| dbo:abstract
|
- Chodové byla skupina obyvatel především v okolí Domažlic, Tachova a Přimdy, kteří měli za úkol střežit mezi Čechami a Bavorskem, resp. Horní Falcí. Tito lidé byli přímými poddanými krále a za své služby se těšili mnohým privilegiím a výsadám, které je sociálně vydělovaly z okolního obyvatelstva. (cs)
- Die Choden (tschechisch Chodové) sind Angehörige einer tschechischen Volksgruppe, die um die westböhmische Stadt Domažlice (Taus), zwischen Pilsen und der Grenze zur Oberpfalz, zu Niederbayern und dem Egerland, seit dem Hochmittelalter ansässig ist und deren Dialekt sich sprachlich von dem Tschechischen der Schriftsprache unterscheidet. Die Choden, Untertanen der königlichen Güter Přimda (Pfraumberg), Tachov (Tachau) und Taus (Domažlice), waren weitgehend bäuerlichen Standes. Ihre Dörfer entstanden überwiegend im 13. Jahrhundert. Die Könige von Böhmen übertrugen ihnen, ähnlich wie den künischen Freibauern, ab dem 14. Jahrhundert Wachdienste an der Landesgrenze zu Niederbayern und der Oberpfalz. Dafür erhielten die Choden Sonderrechte, eigene Wappen, Siegel und Standarten, die sie in bewaffneten Konflikten mit der Obrigkeit bis in das 18. Jahrhundert hinein selbstbewusst verteidigten. Von der Funktion als Grenzwächter stammt die heutige Bezeichnung der Volksgruppe der Choden, chodit bedeutet gehen insbesondere im Sinne von patrouillieren. Der Name Choden ist erstmals im 14. Jahrhundert in der Dalimil-Chronik und deren deutscher Übersetzung Di tutsch kronik von Behem lant belegt. (de)
- The Chodové (Chods, "Walkers", "Patrollers" or "Rangers") are an ethnic group living in western Bohemia. Today, the Chodové live in an arc of villages near the western border of the Czech Republic, including major population centers in Domažlice, Tachov and Přimda (together called the Chod region, Czech: Chodsko, German: Chodenland). (en)
- Chodowie (cz. Chodové, niem. Choden) – dawniej wolny lud, żyjący w zachodnich Czechach i strzegący granicy Czech z Bawarią. Zamieszkiwali 11 wsi koło Domažlic - (cz. Chodsko, niem. Chodenland): Klenčí pod Čerchovem, , Postřekov, Draženov, , , , Starý Klíčov, Mrákov, Chodská Lhota, Pocinovice. Już pierwsi królowie czescy obsadzali pogranicze Czech i Bawarii zaufanymi, uzbrojonymi w łuki i topory ludźmi, których głównym zadaniem było strzec zachodnich granic królestwa. Budowali oni wzdłuż nich drewniane strażnice i punkty obserwacyjne, strzegli, by nikt niezauważony nie przekraczał granic, w razie potrzeby tarasowali zwalonymi drzewami ścieżki i tradycyjne przejścia. Przeprowadzali karawany kupieckie pilnując, by nie omijały miejsc poboru opłat celnych. W zamian za tę uciążliwą służbę byli zwolnieni od wszelkich ówczesnych obciążeń feudalnych – byli wolnymi kmieciami, podległymi jedynie królowi. W roku 1325 Chodowie uzyskali od króla Jana Luksemburskiego oficjalny wykaz przywilejów, związanych z ich zwyczajową pracą. Mogli dowolnie dysponować swoim majątkiem, mieli własne sądy niezależne od feudała oraz własnych sędziów. Mogli ciąć w królewskich lasach drewno potrzebne na budowę domów i zbierać drewno opałowe. Wolno im było polować, łowić ryby, podbierać miód dzikich pszczół, a także wypasać bydło na leśnych polanach. Nawet w czasie pokoju mogli nosić przy sobie broń (w tym czasie domyślnie była to broń biała). W roku 1576 król Rudolf II rozszerzył to prawo na broń palną długą i krótką. Zezwolił także na hodowanie i wykorzystywanie do pracy lokalnej rasy psów, odpornych na niekorzystne zmiany pogodowe oraz wytrzymałych i czujnych, znanej później jako chodzki pies. Na swych proporcach Chodowie wyszywali psią głowę z wyszczerzonymi zębami – jako znak wiecznego czuwania a zarazem wdzięczności dla czworonogich pomocników. Ze względu na ten znak Chodów zaczęto nazywać Psiogłowcami (czes. Psohlavci). Pod koniec XVII wieku zbuntowali się pod przywództwem Jana Koziny. Do ponownego zainteresowania się historią ludu Chodów oraz związaną z nim rasą psów przyczyniła się w końcu XIX wieku powieść Aloisa Jiráska pod tytułem Psohlavci (Psiogłowcy), poświęcona głównie powstaniu Jana Koziny. Od tego okresu w Czechach podejmowano próby odtworzenia hodowli psów chodzkich. (pl)
- Хо́ды (чеш. Chodové, нем. Choden) — субэтнос чешского народа, группа компактно проживала в окрестностях Домажлиц, Тахова и Пршимды (чеш. Přimda), обязанностью которых была охрана границы между Чешским королевством и Баварией. Они являлись прямыми подданными короля и за оказанные службы короне получали большие привилегии и льготы, которые их социально выделяли из среды окружающего населения.Важным событием было признание ходов королём Болеславом Первым за пограничную стражу. (ru)
- Хо́ди (чеськ. Chodové «ходаки, відхожі (люди)») — невеликий субетнос чехів на порубіжжі Чехії та Німеччини. Історично ходами були жителі Західної Богемії, частково польської Сілезії, які «відходили» у порубіжні райони Богемії з Баварією для захисту чеських земель від зазіхань баварських герцогів. Як захисники границі ходи були прямими служниками чеського короля і користувалися певними привілеями. Са́ме такий правовий статус і життя у порубіжжі визначив деякі особливості побуту, культури і мови (особлива говірка) ходів, відрізняв їх від решти місцевого населення. Серед ходів було багато заколотників і учасників народних повстань, як проти іноземних зазіхань, так і свавілля чеської шляхти. Відомий ход — ватажок повстанців у XVII столітті Ян Сладки Козіна (Jan Sladký Kozina). У сучасній Чехії нащадки пізньо-середньовічних ходів проживають у містечку Домажліце (Domažlice) та його околицях - етнографічний регіони Ходсько (чеськ. Chodsko, нім. Chodenland); вони й сьогодні розмовляють діалектом чеської мови, мають свою самоідентичність, деякі особливості у побуті та культурі, зокрема, свій особливий фольклор (народні перекази та пісні про оборону кордонів), деякі специфічні музичні інструменти тощо. Культура ходів вплинула на творчість відомих чеських письменників Алоїза Ірасека та Божени Нємцової. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Chodové byla skupina obyvatel především v okolí Domažlic, Tachova a Přimdy, kteří měli za úkol střežit mezi Čechami a Bavorskem, resp. Horní Falcí. Tito lidé byli přímými poddanými krále a za své služby se těšili mnohým privilegiím a výsadám, které je sociálně vydělovaly z okolního obyvatelstva. (cs)
- The Chodové (Chods, "Walkers", "Patrollers" or "Rangers") are an ethnic group living in western Bohemia. Today, the Chodové live in an arc of villages near the western border of the Czech Republic, including major population centers in Domažlice, Tachov and Přimda (together called the Chod region, Czech: Chodsko, German: Chodenland). (en)
- Хо́ды (чеш. Chodové, нем. Choden) — субэтнос чешского народа, группа компактно проживала в окрестностях Домажлиц, Тахова и Пршимды (чеш. Přimda), обязанностью которых была охрана границы между Чешским королевством и Баварией. Они являлись прямыми подданными короля и за оказанные службы короне получали большие привилегии и льготы, которые их социально выделяли из среды окружающего населения.Важным событием было признание ходов королём Болеславом Первым за пограничную стражу. (ru)
- Die Choden (tschechisch Chodové) sind Angehörige einer tschechischen Volksgruppe, die um die westböhmische Stadt Domažlice (Taus), zwischen Pilsen und der Grenze zur Oberpfalz, zu Niederbayern und dem Egerland, seit dem Hochmittelalter ansässig ist und deren Dialekt sich sprachlich von dem Tschechischen der Schriftsprache unterscheidet. (de)
- Chodowie (cz. Chodové, niem. Choden) – dawniej wolny lud, żyjący w zachodnich Czechach i strzegący granicy Czech z Bawarią. Zamieszkiwali 11 wsi koło Domažlic - (cz. Chodsko, niem. Chodenland): Klenčí pod Čerchovem, , Postřekov, Draženov, , , , Starý Klíčov, Mrákov, Chodská Lhota, Pocinovice. Do ponownego zainteresowania się historią ludu Chodów oraz związaną z nim rasą psów przyczyniła się w końcu XIX wieku powieść Aloisa Jiráska pod tytułem Psohlavci (Psiogłowcy), poświęcona głównie powstaniu Jana Koziny. Od tego okresu w Czechach podejmowano próby odtworzenia hodowli psów chodzkich. (pl)
- Хо́ди (чеськ. Chodové «ходаки, відхожі (люди)») — невеликий субетнос чехів на порубіжжі Чехії та Німеччини. Історично ходами були жителі Західної Богемії, частково польської Сілезії, які «відходили» у порубіжні райони Богемії з Баварією для захисту чеських земель від зазіхань баварських герцогів. Як захисники границі ходи були прямими служниками чеського короля і користувалися певними привілеями. Культура ходів вплинула на творчість відомих чеських письменників Алоїза Ірасека та Божени Нємцової. (uk)
|
