| dbo:abstract
|
- Šerpština je tibetobarmský jazyk ze sinotibetské jazykové rodiny, který je užíván etnikem Šerpů v Nepálu, především ve vysokohorské oblasti Khumbu. Vznikla v izolaci Himálaje, kam se Šerpové dostali v několika vlnách před 300–500 lety z Tibetu. Podle některých klasifikací je pouhým dialektem tibetštiny. Šerpština samotná se dále dělí na několik oblastních nářečí. Nemá ustálený pravopis a zapisuje se zřídka a to buď tibetským písmem (zejména buddhistickými mnichy) nebo písmem Dévanágarí. (cs)
- Sherpa (tibetisch ཤེརཔཱ, Devanagari-Schrift शेर्पा; auch Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa) ist eine Sprache, die im Zentral- und Süd-Himalaya – dort in Teilen Nepals und den grenznahen Regionen Chinas und Indiens – vor allem von den Sherpa gesprochen wird. Sie geht auf einen tibetischen Dialekt zurück, der im 15. Jahrhundert in der tibetischen Provinz Kham gesprochen wurde. Von da an hat sie sich für rund 500 Jahre eigenständig entwickelt. In neuerer Zeit steht sie unter äußerem Einfluss des Nepali und der englischen Sprache, von denen sie eine Reihe von Wörtern übernommen hat. Die Angaben über Sprecherzahlen variieren erheblich. Ethnologue nennt eine Gesamtzahl von 86.200 Sprechern weltweit, davon 50.000 in Nepal (Stand: 2000), 30.700 in Indien (Stand: 1994) und 800 in China (Stand: 2000). Dagegen ergab eine Volkszählung, dass alleine in Nepal 2001 knapp 130.000 Menschen Sherpa als Muttersprache sprechen. Indische Volkszählungen ermittelten im gleichen Jahr etwa 18.300 Sprecher in Indien, davon rund 14.000 im Bundesstaat Sikkim und 2.900 im Bundesstaat Westbengalen; in allen Fällen war Sherpa die Muttersprache. Ausgehend von den Volkszählungsdaten entwickelte sich die Zahl der Sprecher in Nepal uneinheitlich: 1952/54 wurden etwa 70.100 Sprecher gezählt, 1961 waren es rund 84.200, 1971 rund 79.200 und 1981 rund 73.500. Bei der nächsten Erfassung 1991 stieg die Zahl sprunghaft auf rund 121.800 an, 2001 nochmals auf 129.800. In Indien vergrößerte sich die Sprechergruppe im Vergleich zu den Volkszählungen von 1981 und 1991 jeweils um rund 2.000. Sherpa ist eine schriftlose Sprache. Eine allgemein anerkannte Konvention zur Verschriftlichung existiert nicht. Daher besteht auch keine Möglichkeit zur Umschrift ins lateinische Alphabet. Die Schreibweise entsteht üblicherweise durch Nachbildung der gesprochenen Laute und kann daher von anderen Schreibweisen abweichen. Es gibt Bestrebungen, eine Schriftform von Sherpa zu entwickeln. Einer der Vorschläge lautet, hierfür die tibetische Schrift zu verwenden, da Sherpa im Tibetischen seinen Ursprung hat. Allerdings beherrschen nur sehr wenige Sherpas diese Schrift. Insbesondere unter jüngeren ist die Tendenz zu erkennen, Sherpa in Devanagari zu fixieren. Wie das lateinische Alphabet hat dieses Zeichensystem jedoch den Nachteil, dass es nicht alle Laute der Sprache abbilden kann. (de)
- La ŝerpa lingvo (ཤེརཔཱ , Nagario शेर्पा, Sherpa; ankaŭ nomata Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa; ISO 639-3: xsr) estas lingvo parolata de grandparto el la laŭ stato de la jaro 2011 tutmonde pli-malpli 180 000 ŝerpoj, kiuj plejparte vivas en la oriento de Nepalo kaj en la limproksimaj regionoj de Ĉinio kaj Barato. La ŝerpoj (en Esperanto proksimume "orienta popolo" aŭ "orientuloj") estas etno de la himalaja regiono, kiu ĉirkaŭ la jaro 1500 enmigris al la centra kaj suda partoj de la himalaja montaro, veninte el Tibeto. La etna nomo devenas el la tibeta lingvo: Tie shar ("ŝar") signifas "orienton" kaj la fina silabo "-pa" signifas "popolo", "homo(j)" aŭ "-ulo(j)". Viraj anoj de la etno sialingve nomatas "Sherpa", virinaj anoj "Sherpani". La indikoj pri la nombro de parolantoj tre varias. La retejo ethnologue.com nomas suman nombron de 86 200 parolantoj tutmonde, el ili 50 000 en Nepalo (stato de la jaro 2000), 30 700 en Barato (stato de la jaro 1994) kaj 800 en Ĉinio (stato de la jaro 2000). Censo en Nepalo kontraŭe rezultigis, ke nur en tiu lando en 2001 130 000 homoj indikis paroli la ŝerpan kiel gepatra lingvo. Censo en Barato samjare indikis ke tie proksimume 18 300 homoj indikis la ŝerpan kiel gepatra lingvo, el ili 14 000 en la ŝtato Sikimo kaj 2 900 en la ŝtato Okcident-Bengalo. La lingvo fontis el dialekto de la tibeta lingvo, kiu en la 15-a jarcento parolatis en la tibeta provinco Ĥam (Kham). De tiam ĝi dum 500 jaroj evoluis sendepende. En la 20-a jarcento fortiĝis eksteraj influoj de la nepalia lingvo kaj la angla lingvo - el ambaŭ transpreniĝis kelkaj vortoj. La ŝerpa estas principe senskriba lingvo. Ĝenerale rekonita konvencio pri ortografio de la lingvo ne ekzistas. Tial ankaŭ ne ekzistas unueca sistemo de latinliterigo de unuopaj vortoj. Ekzistas streboj evoluigi skriban formon de la ŝerpa lingvo. Unu el la proponoj estas por tio uzi la tibetan skribon, ĉar la lingvo ja fontas el la tibeta lingvo. Tamen nur tre malmultaj ŝerpoj regas tiun skribsistemon. Aparte pli junaj ŝerpoj preferas skribadon per la sistemo Nagario. Kiel la latina alfabeto tiu sistemo tamen havas la malavantaĝon ke ĝi ne povas reprezenti ĉiujn sonojn de la lingvo. (eo)
- Xerpera Nepalen eta Indiako Sikkim estatuan xerpek hitz egiten duten sino-tibetar hizkuntza da. Herrialde guztietako datuen arabera xerperak 168.800 hiztun inguru ditu. Xerpera hurrenkeradun hizkuntza da. Idazkerari dagokionez, bi sistema erabiltzen dira: devanagari eta . Gehiengoak sanskritoa oinarri duen devanagari idazkera hautatzen badu ere, eliteak tibetar alfabetoan oinarritutakoa nahiago du. (eu)
- El idioma sherpa es una lengua hablada en Nepal y Sikkim por los sherpas. Según el censo nepalí de 2011, 145 000 personas hablan sherpa en el país. (es)
- Sherpa (also Sharpa, Xiaerba, or Sherwa) is a Tibetic language spoken in Nepal and the Indian state of Sikkim, mainly by the Sherpa. The majority speakers of the Sherpa language live in the Khumbu region of Nepal, spanning from the Chinese (Tibetan) border in the east to the Bhotekosi River in the west. About 200,000 speakers live in Nepal (2001 census), some 20,000 in Sikkim (1997) and some 800 in Tibetan Autonomous Region (1994). Sherpa is a subject-object-verb (SOV) language. Sherpa is predominantly a spoken language, although it is occasionally written using either the Devanagari or Tibetan script. (en)
- Le sherpa (ཤེརཔཱ , Devnagari: शेर्पा; aussi dénommé sharpa, sharpa bhotia, xiaerba, serwa) est une langue parlée en partie au Népal et au Sikkim principalement par la communauté sherpa. Environ 130 000 locuteurs vivent au Népal (recensement de 2001), environ 20 000 en Inde (1997), et environ 800 au Tibet (1994). (fr)
- シェルパ語(ཤར་པའི་སྐད་ཡིག, shar pa'i skad yig)は、シナ・チベット語族チベット・ビルマ語派に属する言語である。ネパール、シッキム、チベットのシェルパ人地域で話されている。シェルパ語はチベット文字やデーバナーガリー文字で記述される。 (ja)
- Sherpa (Devanagari: शेर्पा, ook Sharpa, Xiaerba, Serwa, ISO 639-3: xsr) is een taal, die wordt gesproken in de zuidelijke en centrale gebieden van de Himalaya, delen van Nepal en de aangrenzende regio's van China en India. Gegevens over het aantal sprekers variëren aanzienlijk. Ethnologue spreekt van 86.200 sprekers wereldwijd, waaronder 50.000 in Nepal (2000), 30.700 in India (vanaf 1994) en 800 in China (2000). Aan de andere kant toonde een volkstelling dat alleen in Nepal al 130.000 mensen Sherpa als moedertaal spreken (2001). Een volkstelling in India sprak van ongeveer 18.300 sprekers in India, waarvan ongeveer 14.000 in de staat Sikkim en 2900 in de staat West-Bengalen. In alle gevallen was Sherpa de moedertaal. Op basis van de volkstellingen ontwikkelde het aantal sprekers van de taal zich ongelijk. De taal is een Tibetaans dialect dat sinds de vijftiende eeuw in de Tibetaanse provincie Kham wordt gesproken. Vanaf dat moment ontwikkelde het zich onafhankelijk in een periode van zo'n 500 jaar. In de moderne tijd is het onder invloed van het Nepalees en het Engels. Het Sherpa kent een reeks leenwoorden afkomstig uit deze talen. Het Sherpa is een schriftloze taal. Een algemeen geaccepteerde conventie voor het schrijven van het systeem bestaat niet. Er is dus geen mogelijkheid om in het Sherpa te schrijven in het Latijnse alfabet. De spelling wordt meestal gegenereerd door het simuleren van de gesproken geluiden, en kan dus verschillen van andere schrijfwijzen. Er zijn pogingen geweest om de geschreven vorm van het Sherpa te ontwikkelen. Een van de voorstellen was om het Tibetaanse schrift te gebruiken, want het Sherpa stamt af van het Tibetaans. (nl)
- 셰르파어(Sherpa)는 네팔과 인도 시킴 주에 걸친 지역에 사는 셰르파인들의 언어로, 티베트계 언어의 일종이다. 약 20만 명의 화자가 있으며 에베레스트 산이 위치한 네팔 동북부의 Khumbu 지역에 주로 분포한다. SOV 어순(주어(s),목적어(o), 서술어(v)로 말글을 읽고 쓰는 어순이며 말의 높낮이에 따라 뜻이 다른 성조가 있다. (ko)
- Język szerpa (tyb. ཤར༌པའི༌སྐད༌ transliteracja Wyliego: shar-pa'i skad; wymowa: szarpä kä) – język tybeto-birmański z grupy języków bodyjskich używany przez około 130 tysięcy osób (Szerpów) w Nepalu oraz 20 tysięcy w Indiach (Sikkim, Arunaćal Pradeś). Niekiedy klasyfikowany bywa jako dialekt języka tybetańskiego. Większość użytkowników zna również język nepalski, język szerpa powoli wychodzi z użycia. (pl)
- Xerpa (também Sherpa, Xiaerba, Sherwa) é uma língua sino-tibetana falada no Nepal, no estado Siquim da Índia e no Tibete, China pelos Xerpas. Cerca de 200 mil vivem no Nepal (2001), cerca de 20 mil em Sikkim (1997) e cerca de 800 na Região Autônoma do Tibete (1994). É escrita com as escritas Tibetana, Devanagari. (pt)
- Шерпа (самоназва, тибетське письмо: ཤེརཔཱ, деванагарі: शेर्पा; також Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa) — сино-тибетська мова, якою розмовляють представники народу шерпа, що мешкають переважно на території Непалу та індійського штату Сіккім. Число носіїв у Непалі близько 130 тис. (перепис 2001 року), в Індії близько 20 тис. (1997), в Тибеті (КНР) близько 800 (1994). (uk)
- Шерпский язык, также шерпа или кангпо, — язык шерпов, один из сино-тибетских языков, распространен в Непале (ок. 130 тыс. носителей), а также в индийском штате Сикким. Основной порядок слов — SOV. Используется письмо деванагари. (ru)
- 夏尔巴语是喜马拉雅山麓的夏尔巴人的母语，其使用范围主要分布在尼泊尔和锡金的夏尔巴人社群，在中国也有少数人使用。根据调查，有200,000名使用者居住在尼泊尔（2001年），20,000名使用者在锡金（1997年），另有800人居住在中国西藏（1994年）。 夏尔巴语是尼泊尔东部发展区以及印度锡金邦的官方语言之一。它与几热尔语最接近。 (zh)
|
| dbo:iso6393Code
| |
| dbo:languageFamily
| |
| dbo:spokenIn
| |
| dbo:thumbnail
| |
| dbo:wikiPageExternalLink
| |
| dbo:wikiPageID
| |
| dbo:wikiPageLength
|
- 10574 (xsd:nonNegativeInteger)
|
| dbo:wikiPageRevisionID
| |
| dbo:wikiPageWikiLink
| |
| dbp:date
| |
| dbp:ethnicity
| |
| dbp:fam
| |
| dbp:familycolor
| |
| dbp:glotto
| |
| dbp:glottorefname
| |
| dbp:imagecaption
|
- 'Sherpa' in Devanagari and Tibetan scripts (en)
|
| dbp:iso
| |
| dbp:map
|
- Lang Status 80-VU.svg (en)
|
| dbp:name
| |
| dbp:nation
| |
| dbp:nativename
|
- , shar pa'i skad yig (en)
- , śērwī tamṅē, (en)
|
| dbp:ref
| |
| dbp:region
| |
| dbp:script
| |
| dbp:states
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| dbp:wordnet_type
| |
| dcterms:subject
| |
| gold:hypernym
| |
| rdf:type
| |
| rdfs:comment
|
- Šerpština je tibetobarmský jazyk ze sinotibetské jazykové rodiny, který je užíván etnikem Šerpů v Nepálu, především ve vysokohorské oblasti Khumbu. Vznikla v izolaci Himálaje, kam se Šerpové dostali v několika vlnách před 300–500 lety z Tibetu. Podle některých klasifikací je pouhým dialektem tibetštiny. Šerpština samotná se dále dělí na několik oblastních nářečí. Nemá ustálený pravopis a zapisuje se zřídka a to buď tibetským písmem (zejména buddhistickými mnichy) nebo písmem Dévanágarí. (cs)
- Xerpera Nepalen eta Indiako Sikkim estatuan xerpek hitz egiten duten sino-tibetar hizkuntza da. Herrialde guztietako datuen arabera xerperak 168.800 hiztun inguru ditu. Xerpera hurrenkeradun hizkuntza da. Idazkerari dagokionez, bi sistema erabiltzen dira: devanagari eta . Gehiengoak sanskritoa oinarri duen devanagari idazkera hautatzen badu ere, eliteak tibetar alfabetoan oinarritutakoa nahiago du. (eu)
- El idioma sherpa es una lengua hablada en Nepal y Sikkim por los sherpas. Según el censo nepalí de 2011, 145 000 personas hablan sherpa en el país. (es)
- Sherpa (also Sharpa, Xiaerba, or Sherwa) is a Tibetic language spoken in Nepal and the Indian state of Sikkim, mainly by the Sherpa. The majority speakers of the Sherpa language live in the Khumbu region of Nepal, spanning from the Chinese (Tibetan) border in the east to the Bhotekosi River in the west. About 200,000 speakers live in Nepal (2001 census), some 20,000 in Sikkim (1997) and some 800 in Tibetan Autonomous Region (1994). Sherpa is a subject-object-verb (SOV) language. Sherpa is predominantly a spoken language, although it is occasionally written using either the Devanagari or Tibetan script. (en)
- Le sherpa (ཤེརཔཱ , Devnagari: शेर्पा; aussi dénommé sharpa, sharpa bhotia, xiaerba, serwa) est une langue parlée en partie au Népal et au Sikkim principalement par la communauté sherpa. Environ 130 000 locuteurs vivent au Népal (recensement de 2001), environ 20 000 en Inde (1997), et environ 800 au Tibet (1994). (fr)
- シェルパ語(ཤར་པའི་སྐད་ཡིག, shar pa'i skad yig)は、シナ・チベット語族チベット・ビルマ語派に属する言語である。ネパール、シッキム、チベットのシェルパ人地域で話されている。シェルパ語はチベット文字やデーバナーガリー文字で記述される。 (ja)
- 셰르파어(Sherpa)는 네팔과 인도 시킴 주에 걸친 지역에 사는 셰르파인들의 언어로, 티베트계 언어의 일종이다. 약 20만 명의 화자가 있으며 에베레스트 산이 위치한 네팔 동북부의 Khumbu 지역에 주로 분포한다. SOV 어순(주어(s),목적어(o), 서술어(v)로 말글을 읽고 쓰는 어순이며 말의 높낮이에 따라 뜻이 다른 성조가 있다. (ko)
- Język szerpa (tyb. ཤར༌པའི༌སྐད༌ transliteracja Wyliego: shar-pa'i skad; wymowa: szarpä kä) – język tybeto-birmański z grupy języków bodyjskich używany przez około 130 tysięcy osób (Szerpów) w Nepalu oraz 20 tysięcy w Indiach (Sikkim, Arunaćal Pradeś). Niekiedy klasyfikowany bywa jako dialekt języka tybetańskiego. Większość użytkowników zna również język nepalski, język szerpa powoli wychodzi z użycia. (pl)
- Xerpa (também Sherpa, Xiaerba, Sherwa) é uma língua sino-tibetana falada no Nepal, no estado Siquim da Índia e no Tibete, China pelos Xerpas. Cerca de 200 mil vivem no Nepal (2001), cerca de 20 mil em Sikkim (1997) e cerca de 800 na Região Autônoma do Tibete (1994). É escrita com as escritas Tibetana, Devanagari. (pt)
- Шерпа (самоназва, тибетське письмо: ཤེརཔཱ, деванагарі: शेर्पा; також Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa) — сино-тибетська мова, якою розмовляють представники народу шерпа, що мешкають переважно на території Непалу та індійського штату Сіккім. Число носіїв у Непалі близько 130 тис. (перепис 2001 року), в Індії близько 20 тис. (1997), в Тибеті (КНР) близько 800 (1994). (uk)
- Шерпский язык, также шерпа или кангпо, — язык шерпов, один из сино-тибетских языков, распространен в Непале (ок. 130 тыс. носителей), а также в индийском штате Сикким. Основной порядок слов — SOV. Используется письмо деванагари. (ru)
- 夏尔巴语是喜马拉雅山麓的夏尔巴人的母语，其使用范围主要分布在尼泊尔和锡金的夏尔巴人社群，在中国也有少数人使用。根据调查，有200,000名使用者居住在尼泊尔（2001年），20,000名使用者在锡金（1997年），另有800人居住在中国西藏（1994年）。 夏尔巴语是尼泊尔东部发展区以及印度锡金邦的官方语言之一。它与几热尔语最接近。 (zh)
- La ŝerpa lingvo (ཤེརཔཱ , Nagario शेर्पा, Sherpa; ankaŭ nomata Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa; ISO 639-3: xsr) estas lingvo parolata de grandparto el la laŭ stato de la jaro 2011 tutmonde pli-malpli 180 000 ŝerpoj, kiuj plejparte vivas en la oriento de Nepalo kaj en la limproksimaj regionoj de Ĉinio kaj Barato. La ŝerpoj (en Esperanto proksimume "orienta popolo" aŭ "orientuloj") estas etno de la himalaja regiono, kiu ĉirkaŭ la jaro 1500 enmigris al la centra kaj suda partoj de la himalaja montaro, veninte el Tibeto. La etna nomo devenas el la tibeta lingvo: Tie shar ("ŝar") signifas "orienton" kaj la fina silabo "-pa" signifas "popolo", "homo(j)" aŭ "-ulo(j)". Viraj anoj de la etno sialingve nomatas "Sherpa", virinaj anoj "Sherpani". (eo)
- Sherpa (tibetisch ཤེརཔཱ, Devanagari-Schrift शेर्पा; auch Sharpa, Sharpa Bhotia, Xiaerba, Serwa) ist eine Sprache, die im Zentral- und Süd-Himalaya – dort in Teilen Nepals und den grenznahen Regionen Chinas und Indiens – vor allem von den Sherpa gesprochen wird. Sie geht auf einen tibetischen Dialekt zurück, der im 15. Jahrhundert in der tibetischen Provinz Kham gesprochen wurde. Von da an hat sie sich für rund 500 Jahre eigenständig entwickelt. In neuerer Zeit steht sie unter äußerem Einfluss des Nepali und der englischen Sprache, von denen sie eine Reihe von Wörtern übernommen hat. (de)
- Sherpa (Devanagari: शेर्पा, ook Sharpa, Xiaerba, Serwa, ISO 639-3: xsr) is een taal, die wordt gesproken in de zuidelijke en centrale gebieden van de Himalaya, delen van Nepal en de aangrenzende regio's van China en India. De taal is een Tibetaans dialect dat sinds de vijftiende eeuw in de Tibetaanse provincie Kham wordt gesproken. Vanaf dat moment ontwikkelde het zich onafhankelijk in een periode van zo'n 500 jaar. In de moderne tijd is het onder invloed van het Nepalees en het Engels. Het Sherpa kent een reeks leenwoorden afkomstig uit deze talen. (nl)
|
| rdfs:label
|
- Šerpština (cs)
- Sherpa (Sprache) (de)
- Ŝerpa lingvo (eo)
- Xerpera (eu)
- Idioma sherpa (es)
- Sherpa (langue) (fr)
- 셰르파어 (ko)
- シェルパ語 (ja)
- Sherpa (taal) (nl)
- Język szerpa (pl)
- Sherpa language (en)
- Língua xerpa (pt)
- Шерпский язык (ru)
- Шерпа (мова) (uk)
- 夏尔巴语 (zh)
|
| owl:sameAs
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| foaf:depiction
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| foaf:name
|
- Sherpa (en)
- , shar pa'i skad yig (en)
- , śērwī tamṅē, (en)
|
| is dbo:language
of | |
| is dbo:wikiPageDisambiguates
of | |
| is dbo:wikiPageRedirects
of | |
| is dbo:wikiPageWikiLink
of | |
| is dbp:demographics1Info
of | |
| is dbp:label
of | |
| is dbp:language
of | |
| is dbp:languages
of | |
| is foaf:primaryTopic
of | |
