| dbo:abstract
|
- El mètode comparatiu en lingüística, és una tècnica per estudiar el desenvolupament de les llengües realitzant una comparació característica per característica de dues o més llengües amb descendència comuna d'un avantpassat compartit i després extrapolant cap enrere per inferir les propietats d'aquest avantpassat. El mètode comparatiu es pot contrastar amb el mètode de reconstrucció interna en què el desenvolupament intern d'una sola llengua s'infereix mitjançant l'anàlisi de les característiques d'aquesta llengua. Normalment, tots dos mètodes s'utilitzen conjuntament per reconstruir les fases prehistòriques de les llengües; omplir buits en el registre històric d'una llengua; descobrir el desenvolupament dels sistemes fonològics, morfològics i altres sistemes lingüístics i confirmar o refutar les hipòtesis de relacions entre llengües. El mètode comparatiu es va desenvolupar durant el segle XIX. Les contribucions clau van ser fetes pels estudiosos danesos Rasmus Rask i Karl Verner i l'estudiós alemany Jacob Grimm. El primer lingüista que va oferir formes reconstruïdes a partir d'una protollengua va ser August Schleicher, en el seu Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, publicat originalment el 1861. Aquí teniu l'explicació de Schleicher de per què va oferir formes reconstruïdes: (ca)
- طبقاً لعلم اللسانيات، تُعد القاعدة النسبية تقنية لدراسة تطور اللغات بواسطة مقارنة السِمات بين لغتين أو أكثر بينهما تقارب جيني من سلف مشترك، ثم استقرائها من الأصل لاستنتاج خصائص ذلك السلف. تتعارض القاعدة النسبية مع قاعدة إعادة الهيكلة الداخلية، التي تستنتج التطور الداخلي للغة معينة بواسطة تحليل خصائص تلك اللغة. عادةً، تُستعمل كلتا الطريقتين لإعادة تشكيل مراحل اللغة في عصور ما قبل التاريخ، ولملء الفراغات في سجلات تأريخ اللغة، ولاستكشاف التطورات الحاصلة في مخارج الحروف وعلوم الصرف والأنظمة اللغوية، لتأكيد العلاقات المُفترضة بين اللغات أو دحضها. تطورت القاعدة النسبية عبر القرن التاسع عشر. ساهم في التطوير أساسًا الباحثان الدنماركيان رامسوس راسك وكارل فيرنير والباحث الألماني جيكوب غريم. يُعد أوغست شلايشر أول عالم لغوي يقدم تشكيلات معادة البناء من اللغة الأولية، في كتابه موجز القواعد المُقارنة بين اللغات الهندو-أوروبية والسنسكريتية واليونانية واللاتينية، الذي نُشر للمرة الأولى عام 1861. تفسير شلايشر لسبب تقديمه تشكيلات معادة البناء: يسعى البحث الحالي لاستعراض اللغة الهندو-أوروبية البدائية بجانب اللغات الموجودة المشتقة منها. إضافةً إلى فوائد هذا المشروع، في وضع النتائج النهائية للبحث مباشرةً أمام أعين الطالب بوضوح، ومن ثم يُسهل استيعابه لطبيعة اللغات الهندو-أوروبية الموجودة، ولا تقل الفائدة المرجوّة أهميةً عن ذلك، لا سيما بيان خطأ ادعاء اشتقاق اللغات غير الهندية والهندو-أوروبية من اللغة الهندية القديمة (السنسكريتية). (ar)
- In linguistics, the comparative method is a technique for studying the development of languages by performing a feature-by-feature comparison of two or more languages with common descent from a shared ancestor and then extrapolating backwards to infer the properties of that ancestor. The comparative method may be contrasted with the method of internal reconstruction in which the internal development of a single language is inferred by the analysis of features within that language. Ordinarily, both methods are used together to reconstruct prehistoric phases of languages; to fill in gaps in the historical record of a language; to discover the development of phonological, morphological and other linguistic systems and to confirm or to refute hypothesised relationships between languages. The comparative method was developed over the 19th century. Key contributions were made by the Danish scholars Rasmus Rask and Karl Verner and the German scholar Jacob Grimm. The first linguist to offer reconstructed forms from a proto-language was August Schleicher, in his Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen, originally published in 1861. Here is Schleicher's explanation of why he offered reconstructed forms: In the present work an attempt is made to set forth the inferred Indo-European original language side by side with its really existent derived languages. Besides the advantages offered by such a plan, in setting immediately before the eyes of the student the final results of the investigation in a more concrete form, and thereby rendering easier his insight into the nature of particular Indo-European languages, there is, I think, another of no less importance gained by it, namely that it shows the baselessness of the assumption that the non-Indian Indo-European languages were derived from Old-Indian (Sanskrit). (en)
- El método comparativo es un procedimiento de búsqueda sistemática de similitudes léxicas y fonéticas en las lenguas con el objeto de estudiar su parentesco y finalmente reconstruir la protolengua que dio lugar a las dos o más lenguas comparadas en el procedimiento. El método comparativo es una parte fundamental de las técnicas de la lingüística histórica. El método es aplicable cuando nos encontramos con dos o más lenguas entre las que se supone existe cierta relación genética. Si los datos son buenos, el método es capaz no solo de mostrar cómo era el antecesor común de dichas lenguas, sino también el grado de cercanía entre las diferentes lenguas y por tanto la secuencia de diferenciación de las lenguas de una determinada familia de lenguas. Este método utiliza listas de cognados, pares de palabras que comparten origen y tienen significados y formas fonéticas relacionables entre sí. Estos cognados sirven para determinar el grado de relación entre distintas lenguas dentro de una misma familia. El indoeuropeo ha sido reconstruido principalmente mediante el método comparativo. (es)
- Dalam linguistik, metode perbandingan atau metode komparatif adalah sebuah teknik untuk mempelajari perkembangan bahasa-bahasa melalui perbandingan ciri demi ciri dari dua atau lebih bahasa yang berasal dari satu bahasa leluhur yang sama. Ciri-ciri ini kemudian diekstrapolasikan ke masa lalu untuk memperoleh gambaran mengenai bahasa leluhur tersebut. Metode perbandingan dapat dikontraskan dengan metode , yang berusaha mencari tahu mengenai perkembangan internal dari sebuah bahasa melalui analisis ciri-ciri yang terdapat dalam bahasa tersebut. (in)
- 比較方法（ひかくほうほう、Comparative method）または比較法（ひかくほう）とは、言語学において共有する祖先をもつ言語同士の特徴を比較する方法である。 比較方法は19世紀に欧州で発達した。内的再構とともに、過去の言語の復元や言語同士の関係の仮説を立てるために用いられる。比較方法による再建を比較再構（または比較再建）という。比較方法によって再建された言語が祖語であり、比較方法により再構を行う分野を比較言語学という。 (ja)
- De vergelijkende methode is een methode om het proces van taalverandering te bestuderen waarbij twee of meer talen met elkaar worden vergeleken. Als zodanig staat deze methode uit de historische en vergelijkende taalkunde tegenover de , waarbij de diachrone ontwikkeling van een en dezelfde taal wordt onderzocht (bijvoorbeeld het Oud- en Middelnederlands versus het moderne Nederlands). Doorgaans worden deze twee methodes echter in combinatie met elkaar gebruikt om reconstructie te bewerkstelligen en in de contrastieve taalkunde. (nl)
- 비교 재구(comparative reconstruction)란 공통의 언어로부터 분기되었다고 믿어지는 둘 이상의 언어들이 있을 때 이들 언어들을 체계적으로 비교해서 그 언어들이 분화되기 이전 상태의 언어인 를 재구하는 연구 방법론을 말한다. 비교 재구의 궁극적인 목표는 모든 층위를 포괄하는 전체적인 조어의 모습을 세밀한 부분까지 구체적이고 상세하게 재구하는 것이나, 현재까지의 비교 재구에 연관된 연구들은 주로 말소리의 비교 재구에 집중이 되어 있었기 때문에 비교 재구는 일반적으로 말소리의 비교 재구를 가리킨다. (ko)
- In linguistica, il metodo comparativo è il procedimento di analisi e di ricostruzione delle lingue attraverso l'accostamento e il confronto di vari elementi, sia all'interno di un medesimo idioma sia tra idiomi differenti. In linguistica storica, il metodo comparativo è una tecnica applicata dai linguisti per dimostrare le relazioni genetiche tra le lingue, mentre in linguistica comparativa è uno strumento volto a determinare la regolarità (o la sua assenza) di determinati fenomeni evolutivi all'interno di uno stesso idioma. Il metodo comparativo ha avuto particolare rilievo nel campo dell'indoeuropeistica, ossia la scienza che mira alla ricostruzione dell'estinta e preistorica lingua protoindoeuropea a partire dalle sue eredi storiche. Introdotto sistematicamente da Franz Bopp e da Rasmus Rask negli anni Dieci del XIX secolo, il metodo ha consentito, attraverso la comparazione fonetica, lessicale e grammaticale delle lingue indoeuropee, una ricostruzione approssimativa della lingua indoeuropea, divenendo il cardine della linguistica storico-comparativa. All'interno di una singola lingua, il metodo consiste nel raffrontare sistematicamente vari elementi simili all'interno di un idioma, per determinarne le regolarità e, di conseguenza, le leggi di evoluzione. Un esempio di questo genere di applicazione è la Legge di Grimm, che descrive l'evoluzione dal protoindoeuropeo al protogermanico delle consonanti occlusive. (it)
- Celem metody porównawczej jest ustalenie pokrewieństwa między różnymi językami i sformułowanie spójnej hipotezy na temat szczegółów tego pokrewieństwa poprzez rekonstrukcję:
* języka będącego ich wspólnym przodkiem (prajęzykiem),
* wiarygodnej sekwencji regularnych zmian językowych, za pomocą których można wyprowadzić każdy z porównywanych języków z hipotetycznego wspólnego prajęzyka. Najważniejsze kroki w zastosowaniu metody porównawczej:
* Języki mogą być spokrewnione, jeśli w ich słownictwie zauważalne są regularne odpowiedniości, czyli systematycznie powtarzające się regularne relacje między strukturą fonetyczną wyrazów o podobnym znaczeniu (porównanie zwykle rozpoczynamy od pewnych charakterystycznych działów słownictwa—terminów pokrewieństwa, liczebników, nazw części ciała itp.). Pojęcie regularnej odpowiedniości jest bardzo istotne: czysto powierzchowne podobieństwo, jak np. między ang. day a łac. dies (oba wyrazy oznaczają 'dzień') nie ma samo w sobie żadnej wartości dowodowej. Początkowe d- w angielskim nie odpowiada regularnie łacińskiemu d-, a pojawiające się tu i ówdzie sporadyczne zbieżności są skutkiem albo czystego przypadku (jak w powyższym przykładzie), albo zapożyczenia: np. podobieństwo łac. diabolus do ang. devil i pol. diabeł wynika z faktu, że wyrazy te zapożyczone są w ostatecznym rachunku z jednego źródła (z gr. diabolos).Istnieje jednak regularna odpowiedniość między łacińskim d- a angielskim t-:decem | ten 'dziesięć'duo | two 'dwa'duco | tow 'ciągnąć'(starołacińskie) dingua | tongue 'język'Głębsza analiza dowodzi, że odpowiedniość ta jest regularna i że powtarza się w wielu wyrazach należących do starej, odziedziczonej warstwy słownictwa obu języków. Stanowi ona ponadto część bardziej ogólnej relacji między głoskami obu języków (zob. prawo Grimma).Łacina i angielski wykazują także bardziej oczywiste odpowiedniości:mater | mother 'matka'ment- | mind 'umysł'mus | mouse 'mysz'Dowodzą one, że łacińskie m- odpowiada angielskiemu m-. Jednakże wagę dowodową ma tutaj jedynie regularność i powtarzalność relacji, a nie identyczność brzmienia głosek.
* Prawdziwie regularną odpowiedniość trudno przypisać przypadkowej zbieżności. O ile potrafimy wykluczyć wyjaśnienia alternatywne (zwłaszcza zapożyczenia na dużą skalę), najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem odpowiedniości jest wywodzenie się rozważanych wyrazów ze wspólnego źródła prajęzykowego. Jeżeli pomiędzy badanymi językami zachodzi duża liczba relacji tego rodzaju (im więcej, tym lepiej), i jeśli układają się one w logicznie spójny wzór, taki jaki mógłby zostać utworzony przez zachodzące kolejno w historii każdego z języków regularne zmiany dźwiękowe, wspólne pochodzenie można uznać za pewnik.
* Na podstawie regularnych odpowiedniości można przystąpić do szczegółowej rekonstrukcji historycznej, obejmującej także próbę odtworzenia pewnych cech wspólnego przodka rozważanych języków. Pomijając szczegółowe rozważania, powiemy tylko, że łacińskie d i angielskie t wywodzi się z pierwotnego *d w rekonstruowanym języku praindoeuropejskim (gwiazdka oznacza, że dany element języka jest zrekonstruowany pośrednio, a nie udokumentowany wprost; zob. także języki indoeuropejskie). Próbujemy także zrekonstruować dawne zmiany dźwiękowe i etapy pośrednie między formami prajęzykowymi a współczesnymi lub historycznie udokumentowanymi. Na przykład następujące zmiany pokazują, jak ewoluował liczebnik oznaczający 'dziesięć' w kilku różnych językach indoeuropejskich (pie. = 'praindoeuropejskie', zapis "A > B" oznacza 'A zmieniło się w B' lub 'B powstało z A'):pie. *dek^m > pragerm. *texun > staroang. teon (wyraz udokumentowany, który dał początek dzisiejszemu ten)pie. *dek^m > *dekem > łac. decem (c wymawiano zawsze [k] w łacinie klasycznej)pie. *dek^m > *deCim- > prasłowiań. *desę-ti > pol. dziesięć (końcówka *-ti została dołączona do liczebników 5-10 w języku prasłowiańskim)pie. *dek^m > gr. dekapie. *dek^m > indoirań. *daCa > daśaKażdy krok powinien być dokładnie umotywowany: np. pie. *k^ > pragerm. *x (głoska wymawiana jak polskie ch) jest przykładem tej samej odpowiedniości, jaką widać między łacińskim cord- a pragerm. *xert- 'serce' (angielskie heart, niemieckie Herz). Osłabienie i zanik *x między samogłoskami w historii języka angielskiego to także zmiany regularne, poparte wieloma przykładami.To samo *k^, rekonstruowane jako zmiękczone /k/, rozwinęło się regularnie w lub szczelinowe (oznaczone tu umownie jako *C) w niektórych grupach języków indoeuropejskich, dając ostatecznie np. słowiańskie /s/ i /ś/. Końcowe *-m po spółgłosce było w praindoeuropejskim sylabiczne (jak w angielskim rhythm). W takiej pozycji ewoluowało ono regularnie w greckie i indoirańskie /a/, podczas gdy w formach italskich, germańskich i bałtosłowiańskich sylabiczność spółgłoski nosowej zastępowano (również regularnie) wstawieniem przed nią samogłoski.Regularne zmiany dźwiękowe następujące po sobie w tym samym języku często "zasilają" jedna drugą: zmiana starsza tworzy kontekst, w którym zachodzi zmiana nowsza. Tego typu zależności pozwalają na stosunkowo szczegółową rekonstrukcję względnej chronologii zmian, choć na ogół nie potrafimy ich datować w sposób absolutny, o ile nie pozwala na to dokumentacja historyczna (na przykład teksty, w których zmiana jest widoczna po raz pierwszy)
* Odtworzenie głosek prajęzyka i ich historycznych przekształceń w językach potomnych pozwala nam na bardziej rozbudowaną rekonstrukcję: możemy teraz porównywać morfemy gramatyczne (przyrostki słowotwórcze, końcówki fleksyjne), schematy deklinacji i koniugacji itd. Rekonstrukcja nieudokumentowanego prajęzyka nigdy nie może być kompletna (np. jego składni nie można zrekonstruować z dokładnością choćby zbliżoną do tej, z jaką rekonstruujemy cechy fonologiczne lub morfologiczne, a wszystkie elementy struktury języka ulegają z czasem nieodwracalnemu zatarciu w skali wielu tysięcy lat), niemniej jednak udana rekonstrukcja częściowa jest niezbędnym testem pozwalającym udowodnić rzeczywiste pokrewieństwo języków. (pl)
- 比较法（the Comparative Method）或比照法是一套比較語言學的研究方法，語言學家用它來揭示語言間的源流關係。它的任務是通過同源詞的比較來證明兩種或多種切實存在或存在過的語言擁有共同的祖先（祖語）。同時，我們用它來歸納語言間同源詞的語音對映規則，推演一系列用以重構祖語的規則的語音演變。 19世紀時在對印歐諸語的研究過程中比较法逐漸發展起來，現今它已被主流的語言學家視作用以判斷兩種語言是否有親緣關係的標準，而與之對應的語彙統計類方法則被普遍認爲是不夠可靠的。但是，語言學界的一些新的理念，比如對傳統語言樹形譜系的修正，對比较法本身持批判態度，這導致了學界對比较法的重建結果產生了一定程度的懷疑。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Dalam linguistik, metode perbandingan atau metode komparatif adalah sebuah teknik untuk mempelajari perkembangan bahasa-bahasa melalui perbandingan ciri demi ciri dari dua atau lebih bahasa yang berasal dari satu bahasa leluhur yang sama. Ciri-ciri ini kemudian diekstrapolasikan ke masa lalu untuk memperoleh gambaran mengenai bahasa leluhur tersebut. Metode perbandingan dapat dikontraskan dengan metode , yang berusaha mencari tahu mengenai perkembangan internal dari sebuah bahasa melalui analisis ciri-ciri yang terdapat dalam bahasa tersebut. (in)
- 比較方法（ひかくほうほう、Comparative method）または比較法（ひかくほう）とは、言語学において共有する祖先をもつ言語同士の特徴を比較する方法である。 比較方法は19世紀に欧州で発達した。内的再構とともに、過去の言語の復元や言語同士の関係の仮説を立てるために用いられる。比較方法による再建を比較再構（または比較再建）という。比較方法によって再建された言語が祖語であり、比較方法により再構を行う分野を比較言語学という。 (ja)
- De vergelijkende methode is een methode om het proces van taalverandering te bestuderen waarbij twee of meer talen met elkaar worden vergeleken. Als zodanig staat deze methode uit de historische en vergelijkende taalkunde tegenover de , waarbij de diachrone ontwikkeling van een en dezelfde taal wordt onderzocht (bijvoorbeeld het Oud- en Middelnederlands versus het moderne Nederlands). Doorgaans worden deze twee methodes echter in combinatie met elkaar gebruikt om reconstructie te bewerkstelligen en in de contrastieve taalkunde. (nl)
- 비교 재구(comparative reconstruction)란 공통의 언어로부터 분기되었다고 믿어지는 둘 이상의 언어들이 있을 때 이들 언어들을 체계적으로 비교해서 그 언어들이 분화되기 이전 상태의 언어인 를 재구하는 연구 방법론을 말한다. 비교 재구의 궁극적인 목표는 모든 층위를 포괄하는 전체적인 조어의 모습을 세밀한 부분까지 구체적이고 상세하게 재구하는 것이나, 현재까지의 비교 재구에 연관된 연구들은 주로 말소리의 비교 재구에 집중이 되어 있었기 때문에 비교 재구는 일반적으로 말소리의 비교 재구를 가리킨다. (ko)
- 比较法（the Comparative Method）或比照法是一套比較語言學的研究方法，語言學家用它來揭示語言間的源流關係。它的任務是通過同源詞的比較來證明兩種或多種切實存在或存在過的語言擁有共同的祖先（祖語）。同時，我們用它來歸納語言間同源詞的語音對映規則，推演一系列用以重構祖語的規則的語音演變。 19世紀時在對印歐諸語的研究過程中比较法逐漸發展起來，現今它已被主流的語言學家視作用以判斷兩種語言是否有親緣關係的標準，而與之對應的語彙統計類方法則被普遍認爲是不夠可靠的。但是，語言學界的一些新的理念，比如對傳統語言樹形譜系的修正，對比较法本身持批判態度，這導致了學界對比较法的重建結果產生了一定程度的懷疑。 (zh)
- طبقاً لعلم اللسانيات، تُعد القاعدة النسبية تقنية لدراسة تطور اللغات بواسطة مقارنة السِمات بين لغتين أو أكثر بينهما تقارب جيني من سلف مشترك، ثم استقرائها من الأصل لاستنتاج خصائص ذلك السلف. تتعارض القاعدة النسبية مع قاعدة إعادة الهيكلة الداخلية، التي تستنتج التطور الداخلي للغة معينة بواسطة تحليل خصائص تلك اللغة. عادةً، تُستعمل كلتا الطريقتين لإعادة تشكيل مراحل اللغة في عصور ما قبل التاريخ، ولملء الفراغات في سجلات تأريخ اللغة، ولاستكشاف التطورات الحاصلة في مخارج الحروف وعلوم الصرف والأنظمة اللغوية، لتأكيد العلاقات المُفترضة بين اللغات أو دحضها. (ar)
- El mètode comparatiu en lingüística, és una tècnica per estudiar el desenvolupament de les llengües realitzant una comparació característica per característica de dues o més llengües amb descendència comuna d'un avantpassat compartit i després extrapolant cap enrere per inferir les propietats d'aquest avantpassat. El mètode comparatiu es pot contrastar amb el mètode de reconstrucció interna en què el desenvolupament intern d'una sola llengua s'infereix mitjançant l'anàlisi de les característiques d'aquesta llengua. Normalment, tots dos mètodes s'utilitzen conjuntament per reconstruir les fases prehistòriques de les llengües; omplir buits en el registre històric d'una llengua; descobrir el desenvolupament dels sistemes fonològics, morfològics i altres sistemes lingüístics i confirmar o refu (ca)
- In linguistics, the comparative method is a technique for studying the development of languages by performing a feature-by-feature comparison of two or more languages with common descent from a shared ancestor and then extrapolating backwards to infer the properties of that ancestor. The comparative method may be contrasted with the method of internal reconstruction in which the internal development of a single language is inferred by the analysis of features within that language. Ordinarily, both methods are used together to reconstruct prehistoric phases of languages; to fill in gaps in the historical record of a language; to discover the development of phonological, morphological and other linguistic systems and to confirm or to refute hypothesised relationships between languages. (en)
- El método comparativo es un procedimiento de búsqueda sistemática de similitudes léxicas y fonéticas en las lenguas con el objeto de estudiar su parentesco y finalmente reconstruir la protolengua que dio lugar a las dos o más lenguas comparadas en el procedimiento. El método comparativo es una parte fundamental de las técnicas de la lingüística histórica. El método es aplicable cuando nos encontramos con dos o más lenguas entre las que se supone existe cierta relación genética. Si los datos son buenos, el método es capaz no solo de mostrar cómo era el antecesor común de dichas lenguas, sino también el grado de cercanía entre las diferentes lenguas y por tanto la secuencia de diferenciación de las lenguas de una determinada familia de lenguas. (es)
- In linguistica, il metodo comparativo è il procedimento di analisi e di ricostruzione delle lingue attraverso l'accostamento e il confronto di vari elementi, sia all'interno di un medesimo idioma sia tra idiomi differenti. In linguistica storica, il metodo comparativo è una tecnica applicata dai linguisti per dimostrare le relazioni genetiche tra le lingue, mentre in linguistica comparativa è uno strumento volto a determinare la regolarità (o la sua assenza) di determinati fenomeni evolutivi all'interno di uno stesso idioma. (it)
- Celem metody porównawczej jest ustalenie pokrewieństwa między różnymi językami i sformułowanie spójnej hipotezy na temat szczegółów tego pokrewieństwa poprzez rekonstrukcję:
* języka będącego ich wspólnym przodkiem (prajęzykiem),
* wiarygodnej sekwencji regularnych zmian językowych, za pomocą których można wyprowadzić każdy z porównywanych języków z hipotetycznego wspólnego prajęzyka. Najważniejsze kroki w zastosowaniu metody porównawczej: (pl)
|
