| dbo:abstract
|
- Göran Wahlenberg (1. října 1780, /Värmland, Švédsko – 23. březen 1851, Uppsala) byl švédský geobotanik, který působil v Kežmarku. Věnoval se botanickému výzkumu v Tatrách. Už jako 12letý začal studovat na univerzitě v Uppsale. Zaměřil se na studium flóry. Po ukončení studia (měl 19 let) zkoumal švédskou flóru. Na ostrově Gotland objevil mnoho do té doby neznámých rostlin. V roce 1806 získal doktorát a stal se členem švédské Královské akademie věd. V té době se intenzivně věnoval flóře a rostlinám v okolí sámské, nyní norské vesnice . V roce 1813 z pověření Královské akademie věd přicestoval do Kežmarku (Uhersko, nyní Slovensko). Zajímal se o karpatskou přírodu a zde se mu naskytla příležitost blíže se seznámit s tatranskou flórou. Porovnával vegetaci laponskou a karpatskou, měřil výšku tatranských štítů, zhotovil první vrstevnicovou mapu Tater. Spolupracoval s kežmarský botanikem a bratry Generischovci. Jeho jménem byly pojmenovány tatranské endemity (Wahlenbergův) (Erysimum wahlenbergii; v Tatrách jej lze vidět například v údolí Nefcerka) a (Saxifraga wahlenbergii Ball). Vyskytuje se pouze v Polsku a na Slovensku v Malé Fatře, v Chočských vrších, v Tatrách a na Muránské planině. Wahlenberg pracoval i v Dolině siedmich prameňov, ve Furkotské dolině je po něm pojmenováno Vyšné Wahlenbergovo Pleso a Nižné Wahlenbergovo pleso. Vystoupil na vrchol Kriváně a na Lomnický štít. Wahlenberg vydal dílo Flora Carpatorum Principalium (Karpatská flóra), na kterém se podílel i Kežmarčan . Ve Švédsku Wahlenberga pokládají za zakladatele homeopatie a turistiky. Göran Wahlenberg má v Mezinárodním rejstříku jmen rostlin zkratku Wahlenb.. (cs)
- Göran Wahlenberg, auch Georg Wahlenberg genannt, (* 1. Oktober 1780 in Skarphyttans bruk im Socken Kroppa bei Filipstad; † 22. März 1851 in Uppsala) war ein schwedischer Botaniker, der an der Universität Uppsala lehrte und forschte. Sein offizielles botanisches Autorenkürzel lautet „Wahlenb.“ (de)
- Göran Wahlenberg ( 1 de octubre 1780, , Condado de Värmland - 22 de marzo 1851, Upsala ), fue un botánico, pteridólogo, micólogo, algólogo, y , morfólogo sueco. (es)
- Georg (Göran) Wahlenberg (1 October 1780 – 22 March 1851) was a Swedish naturalist. He was born in Kroppa, Värmland County. Wahlenberg matriculated at Uppsala University in 1792, received his doctorate in Medicine in 1806, was appointed botanices demonstrator in 1814, and professor of medicine and botany in 1829, succeeding Carl Peter Thunberg. He was the last holder of the undivided chair that in the previous century had been held by Linnaeus. After his death in 1851, the chair was divided into more delimited professorships, and botany became the main duty of the borgströmian professorship, at the time held by Elias Fries. Wahlenberg made his main work in the field of plant geography and published, among other things the Flora lapponica (1812) and other works on the plant world of northernmost Sweden. He was among the first major scholars to contribute to the plant taxonomy and geography of the High Tatras in the Habsburg monarchy where he carried out research in 1813 (he also determined mountain elevations, but some were later disproved by Ludwig Greiner). Two of the highest mountain lakes in the Tatras, now in Slovakia, are named Upper Wahlenberg Tarn (Vyšné Wahlenbergovo pleso; elevation 2,157 m or 7,077 ft) and Lower Wahlenberg Tarn (Nižné Wahlenbergovo pleso; 2,053 m or 6,736 ft) in his memory. Wahlenberg was elected a member of the Royal Swedish Academy of Sciences in 1808. The flowering plant genus Wahlenbergia and the crustose lichen genus Wahlenbergiella are named after him, as was a species of wood-rush: Luzula wahlenbergii. He died in Uppsala. The standard author abbreviation Wahlenb. is used to indicate this person as the author when citing a botanical name. (en)
- Göran (ou Georg) Wahlenberg est un botaniste suédois, né le 1er octobre 1780 à dans le Comté de Värmland et mort le 22 mars 1851. (fr)
- ゲオルク（ヨーラン）・ヴァーレンベリ（Georg (Göran) Wahlenberg、1780年10月1日 – 1851年3月22日）は、スウェーデンの博物学者である。カール・ツンベルク（トゥーンベリ）の後をついで、ウプサラ大学の博物学の教授を務めた。 のKroppaで生まれた。1792年にウプサラ大学で医学の学位を得た。1806年に大学の職員に任命され、講師を務めた後、1814年にカール・ツンベルクの後をついで、植物学の教授に就任した。ヴァーレンベリはリンネ以来の、包括的な自然科学の教授職についた最後の人物で、自然科学の教授職は専門の分化が進んでいくことになり、植物学の分野にborgströmian教授職が設けられ、エリーアス・フリースが就任することになる。 植物学の分野で、ラップランドの植物や高山植物の分布などの研究を行い、気象と植物の分布関係や分布限界にかんする論文を発表した。スウロバキアのハイタトラス山脈の植物などを科学調査した最初の科学者でもあり、Vyšné Wahlenbergovo湖やNižné Wahlenbergovo湖にヴァーレンベリの名前が残されている.。 1808年にスウェーデン王立科学アカデミーの会員に選ばれた。キキョウ科のヒナギキョウ属（Wahlenbergia）やイグサ科の種、Luzula wahlenbergii Rupr.に献名されている。 Wahlenb.は、植物の学名で命名者を示す場合にヨーラン・ヴァーレンベリを示すのに使われる。（命名者略記を閲覧する／IPNIでAuthor Detailsを検索する。） (ja)
- Göran Wahlenberg (do 1804 r. Georg Wahlenberg; ur. 1 października 1780 w Skarphyttan koło Filipstad, prowincja Värmland, Szwecja, zm. 22 marca 1851 r. w Uppsali) – szwedzki lekarz, botanik, geograf i geolog, badacz flory Skandynawii, Alp i Karpat. Po zakończeniu w 1799 studiów filozoficznych poświęcił się całkowicie botanice. W 1801 został mianowany asystentem Królewskiego Towarzystwa Naukowego przy uniwersytecie w Uppsali, gdzie zajmował się głównie tamtejszymi zbiorami przyrodniczymi. W 1807 uzyskał tytuł doktora medycyny, a w 1808 został członkiem Królewskiej Akademii Nauk w Sztokholmie. W 1814 zyskał stopień adiunkta przy zbiorach Królewskiego Towarzystwa Nauk w Uppsali, zaś w 1829 osiągnął pozycję profesora medycyny i botaniki na tamtejszym uniwersytecie. W pierwszym dziesięcioleciu XIX w. odbył cztery podróże naukowe do Norrlandii i Laponii. W 1813 r. prowadził badania botaniczne i geograficzne w Tatrach (w ich obecnie słowackiej części) oraz w Małej i Wielkiej Fatrze, Górach Choczańskich i Niżnich Tatrach, których wyniki opublikował w dziele Flora Carpatorum Principalium (Göttingen 1814). (pl)
- Göran Wahlenberg è stato un botanico e micologo svedese. (it)
- Йёран (Георг, Георгий) Ва́ленбе́рг (швед. Göran Wáhlenbérg; 1 октября 1780, Кроппа, Вермланд, — 22 марта 1851, Уппсала) — шведский ботаник. (ru)
- Göran Wahlenberg (Filipstad, 1 de outubro de 1780 – Uppsala, 22 de março de 1851) foi um naturalista, botânico e geógrafo sueco. A sua obra mais conhecida é "Flora svecia" (1824-1826). (pt)
- Göran Wahlenberg (även Georg), född 1 oktober 1780 på Skarphyttans bruk i Kroppa socken, Värmland, död 22 mars 1851 i Uppsala, var en svensk naturforskare, främst botaniker och tecknare. (sv)
- Йоран Валенберг (швед. Göran Wahlenberg) (1 жовтня 1780 — 22 березня 1851) — шведський ботанік. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Göran Wahlenberg, auch Georg Wahlenberg genannt, (* 1. Oktober 1780 in Skarphyttans bruk im Socken Kroppa bei Filipstad; † 22. März 1851 in Uppsala) war ein schwedischer Botaniker, der an der Universität Uppsala lehrte und forschte. Sein offizielles botanisches Autorenkürzel lautet „Wahlenb.“ (de)
- Göran Wahlenberg ( 1 de octubre 1780, , Condado de Värmland - 22 de marzo 1851, Upsala ), fue un botánico, pteridólogo, micólogo, algólogo, y , morfólogo sueco. (es)
- Göran (ou Georg) Wahlenberg est un botaniste suédois, né le 1er octobre 1780 à dans le Comté de Värmland et mort le 22 mars 1851. (fr)
- Göran Wahlenberg è stato un botanico e micologo svedese. (it)
- Йёран (Георг, Георгий) Ва́ленбе́рг (швед. Göran Wáhlenbérg; 1 октября 1780, Кроппа, Вермланд, — 22 марта 1851, Уппсала) — шведский ботаник. (ru)
- Göran Wahlenberg (Filipstad, 1 de outubro de 1780 – Uppsala, 22 de março de 1851) foi um naturalista, botânico e geógrafo sueco. A sua obra mais conhecida é "Flora svecia" (1824-1826). (pt)
- Göran Wahlenberg (även Georg), född 1 oktober 1780 på Skarphyttans bruk i Kroppa socken, Värmland, död 22 mars 1851 i Uppsala, var en svensk naturforskare, främst botaniker och tecknare. (sv)
- Йоран Валенберг (швед. Göran Wahlenberg) (1 жовтня 1780 — 22 березня 1851) — шведський ботанік. (uk)
- Göran Wahlenberg (1. října 1780, /Värmland, Švédsko – 23. březen 1851, Uppsala) byl švédský geobotanik, který působil v Kežmarku. Věnoval se botanickému výzkumu v Tatrách. Už jako 12letý začal studovat na univerzitě v Uppsale. Zaměřil se na studium flóry. Po ukončení studia (měl 19 let) zkoumal švédskou flóru. Na ostrově Gotland objevil mnoho do té doby neznámých rostlin. V roce 1806 získal doktorát a stal se členem švédské Královské akademie věd. V té době se intenzivně věnoval flóře a rostlinám v okolí sámské, nyní norské vesnice . (cs)
- Georg (Göran) Wahlenberg (1 October 1780 – 22 March 1851) was a Swedish naturalist. He was born in Kroppa, Värmland County. Wahlenberg matriculated at Uppsala University in 1792, received his doctorate in Medicine in 1806, was appointed botanices demonstrator in 1814, and professor of medicine and botany in 1829, succeeding Carl Peter Thunberg. He was the last holder of the undivided chair that in the previous century had been held by Linnaeus. After his death in 1851, the chair was divided into more delimited professorships, and botany became the main duty of the borgströmian professorship, at the time held by Elias Fries. (en)
- ゲオルク（ヨーラン）・ヴァーレンベリ（Georg (Göran) Wahlenberg、1780年10月1日 – 1851年3月22日）は、スウェーデンの博物学者である。カール・ツンベルク（トゥーンベリ）の後をついで、ウプサラ大学の博物学の教授を務めた。 のKroppaで生まれた。1792年にウプサラ大学で医学の学位を得た。1806年に大学の職員に任命され、講師を務めた後、1814年にカール・ツンベルクの後をついで、植物学の教授に就任した。ヴァーレンベリはリンネ以来の、包括的な自然科学の教授職についた最後の人物で、自然科学の教授職は専門の分化が進んでいくことになり、植物学の分野にborgströmian教授職が設けられ、エリーアス・フリースが就任することになる。 植物学の分野で、ラップランドの植物や高山植物の分布などの研究を行い、気象と植物の分布関係や分布限界にかんする論文を発表した。スウロバキアのハイタトラス山脈の植物などを科学調査した最初の科学者でもあり、Vyšné Wahlenbergovo湖やNižné Wahlenbergovo湖にヴァーレンベリの名前が残されている.。 1808年にスウェーデン王立科学アカデミーの会員に選ばれた。キキョウ科のヒナギキョウ属（Wahlenbergia）やイグサ科の種、Luzula wahlenbergii Rupr.に献名されている。 (ja)
- Göran Wahlenberg (do 1804 r. Georg Wahlenberg; ur. 1 października 1780 w Skarphyttan koło Filipstad, prowincja Värmland, Szwecja, zm. 22 marca 1851 r. w Uppsali) – szwedzki lekarz, botanik, geograf i geolog, badacz flory Skandynawii, Alp i Karpat. W pierwszym dziesięcioleciu XIX w. odbył cztery podróże naukowe do Norrlandii i Laponii. W 1813 r. prowadził badania botaniczne i geograficzne w Tatrach (w ich obecnie słowackiej części) oraz w Małej i Wielkiej Fatrze, Górach Choczańskich i Niżnich Tatrach, których wyniki opublikował w dziele Flora Carpatorum Principalium (Göttingen 1814). (pl)
|
