| dbo:abstract
|
- Un botxí és el menestral que té l'ofici d'executar les tortures, els càstigs i la pena de mort en els estats en els quals aquestes sentències contràries als Drets Humans existien o existeixen. Per extensió, el mot s'utilitza per a designar criminals o militars que fan mostra de molta crueltat. (ca)
- Kat (dříve také popravčí, mistr ostrého meče, mistr málodobrý) je člověk, který vykonává popravy lidí, kteří byli odsouzeni k trestu smrti. Kat také mučil odsouzené nebo vymáhal přiznání při výsleších obžalovaných. Ve středověku měla města své katy, kteří vykonávali tzv. hrdelní právo. Při práci mu pomáhali jeho pacholci. Často si je také půjčovali za úplatu z jiných měst. Vedle povolání kata vykonávali ještě další věci, jako např. práci pohodného (rasa), úklid stok aj. České slovo kat má nejasnou etymologii, předpokládá se, že souvisí se slovesy kácet a kotit, což by mohlo odkazovat na stínání. Ve starší češtině se užívalo pro popravčího nebo mučitele také slovo katan, zpravidla hanlivě. To však svým původem s katem nesouvisí, ale je přejímkou z maďarského katona „žoldák, (nájemný) voják“. I když kat vykonával rozhodnutí městské rady (později soudů), hlavně ve středověku byl různě omezován. V hostincích a v kostele měli stranou vyhrazené místo, museli chodit většinou oblečeni v černé barvě, někdy museli být jen viditelně označeni. Často se stávalo, že museli bydlet za městem na samotě, Tomuto místu se lidově říkalo . Díky svému řemeslu se vyznali v anatomii člověka, uměli léčit různé zlomeniny a jiná zranění. Postupem času se názor lidí na toto povolání měnil a také různá omezení, která tito lidé museli pro své povolání trpět, zmizela a začali si k povolání kata přibírat ještě jiná zaměstnání. Tak byl např. Leopold Wohlschlager zlatník, Jan Piperger čalouník, Karel Huss léčitel, sběratel, kustod uměleckých sbírek na zámku Kynžvart. Plat katů se různil. Města, která měla svého kata, je platila různě. Většinou dostával týdenní plat a poté za každý vykonaný úkon (popravu, výslech, mučení atd.) další částku, která byla stanovena podle náročnosti, například:
* Jindřichův Hradec r. 1506 – stínání 6 kop českých grošů,
* Hradec Králové r. 1510 – týdenní plat ve výši 8 českých grošů a min. od každé popravy dostal 30 českých grošů. Smlouva pro výkon povolání (ukázka několika bodů z r. 1616):
* Aby se Pána všemohoucího bál, přikázání jeho svatá plnil a zachovával.
* Meč svůj anebo zbraň při sobě připásanou nosil tak, aby jej lid rozeznati mohl.
* Kdykoliv co Jeho Milost potřebovat ráčil, vyplniti musí.
* Kdyby kdokoliv dostal jakýkoliv trest, musí jej splniti. (cs)
- منفذ الإعدام (بالإنجليزية: Executioner) هو الشخص أو العامل الموكل له تنفيذ وتطبيق حكم الإعدام والقتل في الميدان. ويُطلق عليه عدة أسماء في البلدان المختلفة، ففي مصر يسمونه "عشماوي"، بينما في السعودية يسمونه السياف نسبة إلى السيف الذي يستخدمه لتنفيذ القتل. ومن يقومون بهذه المهمة في الأغلب من الشرطة ويختارون على حسب قسوتهم وتحملهم. (ar)
- Der Scharfrichter (der „mit der Schärfe des Richtbeils oder des Richtschwertes Richtende“) ist eine seit dem Mittelalter gebräuchliche Berufsbezeichnung für den Vollstrecker der Todesstrafe oder anderer Gerichtsurteile. Früher waren auch die Begriffe Nachrichter und Carnifex gebräuchlich. Heute wird synonym dazu die Bezeichnung Henker verwendet (ursprünglich der Vollstrecker einer Hinrichtung durch „Henken“), im Volksmund auch Meister Hans oder Freimann. (de)
- Ekzekutisto (antaŭe ankaŭ majstro de akra glavo) estas homo, kiu faras ekzekutojn de homoj, kiuj estis kondamnitaj al mortpuno. Sed li ankaŭ torturis kondamnitojn aŭ devigis konfeson dum de . En mezepoko urboj havis siajn ekzekutistojn, kiuj faris la t.n. . Dum lia laboro helpis lin liaj helpantoj. Ili ofte prunteprenis ilin kontraŭ monpago el aliaj urboj. Apud la profesio de ekzekutisto ili faris ankoraŭ pluajn aferojn, kiel ekzemple , purigado de malnovaj kanaloj, aĉetisto de malnovaj domoj ka. Eĉ kiam la ekzekutisto faris la decidojn de urba konsilantaro (pli poste de juĝejoj), ĉefe en mezepoko li estis diverse limigata. En gastejoj kaj en preĝejoj li havis flanke limigitan lokon, li devis plejparte iradi vestita en nigra koloro, iam li devis esti videble markita. Ofte okazadis, ke li devis loĝi malantaŭ urbo en solejo. Tiun lokon oni kutime nomis . Dank' al sia profesio ili orientiĝis en anatomio de homo, ili sciis kuraci diversajn rompaĵojn kaj aliajn vundojn. Pase de tempo la opinio de homoj ŝanĝiĝis al tiu ĉi profesio kaj ankaŭ diversaj limigoj, pro kiuj tiuj ĉi homoj devis suferi pro sia profesio, malaperis. Kaj ili komencis preni al la profesio de ekzekutisto ankoraŭ aliajn profesiojn. Tiel estis ekzemple , , kuracisto, , en kastelo Kynžvart. Salajro de ekzekutistoj estis diversa. Ĉiu urbo, kiu havis sian ekzekutiston, pagis lin diverse. Plejparte li ricevis posemajnan salajron kaj poste por ĉiu farita faro (ekzekuto, enketado, torturado ktp.) pluan sumon, kiu estis destinita laŭ pretendemo, ekz.
* Jindřichův Hradec en 1506 - senkapigo 6 sesdekoj da
* Hradec Králové en 1510 - posemajna salajro en alteco de 8 ĉeĥaj groŝoj kaj minimume de ĉiu ekzekuto li ricevis 30 ĉeĥajn groŝojn (eo)
- An executioner, also known as a hangman or headsman, is an official who executes a sentence of capital punishment on a legally condemned person. (en)
- Borreroa ("bourreau" frantses hitzetik), espetxeratuei heriotza zigorra edo zegokien beste edozein zigor aplikatzen zituen pertsona zen. Zigorra zuzenbide zibilaren, militarraren edo eliza zuzenbidearen ondorioa izaten zen. Kultura askotan pertsona hori profesionala zen eta, gainera, funtzionarioa. Kargu zibila izanagatik, oso ohikoa zen, bestetik, kargua aitarengandik semearengana pasatzea. Izan ere, borreroek ospe txarra zuten gizartean eta ez zen lanbide desiratua. Gainera, fama txarra zela eta, ez ziren ezkongai desiratuak, eta borrero-familien arteko ezkontzak ohikoak izaten ziren. Esaterako, Frantzian, Sansondarrak ezagunak izan ziren. Kasu batzuetan, borreroak aurpegia estalirik egiten zuen lan, lekukoek identifika ez zezaten, baina ez zen bereziki ohikoa. (eu)
- Un verdugo es la persona encargada de llevar a cabo la ejecución de una persona condenada a la pena de muerte o penas corporales por la justicia civil o eclesiástica. (es)
- Algojo ialah orang yang memiliki tanggung jawab langsung untuk menjalankan hukuman mati atas terdakwa. Dalam bahasa Indonesia, kata algojo berasal dari bahasa Portugis, algoz. Banyak algojo yang dilakukan secara profesional, yang mengkhususkan diri di bidang tertentu, karena eksekusi jarang terjadi. Istilah algojo juga meluas pada pelaksana Hukuman berat yang tidak ditujukan untuk membunuh, tetapi dapat mengakibatkan kematian. (in)
- Un bourreau est un exécuteur des arrêts de justice chargé d'infliger des peines corporelles ou la peine de mort. Le bourreau peut également être appelé « exécuteur des hautes-œuvres ». Son titre a évolué au cours des siècles, de la dénomination péjorative de « bourrel » à celle plus institutionnelle d'« exécuteur de la haute justice » lorsqu'il est reconnu comme un agent du pouvoir judiciaire à part entière. Néanmoins la définition administrative de la Chancellerie ne reconnaissait qu'un titre réellement officiel, celui de : « Exécuteur en chef des arrêts criminels », comme en attestent les cartes professionnelles délivrées par la Justice à ces derniers sous la IV et la V ème République. L’étymologie du mot est relativement controversée. Le terme viendrait du verbe « bourrer », signifiant tourmenter. Il se peut également qu’il dérive de la profession de bourrelier, une des activités principales à avoir été sollicitée pour remplir la tâche de bourreau. Enfin, ce terme viendrait peut-être d’un homme nommé Borel ayant pris en charge une fonction similaire au XIIIe siècle, période de professionnalisation de cette charge. (fr)
- 死刑執行人（しけいしっこうにん、英: Executioner）は、裁判によって死刑が確定した犯罪者に対して死刑を執行する者のこと。通称「処刑人」とも呼ばれている。また、封建的な意味として犯罪者を処刑する高位の裁判官の名称として用いられる場合や、殺し屋を示す比喩として用いられる場合もある。 ここでは法律の定める手続きによって公務として死刑を執行する人物について記述する。 (ja)
- ( 망나니는 여기로 연결됩니다. 영화에 대해서는 망나니 (영화) 문서를 참고하십시오.) 사형 집행인은 국가나 법률 기관의 지시를 받고 사형을 집행하는 사람을 가리킨다. 망나니 또는 참수인(斬首人)은 사형 집행인들 가운데에서도 머리를 베는 사람을 가리키는 말이다. 사형 집행은 상황에 따라 집행자가 달라질 수 있는데, 경찰, 교도관, 심지어는 군사를 통해서도 사형이 집행되기도 한다. (ko)
- Een beul is een persoon die folteringen uitvoert om bekentenissen af te dwingen, de opgelegde lijfstraffen uitvoert en de terdoodveroordeelden executeert. Een scherprechter ("Hij die met het scherp van het zwaard het recht voltrekt") was een beul die doodstraffen uitvoerde. Beide benamingen worden vaak als synoniem van elkaar gebruikt. (nl)
- Il boia è una figura professionale che ha il compito di eseguire le sentenze di condanna alla pena di morte. (it)
- Carrasco, algoz, executor ou verdugo são nomes dados ao funcionário diretamente encarregado da execução de uma sentença de pena de morte. No caso do enforcamento, por exemplo, é o carrasco quem empurra o condenado para que ele morra pendurado. (pt)
- Kat – człowiek, który zawodowo zajmuje się głównie wykonywaniem wyroków, skazujących na kary cierpienia, okaleczenia i na karę śmierci. Poza torturami, traktowanymi jako środek karny, kaci zajmowali się również zadawaniem cierpienia w celu wymuszenia . Instytucja kata wykształciła się we wszystkich społeczeństwach znajdujących się na wyższym stopniu rozwoju, w Europie najpierw pojawiła się na zachodzie kontynentu, w Polsce od ok. XI-XIII wieku urząd przeznaczony do wykonywania wyroku sądów miejskich według artykułów prawa magdeburskiego. Od późnego średniowiecza do obowiązków kata należały również pewne zagadnienia sanitarne w mieście, zwłaszcza usuwanie padliny (nie czynił on jednak tego osobiście, ale zajmowali się tym jego pomocnicy, tzw. hycle). W wielu miastach, zwłaszcza na zachodzie Europy, kat miał często obowiązek (zwykle połączony z monopolem w tym zakresie) prowadzenia domu publicznego. Od XVIII/XIX wieku, tj. od zniesienia tortur, kaci zajmowali się jedynie wykonywaniem wyroków śmierci. (pl)
- Кат (пол. kat від діал.-прасл. *katъ, можливо пов'язаним з катати, або бав. kаt(е)) — особа, що виконує вирок про страту або тілесне покарання. (uk)
- En bödel eller skarprättare var en av samhället anställd person, utsedd att verkställa dödsstraff, prygel och andra kroppsstraff. De flesta länder har haft eller har personer med sådana uppgifter. En beryktad bödel under franska revolutionen var Charles Henri Sanson. De finns kvar i stater med dödsstraff. Namnet bödel är äldst och finns redan i fornsvenskan. Ordet skarprättare kommer från tyskans scharfrichter. Även ordet mästerman kommer från tyskan. Ordet "bödel" har senare kommit att användas i överförd betydelse, bland annat om skoningslösa mördare och personer som medverkat i folkmord. Utanför Sverige skilde man på skarprättare och bödel på så sätt att skarprättare fick stå för de "finare" avrättningarna i form av halshuggning (som ofta var reserverad för adeln), medan bödeln stod för straff som hängning, stegling, tortyr- och spöstraff. (sv)
- 刽子手、處刑人或行刑者是古代对于从事直接处决犯人为职业的人的一种称呼。現在世界各國大多以法警、警員或是憲兵作為处决犯人者。 漢語中的「劊子手」一詞，也可以用來罵人，當作「殘忍」、「作惡多端」、「殺人如麻」的意思。（參見殺手） (zh)
- Пала́ч — лицо, приводящее в исполнение приговор о смертной казни или телесном наказании. В переносном смысле термин используется как синоним для слов «мучитель», «каратель». (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Un botxí és el menestral que té l'ofici d'executar les tortures, els càstigs i la pena de mort en els estats en els quals aquestes sentències contràries als Drets Humans existien o existeixen. Per extensió, el mot s'utilitza per a designar criminals o militars que fan mostra de molta crueltat. (ca)
- منفذ الإعدام (بالإنجليزية: Executioner) هو الشخص أو العامل الموكل له تنفيذ وتطبيق حكم الإعدام والقتل في الميدان. ويُطلق عليه عدة أسماء في البلدان المختلفة، ففي مصر يسمونه "عشماوي"، بينما في السعودية يسمونه السياف نسبة إلى السيف الذي يستخدمه لتنفيذ القتل. ومن يقومون بهذه المهمة في الأغلب من الشرطة ويختارون على حسب قسوتهم وتحملهم. (ar)
- Der Scharfrichter (der „mit der Schärfe des Richtbeils oder des Richtschwertes Richtende“) ist eine seit dem Mittelalter gebräuchliche Berufsbezeichnung für den Vollstrecker der Todesstrafe oder anderer Gerichtsurteile. Früher waren auch die Begriffe Nachrichter und Carnifex gebräuchlich. Heute wird synonym dazu die Bezeichnung Henker verwendet (ursprünglich der Vollstrecker einer Hinrichtung durch „Henken“), im Volksmund auch Meister Hans oder Freimann. (de)
- An executioner, also known as a hangman or headsman, is an official who executes a sentence of capital punishment on a legally condemned person. (en)
- Un verdugo es la persona encargada de llevar a cabo la ejecución de una persona condenada a la pena de muerte o penas corporales por la justicia civil o eclesiástica. (es)
- Algojo ialah orang yang memiliki tanggung jawab langsung untuk menjalankan hukuman mati atas terdakwa. Dalam bahasa Indonesia, kata algojo berasal dari bahasa Portugis, algoz. Banyak algojo yang dilakukan secara profesional, yang mengkhususkan diri di bidang tertentu, karena eksekusi jarang terjadi. Istilah algojo juga meluas pada pelaksana Hukuman berat yang tidak ditujukan untuk membunuh, tetapi dapat mengakibatkan kematian. (in)
- 死刑執行人（しけいしっこうにん、英: Executioner）は、裁判によって死刑が確定した犯罪者に対して死刑を執行する者のこと。通称「処刑人」とも呼ばれている。また、封建的な意味として犯罪者を処刑する高位の裁判官の名称として用いられる場合や、殺し屋を示す比喩として用いられる場合もある。 ここでは法律の定める手続きによって公務として死刑を執行する人物について記述する。 (ja)
- ( 망나니는 여기로 연결됩니다. 영화에 대해서는 망나니 (영화) 문서를 참고하십시오.) 사형 집행인은 국가나 법률 기관의 지시를 받고 사형을 집행하는 사람을 가리킨다. 망나니 또는 참수인(斬首人)은 사형 집행인들 가운데에서도 머리를 베는 사람을 가리키는 말이다. 사형 집행은 상황에 따라 집행자가 달라질 수 있는데, 경찰, 교도관, 심지어는 군사를 통해서도 사형이 집행되기도 한다. (ko)
- Een beul is een persoon die folteringen uitvoert om bekentenissen af te dwingen, de opgelegde lijfstraffen uitvoert en de terdoodveroordeelden executeert. Een scherprechter ("Hij die met het scherp van het zwaard het recht voltrekt") was een beul die doodstraffen uitvoerde. Beide benamingen worden vaak als synoniem van elkaar gebruikt. (nl)
- Il boia è una figura professionale che ha il compito di eseguire le sentenze di condanna alla pena di morte. (it)
- Carrasco, algoz, executor ou verdugo são nomes dados ao funcionário diretamente encarregado da execução de uma sentença de pena de morte. No caso do enforcamento, por exemplo, é o carrasco quem empurra o condenado para que ele morra pendurado. (pt)
- Кат (пол. kat від діал.-прасл. *katъ, можливо пов'язаним з катати, або бав. kаt(е)) — особа, що виконує вирок про страту або тілесне покарання. (uk)
- 刽子手、處刑人或行刑者是古代对于从事直接处决犯人为职业的人的一种称呼。現在世界各國大多以法警、警員或是憲兵作為处决犯人者。 漢語中的「劊子手」一詞，也可以用來罵人，當作「殘忍」、「作惡多端」、「殺人如麻」的意思。（參見殺手） (zh)
- Пала́ч — лицо, приводящее в исполнение приговор о смертной казни или телесном наказании. В переносном смысле термин используется как синоним для слов «мучитель», «каратель». (ru)
- Kat (dříve také popravčí, mistr ostrého meče, mistr málodobrý) je člověk, který vykonává popravy lidí, kteří byli odsouzeni k trestu smrti. Kat také mučil odsouzené nebo vymáhal přiznání při výsleších obžalovaných. Ve středověku měla města své katy, kteří vykonávali tzv. hrdelní právo. Při práci mu pomáhali jeho pacholci. Často si je také půjčovali za úplatu z jiných měst. Vedle povolání kata vykonávali ještě další věci, jako např. práci pohodného (rasa), úklid stok aj. České slovo kat má nejasnou etymologii, předpokládá se, že souvisí se slovesy kácet a kotit, což by mohlo odkazovat na stínání. Ve starší češtině se užívalo pro popravčího nebo mučitele také slovo katan, zpravidla hanlivě. To však svým původem s katem nesouvisí, ale je přejímkou z maďarského katona „žoldák, (nájemný) voják“ (cs)
- Ekzekutisto (antaŭe ankaŭ majstro de akra glavo) estas homo, kiu faras ekzekutojn de homoj, kiuj estis kondamnitaj al mortpuno. Sed li ankaŭ torturis kondamnitojn aŭ devigis konfeson dum de . En mezepoko urboj havis siajn ekzekutistojn, kiuj faris la t.n. . Dum lia laboro helpis lin liaj helpantoj. Ili ofte prunteprenis ilin kontraŭ monpago el aliaj urboj. Apud la profesio de ekzekutisto ili faris ankoraŭ pluajn aferojn, kiel ekzemple , purigado de malnovaj kanaloj, aĉetisto de malnovaj domoj ka. (eo)
- Borreroa ("bourreau" frantses hitzetik), espetxeratuei heriotza zigorra edo zegokien beste edozein zigor aplikatzen zituen pertsona zen. Zigorra zuzenbide zibilaren, militarraren edo eliza zuzenbidearen ondorioa izaten zen. Kultura askotan pertsona hori profesionala zen eta, gainera, funtzionarioa. (eu)
- Un bourreau est un exécuteur des arrêts de justice chargé d'infliger des peines corporelles ou la peine de mort. Le bourreau peut également être appelé « exécuteur des hautes-œuvres ». Son titre a évolué au cours des siècles, de la dénomination péjorative de « bourrel » à celle plus institutionnelle d'« exécuteur de la haute justice » lorsqu'il est reconnu comme un agent du pouvoir judiciaire à part entière. Néanmoins la définition administrative de la Chancellerie ne reconnaissait qu'un titre réellement officiel, celui de : « Exécuteur en chef des arrêts criminels », comme en attestent les cartes professionnelles délivrées par la Justice à ces derniers sous la IV et la V ème République. (fr)
- Kat – człowiek, który zawodowo zajmuje się głównie wykonywaniem wyroków, skazujących na kary cierpienia, okaleczenia i na karę śmierci. Poza torturami, traktowanymi jako środek karny, kaci zajmowali się również zadawaniem cierpienia w celu wymuszenia . Instytucja kata wykształciła się we wszystkich społeczeństwach znajdujących się na wyższym stopniu rozwoju, w Europie najpierw pojawiła się na zachodzie kontynentu, w Polsce od ok. XI-XIII wieku urząd przeznaczony do wykonywania wyroku sądów miejskich według artykułów prawa magdeburskiego. (pl)
- En bödel eller skarprättare var en av samhället anställd person, utsedd att verkställa dödsstraff, prygel och andra kroppsstraff. De flesta länder har haft eller har personer med sådana uppgifter. En beryktad bödel under franska revolutionen var Charles Henri Sanson. De finns kvar i stater med dödsstraff. Namnet bödel är äldst och finns redan i fornsvenskan. Ordet skarprättare kommer från tyskans scharfrichter. Även ordet mästerman kommer från tyskan. Ordet "bödel" har senare kommit att användas i överförd betydelse, bland annat om skoningslösa mördare och personer som medverkat i folkmord. (sv)
|
.jpg){kind=link}
.jpg){kind=link}
