| dbo:abstract
|
- Chief Joseph o Hinmatówyalahtqit ("Tro què rodola per la muntanya"), (3 de març de 1840 - 21 de setembre 1904) fou un cabdill Nez Percé, qui adoptà el nom de Joseph quan el feu batejar el seu pare. Destacà pel seu pacifisme i el seu humanitarisme. El 1871 esdevé cap a la mort del seu pare Tuekakas, qui s'havia oposat al Tractat del 1863, però malgrat la seva oposició a la guerra, influït pel profeta Smohalla, l'agost del 1877 fou un dels caps indis de la guerra nez percé contra les tropes nord-americanes d', fins que després de l'extermini de bona part de la tribu i la mort dels capitosts més destacats es rendí a la . Fou internat a la reserva Colville on va morir. (ca)
- Náčelník Josef mladší (indiánským jménem Hin-mah-too-yah-lat-kekt nebo Hinmatóowyalahtq̓it, anglicky Chief Joseph, Young Joseph nebo Joseph the Younger; 3. března 1840 - 21. září 1904), byl vůdce rodu Wal-lam-wat-kain (Wallowa) kmene Nez Perce, vnitrozemských indiánů z pacifického severozápadního regionu Spojených států. Na začátku 70. let 19. století vystřídal svého otce Tuekakase (náčelníka Josefa staršího). Náčelník Josef vedl kmen Nez Perce během nejbouřlivějšího období jeho dějin, kdy byli americkou federální vládou násilně odsunuti ze země svých předků v údolí Wallowa v severovýchodním Oregonu do podstatně méně rozlehlé rezervace na území Idaha. Série násilných střetů s bílými osadníky na jaře 1877 vedle k tomu, že ti Nez Percové, kteří se bránili odsunu, včetně Josefova rodu a spojenecké části kmene z pahorkatiny Palouse, uprchli ze Spojených států ve snaze dosáhnout politického azylu v Kanadě po boku Lakotů, kteří tam putovali pod vedením Sedícího býka. Nejméně 700 mužů, žen a dětí vedených Josefem a dalšími náčelníky Nez Perců pronásledovala americká armáda pod vedením generála . Šlo o 1900 km dlouhý ústup bojem známý jako válka Nez Perců. Dovednost, s jakou indiáni bojovali, a způsob, jakým se chovali tváří v tvář neuvěřitelným protivenstvím, jim vynesly velký obdiv u jejich vojenských oponentů i americké veřejnosti a zpravodajství o válce v amerických novinách vedlo k široké známosti Josefa a Nez Perců. V říjnu 1877, po měsících útěku a odporu, byla většina přeživších členů Josefovy skupiny obklíčena v severní části státu Montana, pouhých 64 km od kanadských hranic. Nebyli již schopni bojovat a Josef se vzdal armádě s tím, že mu a jeho lidu bude umožněno vrátit se do rezervace v západním Idahu. Místo toho byl převážen mezi různými pevnostmi a rezervacemi v jižní části Velkých planin, než byl přesunut do ve státě Washington, kde v roce 1904 zemřel. Osud náčelníka Josefa je jedním z nejznámějších příběhů indiánských válek pro jeho vášnivý a zásadový odpor proti nucenému odsunu svého kmene spojený s morálním postojem humanisty a mírotvůrce. (cs)
- Hinmatujalatkit (aŭ Ĉefo Jozefo la pli juna, angle "Chief Joseph"; la propra nomo signifas "Tondro Malsuprenfluanta laŭ la Montdeklivo"), (1840 – 21-a de septembro 1904 estis tribestro de la en la regiono, kiu nun estas partoj de la usonaj ŝtatoj Oregono kaj Idaho. Oni nomis lin "Plijuna Jozefo" ĉar lia patro baptiĝis je tiu nomo ĉe katolika misiejo. Li estas fama pro sia penado vivteni kaj travivigi sian popolon kiam Usono (1877) forŝtelis la triban terenon. Oponante plenan militon kontraŭ la pli forta Usona armeo, li klopodis retretigi sian popolon ĝis Kanado, gvidante ilin tiudirekten trans pli ol 1500 kilometrojn tra Idaho kaj Montano. La armeo fine ĉirkaŭis kaj sieĝis la Nezpercojn nur 50 km for de la landlimo, kaj Hinmatujalatkit fine devis kapitulaci, eldirante faman paroladon en kiu aŭdiĝis jena konata alineo: "Diru al generalo Howard, ke mi konas lian koron. Kion li diris al mi antaŭe, tion mi havas ĉe mi en la koro. Mi lacas pro militado. Niaj ĉefoj estas mortigitaj: Spegulo mortis, Tahulhulŝut mortis. Ĉiuj niaj olduloj mortis. Nun estas la junuloj, kiuj diras jes aŭ ne. Kiu gvidis la junulojn, tiu mortis. Estas fride, kaj ni ne havas kovrilojn; la infanetoj mortas pro frosto. Neniu scias, kie ili estas—eble ili frostmortas. Mi volas havi tempon por serĉi miajn infanojn, por vidi, kiom el ili mi povos trovi. Eble mi trovos ilin inter la mortintoj. Aŭdu min, miaj ĉefoj! Mi lacas. Mia koro malsanas kaj malgajas. De kie la suno staras nun, ne plu mi batalos por ĉiam." Usono malliberigis Hinmatujalatkiton en Kansaso kaj poste en Oklahomo, kaj finfine permesis ke li kaj liaj proksimuloj revenu al Vaŝingtonio (ankoraŭ ne al la propra teritorio, sed en por ili pli komforta klimato) en 1885, kie li mortis ankoraŭ ekzilito en 1904.
*
*
*
* (eo)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt (or Hinmatóowyalahtq̓it in Americanist orthography), popularly known as Chief Joseph, Young Joseph, or Joseph the Younger (March 3, 1840 – September 21, 1904), was a leader of the Wal-lam-wat-kain (Wallowa) band of Nez Perce, a Native American tribe of the interior Pacific Northwest region of the United States, in the latter half of the 19th century. He succeeded his father Tuekakas (Chief Joseph the Elder) in the early 1870s. Chief Joseph led his band of Nez Perce during the most tumultuous period in their history, when they were forcibly removed by the United States federal government from their ancestral lands in the Wallowa Valley of northeastern Oregon onto a significantly reduced reservation in the Idaho Territory. A series of violent encounters with white settlers in the spring of 1877 culminated in those Nez Perce who resisted removal, including Joseph's band and an allied band of the Palouse tribe, to flee the United States in an attempt to reach political asylum alongside the Lakota people, who had sought refuge in Canada under the leadership of Sitting Bull. At least 700 men, women, and children led by Joseph and other Nez Perce chiefs were pursued by the U.S. Army under General Oliver O. Howard in a 1,170-mile (1,900 km) fighting retreat known as the Nez Perce War. The skill with which the Nez Perce fought and the manner in which they conducted themselves in the face of incredible adversity earned them widespread admiration from their military opponents and the American public, and coverage of the war in U.S. newspapers led to popular recognition of Chief Joseph and the Nez Perce. In October 1877, after months of fugitive resistance, most of the surviving remnants of Joseph's band were cornered in northern Montana Territory, just 40 miles (64 km) from the Canadian border. Unable to fight any longer, Chief Joseph surrendered to the Army with the understanding that he and his people would be allowed to return to the reservation in western Idaho. He was instead transported between various forts and reservations on the southern Great Plains before being moved to the Colville Indian Reservation in the state of Washington, where he died in 1904. Chief Joseph's life remains an iconic event in the history of the American Indian Wars. For his passionate, principled resistance to his tribe's forced removal, Joseph became renowned as both a humanitarian and a peacemaker. (en)
- Chief Joseph oder Hinmaton-Yalatkit (auch Hinmuuttu-yalatlat - „Donner-der-den-Berg-herunter-rollt“ oder Hinmatóoyalahtq'it - „Donner-der-zu-höheren-Gebieten-wandert“, * 3. März 1840; † 21. September 1904) war der Häuptling der Wal-lam-wat-kain (meist als Wallowa bezeichnet)-Gruppe der Nez-Percé-Indianer aus dem im nordöstlichen Oregon. Er machte sich gegen Ende der Indianerkriege während des Nez-Percé-Krieges einen Namen als kluger Taktiker. In seiner Jugend war er als Young Joseph bekannt, da sein Vater Ta-weet Tu-eka-kas („Oldest Grizzly“ - „Ältester Grizzly“, um 1785–1871) als einer der ersten Nez Percé unter dem gleichen Vornamen getauft worden war und daher oft als Old Chief Joseph (oder Joseph the Elder) bezeichnet wird. (de)
- Joseph Buruzagia —bere herriaren hizkuntzan: Heinmot Tooyalaket; ingelesez: Chief Joseph— buruzagia izan zen. Nez percé («sudur zulatua», sudurrean eraman ohi zituzten apaingarriengatik) Ozeano Bare aldeko (Oregon, Washington eta Idahoko iparraldea) herri indiarrekoa zen. 1850eko hamarkada arte ez zen indiar haien eta zurien artean inolako tirabira garrantzitsurik izan. 1850ean hasi ziren nez percé guztiak lurralde jakin batera eramateko negoziazioak. Indiarren buruzagi gehienek ez zuten horrelakorik onartu, baina 1863an, nez percé indiarrak Idahoko iparraldeko erreserba batera eramatea erabaki zuten zuriek. 1871. urtean Heinmot Tooyalaket (Chief Joseph) hautatu zuten buruzagi, haren aita (Old Joseph) hil ondoren. 1877an, nez percé batzuek zurien kokaleku batean eginiko sarraskia aitzakiatzat hartu zuten zuriek, eta zapalkuntza-bidea hartu zuten. Heinmot Tooyalaketek bere herritarrekin ihesi joan behar izan zuen. Oregon, Washington, Idaho eta Montanako estatuetan barrena gidatu zuen Joseph Buruzagiak bere herria, eta jende asko hil zen ihesaldi hartan, goseak, hotzak eta zurien aurkako guduan. Zuri askoren mira eta errespetua jaso zuen buruzagi indiarrak, baina armada amerikarrak preso hartu zuen azkenean, Montanako Bear Paw mendietan, Tatanka Yotanka (Sitting Bull amerikarren ahotan) buruzagi siuxa zegoen lurretatik bestaldean. Oklahoman eduki ondoren, 1885ean Washingtoneko erreserba batean sartu zituzten Heinmot Tooyalaket eta azken nez percéak. Bi aldiz egon zen buruzagi indiarra Washingtonen, Estatu Batuetako hiriburuan, Theodore Roosevelt presidentearekin hizketan, baina ez zuen azken nez percéak beren sorlekura itzultzeko baimenik lortu. (eu)
- Chef Joseph, de son vrai nom Hinmaton-Yalaktit ou Hin-mah-too-yah-lat-kekht, est un chef Nez-Percés né le 3 mars 1840 et mort le 21 septembre 1904. (fr)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt, Hinmatóowyalahtq̓it dalam ortografi , yang lebih dikenal sebagai Ketua Joseph, atau Joseph Muda (3 Maret 1840–21 September 1904), menggantikan ayahnya (Ketua Joseph si Tua) sebagai pemimpin dari kelompok Wal-lam-wat-kain (Wallowa) dari , sebuah suku pribumi di di timur laut Oregon, di bagian dalam wilayah di Amerika Serikat. (in)
- Capo Giuseppe, in inglese Chief Joseph (Oregon, 3 marzo 1840 – , 21 settembre 1904), è stato un condottiero nativo americano della tribù dei Nasi Forati. Noto anche come Giuseppe il Giovane, si chiamava in realtà Hinmaton Yalaktit, che in lingua niimiipuutímt significa Tuono che rotola dalla montagna. (it)
- Chief Joseph, właśc. Hinmaton-yalatkit, pol. Grom Nad Górami (ur. 1840 jako syn wodza Józefa starszego, zm. 21 września 1904) – wódz indiańskiego plemienia Nez Percé (z fr. Przekłute Nosy) (nazwa własna: Nimíipuu), zamieszkującego tereny . Miał około 190 cm wzrostu. Był trzykrotnie żonaty, ale z jego 9 dzieci przeżyła tylko 1 córka. Nazwa plemienia, nadana przez francuskich traperów, pochodzi od wydrążonych kłów zwierzęcych umieszczanych przez Indian w nosach. Nez Perce żyli w zgodzie z białymi i szczycili się, że nie przelewali ich krwi. Tak było do 1877, kiedy wojsko pod dowództwem gen. Olivera Howarda siłą zaczęło usuwać Indian z ich ziemi, chcąc umieścić ich w rezerwacie Lapwai. Doszło do wojny, której bezpośrednią przyczyną stał się jednak atak młodych wojowników (dokonany bez wiedzy wodzów) na okolicznych farmerów. 9 sierpnia 1877, gdy pod Ruby Creek obóz Nez Percé zaatakował oddział pułkownika Johna Gibbona. W czasie snu zamordowano 83 Indian. Zwłoki poległych Nez Percé zostały po bitwie wykopane przez towarzyszących Howardowi indiańskich zwiadowców z plemienia Banoków, a następnie oskalpowane. Po bitwie Chief Joseph usiłował przedostać się do Kanady. Otoczony przez wojsko (od 30 września 1877 płk. Nelsona Milesa, do którego 4 października dołączył gen. Howard) skapitulował w Górach Niedźwiedziej Łapy 5 października. Wbrew obietnicom Indianie nie zostali odesłani do Lapwai, lecz zostali wysłani do Kansas, do Fortu Leavenworth. Żyli w charakterze jeńców wojennych na bagnistej równinie. Chorowali i umierali. Po śmierci setki Indian, pozostali przy życiu zostali przetransportowani na Terytorium Indiańskie. Potem niektórzy dostali zgodę na życie w Lapwai, reszta uznana za niebezpiecznych wraz z Chiefem Josephem została umieszczona w Nespelem w rezerwacie Colville w stanie Waszyngton, gdzie wódz umarł. Ze względu na niebywałe wyczyny militarne Nez Percé (przebyli w 1877 ponad 2700 km, mając tylko 191 wojowników, w tym 50 doświadczonych, tocząc 14 bitew oraz potyczek) Chiefa Josepha nazwano „czerwonoskórym Napoleonem”, przypisując mu dowodzenie we wszystkich bitwach i wpływ na całe plemię, choć nigdy wcześniej nie uczestniczył w żadnej bitwie i tylko raz polował na bizony. Nie umniejsza to jednak w żaden sposób jego odwagi, zdolności strategicznych, wielkoduszności i daru wymowy. Równie wielką rolę w wojnie 1877 odgrywali wodzowie Zwierciadło, Głodny Łoś i przyrodni brat Chiefa Josepha, Olikut (czyli Żaba), którzy jednak zginęli w Górach Niedźwiedziej Łapy. Fragment mowy kapitulacyjnej Chiefa Josepha z 5 października 1877 roku zapisanej przez korespondenta „Harper's Weekly” wykorzystał szwedzki zespół Rednex w przeboju Spirit of the Hawk z roku 2000. (pl)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt, beter bekend als Chief Joseph of Young Joseph (Wallowa Valley, 3 maart 1840 - , 21 september 1904) was een leider van de Wal-lam-wat-kain (Wallowa) stam van de Nez Percé en is bekend van zijn strijd tegen de Amerikanen in de . (nl)
- Chefe Joseph foi um líder de resistência indígena nos Estados Unidos. Era chefe da tribo Nez Perce e rendeu-se com a sua tribo depois de uma longa retirada. Ganhou a admiração dos seus adversários por ter-se rendido evitando a morte de mulheres e crianças da sua tribo. was baptized with the same Christian name and later become known as "Old Joseph" or "Joseph the Elder".Depois da sua rendição percorreu a América e a Europa com o circo de Buffalo Bill.Foi morto por um policial da reserva em 1904. (pt)
- Chief Joseph egentligen Hinmahtooyahlatkekt ("åskan går över bergen"), född omkring 1840, död 21 september 1904, var en av hövdingarna för -stammen. Denna artikel om indianer saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- Вождь Джозеф (англ. Chief Joseph) — лидер индейского племени не-персе. Был сторонником мирных отношений с американцами, но в историю XIX века вошёл как один из величайших военных предводителей индейцев Северной Америки. (ru)
- 山雷（‘Hin-mah-too-yah-lat-kekt’，为‘Hinmatóowyalahtq'it’；洗禮名為约瑟夫；1840年3月3日－1904年9月21日）是内兹珀斯人瓦洛厄群体（英語：Wallowa Band，：‘Wal-lam-wat-kain’）的首领。他继任于他的父亲“”。内兹珀斯人是一个美洲原住民部落，原本生活在美国太平洋西北地区的内陆地带的俄勒冈东北部的瓦洛厄谷。 在山雷那个时代，他和他的群体被美國政府強行遷出他们在瓦洛厄谷的祖传土地并被迫向东北方迁移，前往位于爱达荷领地的的大幅缩小了的保留区。在他们当时的历史中的这一最为混乱的时期，他领导了他的群体。有一系列的大事件都以暴力事件告终，这导致了包括山雷的群体以及结盟的的群体在内的那些抵抗迁移行动的内兹珀斯人们出逃，以企图最终在加拿大的苏族酋长坐牛的帮助下，实现政治避难。 在将军领导的一场军事行动中，山雷他们被美军追踪。内兹珀斯人在1877年的这一场1900公里（1170英里）的且战且退的壮举后来被叫作内兹珀斯战争。内兹珀斯人的战斗技能，以及他们面对着不可思议的逆境而指挥着他们自己的方式，使他们在其军事对手和美国公众中获得了广泛的钦佩。 对战争的新闻报道导致了对山雷和内兹珀斯人的广泛的认可。由于他对迁移行为的刚正的抵抗，他成为了一名著名的人道主义者和调停人。不过，罗伯特·麦科伊和托马斯·加斯里等现代的学家们却认为，这些新闻报道，以及山雷的演讲和著作，歪曲了山雷的意图的本质，并将一个“神话般的”山雷酋长造就为了一个“红色拿破仑”，来增添对昭昭天命的英美式叙述的趣味性。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Chef Joseph, de son vrai nom Hinmaton-Yalaktit ou Hin-mah-too-yah-lat-kekht, est un chef Nez-Percés né le 3 mars 1840 et mort le 21 septembre 1904. (fr)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt, Hinmatóowyalahtq̓it dalam ortografi , yang lebih dikenal sebagai Ketua Joseph, atau Joseph Muda (3 Maret 1840–21 September 1904), menggantikan ayahnya (Ketua Joseph si Tua) sebagai pemimpin dari kelompok Wal-lam-wat-kain (Wallowa) dari , sebuah suku pribumi di di timur laut Oregon, di bagian dalam wilayah di Amerika Serikat. (in)
- Capo Giuseppe, in inglese Chief Joseph (Oregon, 3 marzo 1840 – , 21 settembre 1904), è stato un condottiero nativo americano della tribù dei Nasi Forati. Noto anche come Giuseppe il Giovane, si chiamava in realtà Hinmaton Yalaktit, che in lingua niimiipuutímt significa Tuono che rotola dalla montagna. (it)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt, beter bekend als Chief Joseph of Young Joseph (Wallowa Valley, 3 maart 1840 - , 21 september 1904) was een leider van de Wal-lam-wat-kain (Wallowa) stam van de Nez Percé en is bekend van zijn strijd tegen de Amerikanen in de . (nl)
- Chefe Joseph foi um líder de resistência indígena nos Estados Unidos. Era chefe da tribo Nez Perce e rendeu-se com a sua tribo depois de uma longa retirada. Ganhou a admiração dos seus adversários por ter-se rendido evitando a morte de mulheres e crianças da sua tribo. was baptized with the same Christian name and later become known as "Old Joseph" or "Joseph the Elder".Depois da sua rendição percorreu a América e a Europa com o circo de Buffalo Bill.Foi morto por um policial da reserva em 1904. (pt)
- Chief Joseph egentligen Hinmahtooyahlatkekt ("åskan går över bergen"), född omkring 1840, död 21 september 1904, var en av hövdingarna för -stammen. Denna artikel om indianer saknar väsentlig information. Du kan hjälpa till genom att lägga till den. (sv)
- Вождь Джозеф (англ. Chief Joseph) — лидер индейского племени не-персе. Был сторонником мирных отношений с американцами, но в историю XIX века вошёл как один из величайших военных предводителей индейцев Северной Америки. (ru)
- Chief Joseph o Hinmatówyalahtqit ("Tro què rodola per la muntanya"), (3 de març de 1840 - 21 de setembre 1904) fou un cabdill Nez Percé, qui adoptà el nom de Joseph quan el feu batejar el seu pare. Destacà pel seu pacifisme i el seu humanitarisme. El 1871 esdevé cap a la mort del seu pare Tuekakas, qui s'havia oposat al Tractat del 1863, però malgrat la seva oposició a la guerra, influït pel profeta Smohalla, l'agost del 1877 fou un dels caps indis de la guerra nez percé contra les tropes nord-americanes d', fins que després de l'extermini de bona part de la tribu i la mort dels capitosts més destacats es rendí a la . (ca)
- Náčelník Josef mladší (indiánským jménem Hin-mah-too-yah-lat-kekt nebo Hinmatóowyalahtq̓it, anglicky Chief Joseph, Young Joseph nebo Joseph the Younger; 3. března 1840 - 21. září 1904), byl vůdce rodu Wal-lam-wat-kain (Wallowa) kmene Nez Perce, vnitrozemských indiánů z pacifického severozápadního regionu Spojených států. Na začátku 70. let 19. století vystřídal svého otce Tuekakase (náčelníka Josefa staršího). (cs)
- Chief Joseph oder Hinmaton-Yalatkit (auch Hinmuuttu-yalatlat - „Donner-der-den-Berg-herunter-rollt“ oder Hinmatóoyalahtq'it - „Donner-der-zu-höheren-Gebieten-wandert“, * 3. März 1840; † 21. September 1904) war der Häuptling der Wal-lam-wat-kain (meist als Wallowa bezeichnet)-Gruppe der Nez-Percé-Indianer aus dem im nordöstlichen Oregon. Er machte sich gegen Ende der Indianerkriege während des Nez-Percé-Krieges einen Namen als kluger Taktiker. (de)
- Hinmatujalatkit (aŭ Ĉefo Jozefo la pli juna, angle "Chief Joseph"; la propra nomo signifas "Tondro Malsuprenfluanta laŭ la Montdeklivo"), (1840 – 21-a de septembro 1904 estis tribestro de la en la regiono, kiu nun estas partoj de la usonaj ŝtatoj Oregono kaj Idaho. Oni nomis lin "Plijuna Jozefo" ĉar lia patro baptiĝis je tiu nomo ĉe katolika misiejo. Li estas fama pro sia penado vivteni kaj travivigi sian popolon kiam Usono (1877) forŝtelis la triban terenon. Oponante plenan militon kontraŭ la pli forta Usona armeo, li klopodis retretigi sian popolon ĝis Kanado, gvidante ilin tiudirekten trans pli ol 1500 kilometrojn tra Idaho kaj Montano. La armeo fine ĉirkaŭis kaj sieĝis la Nezpercojn nur 50 km for de la landlimo, kaj Hinmatujalatkit fine devis kapitulaci, eldirante faman paroladon en k (eo)
- Hin-mah-too-yah-lat-kekt (or Hinmatóowyalahtq̓it in Americanist orthography), popularly known as Chief Joseph, Young Joseph, or Joseph the Younger (March 3, 1840 – September 21, 1904), was a leader of the Wal-lam-wat-kain (Wallowa) band of Nez Perce, a Native American tribe of the interior Pacific Northwest region of the United States, in the latter half of the 19th century. He succeeded his father Tuekakas (Chief Joseph the Elder) in the early 1870s. (en)
- Joseph Buruzagia —bere herriaren hizkuntzan: Heinmot Tooyalaket; ingelesez: Chief Joseph— buruzagia izan zen. Nez percé («sudur zulatua», sudurrean eraman ohi zituzten apaingarriengatik) Ozeano Bare aldeko (Oregon, Washington eta Idahoko iparraldea) herri indiarrekoa zen. 1850eko hamarkada arte ez zen indiar haien eta zurien artean inolako tirabira garrantzitsurik izan. 1850ean hasi ziren nez percé guztiak lurralde jakin batera eramateko negoziazioak. Indiarren buruzagi gehienek ez zuten horrelakorik onartu, baina 1863an, nez percé indiarrak Idahoko iparraldeko erreserba batera eramatea erabaki zuten zuriek. 1871. urtean Heinmot Tooyalaket (Chief Joseph) hautatu zuten buruzagi, haren aita (Old Joseph) hil ondoren. 1877an, nez (eu)
- Chief Joseph, właśc. Hinmaton-yalatkit, pol. Grom Nad Górami (ur. 1840 jako syn wodza Józefa starszego, zm. 21 września 1904) – wódz indiańskiego plemienia Nez Percé (z fr. Przekłute Nosy) (nazwa własna: Nimíipuu), zamieszkującego tereny . Miał około 190 cm wzrostu. Był trzykrotnie żonaty, ale z jego 9 dzieci przeżyła tylko 1 córka. Fragment mowy kapitulacyjnej Chiefa Josepha z 5 października 1877 roku zapisanej przez korespondenta „Harper's Weekly” wykorzystał szwedzki zespół Rednex w przeboju Spirit of the Hawk z roku 2000. (pl)
- 山雷（‘Hin-mah-too-yah-lat-kekt’，为‘Hinmatóowyalahtq'it’；洗禮名為约瑟夫；1840年3月3日－1904年9月21日）是内兹珀斯人瓦洛厄群体（英語：Wallowa Band，：‘Wal-lam-wat-kain’）的首领。他继任于他的父亲“”。内兹珀斯人是一个美洲原住民部落，原本生活在美国太平洋西北地区的内陆地带的俄勒冈东北部的瓦洛厄谷。 在山雷那个时代，他和他的群体被美國政府強行遷出他们在瓦洛厄谷的祖传土地并被迫向东北方迁移，前往位于爱达荷领地的的大幅缩小了的保留区。在他们当时的历史中的这一最为混乱的时期，他领导了他的群体。有一系列的大事件都以暴力事件告终，这导致了包括山雷的群体以及结盟的的群体在内的那些抵抗迁移行动的内兹珀斯人们出逃，以企图最终在加拿大的苏族酋长坐牛的帮助下，实现政治避难。 在将军领导的一场军事行动中，山雷他们被美军追踪。内兹珀斯人在1877年的这一场1900公里（1170英里）的且战且退的壮举后来被叫作内兹珀斯战争。内兹珀斯人的战斗技能，以及他们面对着不可思议的逆境而指挥着他们自己的方式，使他们在其军事对手和美国公众中获得了广泛的钦佩。 (zh)
|
