| dbo:abstract
|
- Eutrapelia (z řeč. duchaplnost, vtipnost, přívětivost) je vlastnost člověka vést s každým příjemný rozhovor, tedy rozumět žertům a vtipně odpovědět. Osoba s takovými vlastnostmi se řecky jmenuje eutrapelos. Je to i jedna z Aristotelových ctností – "" mezi neomaleností a kašpařinami. V Bibli se slovo vyskytuje pouze jednou, v českých překladech Bible je přeloženo jako „laškování“, „šprýmování“ či „dvojsmyslné narážky“. (cs)
- Eutrapelia, aŭ pliesperante eŭstrapelio. el la greka εΰ/τροπή (bone vivita, ĝoje sentita) estas vorto, certe ne uzata nune se ne en fakaj traktadoj, sed valorigata de la greka filozofo Aristotelo kaj reprenita de la postaj kristana kaj humanista kulturoj, kiuj pri ĝi multe konsideris; ĝia kompleksa signifo sinteze signiĝas tiel: agado en ĝojo, konstanta afableco en kutimaj rilatoj. Aristotelo ĝin priskirabas en la Etiko al Nikomako, kaj ludas, laŭ li, per tiu sereniga kaj socialiga virto la Atenaj loĝantoj kiel privilegio de la libera homo karakterizata je ridemo, leĝereco en konversacioj, sento je modera malstreĉiĝo. Kristanaj mezepokoj, kaj nunaj, filozofoj rekonis en tia aristotela virto naturan prerogativon kaj kutiman motivitan konduton de konscia kristano, kiu ne povas ne ĝoji, kaj do kolorigi je ĝojo ĉiujn sian kontaktitojn pro la anonco ke li estas ĉiam amata de Dio revelacianta en Kristo. En tia intima sinteno de la kristanaro, laŭ kulturaj antropoloj, trovis sian fonton la eksteordinaraj artverkoj de la kristana medio laŭjarcente. La kristana filozofo, kiu unue profitis de tiu aristotela nocio, estis Tomaso el Akvino, kiu ĝin pritaktis el sia . Tia estas la virto, kiu mirigis Friedrich Nietzsche pro ĝia, laŭ li, manko sur la vizaĝo de la Dikredanoj; kaj kantigis Franciskon el Asizo: "Tiom estas la bono atendata, ke ĉiu peno estas jam tute rekompensata". (eo)
- Una eutrapelia (del griego: εὐτραπελία, eutrapelía, "ingenio", "broma amable") es el modo agradable, gracioso y afable en el trato común con otras personas. Es también la simpatía en la conversación, con facilidad y buen sentido del humor. Se considera una virtud, que regla sus acciones con la prudencia. (es)
- Eutrapelia comes from the Greek for 'wittiness' (εὐτραπελία) and refers to pleasantness in conversation, with ease and a good sense of humor. It is one of Aristotle's virtues, being the "golden mean" between boorishness (ἀγροικία) and buffoonery (βωμολοχία). When construed narrowly, eutrapelia is associated with an emotion in the same manner modesty and righteousness are associated with emotion, while it is not tied to any particular emotion when construed in wider terms, and is classified with truthfulness, friendliness, and dignity in the category of mean-dispositions that cannot be called pathetikai mesotetes. For a while, eutrapelia mostly came to signify jokes that were obscene and coarse. The word appears only once in the New Testament, in Ephesians 5:4, where it is translated as, "coarse jesting", in the NIV. The influential Medieval philosopher, Thomas Aquinas (1225–1274), viewed eutrapelia in a positive light, again, favoring the ancient Aristotelian notion that it is constituted by mental relaxation and honorable fun. In Summa Theologica, Aquinas made it the virtue of moderation in relation to jesting. By the second half of thirteenth century, the concept was considered a state of judicious pleasure and returned to being considered a virtue by commentators. The term, eutrapely, is derived from eutrapelia and, since 1596, shares the original meaning of wittiness in conversations. (en)
- Taktowny dowcip (gr. εὐτραπελία, eutrapelia) – w etyce Arystotelesa cnota stanowiąca złoty środek między błazeństwem a nieokrzesaniem. Wydaje się, że współcześnie taktowny dowcip, błazeństwo i nieokrzesanie uznaje się najczęściej za fakty pozaetyczne. Pojęcie taktownego dowcipu wywarło znaczny wpływ na średniowieczne i wczesnonowożytne pojęcie , z którym było też w owych czasach utożsamiane. W siódmym rozdziale II księgi Etyki nikomachejskiej (1108 a) Arystoteles odnosi pojęcie taktownego dowcipu do przyjemności tkwiącej w zabawie i żartach – brak w tej przyjemności to o ile jest on nadmiarem błazeństwo (także "kpiarstwo"), o ile jest on niedomiarem nieokrzesanie (także "brak zmysłu humoru"). Pojęciu taktownego dowcipu omówione jest szerzej w ósmym rozdziale księgi IV Etyki nikomachejskiej (1127 b i nn.). Arystoteles zauważa, że w życiu ludzkim w ramach odpoczynku istnieją rozrywki i żarty. Twierdzi, że w dziedzinie rozrywek i żartów istnieją reguły stanowiące o tym, jak trzeba mówić i czego trzeba słuchać. W stosunku do złotego środka jakim jest taktowny dowcip wykroczeniem poza te reguły jest prostackie błazeństwo, pragnienie wywołania śmiechu niezależnie od zasad przyzwoitości. Wykroczeniem poza te reguły jest także brak ogłady, nieokrzesanie rozumiane jako brak zmysłu humoru powodowane niedostateczną giętkością charakteru. Inaczej niż (z reguły) współcześnie, giętkość charakteru Grecy uznawali za cnotę, dzięki czemu mogli uznać charakterystyczne dla barbarzyńców nieokrzesanie za wadę etyczną. W podobny sposób pojęcie taktownego dowcipu omawia trzydziesty rozdział I księgi (1193 a) ("A taktowny dowcip jest zachowaniem umiaru między błazeństwem a nieokrzesaniem i dotyczy żartów"), przy czym wprowadza się tu rozróżnienie dwóch znaczeń terminu "taktowny dowcip": pierwsze to umiejętność taktownego żartowania, drugie to umiejętność znoszenia taktownych żartów. "Błazen" uważa, że wolno mu wyśmiewać każdego i wszystko, "człowiek nieokrzesany" nie pozwala, by żartowano z niego, ani sam nie żartuje, a na żarty reaguje gniewem. (pl)
- Eutrapelia vem do grego para brincadeira (εὐτραπελία) e refere-se a agradabilidade na conversa, com amabilidade e um bom senso de humor. É uma das virtudes de Aristóteles, sendo o "meio de ouro" entre o grosseiro (ἀγροικία) e a bufonaria (βωμολοχία). Por um tempo, a eutrapelia passou a significar piadas obscenas e grosseiras. A palavra aparece apenas uma vez no Novo Testamento, em Efésios 5: 4, onde é traduzida como "gracejo grosseiro", na NVI. O influente filósofo medieval Tomás de Aquino (1225-1274) viu a eutrapelia sob uma luz positiva, novamente, favorecendo a antiga noção aristotélica de que ela é constituída por relaxamento mental e diversão honrosa. Em Summa Theologica, Tomás de Aquino tornou-a a virtude da moderação em relação ao gracejo. Na segunda metade do século XIII, o conceito foi considerado um estado de prazer judicioso — isto é, lícito e bom — e voltou a ser considerado uma virtude pelos comentaristas. (pt)
|
| rdfs:comment
|
- Eutrapelia (z řeč. duchaplnost, vtipnost, přívětivost) je vlastnost člověka vést s každým příjemný rozhovor, tedy rozumět žertům a vtipně odpovědět. Osoba s takovými vlastnostmi se řecky jmenuje eutrapelos. Je to i jedna z Aristotelových ctností – "" mezi neomaleností a kašpařinami. V Bibli se slovo vyskytuje pouze jednou, v českých překladech Bible je přeloženo jako „laškování“, „šprýmování“ či „dvojsmyslné narážky“. (cs)
- Una eutrapelia (del griego: εὐτραπελία, eutrapelía, "ingenio", "broma amable") es el modo agradable, gracioso y afable en el trato común con otras personas. Es también la simpatía en la conversación, con facilidad y buen sentido del humor. Se considera una virtud, que regla sus acciones con la prudencia. (es)
- Eutrapelia, aŭ pliesperante eŭstrapelio. el la greka εΰ/τροπή (bone vivita, ĝoje sentita) estas vorto, certe ne uzata nune se ne en fakaj traktadoj, sed valorigata de la greka filozofo Aristotelo kaj reprenita de la postaj kristana kaj humanista kulturoj, kiuj pri ĝi multe konsideris; ĝia kompleksa signifo sinteze signiĝas tiel: agado en ĝojo, konstanta afableco en kutimaj rilatoj. Aristotelo ĝin priskirabas en la Etiko al Nikomako, kaj ludas, laŭ li, per tiu sereniga kaj socialiga virto la Atenaj loĝantoj kiel privilegio de la libera homo karakterizata je ridemo, leĝereco en konversacioj, sento je modera malstreĉiĝo. (eo)
- Eutrapelia comes from the Greek for 'wittiness' (εὐτραπελία) and refers to pleasantness in conversation, with ease and a good sense of humor. It is one of Aristotle's virtues, being the "golden mean" between boorishness (ἀγροικία) and buffoonery (βωμολοχία). When construed narrowly, eutrapelia is associated with an emotion in the same manner modesty and righteousness are associated with emotion, while it is not tied to any particular emotion when construed in wider terms, and is classified with truthfulness, friendliness, and dignity in the category of mean-dispositions that cannot be called pathetikai mesotetes. (en)
- Taktowny dowcip (gr. εὐτραπελία, eutrapelia) – w etyce Arystotelesa cnota stanowiąca złoty środek między błazeństwem a nieokrzesaniem. Wydaje się, że współcześnie taktowny dowcip, błazeństwo i nieokrzesanie uznaje się najczęściej za fakty pozaetyczne. Pojęcie taktownego dowcipu wywarło znaczny wpływ na średniowieczne i wczesnonowożytne pojęcie , z którym było też w owych czasach utożsamiane. (pl)
- Eutrapelia vem do grego para brincadeira (εὐτραπελία) e refere-se a agradabilidade na conversa, com amabilidade e um bom senso de humor. É uma das virtudes de Aristóteles, sendo o "meio de ouro" entre o grosseiro (ἀγροικία) e a bufonaria (βωμολοχία). Por um tempo, a eutrapelia passou a significar piadas obscenas e grosseiras. A palavra aparece apenas uma vez no Novo Testamento, em Efésios 5: 4, onde é traduzida como "gracejo grosseiro", na NVI. (pt)
|
