلمية التي أكدها العلم الحديث. صحح ابن الهيثم بعض المفاهيم السائدة في ذلك الوقت اعتمادًا على نظريات أرسطو وبطليموس وإقليدس، فأثبت ابن الهيثم حقيقة أن الضوء يأتي من الأجسام إلى العين، وليس العكس كما ساد الاعتقاد آنذاك، وإليه تُنسب مبادئ اختراع الكاميرا، وهو أول من شرّح العين تشريحاً كاملاً ووضح وظائف أعضائها، وهو أول من درس التأثيرات والعوامل النفسية للإبصار. كما أورد كتابه المناظر معادلة من الدرجة الرابعة حول انعكاس الضوء على المرايا الكروية، ما زالت تعرف باسم «مسألة ابن الهيثم». يعتبر ابن الهيثم المؤسس الأول لعلم المناظر ومن رواد المنهج العلمي، وهو أيضاً من أوائل الفيزيائيين التجريبيين الذين تعاملوا مع نتائج الرصد والتجارب فقط في محاولة تفسيرها رياضياً دون اللجوء لتجارب أخرى. انتقل ابن الهيثم إلى القاهرة حيث عاش معظم حياته، وهناك ذكر أنه بعلمه بالرياضيات يمكنه تنظيم فيضانات النيل. عندئذ، أمره الخليفة الفاطمي الحاكم بأمر الله بتنفيذ أفكاره تلك. إلّا أن ابن الهيثم صُدم سريعاً باستحالة تنفيذ أفكاره، وعدل عنها، وخوفًا على حياته ادعى الجنون، فأُجبر على الإقامة بمنزله. حينئذ، كرّس ابن الهيثم حياته لعمله العلمي حتى وفاته. (ar)
  • Ο Αλχαζέν (1 Ιουλίου 965 - 6 Μαρτίου 1040) ή Αμπού Αλί αλ-Χασάν ιμπν αλ-Χασάν ιμπν αλ-Χάιταμ όπως ήταν το πλήρες όνομα του (αραβικά: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, Περσικά: بوعلی محمد بن حسن بن هیثم ), ήταν Άραβας μουσουλμάνος επιστήμονας, μαθηματικός, αστρονόμος, και φιλόσοφος. Έκανε σημαντικές συνεισφορές στα πεδία της οπτικής και οπτικής αντίληψης μελετώντας και οργανώνοντας τις θεωρίες των αρχαίων Ελλήνων, και της επιστημονικής μεθόδου, καθώς και υπήρξε σημαντική μορφή στην ιστορία της θεωρητικής φυσικής μαζί με τον Δημόκριτο της αρχαιότητας. Πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του κοντά στην αυλή των Φατιμιδών στο Κάιρο, και κέρδιζε τα προς το ζην γράφοντας πραγματείες και μελέτες και εκπαιδεύοντας τα μέλη της αριστοκρατίας. Έγραψε πολλά βιβλία σχετικά με την οπτική, με το πιο σημαντικό να είναι το Κιτάμπ αλ Μαναζίρ (βιβλίο περί της Οπτικής) το οποίο στα λατινικά της δυτικής μεσαιωνικής Ευρώπης αποδόθηκε ως De aspectibus ή Perspectiva και άσκησε σημαντική επιρροή στην μετέπειτα εξέλιξη της οπτικής. Στην μεσαιωνική Ευρώπη ο Αλχαζέν αποκαλούνταν τιμητικά και ως Δεύτερος Πτολεμαίος (Ptolemaeus Secundus) ως σύγκριση με τον Κλαύδιο Πτολεμαίο του 2ου αιώνα, η απλώς καλούνταν ο Ιατρός. Υπάρχουν αναφορές σε αυτόν και ως αλ-Μπάσρι βάσει του τόπου γέννησης του που ήταν η πόλη Μπάσρα (Βασόρα στο σημερινό Ιράκ), ή αλ-Μίσρι (της Αιγύπτου). (el)
  • Abu Ali al-Hasan Ibn Al-Haitham (arabe أبو علي الحسن بن الهيثم, latinigite Alhazen, naskiĝis ĉirkaŭ la jaro 965 probable en Basra; mortis dum 1039 aŭ eble 1040 en Kairo), estis signifa persa matematikisto, optikisto kaj astronomo. Alhazen estis grava en la historio de la scienca metodo, partikulare en sia alproksimiĝo al eksperimentado, kaj estis menciita kiel la "unua vera sciencisto de la mondo". Origine vokita al la rezidejo de la egipta kalifo Al-Hakim en Kairo cele al la reguligo de la rivero Nilo, li tie avancis ĝis la rango de veziro. Sed potenco kaj kariero ne tiom altiris lin kiom la sciencoj, sed ĉar li timis la koleron de la kalifo, se li publike anoncus ne plu oferti siajn servojn al la reganto, li ŝajnigis esti psike malsana, por fini sian oficistan karieron. Sekve li rajtis dediĉi sin al la sciencoj en la de Al-Hakim fondita domo de la saĝeco. Post la morto de Al-Hakim dum la jaro 1021 li saniĝis en ŝajne mirakla maniero. En siaj multnombraj matematikaj verkoj li okupiĝis pri problemoj de geometrio. Plej grandan signifon tamen havis liaj optikaj eksperimentoj: la plej multaj sciencistoj de la antikva epoko, inter ili Eŭklido kaj Ptolemeo, supozis ke tiel nomataj "vidaj radioj", kiuj eliru de la homa okulo, sondis la ĉirkaŭaĵon kaj tiel kreis la vidan impreson en la cerbo, simile al blindulo, kiu per sia bastono sondas la ĉirkaŭaĵon. Aristotelo kontraŭe opiniis, ke lumo ekzistu sendepende de la homa okulo, ke ĝi eliru de luma fonto, reflektiĝu ĉe iuj objektoj kaj de tie trovu sian vojon al la okulo. Alhazen iris novan vojon por respondi al la demando, analizante la anatomian konstruon de la okulo. Li ekkomprenis la signifon de la lenso en la okulo kaj en sciencaj eksperimentoj malpravigis la teorion pri "vidaj radioj". Krome li fajnigis kaj ampleksigis la teoriojn de Ptolemeo pri la refrakto kaj reflekto de lumo, aparte li komprenis kaj priskribis la taŭgecon de volbaj vitraj surfacoj por la optika pligrandigo. Helpe de tiuj scioj li formis vitrajn legohelpilojn. Sekve li konsideriĝas la inventinto de la lupeo kaj probable per siaj laboroj inspiris la anglan monaĥon kaj scienciston Roger Bacon al la malkovro de la okulvitroj. Ankoraŭ nuntempe lia nomo ligatas al problemo de optiko, nome la alhazena problemo: li solvis la taskon, en sfera spegulo elkalkuli la punkton, de kiu objekto de difinita distanco estas projekciita al difinita bildo, pere de ekvacio de kvara grado. Surbaze de liaj malkovroj optikaj, Alhazen malkovris ke la "refrakta leĝo de Snell" ankaŭ validas por la atmosfero de la tero. Li konstatis ke la luno ĉe la horizonto ŝajne aspektas pli grande ol ĉe la zenito, kvankam ne eblus ke ĝi ĉiutage fakte tiom ŝanĝus sian grandecon - li do malkovris ke la ŝajna grandecodiferenco estis percepta trompo. Krome Alhazen elkalkulis la altecon de la atmosfero el la observo de sunsubiroj. Plie Alhazen meritiĝis pri la filozofio de scienco: Kiel unua li sisteme aplikis la induktan-eksperimentan sciencan labormanieron, laŭ kiu unue okazu eksperimentoj respektive observoj de fenomenoj kaj nur poste kreiĝu teorioj, kiuj povus klarigi la fenomenojn. Ĝis tiam estis la kutimo bazigi sciojn nur per logika dedukto kaj fari eksperimentojn, se entute, nur por pli facila demonstro de la teorioj. Lia verko Kitāb al-Manāzir ("libro pri vidado") en latina traduko (sub la titoloj Perspectiva aŭ De aspectibus) influis optikajn kaj ankaŭ filozofiajn teoriojn en la kristana, mezepoka Eŭropo ekde la fino de la 13-a jarcento. Aparte la verkoj de Roger Bacon kaj de Vitelono estis forte influitaj de la konceptoj de Alhazen. (eo)
  • Alhazen oder Alhazan (arabisch أبو علي الحسن بن الهيثم Abu Ali al-Hasan ibn al-Haitham, DMG Abū ʿAlī al-Ḥasan bin al-Haiṯam, verkürzt auch Ibn al-Haiṯam und Ibn al-Heithem, persisch ابن هيثم, DMG Ibn Haiṯam, latinisiert Alhacen, Avennathan oder Avenetan, geboren um 965 in Basra; gestorben nach 1040 in Kairo), war ein Mathematiker, Optiker und Astronom. Er verfasste grundlegende Beiträge zur Optik, Astronomie, Mathematik und Meteorologie. (de)
  • Abu Ali al-Hasan Ibn al-Haitham —arabieraz: أبو علي الحسن بن الهيثم‎, Mendebaldean Alhazen izenaz ezaguna— (965eko uztailaren 1a -1040ko martxoaren 6a) arabiar fisikari bat izan zen. Astronomia eta matematikarekin ere ikusiko dugu lotuta bere izena. XVII. mendera iritsi arte eragin itzela izan zuen. Argia eguzkitik edo bestelako argi-iturrietatik datorrela zioen, gero objektu argiztatuetan islatu eta handik gure begietara iritsiz. Ikusmen-organoa zehaztasun handiz deskribatu zuen, islapena eta errefrakzioa aztertu zituen eta hainbat esperimentu egin zituen leiar eta ispiluak erabiliz. Beraren lanaren ondoren, beste sei mende pasatu ziren optikaren arloan aurrerapen berriak egin arte. (eu)
  • Ḥasan Ibn al-Haytham, Latinized as Alhazen (/ælˈhæzən/; full name Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم; c. 965 – c. 1040), was a medieval mathematician, astronomer, and physicist of the Islamic Golden Age from present-day Iraq. Referred to as "the father of modern optics", he made significant contributions to the principles of optics and visual perception in particular. His most influential work is titled Kitāb al-Manāẓir (Arabic: كتاب المناظر, "Book of Optics"), written during 1011–1021, which survived in a Latin edition. Ibn al-Haytham was an early proponent of the concept that a hypothesis must be supported by experiments based on confirmable procedures or mathematical evidence—an early pioneer in the scientific method five centuries before Renaissance scientists. On account of this, he is sometimes described as the world's "first true scientist". He was also a polymath, writing on philosophy, theology and medicine. Ibn al-Haytham was the first to explain that vision occurs when light reflects from an object and then passes to one's eyes, and to argue that vision occurs in the brain, pointing to observations that it is subjective and affected by personal experience. Born in Basra, he spent most of his productive period in the Fatimid capital of Cairo and earned his living authoring various treatises and tutoring members of the nobilities. Ibn al-Haytham is sometimes given the byname al-Baṣrī after his birthplace, or al-Miṣrī ("the Egyptian"). Al-Haytham was dubbed the "Second Ptolemy" by Abu'l-Hasan Bayhaqi and "The Physicist" by John Peckham. Ibn al-Haytham paved the way for the modern science of physical optics. (en)
  • Abū ‘Alī al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Háytham (en árabe: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم; Basora, Emirato Buyí, actual Irak, 1 de julio del 965 – El Cairo, Califato Fatimí, actual, Egipto, 6 de marzo del 1040), llamado en Occidente Alhazen o Alhacén, fue un físico árabe musulmán experto en astronomía.​​ Además de ser considerado el creador del método científico, realizó importantes contribuciones a los principios de la óptica y a la concepción de los experimentos científicos. (es)
  • Alhazen ou Alhacen, de son vrai nom Ibn al-Haytham ou de son nom complet Abu Ali al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Haytham (en arabe : أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم ) (Bassora, c.965 – Le Caire, c.1040) est un mathématicien, philosophe, physiologiste et physicien du monde médiéval arabo-musulman. Considéré comme un pionnier de la méthode scientifique et le fondateur de l'optique moderne, il s'illustre par ses travaux novateurs dans toutes les branches de l'optique, principalement en optique géométrique et physiologique. Il a également apporté des contributions notables dans le domaine des mathématiques qui représentent près de la moitié de ses travaux et en astronomie. Il a contribué à l'introduction du langage mathématique dans les sciences physiques. (fr)
  • Eolaí Arabach Siach il-léannta ab ea Alhazen nó Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham (Araibis: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم) (965 – 1039). Alhazen nó Alhacen an leagan Laidinithe dá ainm. Tugtar al-Haytham air go minic anois i scríbhinní acadúla. Rugadh Alhazen in Basra, in Iaráic an lae inniu, agus fuair sé bás i gCaireo na hÉigipte. Fealsamh, fisiceoir, matamaiticeoir, réalteolaí agus ollamh a bhí ann. Chabhraigh sé go mór le forbairt na hoptaice agus le ról na tástála san modh eolaíochta. "Athair na hoptaice" a thugtar air as a chuid shaothar ar lionsaí, scátháin, fhrithchaitheamh agus athraonadh. (ga)
  • Abu Ali al-Hasan bin al-Hasan bin al-Haitsam (bahasa Arab: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎) atau Ibnu al-Haitsam (Bashrah, 965 - Qahirah 1039), dibarat lebih dikenal dengan nama Alhazen. Adalah seorang ilmuwan Islam yang ahli dalam bidang sains, falak, matematika, geometri, pengobatan, dan filsafat. Ia banyak pula melakukan penelitian mengenai cahaya, dan telah memberikan banyak inspirasi pada ahli sains barat, seperti Roger Bacon, dan Kepler dalam menciptakan mikroskop serta teleskop. (in)
  • イブン・アル=ハイサム(Ibn al-Haitham、本名アブー・アリー・アル=ハサン・イブン・アル=ハサン・イブン・アル=ハイサム Abū ‘Alī al-Haṣan ibn al-Haṣan ibn al-Haytham、アラビア語: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎ 。日本ではアル=抜きの「イブン・ハイサム」もしくは全て=で結んだ「イブン=アル=ハイサム」表記が多い。)は、イスラム圏の数学者、天文学者、物理学者、医学者、哲学者、音楽学者(965年 - 1040年)。イラクの都市バスラ出身であったことからアル=バスリー(al-Basri)とも呼ばれていた。 西洋ではファーストネーム(ファーストネームはムハンマドだとの説もある)であるアル=ハサンのラテン語風発音であるアルハゼン、アルハーゼン(Alhacen 、Alhazen)の名で知られていた。 イブン・ハイサムは光学の諸原理の発見と科学実験手法の発展に対し、近代科学へ重要な貢献をした人物である。また彼が残した光学に関する書物、レンズや鏡を使った屈折や反射の実験などから「光学の父」ともみなされている。月にあるクレーター「アルハゼン・クレーター」 (Alhazen crater) は彼の栄誉を称えて名づけられている。 なお「イブン・アル=ハイサム」は「アル=ハイサムの息子」という直訳だがアル=ハイサムは実父ではなく数代前の祖先の名前で、「イブン・アル=ハイサム家」もしくは「アル=ハイサム家」といった意味で使われる家名・名字相当部分。 (ja)
  • 아부 알리 알하산 이븐 알하산 이븐 알하이삼(아랍어: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham[*], 965년 7월 1일~1040년 3월 6일)은 아랍인이면서도 학자이며, 신학, 물리학, 천문학, 수학, 안과학, 철학, 공학, 과학적 방법 등에 광범위한 분야에 걸쳐서 수많은 업적을 남겼다. 특히 그는 광학 이론에 가장 큰 공헌을 했는데, 광학과 시각의 연구에 대한 책인 《》는 1270년 라틴어로 번역되어서 출판되기까지 했다. 그는 저서에서 빛이 사실 물체로부터 우리 눈에 들어오기 때문에 우리가 물체를 볼 수 있다는 새로운 광학 이론을 제시하면서, 기존의 에우클레이데스와 프톨레마이오스의 이론에 반대하기도 했다. 그 외에도 눈의 구조, 빛의 반사와 굴절, 렌즈, 무지개, 대기 굴절과 같은 이론들을 발표해서 광학에 큰 영향을 끼치게 되었고, 유럽에까지 널리 퍼지게 되었다. 그의 광학에 대한 공헌 때문인지, 이븐 알하이삼은 중세 유럽에서 '제2의 프톨레마이오스'(Ptolemaeus Secundus) 혹은 '물리학자'라고 불리기도 한다. 서양에서는 라틴식 이름인 알하젠(라틴어: Alhazen) 또는 알하첸(라틴어: Alhacen)으로 알려져 있으며, 출생지인 바스라를 따서 알바스리(아랍어: البصري)라고 불리기도 한다. 965년에 현재의 이라크 바스라에서 태어났으며, 주로 이집트의 카이로에서 살다가 76살의 나이에 죽었다. 이븐 알하이삼은 자신의 공학적 지식을 현실에 적용시킬 수 있다는 확신을 가지고 있었고, 나아가 나일 강의 홍수를 조절할 수 있다고 생각했다. 그러나 파티마 왕조의 여섯 번째 칼리프였던 알하킴 비아므르 알라가 나일 강의 홍수를 조절하는 일을 지시하고 나서 얼마 후 그는 그 일이 불가능하다는 것을 알게 되었고, 공학자로서는 은퇴했다. 그 일로 인해서 자신의 목숨에 위협을 느꼈기 때문에 알하이삼은 미친 척했고, 가택 연금되었다. 이븐 알하이삼은 가택 연금된 동안과 연금 기간이 끝난 후 죽을 때까지 과학에 몰두했다. (ko)
  • Alhazen, nome con cui nell'Europa medievale era conosciuto Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham (in arabo: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎; Bassora, 965 circa – Il Cairo, 1039), è stato un medico, filosofo, matematico, fisico ed astronomo arabo. Fu uno dei più importanti e geniali scienziati del mondo islamico (ed in genere del principio del secondo millennio). È considerato l'iniziatore dell'ottica moderna. Fu anche chiamato al-Baṣrī (di Bassora), al-Miṣrī (l'egiziano), Avennathan e Avenetan, Ptolemaeus secundus ma, più che altro, fu noto appunto come Alhazen, corruzione del suo nasab "Ibn al-Ḥasan". Gli è stato dedicato un asteroide, 59239 Alhazen. (it)
  • Abu Ali al-Hasan ibn al-Haytham (Basra, 965 – Caïro, ±1040) was een Arabisch astronoom en wiskundige. In Europa was hij bekend als Alhazen, de Latijnse verbastering van Al-Hasan. (nl)
  • Abu Ali Hasan Ibn al-Hajsam, Alhazen, Ibn al-Hajtam (ur. 965 w Al-Basrze, zm. 1038 w Kairze) – arabski fizyk i matematyk. Urodził się w Al-Basrze w Mezopotamii, ale naukową pracę prowadził pod mecenatem Fatymidów w Egipcie. (pl)
  • Abu Ali Haçane ibne Alhaitame (em árabe: أبو علي الحسن بن الهيثم; romaniz.: Abu Ali al-Hasan ibn al-Haitham), conhecido também pela forma latinizada Alhazém (em latim: Alhazen), foi um matemático, físico e astrônomo persa. Nasceu no ano 965 em Baçorá, (atual Iraque) e morreu em 1040 na cidade do Cairo. Foi pioneiro nos estudos da óptica, após Ptolomeu. Foi um dos primeiros a explicar o fenômeno dos corpos celestes no horizonte. Escreveu numerosas obras notáveis, pelo estilo e pelas observações sobre os fenômenos da refracção da luz, com especial incidência na refracção atmosférica ao nascer e ao pôr do sol. Em seu Livro de Óptica (em árabe: كتاب المناظر, lit. 'Kitāb al-Manāẓir'), publicado no início do século XI, propõe uma nova teoria sobre a visão. Embora diferente do modelo atualmente aceito, essa teoria foi revolucionária para a época em que foi proposta e é vista como um passo importante para a compreensão da visão. Outra contribuição importante sua foi para o método científico, Alhazém acreditava que uma hipótese devia ser provada por experimentos, seguindo procedimentos sistemáticos e que poderiam ser reproduzidos, assim já demonstrando similaridades do que hoje é considerado o método científico moderno, mais de mil anos atrás e séculos antes de Descartes.. É considerado por muitos como o primeiro cientista, pelas suas contribuições na óptica, na astronomia, na física, na matemática, filosofia e pelo pensamento de que o conhecimento científico, só seria alcançado através de uma postura cética por parte do pesquisador, que deveria comprovar suas hipóteses pelo uso de experimentos e que estes poderiam ser reproduzidos. A UNESCO denominou o ano de 2015 como o Ano Internacional da Luz e homenageou Ibn Al-Haytham pelo milésimo aniversário da publicação do seu Livro de Óptica. (pt)
  • Alhazen, Ibn al-Haitam, eller Muhammed ibn al-Hasan (arabiska: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم , Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan), född 965 i Basra (nuvarande Irak), död 1038 troligen i Kairo, var en matematiker, astronom, och fysiker, en av optikens pionjärer. Då Alhazen förklarade att han kunde reglera Nilens översvämningar, tog kalifen Hakim honom på orden och kallade honom till Egypten, där Alhazen emellertid snart insåg omöjligheten av planens realiserande. Av kalifen erhöll han ett ämbete i Kairo, som han dock inte kunde sköta på tillfredsställande sätt, varför han ådrog sig kalifens vrede. Efter dennes död 1020 återfick Alhazen sin konfiskerade egendom och levde sedan uteslutande för sina vetenskapliga studier. Hans arbete i optik utgavs under titeln Opticez thesaurus Alhazeni av Rösner (Basel 1572), en annan avhandling Om ljuset jämte tysk översättning av Baermann (1882). Alhazens arbeten i optik fick betydelse för flera västerländska intellektuella, som Roger Bacon, , Witelo, Johannes Kepler. Vidare blev han en föregångsman inom talteori, analytisk geometri, förhållandet mellan algebra och geometri, vilket fick betydelse för René Descartes och Isaac Newtons respektive arbeten. Vetenskaphistoriskt blev hans vetenskapliga metod ett avgörande steg framåt, med införandet av kontrollerade vetenskapliga tester, rigorösa experiment, uppställande av hypoteser och induktiva härledningar. Enligt medeltida uppgifter, uppgår hans samlade verk till omkring 200 titlar. (sv)
  • Абу Алі аль-Хасан Ібн Аль-Хайсам аль-Басра (араб. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, латинізоване Alhazen — Альгазен, англ. Abu Ali Hasan Ibn Al-Haytham; 965, Басра — 1039, Каїр) — арабський науковець-універсал. (uk)
  • 海什木(阿拉伯语:محمد بن الحسن بن الحسن بن الهيثم أبو على البصري‎,羅馬化:Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham,965年-1040年)是阿拉伯学者、物理学家、数学家,全名穆哈默德·本·哈桑·本·海什木·巴士拉,其名在西文中又写作Al Hazen,中文译作“海桑”、“哈金”等。有大量著作和被现代科学证明了的科学发现,尤其在光学研究方面有突出成就。 (zh)
  • Абу́ Али́ аль-Хаса́н ибн аль-Хаса́н ибн аль-Хайса́м аль-Басри́ (араб. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, 965, Басра — 1039, Каир) — арабский учёный-универсал: математик, механик, физик и астроном. В средневековой Европе упоминался под латинизированным именем Alhazen (Альгазен или Альхазен). (ru)
dbo:academicDiscipline
dbo:birthPlace
dbo:deathPlace
dbo:influenced
dbo:influencedBy
dbo:knownFor
dbo:thumbnail
dbo:wikiPageExternalLink
dbo:wikiPageID
  • 1645 (xsd:integer)
dbo:wikiPageLength
  • 119795 (xsd:nonNegativeInteger)
dbo:wikiPageRevisionID
  • 1124229327 (xsd:integer)
dbo:wikiPageWikiLink
dbp:birthDate
  • (en)
dbp:birthPlace
dbp:date
  • 1999-10-13 (xsd:date)
dbp:deathDate
  • (en)
dbp:deathPlace
dbp:field
dbp:influenced
dbp:influences
dbp:knownFor
  • Book of Optics, ''[[#Doubts Concerning Ptolemy (en)
dbp:name
  • Alhazen (en)
dbp:nativeName
  • (en)
dbp:title
  • Biography from ioNET (en)
dbp:url
dbp:wikiPageUsesTemplate
dcterms:subject
schema:sameAs
rdf:type
rdfs:comment
  • Abu-Alí al-Hàssan ibn al-Hàssan (o Hussayn) ibn al-Hàytham al-Basrí al-Misrí (àrab: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم البصري المصري, Abū ʿAlī al-Ḥasan b. al-Ḥasan b. al-Hayṯam al-Baṣrī al-Miṣrī), més conegut simplement com a Ibn al-Hàytham o, a Occident, com a Alhazen (Bàssora, ~965 - el Caire, 1040) va ser un matemàtic, físic i astrònom àrab xiïta qui va realitzar importants contribucions als principis de l'òptica i a la concepció dels experiments científics. Es considera el pare de l'òptica pels seus treballs i experiments amb lents, miralls, reflexió i refracció. (ca)
  • Alhazen oder Alhazan (arabisch أبو علي الحسن بن الهيثم Abu Ali al-Hasan ibn al-Haitham, DMG Abū ʿAlī al-Ḥasan bin al-Haiṯam, verkürzt auch Ibn al-Haiṯam und Ibn al-Heithem, persisch ابن هيثم, DMG Ibn Haiṯam, latinisiert Alhacen, Avennathan oder Avenetan, geboren um 965 in Basra; gestorben nach 1040 in Kairo), war ein Mathematiker, Optiker und Astronom. Er verfasste grundlegende Beiträge zur Optik, Astronomie, Mathematik und Meteorologie. (de)
  • Abū ‘Alī al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Háytham (en árabe: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم; Basora, Emirato Buyí, actual Irak, 1 de julio del 965 – El Cairo, Califato Fatimí, actual, Egipto, 6 de marzo del 1040), llamado en Occidente Alhazen o Alhacén, fue un físico árabe musulmán experto en astronomía.​​ Además de ser considerado el creador del método científico, realizó importantes contribuciones a los principios de la óptica y a la concepción de los experimentos científicos. (es)
  • Eolaí Arabach Siach il-léannta ab ea Alhazen nó Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham (Araibis: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم) (965 – 1039). Alhazen nó Alhacen an leagan Laidinithe dá ainm. Tugtar al-Haytham air go minic anois i scríbhinní acadúla. Rugadh Alhazen in Basra, in Iaráic an lae inniu, agus fuair sé bás i gCaireo na hÉigipte. Fealsamh, fisiceoir, matamaiticeoir, réalteolaí agus ollamh a bhí ann. Chabhraigh sé go mór le forbairt na hoptaice agus le ról na tástála san modh eolaíochta. "Athair na hoptaice" a thugtar air as a chuid shaothar ar lionsaí, scátháin, fhrithchaitheamh agus athraonadh. (ga)
  • Abu Ali al-Hasan bin al-Hasan bin al-Haitsam (bahasa Arab: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎) atau Ibnu al-Haitsam (Bashrah, 965 - Qahirah 1039), dibarat lebih dikenal dengan nama Alhazen. Adalah seorang ilmuwan Islam yang ahli dalam bidang sains, falak, matematika, geometri, pengobatan, dan filsafat. Ia banyak pula melakukan penelitian mengenai cahaya, dan telah memberikan banyak inspirasi pada ahli sains barat, seperti Roger Bacon, dan Kepler dalam menciptakan mikroskop serta teleskop. (in)
  • Abu Ali al-Hasan ibn al-Haytham (Basra, 965 – Caïro, ±1040) was een Arabisch astronoom en wiskundige. In Europa was hij bekend als Alhazen, de Latijnse verbastering van Al-Hasan. (nl)
  • Abu Ali Hasan Ibn al-Hajsam, Alhazen, Ibn al-Hajtam (ur. 965 w Al-Basrze, zm. 1038 w Kairze) – arabski fizyk i matematyk. Urodził się w Al-Basrze w Mezopotamii, ale naukową pracę prowadził pod mecenatem Fatymidów w Egipcie. (pl)
  • Абу Алі аль-Хасан Ібн Аль-Хайсам аль-Басра (араб. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, латинізоване Alhazen — Альгазен, англ. Abu Ali Hasan Ibn Al-Haytham; 965, Басра — 1039, Каїр) — арабський науковець-універсал. (uk)
  • 海什木(阿拉伯语:محمد بن الحسن بن الحسن بن الهيثم أبو على البصري‎,羅馬化:Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham,965年-1040年)是阿拉伯学者、物理学家、数学家,全名穆哈默德·本·哈桑·本·海什木·巴士拉,其名在西文中又写作Al Hazen,中文译作“海桑”、“哈金”等。有大量著作和被现代科学证明了的科学发现,尤其在光学研究方面有突出成就。 (zh)
  • Абу́ Али́ аль-Хаса́н ибн аль-Хаса́н ибн аль-Хайса́м аль-Басри́ (араб. أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, 965, Басра — 1039, Каир) — арабский учёный-универсал: математик, механик, физик и астроном. В средневековой Европе упоминался под латинизированным именем Alhazen (Альгазен или Альхазен). (ru)
  • أبو عَلْي الحَسَن بن الحَسَن بن الهَيْثَم البصري (354 هـ/965م-430 هـ/1040م) عالم موسوعي عربي مسلم قدم إسهامات كبيرة في الرياضيات والبصريات والفيزياء وعلم الفلك والهندسة وطب العيون والفلسفة العلمية والإدراك البصري والعلوم بصفة عامة بتجاربه التي أجراها مستخدمًا المنهج العلمي، وله العديد من المؤلفات والمكتشفات العلمية التي أكدها العلم الحديث. يعتبر ابن الهيثم المؤسس الأول لعلم المناظر ومن رواد المنهج العلمي، وهو أيضاً من أوائل الفيزيائيين التجريبيين الذين تعاملوا مع نتائج الرصد والتجارب فقط في محاولة تفسيرها رياضياً دون اللجوء لتجارب أخرى. (ar)
  • Alhazen (arabsky Abú ʿAlí al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Hajtham) (965 Basra – 1040? Káhira) byl arabský vědec, který se zabýval astronomií, optikou a matematikou. Narodil se v Basře v dnešním Iráku. Studoval zde a v Bagdádu. Káhirský panovník jej pozval do Egypta. Alhazen měl podle pověsti vymyslet, jak by se daly předvídat a následně omezit záplavy způsobené rozvodněným Nilem. Když pochopil, že to není možné, předstíral šílenství a žil deset let v domácím vězení, aby tak ušel jistému trestu smrti. To mu ovšem nezabránilo, aby se věnoval přírodovědným studiím. Podařilo se mu opravit některé Aristotelovy omyly. Napsal více než 200 pojednání o optice, astronomii a matematice. (cs)
  • Ο Αλχαζέν (1 Ιουλίου 965 - 6 Μαρτίου 1040) ή Αμπού Αλί αλ-Χασάν ιμπν αλ-Χασάν ιμπν αλ-Χάιταμ όπως ήταν το πλήρες όνομα του (αραβικά: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم‎, Περσικά: بوعلی محمد بن حسن بن هیثم ), ήταν Άραβας μουσουλμάνος επιστήμονας, μαθηματικός, αστρονόμος, και φιλόσοφος. Έκανε σημαντικές συνεισφορές στα πεδία της οπτικής και οπτικής αντίληψης μελετώντας και οργανώνοντας τις θεωρίες των αρχαίων Ελλήνων, και της επιστημονικής μεθόδου, καθώς και υπήρξε σημαντική μορφή στην ιστορία της θεωρητικής φυσικής μαζί με τον Δημόκριτο της αρχαιότητας. (el)
  • Abu Ali al-Hasan Ibn Al-Haitham (arabe أبو علي الحسن بن الهيثم, latinigite Alhazen, naskiĝis ĉirkaŭ la jaro 965 probable en Basra; mortis dum 1039 aŭ eble 1040 en Kairo), estis signifa persa matematikisto, optikisto kaj astronomo. Alhazen estis grava en la historio de la scienca metodo, partikulare en sia alproksimiĝo al eksperimentado, kaj estis menciita kiel la "unua vera sciencisto de la mondo". En siaj multnombraj matematikaj verkoj li okupiĝis pri problemoj de geometrio. (eo)
  • Ḥasan Ibn al-Haytham, Latinized as Alhazen (/ælˈhæzən/; full name Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم; c. 965 – c. 1040), was a medieval mathematician, astronomer, and physicist of the Islamic Golden Age from present-day Iraq. Referred to as "the father of modern optics", he made significant contributions to the principles of optics and visual perception in particular. His most influential work is titled Kitāb al-Manāẓir (Arabic: كتاب المناظر, "Book of Optics"), written during 1011–1021, which survived in a Latin edition. (en)
  • Abu Ali al-Hasan Ibn al-Haitham —arabieraz: أبو علي الحسن بن الهيثم‎, Mendebaldean Alhazen izenaz ezaguna— (965eko uztailaren 1a -1040ko martxoaren 6a) arabiar fisikari bat izan zen. Astronomia eta matematikarekin ere ikusiko dugu lotuta bere izena. XVII. mendera iritsi arte eragin itzela izan zuen. Argia eguzkitik edo bestelako argi-iturrietatik datorrela zioen, gero objektu argiztatuetan islatu eta handik gure begietara iritsiz. (eu)
  • Alhazen ou Alhacen, de son vrai nom Ibn al-Haytham ou de son nom complet Abu Ali al-Hasan ibn al-Hasan ibn al-Haytham (en arabe : أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم ) (Bassora, c.965 – Le Caire, c.1040) est un mathématicien, philosophe, physiologiste et physicien du monde médiéval arabo-musulman. Considéré comme un pionnier de la méthode scientifique et le fondateur de l'optique moderne, il s'illustre par ses travaux novateurs dans toutes les branches de l'optique, principalement en optique géométrique et physiologique. (fr)
  • イブン・アル=ハイサム(Ibn al-Haitham、本名アブー・アリー・アル=ハサン・イブン・アル=ハサン・イブン・アル=ハイサム Abū ‘Alī al-Haṣan ibn al-Haṣan ibn al-Haytham、アラビア語: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎ 。日本ではアル=抜きの「イブン・ハイサム」もしくは全て=で結んだ「イブン=アル=ハイサム」表記が多い。)は、イスラム圏の数学者、天文学者、物理学者、医学者、哲学者、音楽学者(965年 - 1040年)。イラクの都市バスラ出身であったことからアル=バスリー(al-Basri)とも呼ばれていた。 西洋ではファーストネーム(ファーストネームはムハンマドだとの説もある)であるアル=ハサンのラテン語風発音であるアルハゼン、アルハーゼン(Alhacen 、Alhazen)の名で知られていた。 イブン・ハイサムは光学の諸原理の発見と科学実験手法の発展に対し、近代科学へ重要な貢献をした人物である。また彼が残した光学に関する書物、レンズや鏡を使った屈折や反射の実験などから「光学の父」ともみなされている。月にあるクレーター「アルハゼン・クレーター」 (Alhazen crater) は彼の栄誉を称えて名づけられている。 (ja)
  • 아부 알리 알하산 이븐 알하산 이븐 알하이삼(아랍어: أبو علي، الحسن بن الحسن بن الهيثم Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham[*], 965년 7월 1일~1040년 3월 6일)은 아랍인이면서도 학자이며, 신학, 물리학, 천문학, 수학, 안과학, 철학, 공학, 과학적 방법 등에 광범위한 분야에 걸쳐서 수많은 업적을 남겼다. 특히 그는 광학 이론에 가장 큰 공헌을 했는데, 광학과 시각의 연구에 대한 책인 《》는 1270년 라틴어로 번역되어서 출판되기까지 했다. 그는 저서에서 빛이 사실 물체로부터 우리 눈에 들어오기 때문에 우리가 물체를 볼 수 있다는 새로운 광학 이론을 제시하면서, 기존의 에우클레이데스와 프톨레마이오스의 이론에 반대하기도 했다. 그 외에도 눈의 구조, 빛의 반사와 굴절, 렌즈, 무지개, 대기 굴절과 같은 이론들을 발표해서 광학에 큰 영향을 끼치게 되었고, 유럽에까지 널리 퍼지게 되었다. 그의 광학에 대한 공헌 때문인지, 이븐 알하이삼은 중세 유럽에서 '제2의 프톨레마이오스'(Ptolemaeus Secundus) 혹은 '물리학자'라고 불리기도 한다. (ko)
  • Alhazen, nome con cui nell'Europa medievale era conosciuto Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan ibn al-Haytham (in arabo: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم‎; Bassora, 965 circa – Il Cairo, 1039), è stato un medico, filosofo, matematico, fisico ed astronomo arabo. (it)
  • Abu Ali Haçane ibne Alhaitame (em árabe: أبو علي الحسن بن الهيثم; romaniz.: Abu Ali al-Hasan ibn al-Haitham), conhecido também pela forma latinizada Alhazém (em latim: Alhazen), foi um matemático, físico e astrônomo persa. Nasceu no ano 965 em Baçorá, (atual Iraque) e morreu em 1040 na cidade do Cairo. Foi pioneiro nos estudos da óptica, após Ptolomeu. Foi um dos primeiros a explicar o fenômeno dos corpos celestes no horizonte. A UNESCO denominou o ano de 2015 como o Ano Internacional da Luz e homenageou Ibn Al-Haytham pelo milésimo aniversário da publicação do seu Livro de Óptica. (pt)
  • Alhazen, Ibn al-Haitam, eller Muhammed ibn al-Hasan (arabiska: أبو علي الحسن بن الحسن بن الهيثم , Abū ʿAlī al-Ḥasan ibn al-Ḥasan), född 965 i Basra (nuvarande Irak), död 1038 troligen i Kairo, var en matematiker, astronom, och fysiker, en av optikens pionjärer. Enligt medeltida uppgifter, uppgår hans samlade verk till omkring 200 titlar. (sv)
rdfs:label
  • Ibn al-Haytham (en)
  • ابن الهيثم (ar)
  • Ibn al-Hàytham (ca)
  • Alhazen (cs)
  • Alhazen (de)
  • Αλχαζέν (el)
  • Alhazen (eo)
  • Alhacén (es)
  • Alhazen (eu)
  • Alhazen (fr)
  • Alhazen (ga)
  • Ibnu al-Haitsam (in)
  • Alhazen (it)
  • 이븐 알하이삼 (ko)
  • イブン・ハイサム (ja)
  • Alhazen (nl)
  • Ibn al-Hajsam (pl)
  • Alhazém (pt)
  • Ибн аль-Хайсам (ru)
  • Alhazen (sv)
  • Ібн аль-Хайсам (uk)
  • 海什木 (zh)
rdfs:seeAlso
owl:sameAs
skos:exactMatch
prov:wasDerivedFrom
foaf:depiction
foaf:isPrimaryTopicOf
foaf:name
  • Alhazen (en)
is dbo:author of
is dbo:influenced of
is dbo:influencedBy of
is dbo:wikiPageRedirects of
is dbo:wikiPageWikiLink of
is dbp:author of
is dbp:influences of
is foaf:primaryTopic of
Powered by OpenLink Virtuoso    This material is Open Knowledge     W3C Semantic Web Technology     This material is Open Knowledge    Valid XHTML + RDFa
This content was extracted from Wikipedia and is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License