| dbo:abstract
|
- Alés Harun (Belarusian: Алесь Гарун) born as Aljaksandr Uladzimiravič Prušynski (Belarusian: Аляксандр Уладзіміравіч Прушынскі; 11 March 1887 in Minsk – 28 July 1920 in Kraków) was a Belarusian poet, prose writer, dramatist, lyricist and an opinion journalist. He was born on February 27 (March 11) 1887 in Minsk. His father, Uladzimir Prušynski, a manual labourer and mother, Sophia (née. Zhivitsa), were members of the Catholic community in Minsk. At five years old he could read in Russian and Polish. Later he graduated from the Minsk third city parish school (1897) and a trade school (1902). He worked as a joiner in the carpentry and furniture factory in Minsk. From 1904 he joined the Belarusian Party of Socialist Revolutionaries. In 1907 he began to publish in the newspaper "Nasha Niva". On March 4, 1907, he was arrested for anti-government activities at the underground press on Broad Street in Minsk, where was printed at the time an appeal "to all workers". In July 1908 the Vilnius Court of Justice condemned him to lifelong exile in Siberia. He was exiled to Irkutsk Province. From 1914 he received the right to travel throughout Siberia. While working on a barge on the Lena River, he prepared a collection of his poems, Matshyn Dar (A Mother's Gift), and sent it to Vilnius where it was later published in 1918. In 1917 he returned to Minsk and participated in the first All-Belarusian Congress and Belarusian National Committee but he became disillusioned and as a member of the Belarusian Military Commission he collaborated with the Polish army of Jozef Pilsudski in hopes of Belarusian independence. (en)
- Ales Harun (belarussisch Алесь Гарун, russisch Алесь Гарун Ales' Garun, eigentlich: Aljaksandr Prušinski, wiss. Transliteration Aljaksandr Uladzimiravič Prušynski, * 11. März 1887 bei Minsk; † 28. Juli 1920 in Krakau) war ein belarussischer Lyriker. (de)
- Alaksandr Pruszynski (biał. Аляксандр Прушынскі, pseudonimy: „Aleś Harun” „І. Жывіц”, „А. Сумны”, „А. Новадворскі”, „Сальвэсь” (ur. 11 marca 1887 w folwarku Nowy Dwór pod Mińskiem − zm. 28 lipca 1920 w Krakowie) – białoruski poeta, pisarz, publicysta i działacz narodowy. W 1897 roku ukończył miejską szkołę parafialną, zaś w 1902 szkołę kupiecką w Mińsku. Pracował jako stolarz w różnych drobnych warsztatach, a następnie w fabryce mebli. Nawiązał wówczas kontakty z białoruskimi niepodległościowymi działaczami socjalistycznymi. W roku 1904 wstąpił do Białoruskiej Partii Socjalistów-Rewolucjonistów. 4 marca 1907 roku, w nielegalnej drukarni w Mińsku, został aresztowany przez władze carskie za działalność rewolucyjną i osadzony w więzieniu w Mińsku, a następnie w Wilnie. W tym czasie rozpoczął pisać wiersze. Zadebiutował wierszem „Маці-Беларусі” wydrukowanym w piśmie „Nasza Niwa“. W lipcu 1908 roku skazano go na ciężkie roboty na Syberii, ale wyrok w listopadzie został zamieniony na zsyłkę do regionu irkuckiego. Przez 6 lat przebywał w Kireńsku, pracując jako stolarz i cieśla. W 1914 roku spławiał drewno na rzece Lenie, zaś od 1915 pracował w kopalniach złota w rejonie miejscowości Bodajbo. Wysyłał stamtąd swoje wiersze do pisma "Наша Ніва". Po rewolucji lutowej we wrześniu 1917 roku mocno schorowany powrócił do Mińska. Opublikował zbiór wierszy "Матчын Дар", napisanych jeszcze na zsyłce. Pisał pod pseudonimami artykuły do różnych gazet i czasopism. Jego utwory ukazywały się w pismach „Наша Ніва”, „Беларус”, „Вольная Беларусь”. Głównym motywem jego twórczości literackiej był ruch narodowy Białorusinów, walka o niezależność i szczęście. Dużą rolę odgrywał symbolizm i silne odwołania do narodowej tradycji oraz przeżycia ze zsyłki na Syberię. Alaksandr Pruszyński uczestniczył w grudniu 1917 roku w obradach I Zjazdu Wszechbiałoruskiego. Stanął na czele komitetu politycznego Najwyższej Rady Białoruskiej, odpowiedzialnego za opracowanie programu kongresu. Wiosną 1918 roku współzakładał . Redagował gazetę „Беларускі шлях”. Po zajęciu Białorusi przez wojsko polskie zajął postawę pro-polską. 19 września 1919 roku spotkał się z Józefem Piłsudskim podczas jego pobytu w Mińsku. Wszedł w skład Białoruskiej Komisji Wojskowej. W roku 1920 chory na gruźlicę wyjechał do Krakowa. Napisał tam książkę dla dzieci „Жывыя казкі для дзіцячага тэатру”, w skład której wchodziły 3 baśnie: „Хлопчык у лесе”, „Шчасьлівы чырвонец” і „Дзіўны лапаць, або Ня ўсё тое порах, што ў пораху ляжыць”. Zmarł 28 lipca tegoż roku. Pośmiertnie (jeszcze w 1920 roku) wyszedł w Wilnie jego poemat „Мае каляды”. Jego wiersze tylko raz − w 1929 roku − zostały opublikowane na sowieckiej Białorusi, potem do końca lat osiemdziesiątych jego twórczość była zakazana. Jego grób został odszukany dopiero w 1988 roku przez polskiego historyka narodowości białoruskiej Olega Łatyszonka. (pl)
- Але́сь Гару́н (псевдоним, настоящее имя — Алекса́ндр Влади́мирович Пруши́нский (белор. Алякса́ндр Уладзі́міравіч Прушы́нскі); 11 марта (27 февраля) 1887, Новый Двор — 28 июля 1920, Краков) — белорусский поэт, писатель, публицист, автор Нашей Нивы, деятель «». (ru)
- Олесь Гарун (справжнє ім'я Олександр Володимирович Прушинський; 27 січня (11 березня) 1887 — 28 липня 1920) — білоруський поет, прозаїк, публіцист, діяч початку XX століття. (uk)
|
| rdfs:comment
|
- Ales Harun (belarussisch Алесь Гарун, russisch Алесь Гарун Ales' Garun, eigentlich: Aljaksandr Prušinski, wiss. Transliteration Aljaksandr Uladzimiravič Prušynski, * 11. März 1887 bei Minsk; † 28. Juli 1920 in Krakau) war ein belarussischer Lyriker. (de)
- Але́сь Гару́н (псевдоним, настоящее имя — Алекса́ндр Влади́мирович Пруши́нский (белор. Алякса́ндр Уладзі́міравіч Прушы́нскі); 11 марта (27 февраля) 1887, Новый Двор — 28 июля 1920, Краков) — белорусский поэт, писатель, публицист, автор Нашей Нивы, деятель «». (ru)
- Олесь Гарун (справжнє ім'я Олександр Володимирович Прушинський; 27 січня (11 березня) 1887 — 28 липня 1920) — білоруський поет, прозаїк, публіцист, діяч початку XX століття. (uk)
- Alés Harun (Belarusian: Алесь Гарун) born as Aljaksandr Uladzimiravič Prušynski (Belarusian: Аляксандр Уладзіміравіч Прушынскі; 11 March 1887 in Minsk – 28 July 1920 in Kraków) was a Belarusian poet, prose writer, dramatist, lyricist and an opinion journalist. (en)
- Alaksandr Pruszynski (biał. Аляксандр Прушынскі, pseudonimy: „Aleś Harun” „І. Жывіц”, „А. Сумны”, „А. Новадворскі”, „Сальвэсь” (ur. 11 marca 1887 w folwarku Nowy Dwór pod Mińskiem − zm. 28 lipca 1920 w Krakowie) – białoruski poeta, pisarz, publicysta i działacz narodowy. (pl)
|
