| dbo:abstract
|
- علم النفس التطوري (بالإنجليزية: Evolutionary Psychology) هو منهج في العلوم الإنسانية والطبيعية يعنى بدراسة السمات النفسية كالذاكرة، والإدراك، واللغة من منطلق تطوري حديث. ويسعى إلى التعرف على السمات النفسية التي تطورت للتكيف مع العالم المحيط، أي النتاج الفعال للانتخاب الطبيعي والانتخاب الجنسي. التفكير بالوظائف الفيسيولوجية بالجسم من منطلق تكيفي، كالقلب، والرئة، والنظام المناعي شائع جدا في علم الأحياء التطوري. بعض علماء النفس التطوريين يستعملون نفس طريقة التفكير في علم النفس، محتجين بأن العقل نمطي التكوين وهو بذلك يشبه الجسم، حيث تكون التكيفات النمطية المختلفة تخدم أهداف مختلفة. علماء النفس التطوريين بجادلون بأن السلوك الإنساني هو من مخرجات التكيفات النفسية التي تطورت لحل مشكلات متكررة في بيئات أسلاف البشر. المقاربة التكيفية هذه تتزايد بثبات في مجال علم النفس بشكل عام. علماء النفس التطوريين يقترحون أن مجال علم النفس التطوري ليس مجرد فرع من فروع علم النفس، بل ان النظرية التطورية تستطيع أن توفر اطار تأسيسي يمكنه دمج مجال علم النفس بأكمله، كما فعلت مع علم الأحياء. علماء النفس التطوريين يتمسكون بفكرة أن السلوكيات والسمات التي تظهر عالمياً في جميع الثقافات، مرشحة للتكيف التطوري، تتضمن تلك الصفات القدرة على استنتاج مشاعر الآخرين، التمييز بين الأقارب وغير الأقارب، التعرف وتفضيل الأزواج الأصحاء، والتعاون مع الآخرين، ويبلغون بنجاحات اختبارات ذات توقعات نظرية بما يخص مواضيع من مثل، قتل الأطفال الرضع، الذكاء، أنماط الزواج، ، إدراك الجمال، والمهور. نظريات ومكتشفات علم النفس التطوري لها تطبيقات في مجالات عدة، كالاقتصاد، البيئة، الصحة، الإدارة، القانون، الطب النفسي، السياسة، والأدب. يتعلق بمدى قابليتها للخضوع للاختبار، الافتراضات التطورية والادراكية (كطريقة عمل الدماغ النمطية، والظنية المتعلقة بالبيئة السلفية)، أهمية التفاسير الغير تطورية والغير جينية، وكذلك ما يتعلق بالمشاكل السياسية والعرقية التي قد تنتج عن تفسير النتائج البحثية. علم النفس الارتقائي أو علم النفس النمائي هو أحد فروع علم النفس النظرية حيث يختص بدراسة أثر بعد الزمن على الظاهرة السلوكية منذ بدء الحياة بتكوين الجنين وحتى نهايتها.وقد كان علم النفس الارتقائي في بدايته يهتم بفترة النمو الأولى في حياة الإنسان، أي في مرحلة الطفولة، ربما لأنها الفترة التي يحدث فيها أكبر قدر من التغيرات في فترة زمنية قصيرة. ولكن ميدان علم النفس الارتقائي امتد بعد ذلك حتى شمل مرحلة المراهقة والشباب والكهولة فالشيخوخة وإلى نهاية العمر. (ar)
- La psicologia evolucionista tracta d'explicar psicològicament trets com la memòria, la percepció, el llenguatge, i fonamentalment les emocions com adaptacions, els productes funcionals de la selecció natural o la selecció sexual. La psicologia evolucionista proposa que la psicologia i la conducta dels humans i primats es pugui entendre mitjançant el coneixement de la seva història evolutiva. Proposa que la ment dels primats, incloent-hi la dels humans, està formada per molts mecanismes funcionals anomenats adaptacions psicològiques o mecanismes psicològics evolucionats que s'han desenvolupat mitjançant la selecció natural, ja que són útils per a la supervivència i reproducció de l'organisme. Amb aquest enfocament tracta d'explicar mecanismes com el sistema immunològic. La psicologia evolucionista aplica aquest mateix principi a la psicologia. La psicologia evolucionista és una disciplina híbrida que es basa en l'evolucionisme modern, la biologia, la psicologia, l'antropologia, l'economia, la informàtica i la . Alguns dels camps en què més s'ha centrat la psicologia evolucionista han estat els següents:
* Com sorgeix la consciència?
* L'evolució dels modes d'aprenentatge
* El paper de l'emoció i els sentiments en l'evolució i l'adaptació al medi
* Com funciona la ment i com ha canviat des de l'origen de l'ésser humà?
* L'origen del llenguatge
* Els sistemes de selecció de parella i les seves fases
* La institució de la família
* El paper de la religió i de l'art (ca)
- Evoluční psychologie (v angl. orig. evolutionary psychology; zkratka EP) je teoretický přístup v psychologii, který vysvětluje jednotlivé rysy psychiky coby adaptace v evolučněbiologickém smyslu slova. Jde tedy o produkty přírodního či pohlavního výběru. Cílem evoluční psychologie je dosáhnout v oboru psychologie uvažování typického pro přírodní vědy. Ačkoliv je evoluční psychologie aplikovatelná na jakýkoliv organismus s nervovou soustavou, většina výzkumu v EP se zaměřuje na lidi. (cs)
- Η εξελικτική ψυχολογία (evolutionary psychology) είναι θεωρητική προσέγγιση στις κοινωνικές και φυσικές επιστήμες που εξετάζει την ψυχολογική δομή από μια σύγχρονη εξελικτική προοπτική. Επιδιώκει να προσδιορίσει ποια ανθρώπινα ψυχολογικά χαρακτηριστικά εξέλιξαν προσαρμογές - δηλαδή, τα λειτουργικά προϊόντα της φυσικής επιλογής ή της σεξουαλικής επιλογής στην ανθρώπινη εξέλιξη. Η προσαρμοστική σκέψη για τους φυσιολογικούς μηχανισμούς, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι κοινή στην εξελικτική βιολογία. Μερικοί εξελικτικοί ψυχολόγοι εφαρμόζουν την ίδια σκέψη στην ψυχολογία, υποστηρίζοντας ότι η δομοστοιχειότητα του μυαλού είναι παρόμοια με εκείνη του σώματος και με διαφορετικές προσαρμογές των αρθρωμάτων που εξυπηρετούν διαφορετικές λειτουργίες. Οι εξελικτικοί ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι μεγάλο μέρος της ανθρώπινης συμπεριφοράς είναι το αποτέλεσμα ψυχολογικών προσαρμογών που εξελίχθηκαν για την επίλυση επαναλαμβανόμενων προβλημάτων στο ανθρώπινο προγονικό περιβάλλον. Οι κλάδοι ψυχολογίας είναι οι εξής: 1.
* Κλινική Ψυχολογία 2.
* Συμβουλευτική Ψυχολογία 3.
* Γνωστική Ψυχολογία 4.
* Νευροψυχολογία 5.
* Ψυχολογία Υγείας 6.
* Εργασιακή/Οργανωσιακή Ψυχολογία 7.
* Κοινωνική Ψυχολογία 8.
* Αναπτυξιακή Ψυχολογία 9.
* Νομική Ψυχολογία 10.
* Εκπαιδευτική Ψυχολογία 1. Κλινική Ψυχολογία Η Κλινική Ψυχολογία είναι αυτή που βρίσκεται πιο κοντά στην στερεότυπη εικόνα του ψυχολόγου-ψυχοθεραπευτή. Το κεντρικό θέμα της Κλινικής Ψυχολογίας είναι η παρατήρηση, η επεξήγηση και η αλλαγή της αποκλίνουσας συμπεριφοράς. Ουσιαστικά δηλαδή ο κλινικός ψυχολόγος προσπαθεί να βοηθήσει άτομα με ψυχικές διαταραχές. Ο ορισμός του τι είναι αποκλίνουσα συμπεριφορά και τι όχι είναι φυσικά δύσκολος και ακόμη και σήμερα υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις για το θέμα. Αλλά σε γενικές γραμμές οι κλινικοί ψυχολόγοι ανά το παγκόσμιο βαδίζουν σύμφωνα με διεθνή εγχειρίδια για την αποκλίνουσα συμπεριφορά, όπως π.χ. του Αμερικάνικού Συνδέσμου Ψυχολογίας (APA) ή το αντίστοιχο εγχειρίδιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO), το ICD, τα οποία προσπαθούν να δώσουν κάποιες κατευθυντήριες γραμμές για την διάγνωση. Η κλινική ψυχολογία είναι κυρίως εφαρμοσμένος κλάδος της ψυχολογίας (εφαρμόζει την ψυχολογική γνώση πάνω στον γενικό πληθυσμό), χωρίς όμως να αποκλείεται και μια ερευνητική καριέρα πάνω στον κλάδο αυτό. 2. Συμβουλευτική Ψυχολογία Η Συμβουλευτική Ψυχολογία είναι το αντίστοιχο της Κλινικής Ψυχολογίας, μόνο που ο πληθυσμός στον οποίο απευθύνεται είναι αυτός που βρίσκεται μέσα στα ευρύτερα πλαίσια του μέσου όρου και άνω, και όχι αυτούς που παρουσιάζουν την αποκλίνουσα συμπεριφορά (όπως και αν ορίζεται αυτή). Για παράδειγμα, αν η κλινική ψυχολογία απευθύνεται σε άτομα που το επίπεδο της ομαλής ψυχικής λειτουργίας τους είναι χαμηλό, η συμβουλευτική απευθύνεται σε αυτούς που είναι τουλάχιστον μέσα στα επίπεδα του μέσου όρου. Είναι κάπως απλοϊκή αυτή η επεξήγηση, αλλά είναι ένα καλό οπτικό σχήμα που δίνει μια γενική εικόνα της διαφοροποίησης μεταξύ των δύο κλάδων. Πιο συγκεκριμένα τώρα, η συμβουλευτική ψυχολογία έχει ως σκοπό να στηρίζει, να ενδυναμώνει και τελικά να δίνει κάποιες λύσεις σε άτομα που αντιμετωπίζουν κάποιο ψυχικό εμπόδιο στην ζωή τους (π.χ. άγχος, πένθος, δυσπροσαρμογή σε νέο περιβάλλον, οικογενειακά προβλήματα ομαλής συμβίωσης ή ακόμη και–μη οργανικά- σεξουαλικά προβλήματα). Με την βοήθεια του συμβουλευτικού ψυχολόγου το άτομο θα μπορέσει να αναλύσει το πρόβλημά του, να πάρει δυνάμεις για να αντιμετωπίσει αυτό που το απασχολεί, να καταφέρει να δει το εμπόδιο αυτό από κάποια άλλη οπτική γωνία και εν τέλει να ανακαλύψει μόνο του την καταλληλότερη λύση. Μέσα από την συμβουλευτική διαδικασία τα άτομα παίρνουν επίσης και πολύτιμα εφόδια αντιμετώπισης τέτοιου είδους ψυχικών εμποδίων, τα οποία μπορούν να αξιοποιήσουν και στο μέλλον σε πιθανά νέα εμπόδια. Έτσι εξασφαλίζεται μια ακόμη πιο ομαλή ψυχική λειτουργία του συμβουλευόμενου. Και αυτός ο κλάδος, όπως και η κλινική ψυχολογία είναι κατευθυνόμενος –από την «φύση» του ίσως- περισσότερο προς την εφαρμογή της γνώσης, παρά στην έρευνα. 3. Γνωστική Ψυχολογία Ο επόμενος κλάδος θα λέγαμε ότι είναι ένας καθαρά ερευνητικός τομέας, μιας και η Γνωστική Ψυχολογία ασχολείται με την έρευνα των τρόπων με τους οποίους το ανθρώπινο μυαλό (όχι απαραίτητα με την έννοια του οργάνου του εγκεφάλου) δέχεται, επεξεργάζεται, οργανώνει, αναζητεί και εξάγει πληροφορίες (ακοή, όραση, ομιλία, μάθηση κτλ). Οι γνωστικοί ψυχολόγοι είναι οι «υπεύθυνοι» για κάποια πολύ βασικά θεωρητικά μοντέλα σύμφωνα με τα οποία προσπαθούμε να επεξηγήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούμε ως άνθρωποι, όπως το γνωστό μοντέλο του «Ηλεκτρονικού Υπολογιστή», το οποίο παρομοιάζει το μυαλό μας με έναν υπολογιστή ο οποίος δέχεται, επεξεργάζεται και εξάγει πληροφορίες με την βοήθεια προγραμμάτων (software) και υλικού (hardware). Η κατεύθυνση δηλαδή του γνωστικού ψυχολόγου είναι καθαρά θεωρητική και ερευνητική και συνήθως τέτοιου είδους ψυχολόγοι απασχολούνται σε πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα. Φυσικά σε έναν σχετικά μεγάλο βαθμό ασχολούνται και με τις βιολογικές λειτουργίες του ανθρώπινου εγκεφάλου, αφού η βιολογία είναι η βάση των μοντέλων σκέψης και συμπεριφοράς. 4. Νευροψυχολογία Η Νευροψυχολογία είναι ένας κλάδος συσχετιζόμενος με την γνωστική ψυχολογία, αλλά ταυτόχρονα και εντελώς διαφορετικός. Αντικείμενό της είναι καθαρά το νευρικό σύστημα και ο ανθρώπινος εγκέφαλος και ο ρόλος τους στην παρατηρήσιμη ανθρώπινη συμπεριφορά, κανονική ή όχι. Η νευροψυχολογία μπορεί να είναι τόσο εφαρμοσμένος, όσο και ερευνητικός κλάδος. Μέσα από την έρευνα προσπαθεί να δει πως η βιολογική δομή επηρεάζει την συμπεριφορά. Για παράδειγμα ένας νευροψυχολόγος μπορεί να ερευνά ποια εγκεφαλικά κέντρα παίζουν ρόλο στην μάθηση, με τι είδους βιολογικές αντιδράσεις, πως μπορούμε να τις ελέγξουμε, αλλά και πως μπορούμε να βοηθήσουμε τον εγκέφαλο για να «μάθει» καλύτερα. Φυσικά η μάθηση είναι ένα μόνο απλό παράδειγμα. Για την ακρίβεια οι νευροψυχολόγοι ασχολούνται περισσότερο συχνά με κάποιες εγκεφαλικές ανωμαλίες και βλάβες που δημιουργούν πρόβλημα στην ανθρώπινη συμπεριφορά, όπως τραυματισμοί του εγκεφάλου, εκφυλιστικές νόσοι, βιολογικά επιβαρημένες νόσοι όπως η σχιζοφρένεια κτλ. Στον εφαρμοσμένο τομέα βλέπουμε τους νευροψυχολόγους να ασχολούνται κυρίως με δύο διαφορετικά πεδία. Πρώτον, με τις κλινικά αποκλίνουσες περιπτώσεις και την αντιμετώπισή τους (κάτι αντίστοιχο με την κλινική ψυχολογία δηλαδή, αλλά με μεγαλύτερη έμφαση στις βιολογικές βάσεις των ψυχικών δυσλειτουργιών). Δεύτερον οι νευροψυχολόγοι βοηθάνε ακόμη και σε περιπτώσεις χειρουργικής επέμβασης του εγκεφάλου, τόσο κατά τη διάρκεια της εγχείρισης, όσο και μετεγχειρητικά με την αποκατάσταση της ομαλής λειτουργίας του ατόμου. Κατά τη διάρκεια των εγχειρήσεων συνήθως ελέγχουν τους ασθενείς μέσω διαφόρων μικρών τεστ (οι ασθενείς είναι ξύπνιοι κ ναρκωμένοι μόνο τοπικά) για να δουν μήπως κατά την διάρκεια του χειρουργείου έχει τραυματιστεί κάποιο μέρος του εγκεφάλου που έπρεπε να μείνει ανέπαφο και συνεργάζονται ανάλογα με τον νευροχειρούργο. 5. Ψυχολογία Υγείας Η Ψυχολογία Υγείας είναι μια σχετικά νέα κατεύθυνση της ψυχολογίας που εστιάζεται πάνω στην προώθηση της ψυχικής και σωματικής υγείας, την ομαλή προσαρμογή των ατόμων σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα, στην αλλαγή αυτών των περιβαλλόντων ώστε να βοηθάνε καλύτερα τον ασθενή, στην εκπαίδευση του ιατρικού προσωπικού σε θέματα ψυχολογίας του ασθενή, αλλά και στην στήριξη ασθενών με βαριές και τερματικές ασθένειες (π.χ. AIDS, καρκίνος). Οι ψυχολόγοι Υγείας συνήθως εργάζονται σε νοσοκομειακά περιβάλλοντα και είναι αυτοί που πολλές φορές αναλαμβάνουν να ανακοινώσουν τα ιατρικά αποτελέσματα στους ασθενείς, ιδιαίτερα δε σε αυτούς που διαγνώστηκαν με κάποια ανίατη ασθένεια, οι οποίοι και υπόκεινται και το μεγαλύτερο σοκ. Ο ρόλος τους φυσικά είναι και υποστηριχτικός και είναι στο πλάι του ασθενή και του περιβάλλοντός του καθ’ όλη την διάρκεια της θεραπείας του μέχρι και την ίαση ή ακόμη και μέχρι τον θάνατο. Προσπαθούν να βοηθήσουν το άτομο να δει την κατάστασή του από την σωστή οπτική γωνία, να αναζητήσει τις κατάλληλες θεραπείες αν αυτό είναι δυνατό, να το ενδυναμώσουν αλλά και να το προετοιμάσουν ψυχολογικά και για τον ίδιο του τον θάνατο, αν κάτι τέτοιο είναι αναπόφευκτο. Πέρα από τις πιο πάνω δραστηριότητες ένας ψυχολόγος Υγείας σχεδιάζει προγράμματα προώθησης της υγείας των πολιτών, μέσα από ενημερωτικά σεμινάρια για τις διάφορες ασθένειες, την σημαντικότητα της πρόληψης ή ακόμη και μέσα από την οργάνωση του τρόπου λειτουργίας και συνεργασίας των διαφόρων νοσοκομειακών συστημάτων, πάντα προς το όφελος των πολιτών/ασθενών. 6. Εργασιακή (ή Οργανωσιακή) Ψυχολογία Ο επόμενος πολύ γνωστός κλάδος ψυχολογίας, με ιδιαίτερη απήχηση στην αγορά εργασίας στο εξωτερικό, είναι η Εργασιακή Ψυχολογία. Και πάλι υπάρχει η ακαδημαϊκή/ερευνητική πλευρά του κλάδου, αλλά και η εφαρμοσμένη. Η Εργασιακή Ψυχολογία στοχεύει στον εργασιακό πληθυσμό και το περιβάλλον του (εργοστάσια, γραφεία, υπηρεσίες κτλ) και προσπαθεί να αλλάξει τις συνθήκες και τους όρους εργασίας προς όφελος τόσο του εργαζόμενου, όσο και του εργοδότη/εταιρίας. Με αλλαγές στον περιβάλλοντα εργασιακό χώρο, στους όρους μισθοδοσίας (π.χ. κάθε πόσες μέρες πρέπει να γίνεται, έξτρα μπόνους για επιτυχή εργασία κτλ), στις σχέσεις μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου, αλλά και στον τρόπο παραγωγής εργασίας, έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να αυξηθεί τόσο η αυτοεκτίμηση και η ευχαρίστηση του εργαζόμενου ως αποτέλεσμα της δουλειάς του, αλλά και η παραγωγικότητα (=κέρδος της εταιρίας). Οι Εργασιακοί Ψυχολόγοι επομένως είναι εκείνα τα άτομα-κλειδιά στις επιχειρήσεις που φροντίζουν ώστε και οι δύο πλευρές (εργαζόμενος-εργοδότης) να είναι όσο το δυνατόν πιο ευχαριστημένοι από την εργασία που γίνεται. Ένας πολύ ενδιαφέρον ρόλος που μπορούν να παίξουν οι ψυχολόγοι εργασίας είναι στον τομέα της τοποθέτησης του προσωπικού στα κατάλληλα τμήματα, πάντα με την βοήθεια σταθμισμένων και έγκυρων τεστ που έχουν δημιουργηθεί για τους σκοπούς αυτούς. 7. Κοινωνική Ψυχολογία Ο άνθρωπος δεν είναι ένα μονοδιάστατο ων και σίγουρα ποτέ δεν μπορείς να εξετάσεις ένα άτομο ανεξάρτητα από το περιβάλλον του. Βασισμένη πάνω σε αυτό το σκεπτικό η Κοινωνική Ψυχολογία έρχεται για να ερευνήσει πως το κοινωνικό περιβάλλον επηρεάζει την συμπεριφορά του ατόμου, αλλά και τι είδους ψυχολογικές συνδέσεις δημιουργούνται μεταξύ των μελών μιας κοινωνίας (οικογένεια, χωριό, κράτος κ.ο.κ.). Οι Κοινωνικοί Ψυχολόγοι, εστιασμένοι κατά κόρον στην έρευνα, κάνουν παρατηρήσεις για την ανθρώπινη συμπεριφορά, οργανώνουν πειράματα και βγάζουν τα συμπεράσματά τους. Παράδειγμα τέτοιων ερευνών μπορείτε να βρείτε και στα πορίσματα της κοινωνικής ψυχολογίας όσον αφορά την ανάπτυξη του εθνικισμού από την παιδική ηλικία. Βεβαίως τα αποτελέσματα των κοινωνικών ψυχολόγων έχουν τεράστια σημασία και χρησιμοποιούνται ευρέως στις δυτικές κοινωνίες, δυστυχώς άλλοτε για καλό και άλλοτε για κακό σκοπό. Μέσα από την κοινωνική ψυχολογία μπορούμε να ερμηνεύσουμε κάτι όπως την διαμόρφωση της προσωπικότητας κάποιου ώστε να γίνει τυφλός δούλος αυταρχικών δικτατόρων και να διαπράξει απάνθρωπα εγκλήματα χωρίς την παραμικρή συνειδητοποίηση του τι κάνει, έως και την υπερκαταναλωτική συμπεριφορά των ατόμων απέναντι στα διαφημιζόμενα προϊόντα. 8. Αναπτυξιακή Ψυχολογία Η Αναπτυξιακή Ψυχολογία είναι ίσως ένας πολύ γενικός τίτλος για έναν κλάδο που έχει τις δικές του υποκατηγορίες. Σε γενικές γραμμές οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι ασχολούνται με την πορεία του ανθρώπου, τις ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες, την νευρολογική ανάπτυξη αλλά και την συμπεριφορά του από την στιγμή της σύλληψης και την εμβρυακή κατάσταση έως και τον θάνατό του. Όπως καταλαβαίνετε το φάσμα εστίασης είναι αρκετά μεγάλο και γι’ αυτό συνήθως οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι ειδικεύονται σε μια συγκεκριμένη ηλικία. Άλλοι ασχολούνται με την παιδική ηλικία και την εφηβεία, άλλοι με την νεότητα και την μέση ηλικία και άλλοι με την τρίτη ηλικία. Σε κάθε φάση της ζωής του ο άνθρωπος έχει διαφορετικές ικανότητες, ανάγκες και σχέσεις με τον κοινωνικό περίγυρο, πάντα αναλόγως του περιβάλλοντος, γι’ αυτό και υπάρχει τόση εστιασμένη έρευνα στην κάθε φάση της ζωής. Μέσα από την κατανόηση όλων αυτών των παραγόντων ο αναπτυξιακός ψυχολόγος είναι σε θέση να στηρίξει ουσιαστικά το άτομο που τον χρειάζεται, μιας και γνωρίζει τις ουσιαστικές ανάγκες του και μπορεί να διαμορφώσει κατάλληλα το περιβάλλον, να βοηθήσει στην ανάπτυξη των κοινωνικών σχέσεων που έχει ανάγκη το άτομο κτλ. Η αναπτυξιακή ψυχολογία είναι ένας κλάδος τόσο ερευνητικός, όσο και εφαρμοσμένος, μιας και οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι, ανάλογα της ειδίκευσής τους, δουλεύουν συνήθως σε ειδικευμένα κέντρα φροντίδας (παιδικοί σταθμοί, γηροκομεία κτλ). Σε ακαδημαϊκό επίπεδο οι αναπτυξιακοί ψυχολόγοι ερευνούν συνεχώς τις διάφορες θεωρίες ανάπτυξης που έχουν διαμορφωθεί και τις εμπλουτίζουν με τα αποτελέσματα των δικών τους ερευνών. 9. Νομική Ψυχολογία Ακολουθεί ένας κλάδος με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους περισσότερους, μιας και θυμίζει πολύ συγκεκριμένους χαρακτήρες από πολλές αμερικανικές ταινίες. Η Νομική Ψυχολογία είναι εκείνος ο κλάδος που ασχολείται με την παραβατική / εγκληματική συμπεριφορά του ανθρώπου. Οι νομικοί ψυχολόγοι απασχολούνται κυρίως στην αστυνομία μιας και με τις γνώσεις τους γύρω από την εγκληματολογία και την ψυχολογία του εγκληματία είναι σε θέση να βοηθήσουν είτε στον εντοπισμό κάποιου εγκληματία / δραπέτη, είτε στην ανάπτυξη καλύτερων μεθόδων για την μείωση της εγκληματικότητας σε μια περιοχή. Επιπλέον ο νομικός ψυχολόγος μπορεί να απασχολείται και μέσα στα σωφρονιστικά καταστήματα, βοηθώντας στην ανάπτυξη ενός καλύτερου και με λιγότερες εντάσεις κλίματος μέσα στις φυλακές, αλλά και στον ουσιαστικό σωφρονισμό των κρατουμένων. 10. Εκπαιδευτική Ψυχολογία Είναι μια ειδίκευση που είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας και η οποία δυστυχώς λείπει από την ελληνική κοινωνία. Η εκπαιδευτική ψυχολογία είναι ο κλάδος της ψυχολογίας που ασχολείται αποκλειστικά με τον τρόπο μάθησης, το μαθησιακό περιβάλλον αλλά και τις μαθησιακές δυσκολίες, δηλαδή με οτιδήποτε έχει σχέση με τον τρόπο ανάπτυξης των γνώσεων στον άνθρωπο. Όπως καταλαβαίνετε οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί (θα έπρεπε να) απασχολούνται σε σχολεία και βοηθούν τόσο τους δασκάλους να κάνουν πιο εύκολο, ξεκούραστο και κατανοητό το μάθημα, όσο και τους μαθητές να αναπτύξουν τα ταλέντα και τις κλίσεις τους. Επιπλέον είναι σε θέση να επέμβουν αν κάποιο παιδί αρχίσει να αναπτύσσει μαθησιακές δυσκολίες (π.χ. δυσλεξία) και να το βοηθήσουν είτε να ξεπεράσει το πρόβλημα πλήρως, είτε – αν αυτό δεν είναι δυνατό- να μπορέσει να μειώσει στο ελάχιστον τις δυσκολίες που προκαλεί στην μάθηση του παιδιού. Και αυτός ο κλάδος όμως έχει και ερευνητική κατεύθυνση, μιας και πολλοί εκπαιδευτικοί ψυχολόγοι απασχολούνται με την ανάπτυξη μεθόδων καλύτερης και ουσιαστικότερης μάθησης (π.χ. διδασκαλία σε ομάδες, μπόνους για κάθε σωστή απάντηση κ.α.), αλλά και με την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των μαθησιακών προβλημάτων. Αυτή είναι μια σύντομη παρουσίαση ορισμένων από τους βασικότερους κλάδους της Ψυχολογίας ώστε να σχηματιστεί μια καλύτερη και πιο κοντά στην πραγματικότητα εικόνα για το τι εστί «Ψυχολόγος». Η λέξη «ψυχολόγος» δεν σημαίνει ένα και μόνο πράγμα, αλλά αντίθετα είναι απλά μία βασική πύλη που οδηγεί σε μια σειρά από διαφορετικές προσεγγίσεις και ερμηνείες της ανθρώπινης συμπεριφοράς. (el)
- Evolua aŭ evolucia psikologio estas psikologia alirmetodo, kiu eksplikas la fakojn de psikologio (ekz. socia, personeca...) pere de adaptadaj kaj evoluaj signifoj. La evolucia psikologio esploras klasikajn psikologiajn faktojn kaj datenojn, sed provas klarigi ilin per la evolu-historio de la homo, ekzemple la homa situacio en ĉasistaj-kolektistaj socioj. Tiaj socioj formis kadron por homa vivo dum jarmiloj, dum kiuj la evolucio favoris individuojn, kiuj laŭ sia psiko plej bone integriĝis en tian socion. (eo)
- La psicología evolucionista estudia la psicología y la conducta de los humanos y primates desde el punto de vista de su historia evolutiva. Propone que la mente de los primates, incluido el hombre, está compuesta de muchos mecanismos funcionales llamados adaptaciones psicológicas o mecanismos psicológicos evolucionados (EPMs) que se han desarrollado mediante selección natural por ser útiles para la supervivencia y reproducción del organismo. La psicología evolucionista intenta explicar características mentales de la especie humana (tales como la memoria, la percepción, el idioma, y fundamentalmente las emociones) como adaptaciones: es decir, como los productos funcionales de la selección natural, a su vez forzada por la competencia para sobrevivir y reproducirse. Este enfoque adaptivo es el utilizado para entender el resto de los mecanismos biológicos como, por ejemplo, el sistema inmunitario. La psicología evolucionista aplica este mismo principio a la psicología. Dado que la evolución de los homínidos (hasta llegar al Homo sapiens actual) se produjo en medios ancestrales totalmente diferentes al actual, los psicólogos evolucionistas toman como referencia las condiciones existentes en aquellos medios prehistóricos. Se postula, por ejemplo, que los seres humanos han desarrollado una capacidad mental especial para la adquisición del habla en forma naturalmente automática en los primeros años de vida. Pero lógicamente no heredaron una capacidad de lectura y escritura que fueron culturalmente desarrolladas. Otras adaptaciones incluyen la capacidad de leer las emociones de los demás, la capacidad de discernir parientes de no familiares, la habilidad de identificar y seleccionar una pareja, y la propensión para ayudar y actuar en forma altruista hacia sus congéneres. Esto a pesar de que los seres humanos son biológicamente organismos en conflicto con otros de su especie, incluidos sus compañeros y familiares. Los seres humanos, sin embargo, tienen una notable capacidad para la cooperación también, en la medida en que pueden desarrollar relaciones afectivas de largo plazo para beneficio mutuo. Charles Darwin propuso la teoría de la selección natural como mecanismo para explicar la evolución biológica en el siglo XIX, teoría que se reforzó con los descubrimientos posteriores de las ciencias biológicas y la genética. El propio Darwin, y varios científicos del siglo XX intentaron conciliar esta teoría con el estudio analítico de la conducta social de distintas especies, incluidos los insectos sociales (hormigas y abejas), los mamíferos en general, y los primates en particular. Científicos más modernos como Desmond Morris, Richard Dawkins, Daniel Dennett y Steven Pinker han popularizado la psicología evolucionista. La ecología del comportamiento y la sociobiología son disciplinas muy relacionadas con la psicología evolucionista. Algunos consideran que el darwinismo social es una rama cercana a la psicología evolucionista, pero el darwinismo social parte de interpretaciones erróneas de la teoría de selección natural, como identificar el éxito adaptativo con el uso de la fuerza o la coerción, o el desprecio por el altruismo como estrategia adaptativa. Stephen Jay Gould, Richard Lewontin y otros han criticado la idea de que los seres humanos tienen importantes predisposiciones innatas hacia diversos comportamientos, citando la cultura como la creación de diferencias psicológicas entre los individuos. Otros críticos describen la psicología evolucionista como un intento de justificar los privilegios del hombre blanco, aun cuando los psicólogos evolucionistas sostienen precisamente lo contrario al concentrarse en la universalidad de la especie humana.[cita requerida] El término "evolucionista" es el preferido para nombrar esta disciplina en castellano para distinguirla de la psicología evolutiva. Las fuentes principales de la psicología evolucionista son la psicología cognitiva, genética, etología, antropología, biología, zoología e incluso inteligencia artificial y teoría de juegos.[cita requerida] El término psicología evolucionista fue acuñado probablemente por Ghiselin en su artículo de 1973 en Science. Jerome Barkow, Leda Cosmides y John Tooby popularizaron el término en su libro muy influyente de 1992 The Adapted Mind: Evolutionary Psychology and the generation of Culture (ISBN 0-19-510107-3). La psicología evolucionista ha sido aplicada al estudio de varios campos, incluyendo economía, agresión, justicia, psiquiatría, política, literatura, estética moral y sexo. La psicología evolucionista está íntimamente ligada a la sociobiología, pero tiene varias diferencias claves, como, por ejemplo, el énfasis en las facultades para cada aspecto específico de la conducta en lugar de facultades generales, la referencia a las adaptaciones como óptimas para el pasado y no necesariamente para el presente (Mismatch theory) y el énfasis en la psicología en lugar de la conducta. (es)
- Die evolutionäre Psychologie (auch Evolutionspsychologie) ist ein Forschungszweig der Psychologie. Er versucht, das Erleben und Verhalten des Menschen mit Erkenntnissen über die Evolution zu erklären. Grundannahme und -logik der evolutionären Psychologie lassen sich folgendermaßen auf den Punkt bringen: Jeder direkte Vorfahre eines jeden Menschen hat zwingend logisch lange genug überlebt, um mindestens einen Nachkommen zu zeugen. Dafür nützliche Verhaltenspräferenzen (z. B. Nahrungsvorlieben, Partnerwahl) müssen demnach auch alle heute lebenden Menschen als deren Nachfahren als Verhaltenspotentiale – auf Basis sog. evolvierter (jedoch umweltsensitiver) psychologischer Mechanismen – in sich tragen, sofern Verhalten auch unter genetischem Einfluss steht. Letzteres wird auf Basis u. a. der empirischen Forschungsergebnisse der Verhaltensgenetik als evident angesehen. Im Gegensatz zu Disziplinen wie etwa Sozialpsychologie, Lernpsychologie und Kognitionspsychologie hat die evolutionäre Psychologie den Anspruch, auf jedes Teilgebiet der Psychologie anwendbar zu sein. In der evolutionären Psychologie spielen klassische psychologische Daten weiterhin eine große Rolle, jedoch werden diese durch Erkenntnisse über die Stammesgeschichte des Menschen, Jäger-und-Sammler-Studien oder ökonomische Modelle ergänzt. Trotz ihres großen Erfolges ist die evolutionäre Psychologie teils umstritten. Zum einen wird aus wissenschaftstheoretischer Sicht häufig die evolutionspsychologische Methode kritisiert: Stephen Jay Gould kritisiert etwa, dass Annahmen über die evolutionäre Bildung kognitiver Mechanismen häufig nicht mehr als plausibel klingende Geschichten seien, die sich nicht im Rahmen einer wissenschaftlichen Untersuchung bestätigen oder widerlegen ließen. Zudem stehen insbesondere populärwissenschaftliche Erörterungen des Themas häufig in der Kritik: So würden etwa Unterschiede im geschlechtsspezifischen Verhalten angeblich auf vereinfachende Weise (reduktionistisch) auf angeborene, biologische Merkmale zurückgeführt. Vor allem klassische milieutheoretisch ausgerichtete Sozialwissenschaftler fühlen sich von der evolutionären Psychologie bedroht. Evolutionäre Psychologen entgegnen dieser Kritik u. a., dass diese weniger wissenschaftlich als vielmehr politisch motiviert sei und auf zahlreichen Missverständnissen sowie auf dem moralistischen Fehlschluss beruhe. (de)
- Evolutionary psychology is a theoretical approach in psychology that examines cognition and behavior from a modern evolutionary perspective. It seeks to identify which human psychological traits are evolved adaptations – that is, the functional products of natural selection or sexual selection in human evolution. Adaptationist thinking about physiological mechanisms, such as the heart, lungs, and immune system, is common in evolutionary biology. Some evolutionary psychologists apply the same thinking to psychology, arguing that the modularity of mind is similar to that of the body and with different modular adaptations serving different functions. These evolutionary psychologists argue that much of human behavior is the output of psychological adaptations that evolved to solve recurrent problems in human ancestral environments. Some evolutionary psychologists argue that evolutionary theory can provide a foundational, metatheoretical framework that integrates the entire field of psychology in the same way evolutionary biology has for biology. Evolutionary psychologists hold that behaviors or traits that occur universally in all cultures are good candidates for evolutionary adaptations, including the abilities to infer others' emotions, discern kin from non-kin, identify and prefer healthier mates, and cooperate with others. Findings have been made regarding human social behaviour related to infanticide, intelligence, marriage patterns, promiscuity, perception of beauty, bride price, and parental investment. The theories and findings of evolutionary psychology have applications in many fields, including economics, environment, health, law, management, psychiatry, politics, and literature. Criticism of evolutionary psychology involves questions of testability, cognitive and evolutionary assumptions (such as modular functioning of the brain, and large uncertainty about the ancestral environment), importance of non-genetic and non-adaptive explanations, as well as political and ethical issues due to interpretations of research results. (en)
- Psikologia ebolutiboa gizarte- eta natura-zientzien ikuspegi teorikoa da, egitura psikologikoa ikuspegi ebolutibo moderno batetik aztertzen duena. Giza ezaugarri psikologiko eboluzionatuak identifikatzen saiatzen da, hau da, hautespen natural edo sexualaren produktu funtzionalak giza eboluzioan. Mekanismo fisiologikoei buruzko pentsamendu moldagarria, hala nola bihotzari, birikei eta immunitate-sistemari buruzkoa, ohikoa da eboluzio-biologian. Psikologo ebolutibo batzuek pentsamendu bera aplikatzen diote psikologiari, adimenaren modulartasuna gorputzarenaren antzekoa dela argudiatuz, eta egokitzapen modular ezberdinek funtzio desberdinak betetzen dituztela. Psikologo ebolutibo horiek diote giza portaeraren zati handi bat gizakien antzinako inguruneetan arazo errepikakorrak konpontzeko eboluzionatu zuten egokitzapen psikologikoen emaitza dela. Psikologia ebolutiboa ez da soilik psikologiaren azpiadar bat, baizik eta bere teoria ebolutiboak sorrerako esparru metateorikoa eman dezake, psikologiaren eremu osoa biologiarekin egin duen bezala integratuko duena. Psikologo eboluzionistek diote kultura guztietan modu unibertsalean gertatzen diren portaerak edo ezaugarriak hautagai onak direla egokitzapen ebolutiboak egiteko, hala nola besteen emozioak inferitzeko gaitasuna, ahaideen eta ahaide ez direnen artean bereiztea, bikote osasuntsuenak identifikatzea eta hobestea eta besteekin lankidetzan aritzea. , adimenarekin, ezkontza-ereduekin, promiskuitatearekin, edertasunaren pertzepzioarekin, eta lotutako giza portaera sozialari buruzko aurkikuntzak egin ditu. Psikologia ebolutiboaren teoriak eta aurkikuntzak arlo askotan aplikatzen dira, hala nola ekonomian, ingurumenean, osasunean, zuzenbidean, kudeaketan, psikiatrian, politikan eta literaturan. Psikologia ebolutiboaren aurkako kritikak honako gai hauei buruzkoak dira: konprobabilitatea, suposizio kognitiboak eta ebolutiboak (hala nola garunaren funtzionamendu modularra eta antzinako inguruneari buruzko ziurgabetasun handia), azalpen ez-genetikoen eta ez-moldagarrien garrantzia, eta ikerketaren emaitzen interpretazioen ondoriozko gai politiko eta etikoak. (eu)
- Psikologi evolusioner adalah salah satu cabang baru dalam psikologi yang mencoba mempelajari potensi peran dari faktor genetis dalam beragam aspek dari perilaku manusia. Cabang baru dari psikologi ini menyatakan bahwa manusia, seperti makhluk hidup lainnya di planet bumi ini, telah mengalami proses evolusi biologis selama sejarah keberadaannya, dan dari hasil proses ini manusia sekarang memiliki sejumlah besar mekanisme psikologis yang merupakan hasil evolusi yang membantu manusia untuk tetap hidup atau mempertahankan keberadaannya. Dalam kajian percobaan prediksi teoretis, psikologi evolusioner telah memberikan penemuan dalam topik-topik, antara lain pola pernikahan, persepsi kecantikan, kecerdasan, dan lain-lain. Akar sejarah dari psikologi evolusioner adalah teori seleksi alam Charles Darwin (in)
- La psychologie évolutionniste, évolutive ou évolutionnaire, parfois nommée évopsy ou évo-psy, est un courant de la psychologie cognitive, (en), psychodynamique, et systémique [réf. nécessaire] dont l'objectif est d'expliquer les mécanismes de la pensée humaine et de ses comportements à partir de la théorie de l'évolution biologique. Elle est parfois assimilée à la sociobiologie, ou considérée comme un courant qui a pris la succession de la sociobiologie discréditée. Comme la sociobiologie, la psychologie évolutionniste explique nos représentations en se référant à la théorie de l'évolution naturelle de Charles Darwin, mais elle accorde une plus grande place que la sociobiologie à l'environnement culturel comme facteur explicatif. (fr)
- 進化心理学（しんかしんりがく、英語：evolutionary psychology）は、ヒトの心理メカニズムの多くは進化生物学の意味で生物学的適応であると仮定しヒトの心理を研究するアプローチのこと。適応主義心理学等と呼ばれる事もある。 人間行動進化学会は、進化心理学を「社会学と生物学の視点から、現代的な進化理論を用いて、感情、認知、性的適応の進化などを含めた人間の本性を解明する学際的な学問」と位置づけている。研究対象には感情、認知などの他、宗教、道徳、芸術、病理なども含まれる。 進化の視点はほとんどの認知科学者に受け入れられており、進化心理学者とそれ以外の認知科学者の境界は曖昧である。したがって本項ではふつう進化心理学者とは見なされない人物の見解についても言及する。言語の起源や、宗教の起源の探求は進化心理学に含められることがあるが、それは（コスミデスらが定義したような）狭義の進化心理学よりも進化人類学に近い。 (ja)
- La psicologia evoluzionista è una branca della psicologia che analizza la selezione e lo sviluppo di specifici processi psicologici in funzione del loro valore adattivo per l'individuo. Prende le sue mosse dalla teoria dell'evoluzione e, soprattutto, dal meccanismo della selezione naturale proposto da Charles Darwin. Secondo l'approccio della psicologia evoluzionistica, le funzioni mentali degli individui -ivi comprese quelle più complesse, come la memoria, la percezione e il linguaggio- possono essere descritte come adattamenti naturali sviluppati nel corso del processo evolutivo; scopo della disciplina è quello di realizzare e applicare un'ottica adattativa ed evoluzionista allo studio della psicologia, cercando nella selezione naturale le radici di determinati comportamenti. Sebbene in teoria applicabile a qualunque essere dotato di un sistema nervoso, la psicologia evoluzionista focalizza le proprie ricerche principalmente sul comportamento umano. (it)
- 진화심리학(進化心理學, 영어: Evolutionary psychology, EP)은 인간을 포함한 동물(유기체)의 심리를 생태학적이고 진화학적인 관점에서 이해하려는 학문이다. 진화심리학은 신경계를 가지고 있는 동물에는 모두 적용할 수 있지만, 주로 인간의 심리를 연구한다. 특히, 진화심리학은 두뇌가 많은 기능적 매커니즘을 포함한다고 주장하는데, 이 매커니즘들은 자연선택에 의해 진화된 심리학적 적응 혹은 (공무합체 Psychological Mechanisms, EPMs)라고 불린다. EPMs의 대표적인 사례는 시각, 청각, 기억, 운동 제어 등이다. 이보다 논란이 되는 사례들은 근친상간을 피하는 기작, 사기꾼 탐기 기작, 그리고 성에 따른 짝짓기 선호와 전략, 그리고 공간 인지 등에 관한 것이다. 대부분의 진화심리학자들은 EPMs가 성차나 연령에 따른 차이를 제외하고는 한 종에 있어서 보편적이라고 주장한다. 진화심리학은 인지심리학과 진화생물학에 뿌리를 두고 있다. 또한 행동생태학, 인공지능, 유전학, 동물행동학, 인류학, 고고학, 생물학, 동물학 등에도 크게 의존한다. 진화심리학은 사회생물학과 긴밀히 연결되어 있지만, 영역 일반에 적용되는 기작보다는 특정한 영역에 적용되는 기작에 강조, 현재 적응도의 척도의 유관성, 불일치 이론의 중요성, 행위보다는 심리의 강조 등에서 핵심적인 차이가 존재한다. 그러나 많은 진화심리학자들은 마음이 영역에 고유한 기작과 영역-일반적인 기작 모두로 구성되어있다고 주장하고, 특히 진화발달심리학자들이 그렇다. 대부분 사회생물학적 연구는 이제 행동 사회생태학의 영역에서 수행되고 있다. 진화심리학이라는 용어가 과학에서 만들어진 것은 아마도 1973년 기셀린의 논문에서 일 것이다. 제롬 바코우, 레다 코스니즈, 존 투비는 그 용어를 매우 영향력있는 1992년 저서 <적응된 마음: 진화심리학과 문화의 형성>에서 대중화시켰다. 진화심리학은 경제학, 공격성, 법, 정신의학, 정치학, 문학, 그리고 성 등을 포함하는 다양한 분야의 연구들에 적용되어 왔다. (ko)
- A Psicologia Evolucionista é uma abordagem teórica nas Ciências sociais e Ciências naturais que examina a estrutura psicológica a partir de uma perspectiva evolutiva moderna. Ele procura identificar quais traços psicológicos humanos são adaptações evoluídas - ou seja, os produtos funcionais da Seleção natural ou Seleção sexual na Evolução humana. O pensamento adaptacionista sobre mecanismos fisiológicos, como coração, pulmões e sistema imunológico, é comum na Biologia evolutiva. Alguns psicólogos evolucionistas aplicam o mesmo pensamento à Psicologia, argumentando que a modularidade da mente é semelhante à do corpo e com diferentes adaptações modulares que atendem a diferentes funções. Os psicólogos evolucionistas argumentam que grande parte do comportamento humano é resultado de adaptações psicológicas que evoluíram para resolver problemas recorrentes em ambientes ancestrais humanos. A psicologia evolucionária não é simplesmente uma subdisciplina da psicologia, mas sua teoria evolucionária pode fornecer uma estrutura fundamental e metateórica que integra todo o campo da psicologia da mesma forma que a biologia evolutiva faz para a biologia. Os psicólogos evolucionistas sustentam que comportamentos ou características que ocorrem universalmente em todas as culturas podem ser prováveis adaptações evolutivas, incluindo a capacidade de inferir emoções de outras pessoas, discernir parentes de não-parentes, identificar e preferir parceiros mais saudáveis e cooperar com os outros. Houve estudos do comportamento social humano relacionados ao Infanticídio, Inteligência, padrões de Casamento, Promiscuidade, percepção de Beleza, valor da noiva e investimento parental. As teorias da psicologia evolutiva têm aplicações em muitos campos, incluindo Economia, Meio ambiente, Saúde, Direito, Administração, Psiquiatria, Política e Literatura. As críticas à psicologia evolutiva envolvem questões de testabilidade, pressupostos cognitivos e evolutivos (como o funcionamento modular do cérebro e grande incerteza sobre o ambiente ancestral), importância de explicações não genéticas e não adaptativas, bem como questões políticas e éticas devidas a interpretações dos resultados da pesquisa. (pt)
- In de evolutionaire psychologie worden de psychologische aspecten van de menselijke geest en menselijk gedrag vanuit het oogpunt van de evolutietheorie verklaard. Daarbij worden psychische functies zoals geheugen, aandacht, waarneming en taal, maar ook menselijke eigenschappen en gedragingen zoals empathie, altruïsme, partnerkeuze, leiderschap, en intergroepsconflict beschouwd vanuit het perspectief van natuurlijke selectie. Mensen kunnen bijvoorbeeld heel veel gezichten onthouden. Gezichtsherkenning biedt voordelen omdat het de mens in staat stelt om te onthouden met welke persoon ze welke informatie hebben gedeeld en met welke persoon ze welke soort relatie hebben. In de menselijke evolutie werden de sociale groepen steeds groter en was het dus voordelig om veel menselijke gezichten te kunnen onderscheiden. Omdat gezichtsherkenning een selectievoordeel bood kunnen we aannemen dat het om een evolutionaire aanpassing (adaptatie) gaat. Zo boden bijvoorbeeld een zekere mate van egoïsme en impulsiviteit maar ook empathie, behulpzaamheid en zelfbeheersing (mits onder de juiste omstandigheden getoond) bepaalde selectievoordelen. Evolutionaire psychologen nemen dan ook aan dat eigenschappen zoals empathie en behulpzaamheid ook adaptaties zijn. De theorieën en bevindingen van de evolutionaire psychologie zijn van toepassing op vele gebieden, zoals economie, gezondheid, management, milieu, recht, psychiatrie, politiek en literatuur. (nl)
- Эволюционная психология (англ. evolutionary psychology) — направление современной психологии, которое занимается изучением видоспецифических психологических особенностей человека как представителя вида Homo sapiens (человек разумный). Данное направление возникло на стыке различных отраслей и областей научного знания: антропология, социобиология, этология, психология, генетика. (ru)
- Psychologia ewolucyjna – jeden z obszarów badań psychologii, szukający wyjaśnień wzorów ludzkich zachowań jako ukształtowanych przez ewolucję biologiczną i kulturową – stopniowego rozwiązywania problemów adaptacyjnych pierwotnych ludzi. Główne problemy, które mogły być często spotykane w rozwoju gatunku, to na przykład:
* unikanie lub pokonywanie zagrożeń – drapieżników, chorób, toksyn, pasożytów czy konkurencji
* zdobywanie zasobów – wybór właściwego pożywienia i habitatu
* reprodukcję – dobór partnera seksualnego sprzyjający dostosowaniu ewolucyjnemu potomstwa; opieka nad potomstwem i członkami spokrewnionej zbiorowości społecznej (m.in. w związku z mechanizmem doboru krewniaczego)
* współżycie komunalne – nawiązywanie komunikacji, współpracy i przyjaźni z innymi przedstawicielami gatunku, zdolność do rozpoznawania ich planów (teoria umysłu) (pl)
- Evolutionspsykologi eller evolutionär psykologi (engelska evolutionary psychology) är en gren av psykologin som studerar evolutionära orsaker till medfödda beteenden (instinkt) och mentala förmågor hos människor och andra djur. Evolutionspsykologi är applicerbart på alla organismer med ett nervsystem men den mesta forskningen inom området fokuserar på människan. Evolutionspsykologer utreder i vad mån mänskliga beteendemönster, kognitiva förmågor och personlighetsdrag är genetiskt betingade och hur gener som har påverkan på dessa områden kan tänkas ha blivit mer eller mindre vanligt förekommande under historiens gång beroende på i vilken mån de genom naturligt urval lett till reproduktiva eller överlevnadsmässiga fördelar. Människan har inte biologiska raser. Inom evolutionspsykologi brukar man exempelvis analysera evolutionära orsaker till förmågor som har med syn, hörsel, minne och motorik att göra, exempelvis människans utveckling av , musikalitet, , religiositet, normsystem och brottslighet, samt mekanismer för undvikande av inavel eller för upptäckande av fusk. Inom evolutionspsykologin studeras även orsaker till medfödda könsskillnader vad gäller temperament, aggressivitet, risktagande, kognitiva förmågor samt preferenser vid partnerval och . Evolutionspsykologin använder metoder från kognitiv psykologi, genetik, etologi, antropologi, biologi och zoologi och är nära släkt med sociobiologin, även om det finns några viktiga skillnader mellan dem. Den mesta forskningen inom sociobiologi sker numera inom . Den engelska termen evolutionary psychology myntades troligen av i en artikel i Science 1973. Evolutionspsykologi har applicerats på många olika forskningsfält, till exempel ekonomi, juridik, psykiatri, politik, litteratur och sexualitet. (sv)
- Еволюційна психологія (англ. evolutionary psychology) — новітній напрямок сучасної психології, що активно розвивається у XXI столітті. Займається вивченням видоспецифічних психологічних особливостей людини як представника виду людина розумна. Напрям виник на стику різних галузей і областей наукового знання: антропологія, соціобіологія, етологія, психологія, генетика. (uk)
- 演化心理學（簡稱ev-psych或 EP）是一種解釋人類「有用」的精神及心理特點——如語言和適應——的一種心理學研究理論，也就是，作為自然選擇的功能產物。這種研究方法的目的是帶出機能心理學那種將例如免疫系統般的生物機制放進心理學範籌的思考方法，以及用類似方法探討心理學機制。簡短來說，演化心理學著眼於演化如何把思維定型。儘管此理論適用於任何擁有神經系統的生物，大部份演化心理學的研究集中於人類身上。 進化心理學家認為，在所有文化中普遍存在的行為或特質是進化適應的良好候選者，其中包括推斷他人情感，辨別近親，識別並偏愛更健康的伴侶以及與他人合作的能力。已經進行了有關人類社會行為的研究，這些行為與智力，婚姻模式，濫交，美感，彩禮和亲代投資有關。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Evoluční psychologie (v angl. orig. evolutionary psychology; zkratka EP) je teoretický přístup v psychologii, který vysvětluje jednotlivé rysy psychiky coby adaptace v evolučněbiologickém smyslu slova. Jde tedy o produkty přírodního či pohlavního výběru. Cílem evoluční psychologie je dosáhnout v oboru psychologie uvažování typického pro přírodní vědy. Ačkoliv je evoluční psychologie aplikovatelná na jakýkoliv organismus s nervovou soustavou, většina výzkumu v EP se zaměřuje na lidi. (cs)
- Evolua aŭ evolucia psikologio estas psikologia alirmetodo, kiu eksplikas la fakojn de psikologio (ekz. socia, personeca...) pere de adaptadaj kaj evoluaj signifoj. La evolucia psikologio esploras klasikajn psikologiajn faktojn kaj datenojn, sed provas klarigi ilin per la evolu-historio de la homo, ekzemple la homa situacio en ĉasistaj-kolektistaj socioj. Tiaj socioj formis kadron por homa vivo dum jarmiloj, dum kiuj la evolucio favoris individuojn, kiuj laŭ sia psiko plej bone integriĝis en tian socion. (eo)
- 進化心理学（しんかしんりがく、英語：evolutionary psychology）は、ヒトの心理メカニズムの多くは進化生物学の意味で生物学的適応であると仮定しヒトの心理を研究するアプローチのこと。適応主義心理学等と呼ばれる事もある。 人間行動進化学会は、進化心理学を「社会学と生物学の視点から、現代的な進化理論を用いて、感情、認知、性的適応の進化などを含めた人間の本性を解明する学際的な学問」と位置づけている。研究対象には感情、認知などの他、宗教、道徳、芸術、病理なども含まれる。 進化の視点はほとんどの認知科学者に受け入れられており、進化心理学者とそれ以外の認知科学者の境界は曖昧である。したがって本項ではふつう進化心理学者とは見なされない人物の見解についても言及する。言語の起源や、宗教の起源の探求は進化心理学に含められることがあるが、それは（コスミデスらが定義したような）狭義の進化心理学よりも進化人類学に近い。 (ja)
- Эволюционная психология (англ. evolutionary psychology) — направление современной психологии, которое занимается изучением видоспецифических психологических особенностей человека как представителя вида Homo sapiens (человек разумный). Данное направление возникло на стыке различных отраслей и областей научного знания: антропология, социобиология, этология, психология, генетика. (ru)
- Еволюційна психологія (англ. evolutionary psychology) — новітній напрямок сучасної психології, що активно розвивається у XXI столітті. Займається вивченням видоспецифічних психологічних особливостей людини як представника виду людина розумна. Напрям виник на стику різних галузей і областей наукового знання: антропологія, соціобіологія, етологія, психологія, генетика. (uk)
- 演化心理學（簡稱ev-psych或 EP）是一種解釋人類「有用」的精神及心理特點——如語言和適應——的一種心理學研究理論，也就是，作為自然選擇的功能產物。這種研究方法的目的是帶出機能心理學那種將例如免疫系統般的生物機制放進心理學範籌的思考方法，以及用類似方法探討心理學機制。簡短來說，演化心理學著眼於演化如何把思維定型。儘管此理論適用於任何擁有神經系統的生物，大部份演化心理學的研究集中於人類身上。 進化心理學家認為，在所有文化中普遍存在的行為或特質是進化適應的良好候選者，其中包括推斷他人情感，辨別近親，識別並偏愛更健康的伴侶以及與他人合作的能力。已經進行了有關人類社會行為的研究，這些行為與智力，婚姻模式，濫交，美感，彩禮和亲代投資有關。 (zh)
- علم النفس التطوري (بالإنجليزية: Evolutionary Psychology) هو منهج في العلوم الإنسانية والطبيعية يعنى بدراسة السمات النفسية كالذاكرة، والإدراك، واللغة من منطلق تطوري حديث. ويسعى إلى التعرف على السمات النفسية التي تطورت للتكيف مع العالم المحيط، أي النتاج الفعال للانتخاب الطبيعي والانتخاب الجنسي. التفكير بالوظائف الفيسيولوجية بالجسم من منطلق تكيفي، كالقلب، والرئة، والنظام المناعي شائع جدا في علم الأحياء التطوري. بعض علماء النفس التطوريين يستعملون نفس طريقة التفكير في علم النفس، محتجين بأن العقل نمطي التكوين وهو بذلك يشبه الجسم، حيث تكون التكيفات النمطية المختلفة تخدم أهداف مختلفة. علماء النفس التطوريين بجادلون بأن السلوك الإنساني هو من مخرجات التكيفات النفسية التي تطورت لحل مشكلات متكررة في بيئات أسلاف البشر. (ar)
- La psicologia evolucionista tracta d'explicar psicològicament trets com la memòria, la percepció, el llenguatge, i fonamentalment les emocions com adaptacions, els productes funcionals de la selecció natural o la selecció sexual. La psicologia evolucionista proposa que la psicologia i la conducta dels humans i primats es pugui entendre mitjançant el coneixement de la seva història evolutiva. Proposa que la ment dels primats, incloent-hi la dels humans, està formada per molts mecanismes funcionals anomenats adaptacions psicològiques o mecanismes psicològics evolucionats que s'han desenvolupat mitjançant la selecció natural, ja que són útils per a la supervivència i reproducció de l'organisme. Amb aquest enfocament tracta d'explicar mecanismes com el sistema immunològic. La psicologia evoluc (ca)
- Η εξελικτική ψυχολογία (evolutionary psychology) είναι θεωρητική προσέγγιση στις κοινωνικές και φυσικές επιστήμες που εξετάζει την ψυχολογική δομή από μια σύγχρονη εξελικτική προοπτική. Επιδιώκει να προσδιορίσει ποια ανθρώπινα ψυχολογικά χαρακτηριστικά εξέλιξαν προσαρμογές - δηλαδή, τα λειτουργικά προϊόντα της φυσικής επιλογής ή της σεξουαλικής επιλογής στην ανθρώπινη εξέλιξη. Η προσαρμοστική σκέψη για τους φυσιολογικούς μηχανισμούς, όπως η καρδιά, οι πνεύμονες και το ανοσοποιητικό σύστημα, είναι κοινή στην εξελικτική βιολογία. Μερικοί εξελικτικοί ψυχολόγοι εφαρμόζουν την ίδια σκέψη στην ψυχολογία, υποστηρίζοντας ότι η δομοστοιχειότητα του μυαλού είναι παρόμοια με εκείνη του σώματος και με διαφορετικές προσαρμογές των αρθρωμάτων που εξυπηρετούν διαφορετικές λειτουργίες. Οι εξελικτικοί ψυχο (el)
- Die evolutionäre Psychologie (auch Evolutionspsychologie) ist ein Forschungszweig der Psychologie. Er versucht, das Erleben und Verhalten des Menschen mit Erkenntnissen über die Evolution zu erklären. Grundannahme und -logik der evolutionären Psychologie lassen sich folgendermaßen auf den Punkt bringen: Jeder direkte Vorfahre eines jeden Menschen hat zwingend logisch lange genug überlebt, um mindestens einen Nachkommen zu zeugen. Dafür nützliche Verhaltenspräferenzen (z. B. Nahrungsvorlieben, Partnerwahl) müssen demnach auch alle heute lebenden Menschen als deren Nachfahren als Verhaltenspotentiale – auf Basis sog. evolvierter (jedoch umweltsensitiver) psychologischer Mechanismen – in sich tragen, sofern Verhalten auch unter genetischem Einfluss steht. Letzteres wird auf Basis u. a. der em (de)
- Evolutionary psychology is a theoretical approach in psychology that examines cognition and behavior from a modern evolutionary perspective. It seeks to identify which human psychological traits are evolved adaptations – that is, the functional products of natural selection or sexual selection in human evolution. Adaptationist thinking about physiological mechanisms, such as the heart, lungs, and immune system, is common in evolutionary biology. Some evolutionary psychologists apply the same thinking to psychology, arguing that the modularity of mind is similar to that of the body and with different modular adaptations serving different functions. These evolutionary psychologists argue that much of human behavior is the output of psychological adaptations that evolved to solve recurrent pr (en)
- La psicología evolucionista estudia la psicología y la conducta de los humanos y primates desde el punto de vista de su historia evolutiva. Propone que la mente de los primates, incluido el hombre, está compuesta de muchos mecanismos funcionales llamados adaptaciones psicológicas o mecanismos psicológicos evolucionados (EPMs) que se han desarrollado mediante selección natural por ser útiles para la supervivencia y reproducción del organismo. La psicología evolucionista intenta explicar características mentales de la especie humana (tales como la memoria, la percepción, el idioma, y fundamentalmente las emociones) como adaptaciones: es decir, como los productos funcionales de la selección natural, a su vez forzada por la competencia para sobrevivir y reproducirse. Este enfoque adaptivo es e (es)
- Psikologia ebolutiboa gizarte- eta natura-zientzien ikuspegi teorikoa da, egitura psikologikoa ikuspegi ebolutibo moderno batetik aztertzen duena. Giza ezaugarri psikologiko eboluzionatuak identifikatzen saiatzen da, hau da, hautespen natural edo sexualaren produktu funtzionalak giza eboluzioan. Mekanismo fisiologikoei buruzko pentsamendu moldagarria, hala nola bihotzari, birikei eta immunitate-sistemari buruzkoa, ohikoa da eboluzio-biologian. Psikologo ebolutibo batzuek pentsamendu bera aplikatzen diote psikologiari, adimenaren modulartasuna gorputzarenaren antzekoa dela argudiatuz, eta egokitzapen modular ezberdinek funtzio desberdinak betetzen dituztela. Psikologo ebolutibo horiek diote giza portaeraren zati handi bat gizakien antzinako inguruneetan arazo errepikakorrak konpontzeko ebol (eu)
- Psikologi evolusioner adalah salah satu cabang baru dalam psikologi yang mencoba mempelajari potensi peran dari faktor genetis dalam beragam aspek dari perilaku manusia. Cabang baru dari psikologi ini menyatakan bahwa manusia, seperti makhluk hidup lainnya di planet bumi ini, telah mengalami proses evolusi biologis selama sejarah keberadaannya, dan dari hasil proses ini manusia sekarang memiliki sejumlah besar mekanisme psikologis yang merupakan hasil evolusi yang membantu manusia untuk tetap hidup atau mempertahankan keberadaannya. Dalam kajian percobaan prediksi teoretis, psikologi evolusioner telah memberikan penemuan dalam topik-topik, antara lain pola pernikahan, persepsi kecantikan, kecerdasan, dan lain-lain. Akar sejarah dari psikologi evolusioner adalah teori seleksi alam Charles D (in)
- La psychologie évolutionniste, évolutive ou évolutionnaire, parfois nommée évopsy ou évo-psy, est un courant de la psychologie cognitive, (en), psychodynamique, et systémique [réf. nécessaire] dont l'objectif est d'expliquer les mécanismes de la pensée humaine et de ses comportements à partir de la théorie de l'évolution biologique. (fr)
- La psicologia evoluzionista è una branca della psicologia che analizza la selezione e lo sviluppo di specifici processi psicologici in funzione del loro valore adattivo per l'individuo. Prende le sue mosse dalla teoria dell'evoluzione e, soprattutto, dal meccanismo della selezione naturale proposto da Charles Darwin. Sebbene in teoria applicabile a qualunque essere dotato di un sistema nervoso, la psicologia evoluzionista focalizza le proprie ricerche principalmente sul comportamento umano. (it)
- 진화심리학(進化心理學, 영어: Evolutionary psychology, EP)은 인간을 포함한 동물(유기체)의 심리를 생태학적이고 진화학적인 관점에서 이해하려는 학문이다. 진화심리학은 신경계를 가지고 있는 동물에는 모두 적용할 수 있지만, 주로 인간의 심리를 연구한다. 특히, 진화심리학은 두뇌가 많은 기능적 매커니즘을 포함한다고 주장하는데, 이 매커니즘들은 자연선택에 의해 진화된 심리학적 적응 혹은 (공무합체 Psychological Mechanisms, EPMs)라고 불린다. EPMs의 대표적인 사례는 시각, 청각, 기억, 운동 제어 등이다. 이보다 논란이 되는 사례들은 근친상간을 피하는 기작, 사기꾼 탐기 기작, 그리고 성에 따른 짝짓기 선호와 전략, 그리고 공간 인지 등에 관한 것이다. 대부분의 진화심리학자들은 EPMs가 성차나 연령에 따른 차이를 제외하고는 한 종에 있어서 보편적이라고 주장한다. (ko)
- Psychologia ewolucyjna – jeden z obszarów badań psychologii, szukający wyjaśnień wzorów ludzkich zachowań jako ukształtowanych przez ewolucję biologiczną i kulturową – stopniowego rozwiązywania problemów adaptacyjnych pierwotnych ludzi. Główne problemy, które mogły być często spotykane w rozwoju gatunku, to na przykład: (pl)
- A Psicologia Evolucionista é uma abordagem teórica nas Ciências sociais e Ciências naturais que examina a estrutura psicológica a partir de uma perspectiva evolutiva moderna. Ele procura identificar quais traços psicológicos humanos são adaptações evoluídas - ou seja, os produtos funcionais da Seleção natural ou Seleção sexual na Evolução humana. O pensamento adaptacionista sobre mecanismos fisiológicos, como coração, pulmões e sistema imunológico, é comum na Biologia evolutiva. Alguns psicólogos evolucionistas aplicam o mesmo pensamento à Psicologia, argumentando que a modularidade da mente é semelhante à do corpo e com diferentes adaptações modulares que atendem a diferentes funções. Os psicólogos evolucionistas argumentam que grande parte do comportamento humano é resultado de adaptaçõe (pt)
- In de evolutionaire psychologie worden de psychologische aspecten van de menselijke geest en menselijk gedrag vanuit het oogpunt van de evolutietheorie verklaard. Daarbij worden psychische functies zoals geheugen, aandacht, waarneming en taal, maar ook menselijke eigenschappen en gedragingen zoals empathie, altruïsme, partnerkeuze, leiderschap, en intergroepsconflict beschouwd vanuit het perspectief van natuurlijke selectie. (nl)
- Evolutionspsykologi eller evolutionär psykologi (engelska evolutionary psychology) är en gren av psykologin som studerar evolutionära orsaker till medfödda beteenden (instinkt) och mentala förmågor hos människor och andra djur. Evolutionspsykologi är applicerbart på alla organismer med ett nervsystem men den mesta forskningen inom området fokuserar på människan. (sv)
|
