| dbo:abstract
|
- L'idioma alutiiq, també anomenat yupik del Pacífic o sugpiaq, és una branca del yupik d'Alaska que s'estén per la costa sud, i com a tal, pertany al grup de les Llengües esquimoaleutianes. La llengua no ha de ser confosa amb la Llengua aleutiana, llengua parlada pels aleutians que viuen més cap al sud-est, al llarg de les illes Aleutianes. La llengua alutiiq és relativament pròxima a la llengua parlada pels yupiks a l'àrea de Bethel (Alaska), però es considera una llengua diferent amb dos dialectes majors. El dialecte Chugach es parla a la Península de Kenai, i a l'estret de Prince William. Amb una població aproximada de 3,000 persones, el nombre de parlants arriba als pocs centenars. Les comunitats alutiiq estan en procés de revitalitzar la seva llengua. Tradicionalment han viscut a la costa, subsistint principalment dels recursos de l'oceà com el salmó, el mero i la balena, així com d'altres recursos de la costa com baies i mamífers terrestres. Abans d'entrar en contacte amb comerciants de pells russos, els alutiiq vivien en cases construïdes parcialment sota terra anomenades barabaras. Actualment viuen en comunitats pesqueres a la costa, on treballen en tots els aspectes de l'economia moderna. (ca)
- The Alutiiq language (also called Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik, Pacific Gulf Yupik, Gulf Yupik, Koniag-Chugach) is a close relative to the Central Alaskan Yup'ik language spoken in the western and southwestern Alaska, but is considered a distinct language. It has two major dialects:
* Koniag Alutiiq: spoken on the upper part of the Alaska Peninsula and on Kodiak Island; it was also spoken on Afognak Island before that was deserted by the people in the wake of the 1964 Good Friday earthquake.
* Chugach Alutiiq: spoken on the Kenai Peninsula and in Prince William Sound. The ethnonyms of the Sugpiaq-Alutiiq are a predicament. "Aleut," "Alutiiq," "Sugpiaq," "Russian," "Pacific Eskimo," "Unegkuhmiut," and "Chugach Eskimo" are among the terms that have been used to identify this group of Native people living on the Lower Kenai Peninsula of Alaska. About 400 of the Alutiiq population of 3,000 still speak the Alutiiq language. Alutiiq communities are currently in the process of revitalizing their language. In 2010 the high school in Kodiak responded to requests from students and agreed to teach the Alutiiq language. The Kodiak dialect of the language was spoken by only about 50 persons, all of them elderly, and the dialect was in danger of being lost entirely. As of 2014, Alaska Pacific University in Anchorage is offering classes using the "Where Are Your Keys?" technique. (en)
- Alutiiq (auch Sugpiaq oder Sugcestun; korrekt: Sugt’stun bzw. Alutiit’stun) ist die indigene Sprache der zu den Yupik (auch „Westliche Eskimo“ genannt) zählenden Sugpiaq („wahre/echte Person“, Plural: Sugpiat – „wahres/echtes Volk“) bzw. Alutiiq („Person von den Aleuten, bzw. Aleut“, Plural: Alutiit – „Volk von den Aleuten, bzw. Aleuten“) von South Central Alaska. Die Sprache gehört als Alaska-Yupik-Sprache zum „Westlichen Eskimo“-Dialektkontinuum der Eskimosprachen der Eskimo-aleutische Sprachfamilie. Die „Alutiit/Sugpiat“ waren kulturell stark von den direkt westlich lebenden Aleuten (Alëuten) beeinflusst, die zur gleichen Sprachfamilie zählen, und wurden daher oftmals mit diesen verwechselt bzw. als Teil der „Aleuten“ betrachtet. Man unterscheidet zwei regionale Dialekte:
* der Koniag Alutiiq-Dialekt bzw. Alutiit’stun (auf der Alaska-Halbinsel, dem Kodiak-Archipel und auf Afognak Island, man unterscheidet nochmals zwei Subdialekte: „Northern Style Alutiiq“ bzw. Niuwaciq und „Southern Style Alutiiq“ bzw. Yuuwaciq; die Sprecher bezeichnen sich als Alutiiq (Singular) bzw. Alutiit (Plural).)
* der Chugach Alutiiq-Dialekt bzw. Sugt’stun (auf der Kenai-Halbinsel und am Prince William Sound; die Sprecher bezeichne sich als Sugpiaq (Singular) bzw. Sugpiat (Plural).) Von den ca. 3.000 bis 3.500 „Alutiit/Sugpiat“ sprechen heute nur noch ca. 200 bis 400 ihre Sprache. (de)
- Alutiiqera (Sugt'stun, Alutiiq eta Alutiit’stun ere deitua) Alaskako mendebalde eta hego-mendebaldean hitz egiten den hizkuntzaren gertuko ahaidea da. Bi dialekto nagusi ditu:
* Koniag Alutiiqera: Alaskako penintsulako goikaldean eta Kodiak uhartean hitz egiten da; uhartean ere hitz egiten zen 1964ko Alaskako lurrikaragatik bertako biztanleek alde egin zuten arte.
* Chugach Alutiiqera: Kenaiko penintsulan eta Prince William Sound-en hitz egiten da. Alutiiq etniako 3.000 pertsonatik, 400 inguruk hitz egiten dute Alutiiqera oraindik. Gaur egun, Alutiiq komunitateak haien hizkuntza berpizteko prozesuan daude. 2010ean Kodiakeko institutuak ikasleen eskaera bati erantzun zioten eta Alutiiqera irakastea adostu zuten. Kodiakeko dialektoa 50 pertsona inguruk soilik hitz egiten zuten, guztiak nagusiak, eta dialektoa hilzorian zegoen. 2013. urteko irailetik aurrera, Anchorageko eskolak eskaintzen ditu “” teknika erabiliz. (eu)
- El alutiiq (plural alutiit), también llamado yupik del Pacífico o sugpiaq, es una rama del yupik de Alaska que se extiende por la costa sur, y como tal, pertenece al grupo de las lenguas esquimo-aleutianas. La lengua no debe ser confundida con la de los aleutas, que viven más hacia el sureste, incluyendo a lo largo de las islas Aleutianas. La lengua alutiiq es relativamente próxima a la hablada por los yupiks en el área de Bethel (Alaska), pero se considera una lengua distinta con dos dialectos mayores. El dialecto koniag se habla en la península de Kenai y en es estrecho de Prince William. Con una población aproximada de 3000 personas, el número de hablantes llega a los pocos cientos. Las comunidades alutiiq están en proceso de revitalizar su lengua. Tradicionalmente han vivido en la costa, subsistiendo principalmente de los recursos del océano como el salmón, el mero y la ballena, así como de otros recursos de la costa como bayas y mamíferos terrestres. Antes de entrar en contacto con comerciantes de pieles rusos, los alutiiq vivían en casas semisubterráneas llamadas barabaras. Actualmente viven en comunidades pesqueras en la costa, donde trabajan en todos los aspectos de la economía moderna.
* Datos: Q27992 (es)
- L’alutiiq, aussi appelé yupik du Golfe Pacifique ou sugpiaq, est une des langues yupik, de la famille des langues eskimo-aléoutes, parlée traditionnellement par les Alutiiq. Elle comporte deux principaux géolectes. Le dialecte koniag est parlé dans la péninsule de l'Alaska et sur l'île Kodiak. Le dialecte chugach est parlé dans la péninsule de Kenai et dans le détroit du Prince William. Il ne faut pas confondre l'alutiiq avec l'aléoute, autre langue parlée dans la région avoisinante des îles Aléoutiennes : les deux sont apparentées généalogiquement, mais de façon lointaine. L'alutiiq est beaucoup plus proche des autres langues yupik ainsi que des langues inuit. La ressemblance des noms provient de confusions qui remontent à la colonisation russe des Amériques. La population alutiiq est d'environ 3 000 personnes, mais seules quelques centaines connaissent encore la langue. Des efforts de revitalisation par l'enseignement sont en cours. Sven Haakanson, anthropologue, lui-même originaire du peuple des Alutiiq, se concentre sur la documentation et la préservation de la langue et de la culture des Alutiiq. Il est lauréat du Prix MacArthur pour l'année 2007. (fr)
- Teanga Eiscimea-Ailiútacha is ea an Alutiiqis. Tugtar Sugpiaq aici araon, nó Sugpiak. (ga)
- Bahasa Alutiiq (juga disebut Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik, Pacific Gulf Yupik, Gulf Yupik, Koniag-Chugach) adalah kerabat dekat yang dituturkan di Alaska barat dan barat daya, tetapi dianggap sebagai bahasa yang terpisah. Bahasa ini memiliki dua dialek:
* Alutiiq Koniag: dituturkan di Semenanjung Alaska dan Pulau Kodiak; juga dituturkan di sebelum pulau tersebut ditinggalkan akibat 1964 .
* Alutiiq : dituturkan di dan Prince William Sound. Sekitar 400 orang dari populasi sebesar 3.000 dapat menuturkan bahasa Alutiiq. Komunitas Alutiiq saat ini sedang merevitalisasi bahasa mereka. Pada tahun, SMA di Kodiak menanggapi permintaan dari siswa dan menyetujui pengajaran bahasa ini. (in)
- Alutiiq, Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik of Pacific Gulf Yupik is een Eskimotaal die gesproken wordt in Alaska. Alutiiq is nauw verwant aan . De taal bestaat uit twee dialecten:
* Koniag of Kodiak Alutiiq: gesproken in het bovenste deel van Alaska-schiereiland en op Kodiak. Het werd ook gesproken op het eiland voor dit na de Goede Vrijdagaardbeving in 1964 verlaten werd. Het dialect wordt nog slechts door ongeveer 50 ouderen gesproken en loopt groot gevaar uit te sterven.
* Chugach Alutiiq: Gesproken op Kenai en Prince William Sound. (nl)
- アリュティーク語（アリュティークご、Alutiiq language）は、アラスカ西部と南西部で話されているユピック語の一つ。中央アラスカ・ユピック語とは別の言語と見なされている。 以下の2つの主要な方言がある;
* コニアッグ方言：アラスカ半島の根元とコディアック島で話されている。1964年の地震の前にはでも話されていた。
* 方言：とプリンス・ウィリアム湾で話される。 4,000人以上いるのうちアリュティーク語を話すのは200人しかいない。しかし現在、アリュティーク人のコミュニティではアリュティーク語を再び使用する運動がある。2010年、コディアックの高校では、生徒からの要請に応え、アリュティーク語を教えることとなった。コディアック方言の話者は約50人しかおらず、全員が高齢者であり、方言が完全に失われる危険があった。 (ja)
- A língua alutiiq (também chamada de sugpiak, sugpiaq, yupik do golfo do Pacífico, chugach, koniag - chugach, suk, sugcestun) é uma língua iúpique falada no oeste e sudoeste do Alasca pelos alutiit. Atualmente, cerca de 70,2% da população alutiiq ainda fala o idioma, mas boa parte da população adotou integralmente a língua inglesa. Em 2010, a high school de Kodiak, cuja comunidade local havia reduzido o número de falantes de alutiiq a 50 pessoas, passou a dar aulas na língua. (pt)
- Alutiiq är ett eskimå-aleutiskt språk som talas i Alaska. Språket anses vara utdöende. Dess närmaste släktspråk är bland annat central jupik.. År 2010 hade språket cirka 400 talare. Sedan 2014 har språket varit ett officiellt språk i Alaska. Språket skrivs med latinska alfabetet. Ett gymnasium i Kodiak hade alutiiq som undervisningsspråk år 2010. (sv)
- Алутик або Тихоокеанський юпік (Alutiiq або Pacific Gulf Yupik, Sugpiak, Sugpiaq, Chugach, Koniag-Chugach, Suk, Sugcestun) — юпікська мова, якою розмовляє корінний народ Аляски алутіік, поширена на узбережжі Затоки Принца Вільгельма (Аляска). В алутикській мові виділяють два основні діалекти:
* коньязький алутик (Koniag Alutiiq): поширений у верхній частині Аляскинського півострова та на острові Кадьяк.
* чуґацький алутик (Chugach Alutiiq): поширений на півострові Кенай, біля Затоки Принца Вільгельма. Діалект перебуває під загрозою зникнення. (uk)
- Алютикский язык (алютик, тихоокеанский юпик, или сук, или сухстстун, или сухпиак) распространён на полуострове Аляска, острове Кадьяк, полуострове Сьюард и на побережье залива Принс-Уильям. Число носителей — около 450 человек (старшее поколение). Алютикский язык взаимопонятен с центрально-юпикским языком. Алютикский язык в течение длительного времени находился в тесном контакте с русским языком (XVIII—XX вв.), что оставило значительный след в лексике, например tupuruq ‘топор’, puckaq ‘бочка’ и др. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Teanga Eiscimea-Ailiútacha is ea an Alutiiqis. Tugtar Sugpiaq aici araon, nó Sugpiak. (ga)
- Alutiiq, Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik of Pacific Gulf Yupik is een Eskimotaal die gesproken wordt in Alaska. Alutiiq is nauw verwant aan . De taal bestaat uit twee dialecten:
* Koniag of Kodiak Alutiiq: gesproken in het bovenste deel van Alaska-schiereiland en op Kodiak. Het werd ook gesproken op het eiland voor dit na de Goede Vrijdagaardbeving in 1964 verlaten werd. Het dialect wordt nog slechts door ongeveer 50 ouderen gesproken en loopt groot gevaar uit te sterven.
* Chugach Alutiiq: Gesproken op Kenai en Prince William Sound. (nl)
- アリュティーク語（アリュティークご、Alutiiq language）は、アラスカ西部と南西部で話されているユピック語の一つ。中央アラスカ・ユピック語とは別の言語と見なされている。 以下の2つの主要な方言がある;
* コニアッグ方言：アラスカ半島の根元とコディアック島で話されている。1964年の地震の前にはでも話されていた。
* 方言：とプリンス・ウィリアム湾で話される。 4,000人以上いるのうちアリュティーク語を話すのは200人しかいない。しかし現在、アリュティーク人のコミュニティではアリュティーク語を再び使用する運動がある。2010年、コディアックの高校では、生徒からの要請に応え、アリュティーク語を教えることとなった。コディアック方言の話者は約50人しかおらず、全員が高齢者であり、方言が完全に失われる危険があった。 (ja)
- A língua alutiiq (também chamada de sugpiak, sugpiaq, yupik do golfo do Pacífico, chugach, koniag - chugach, suk, sugcestun) é uma língua iúpique falada no oeste e sudoeste do Alasca pelos alutiit. Atualmente, cerca de 70,2% da população alutiiq ainda fala o idioma, mas boa parte da população adotou integralmente a língua inglesa. Em 2010, a high school de Kodiak, cuja comunidade local havia reduzido o número de falantes de alutiiq a 50 pessoas, passou a dar aulas na língua. (pt)
- Alutiiq är ett eskimå-aleutiskt språk som talas i Alaska. Språket anses vara utdöende. Dess närmaste släktspråk är bland annat central jupik.. År 2010 hade språket cirka 400 talare. Sedan 2014 har språket varit ett officiellt språk i Alaska. Språket skrivs med latinska alfabetet. Ett gymnasium i Kodiak hade alutiiq som undervisningsspråk år 2010. (sv)
- Алутик або Тихоокеанський юпік (Alutiiq або Pacific Gulf Yupik, Sugpiak, Sugpiaq, Chugach, Koniag-Chugach, Suk, Sugcestun) — юпікська мова, якою розмовляє корінний народ Аляски алутіік, поширена на узбережжі Затоки Принца Вільгельма (Аляска). В алутикській мові виділяють два основні діалекти:
* коньязький алутик (Koniag Alutiiq): поширений у верхній частині Аляскинського півострова та на острові Кадьяк.
* чуґацький алутик (Chugach Alutiiq): поширений на півострові Кенай, біля Затоки Принца Вільгельма. Діалект перебуває під загрозою зникнення. (uk)
- Алютикский язык (алютик, тихоокеанский юпик, или сук, или сухстстун, или сухпиак) распространён на полуострове Аляска, острове Кадьяк, полуострове Сьюард и на побережье залива Принс-Уильям. Число носителей — около 450 человек (старшее поколение). Алютикский язык взаимопонятен с центрально-юпикским языком. Алютикский язык в течение длительного времени находился в тесном контакте с русским языком (XVIII—XX вв.), что оставило значительный след в лексике, например tupuruq ‘топор’, puckaq ‘бочка’ и др. (ru)
- L'idioma alutiiq, també anomenat yupik del Pacífic o sugpiaq, és una branca del yupik d'Alaska que s'estén per la costa sud, i com a tal, pertany al grup de les Llengües esquimoaleutianes. La llengua no ha de ser confosa amb la Llengua aleutiana, llengua parlada pels aleutians que viuen més cap al sud-est, al llarg de les illes Aleutianes. (ca)
- The Alutiiq language (also called Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik, Pacific Gulf Yupik, Gulf Yupik, Koniag-Chugach) is a close relative to the Central Alaskan Yup'ik language spoken in the western and southwestern Alaska, but is considered a distinct language. It has two major dialects:
* Koniag Alutiiq: spoken on the upper part of the Alaska Peninsula and on Kodiak Island; it was also spoken on Afognak Island before that was deserted by the people in the wake of the 1964 Good Friday earthquake.
* Chugach Alutiiq: spoken on the Kenai Peninsula and in Prince William Sound. (en)
- Alutiiq (auch Sugpiaq oder Sugcestun; korrekt: Sugt’stun bzw. Alutiit’stun) ist die indigene Sprache der zu den Yupik (auch „Westliche Eskimo“ genannt) zählenden Sugpiaq („wahre/echte Person“, Plural: Sugpiat – „wahres/echtes Volk“) bzw. Alutiiq („Person von den Aleuten, bzw. Aleut“, Plural: Alutiit – „Volk von den Aleuten, bzw. Aleuten“) von South Central Alaska. Die Sprache gehört als Alaska-Yupik-Sprache zum „Westlichen Eskimo“-Dialektkontinuum der Eskimosprachen der Eskimo-aleutische Sprachfamilie. Man unterscheidet zwei regionale Dialekte: (de)
- El alutiiq (plural alutiit), también llamado yupik del Pacífico o sugpiaq, es una rama del yupik de Alaska que se extiende por la costa sur, y como tal, pertenece al grupo de las lenguas esquimo-aleutianas. La lengua no debe ser confundida con la de los aleutas, que viven más hacia el sureste, incluyendo a lo largo de las islas Aleutianas. La lengua alutiiq es relativamente próxima a la hablada por los yupiks en el área de Bethel (Alaska), pero se considera una lengua distinta con dos dialectos mayores. El dialecto koniag se habla en la península de Kenai y en es estrecho de Prince William. (es)
- Alutiiqera (Sugt'stun, Alutiiq eta Alutiit’stun ere deitua) Alaskako mendebalde eta hego-mendebaldean hitz egiten den hizkuntzaren gertuko ahaidea da. Bi dialekto nagusi ditu:
* Koniag Alutiiqera: Alaskako penintsulako goikaldean eta Kodiak uhartean hitz egiten da; uhartean ere hitz egiten zen 1964ko Alaskako lurrikaragatik bertako biztanleek alde egin zuten arte.
* Chugach Alutiiqera: Kenaiko penintsulan eta Prince William Sound-en hitz egiten da. (eu)
- Bahasa Alutiiq (juga disebut Sugpiak, Sugpiaq, Sugcestun, Suk, Supik, Pacific Gulf Yupik, Gulf Yupik, Koniag-Chugach) adalah kerabat dekat yang dituturkan di Alaska barat dan barat daya, tetapi dianggap sebagai bahasa yang terpisah. Bahasa ini memiliki dua dialek:
* Alutiiq Koniag: dituturkan di Semenanjung Alaska dan Pulau Kodiak; juga dituturkan di sebelum pulau tersebut ditinggalkan akibat 1964 .
* Alutiiq : dituturkan di dan Prince William Sound. (in)
- L’alutiiq, aussi appelé yupik du Golfe Pacifique ou sugpiaq, est une des langues yupik, de la famille des langues eskimo-aléoutes, parlée traditionnellement par les Alutiiq. Elle comporte deux principaux géolectes. Le dialecte koniag est parlé dans la péninsule de l'Alaska et sur l'île Kodiak. Le dialecte chugach est parlé dans la péninsule de Kenai et dans le détroit du Prince William. La population alutiiq est d'environ 3 000 personnes, mais seules quelques centaines connaissent encore la langue. Des efforts de revitalisation par l'enseignement sont en cours. (fr)
|
