About: Luxembourgish

An Entity of Type: language, from Named Graph: http://dbpedia.org, within Data Space: dbpedia.org

Luxembourgish (/ˈlʌksəmbɜːrɡɪʃ/ LUK-səm-bur-gish; also Luxemburgish, Luxembourgian, Letzebu(e)rgesch; Luxembourgish: Lëtzebuergesch [ˈlətsəbuəjəʃ]) is a West Germanic language that is spoken mainly in Luxembourg. About 400,000 people speak Luxembourgish worldwide.

Property Value
dbo:abstract
  • El luxemburguès o luxemburgués és la llengua germànica pròpia de Luxemburg. Fins fa poc de temps, era una llengua reclosa en el si de la llar sense cap presència oficial i un desconeixement forà de la seva existència. El 24 de febrer del 1984, va esdevenir llengua oficial del país mitjançant una llei específica. Avui en dia, ja és llengua oficial en un país que en té tres: l'alemany, el francès i el luxemburguès. No ha estat gairebé a cap moment una llengua literària, encara que es conserven documents escrits que van fer possible ja fa alguns centenars d'anys la seva identificació com a llengua independent de l'alemany. Existeix actualitment un fort moviment a Luxemburg en pro de la llengua, que ha aconseguit a introduir-la en l'ensenyament, la ràdio i la televisió. La principal demanda és l'eliminació de l'alemany com a llengua "franca" del país i la seva substitució pel luxemburguès. El luxemburguès, tot i la seva llarga travessia pel desert, és entès i parlat per prop de 100% de la població, que la té com a llengua materna. Els principals autors en llengua luxemburguesa són: Guy Rewenig, , Nico Helminger i Josy Braun. (ca)
  • اللغة اللوكسمبورغية (Lëtzebuergesch) هي لغة جرمانية غربية تستخدم في لوكسمبورغ، أوروبا. أصبحت لغة رسمية للبلاد في عام 1984. تستخدم أيضاً في بعض الأجزاء من بلجيكا، وفرنسا، وألمانيا، وبواسطة المهاجرين في الولايات المتحدة الأمريكية ورومانيا. العدد الكلي للمتحدثين باللغة هو 300000 حول العالم. تنتمي اللغة إلى مجموعة اللغات الجرمانية الوسطى المتفرعة من اللغات الجرمانية العليا، وهي لغة هندوأوروبية. تستعير اللغة العديد من الكلمات من اللغة الفرنسية (مثال: merci «ميرسي» بمعنى «شكراً»). من السهل على مجيدي اللغة الألمانية واللغة الهولندية فهم اللغة، ولكنه من الصعب عليهم التحدث بها بسبب تأثرها باللغة الفرنسية. بدأت كتابة اللغة في عام 1976، ولكنها تستخدم في الحديث منذ زمن بعيد (عام 1000 تقريباً) على ضفاف . تدرس اللغة في المرحلة السابقة للتعليم في المدارس في لوكسمبورغ. أما التعليم الابتدائي فيها فهو باللغة الألمانية، والتعليم الثانوي باللغة الفرنسية. تستخدم اللغة الحروف الستة والعشرين اللاتينية بالإضافة إلى ثلاثة حروف علة إضافية: وÄ . يلفظ الحرف C «س» عندما يسبق E أو I، ويلفظ «ك» عندما لا يكون كذلك. تلفظ "ch" مثل حرف الشين في «شمس» عندما تسبق e، وتلفظ «خ» في غير ذلك. يلفظ الحرف e مثل اللفظ /œ/ («أووي») حينما يسبق "ch" أو G في نهاية الكلمة. ويلفظ الحرف g مثل اللغة الإنجليزية ("گ") إلا إذا كان في نهاية الكلمة قبل حرف e، فيلفظ «ش». (ar)
  • Lucemburština je západogermánský jazyk, kterým se hovoří v Lucembursku a přilehlých oblastech Belgie. Je příbuzná některým středoněmeckým dialektům. (cs)
  • Die luxemburgische Sprache oder kurz Luxemburgisch [ˈlʊksm̩bʊrɡɪʃ] (Eigenbezeichnung Lëtzebuergesch [ˈlətsəbuːɐ̯jəʃ]) ist die Landessprache und eine der Amtssprachen von Luxemburg. Strukturell ist es eine moselfränkische Sprachvarietät des Westmitteldeutschen und damit Teil des kontinentalwestgermanischen Dialektkontinuums, soziolinguistisch eine eigenständige Ausbausprache. In der Europäischen Union gehört Luxemburgisch zu den Minderheitssprachen, ist jedoch keine Amtssprache der Union. Der Sprachcode nach ISO 639 ist lb oder ltz. Das Luxemburgische ist Forschungsgegenstand der Luxemburgistik. (de)
  • Τα Λουξεμβουργιανά (Λουξεμβουργιανά: Lëtzebuergesch, Γαλλικά: Luxembourgeois, Γερμανικά: Luxemburgisch) είναι μία Δυτική Γερμανική γλώσσα που ομιλείται στο Λουξεμβούργο. Υιοθετήθηκε ως επίσημη γλώσσα το 1984. Ομιλείται επίσης σε μικρά μέρη του Βελγίου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς και από μερικούς απογόνους Λουξεμβούργιων μεταναστών στις ΗΠΑ και απόδημους στην Τρανσυλβανία της Ρουμανίας (Siebenbürgen). Παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 400.000 ομιλητές Λουξεμβουργιανών. Τα Λουξεμβουργιανά ανήκουν στην Κεντρική Γερμανική ομάδα των Άνω Γερμανικών γλωσσών, όπως και τα πρότυπα Γερμανικά. Ωστόσο, είναι κάτι παραπάνω από απλά μια Γερμανική διάλεκτος. Τα Λουξεμβουργιανά δανείζονται πολλές Γαλλικές λέξεις. Για παράδειγμα, η λέξη για τον οδηγό λεωφορείου είναι Buschauffeur, ενώ στα γερμανικά είναι Busfahrer και στα γαλλικά Chauffeur de bus. Είναι σχετικά εύκολο σε όσους μιλάνε Γερμανικά να καταλάβουν τα Λουξεμβουργιανά, αλλά πιο δύσκολο να τα μιλήσουν σωστά λόγω της Γαλλικής επιρροής. Από την άλλη, τα γραπτά Λουξεμβουργιανά συχνά επιδεικνύουν φανερή επιρροή από τα Άνω Γερμανικά στη σύνταξη και τα ιδιώματα και συνήθως εκπλήττουν όσους έχουν ευχέρεια στην ανάγνωση Γερμανικών ως ουσιαστικά καθαρά Γερμανικά μεταμφιεσμένα ως ξένη γλώσσα. Φαίνεται πως η ιδέα της κατάλληλης γραφής των Λουξεμβουργιανών είναι ακόμα κατά πολύ εξαρτημένη στην κανονιστική Γερμανική γραμματική. Σύμφωνα μ’αυτό, τα Λουξεμβουργιανά φτάνουν πιο κοντά στο να ονομαστούν μερικά ως Γερμανική διάλεκτος απ’ό,τι τα Ολλανδικά, τα οποία επίσης έχουν φανερή συγγένεια με τα Γερμανικά αλλά αξιοπρόσεκτα πιο αποκλίνοντα από αυτή τη γλώσσα στο συντακτικό, την σειρά των λέξεων και τα ιδιώματα. Μερικές λέξεις είναι διαφορετικές από τα Άνω Γερμανικά αλλά έχουν αντίστοιχα στις Γερμανικές διαλέκτους. Ένα παράδειγμα είναι η λέξη πατάτα, που είναι Gromper στα Λουξεμβουργιανά, αλλά pomme de terre στα Γαλλικά και Kartoffel στα Άνω Γερμανικά. Άλλες λέξεις είναι αποκλειστικές στα Λουξεμβουργιανά, όπως για παράδειγμα η λέξη για το σπίρτο που είναι "Fixfeier”". Τα πρότυπα Γερμανικά αποκαλούνται στο Λουξεμβούργο "Däitsch", ή μερικές φορές, υποτιμητικά, "Preisësch" (Πρώσικα). Η συχνότερη χρήση τους είναι στις εφημερίδες του Λουξεμβούργου, και στα σχολεία. Η βασική διοικητική γλώσσα στο Λουξεμβούργο είναι τα Γαλλικά. Τα Λουξεμβουργιανά χρησιμοποιούνται από όλους τους ραδιοφωνικούς σταθμούς στο Λουξεμβούργο και ομιλούνται από τους περισσότερους κατοίκους του. (el)
  • La luksemburga (aŭ leceburga) lingvo estas ĝermana lingvo parolata en Luksemburgo kaj en Belgio (en la regiono Sankt-Vith kaj Arlon). Ankaŭ en malgranda parto de Germanio kaj Francio (ĉirkaŭ Thionville) oni la lingvon parolas. La luksemburga lingvo estas ĝermana lingvo kiu de la popolo de Luksemburgo estas uzata por ĉiutaga komunikado. Ĉar la lingvo estas ne tiom forta, preskaŭ ĉiu luksemburgano ankaŭ parolas la germanan aŭ la francan lingvon. Ne ekzistas ĝis nun alta edukado en la luksemburga lingvo. Pro malagrablaj rememoroj de la germana okupado dum la Dua mondmilito, multaj luksemburganoj ne ŝatas kiam eksterlandanoj nomas ilian lingvon "dialekto de la germana". Kvankam la lingvo sufiĉe similas al la germana, estas tamen sufiĉe da diferencoj por nomi la luksemburgan aparta lingvo. (eo)
  • El luxemburgués (en , Lëtzebuergesch; en alemán, Luxemburgisch; en francés, luxembourgeois) es un idioma germano-occidental hablado en Luxemburgo. Fue adoptado como idioma oficial por ese Estado en 1984, y es hablado por 66% de la población (52% de nativos y 14% lo aprendió como segundo idioma)​. También lo hablan en pequeñas zonas de Bélgica, Francia y Alemania, además de algunos pocos descendientes de inmigrantes luxemburgueses, en especial de Estados Unidos y Transilvania (Rumania). Hay unos 300 000 hablantes de luxemburgués en todo el mundo. (es)
  • Luxenburgera (jatorrizko hizkuntzan: Lëtzebuergesch, frantsesez: luxembourgeois, alemanez: Luxemburgisch, valonieraz: Lussimbordjwès) Luxenburgon hitz egiten den mendebaldeko germaniar hizkuntza bat da. Luxenburgoko hiru hizkuntza ofizialetako bat da 1984az geroztik, frantsesarekin eta alemanarekin batera. Aditu batzuen iritziz, alemanaren aldaera da, baina beste batzuen ustez, hizkuntza beregaina da. Gainera, 1984tik berezko idaztaraua du. Luxenburgera ingurumariko beste hainbat tokitan ere hitz egiten da, hala nola Belgikan (Arlon inguruko ), Frantzian (Lorrenako zati batean) eta Alemanian (Bitburg eta Trier inguruan). Alemanian eta Lorrenan alemanaren tokiko dialektotzat hartzen dute. Bigarren Mundu Gerraz geroztik utzi egin zitzaion herrialde horietan luxenburgera irakasteari, eta hori dela eta ia adineko jendearen artera soilik mugatu da egun erabilera Luxenburgotik at. 400.000 bat hiztun badira munduaren luze zabalean. (eu)
  • Luxembourgish (/ˈlʌksəmbɜːrɡɪʃ/ LUK-səm-bur-gish; also Luxemburgish, Luxembourgian, Letzebu(e)rgesch; Luxembourgish: Lëtzebuergesch [ˈlətsəbuəjəʃ]) is a West Germanic language that is spoken mainly in Luxembourg. About 400,000 people speak Luxembourgish worldwide. As a standard form of the Moselle Franconian language, Luxembourgish has similarities with other varieties of High German and the wider group of West Germanic languages. The status of Luxembourgish as an official language in Luxembourg and the existence there of a regulatory body have removed Luxembourgish, at least in part, from the domain of Standard German, its traditional Dachsprache. (en)
  • Is í an Lucsambuirgis an teanga is mó a labhraítear i Lucsamburg, agus í ó dhúchas ag trí chéad míle duine. Go bunúsach, níl ann ach canúint Meán-Ghearmáinise, agus í an-ghaolmhar leis na canúintí Meán-Ghearmáinise eile, cosúil le caint na ndaoine i gKöln, mar shampla. Níl an Lucsambuirgis ina teanga oifigiúil sa tír ach ón mbliain 1984 i leith. Tá litriú ar leith aici ón mbliain 1946 anuas, ach rinneadh leasuithe air sa bhliain 1999. Baintear úsáid ócáidfhreastalach aisti sna scoileanna le rudaí deacra a mhíniú sa chaint, ach is iad an Ghearmáinis agus an Fhraincis na teangacha scríofa a chleachtar. Bíonn an Lucsambuirgis le cloisteáil ar an raidió agus ar an teilifís go minic, ach ní bhaintear mórán úsáide aisti sna clómheáin, cosúil leis na nuachtáin agus na leabhair. Is í an Fhraincis teanga an dlí agus na reachtaíochta i Lucsamburg, agus ní thagann leabhar na reacht i gcló in aon teanga eile, cé go bpléann parlaimint Lucsamburg na dlíthe nua trí mheán na Lucsambuirgise. Ní teanga oifigiúil í an Lucsambuirgis san Aontas Eorpach ach an oiread, agus ní chuirtear aistriúchán oifigiúil Lucsambuirgise den reachtaíocht Eorpach ar fáil do na saoránaigh - glactar leis mar phrionsabal go bhfuil an Fhraincis ag cách. Tá saol poiblí Lucsamburg dírithe ar dhaoine a bhfuil an trí theanga acu idir Lucsambuirgis, Ghearmáinis agus Fhraincis. Is í an Fhraincis teanga na bhfógraí poiblí, ach is í an Ghearmáinis is mó a úsáidtear sna nuachtáin. Má thagraíonn nuachtán d'fhocail a labhair polaiteoir, státseirbhíseach nó boc mór éigin eile as Lucsambuirgis nó Fraincis, is sa teanga sin a thabharfar na focail, agus má thráchtar ar an reachtaíocht, ní thabharfar an tagairt ach as Fraincis. Deirtear go bhfuil tríbhéascna (triglossia) i bhfeidhm sa tír. Cé gur canúint de chuid na Gearmáinise í an Lucsambuirgis, tá sí á forbairt ina teanga chaighdeánaithe ar leith, agus is é dearcadh mhuintir Lucsamburg gur siombail lárnach dá bhféiniúlacht náisiúnta í. Go háirithe le linn an Dara Cogadh Domhanda, nuair a bhí Lucsamburg forghafa ag na Naitsithe, theastaigh ó mhuintir na tíre tabhairt le fios nach raibh siad ina nGearmánaigh, más ionann a bheith i do Ghearmánach agus a bheith i do Naitsí. Ba é Michel Rodange (1827-1876) a chuir tús le litríocht na Lucsambuirgise, agus is dócha gurb é Josy Braun (1938-2012) an scríbhneoir comhaimseartha is tábhachtaí. Sa bhliain 1997, d'fhoilsigh Braun an chéad úrscéal bleachtaireachta sa teanga. (ga)
  • Bahasa Luksemburg (Prancis: Luxembourgeois, Jerman: Luxemburgisch, Luksemburg: Lëtzebuergesch) adalah bahasa yang dituturkan di Luksemburg dan diterima sebagai bahasa resmi sejak 1984. Selain di negara Luksemburg, penuturnya terdapat pula di sebagian kecil Belgia, Prancis, dan Jerman, serta di Amerika Serikat dan Transilvania, Rumania oleh para emigran dari Luksemburg. Secara keseluruhan terdapat sekitar 300.000 penutur bahasa Luksemburg di seluruh dunia. Bahasa Luksemburg tergolong dalam subkelompok dari kelompok bahasa Jerman Hulu. Walaupun merupakan bahasa Jermanik, banyak kata-kata bahasa Prancis yang terserap atau dipinjam. Contohnya, "sopir bus" disebut sebagai Buschauffeur (seperti dalam Belanda), yang akan menjadi Busfahrer dalam bahasa Jerman atau chauffeur de bus dalam bahasa Prancis. Bagi penutur bahasa Jerman biasa, untuk memahami bahasa Luksemburg akan lebih mudah dalam bentuk tulisan namun kesulitan akan muncul dalam percakapan karena kuatnya pengaruh aksen dan bahasa Prancis. Penutur bahasa Jerman dialek Köln tidak banyak mengalami kesulitan berarti untuk memahami bahasa Luksemburg karena memiliki banyak kesamaan kosakata dan idiom. Dalam bahasa Luksemburg, bahasa Jerman (baku) biasa disebut Däitsch, atau kadang kala Preisësch ("bahasa Prusia") dan memiliki kesan xenophobik bagi orang Luksemburg. Penggunaan bahasa ini luas, seperti di surat kabar, sekolah dasar, stasiun radio, dan di tempat-tempat publik. Bahasa Luksemburg menggunakan 26 huruf Latin, ditambah tiga huruf modifikasi: é, , dan (e yang mirip i). LaF (Lëtzebuergesch als Friemsprooch – bahasa Luksemburg sebagai bahasa asing) adalah empat set kemahiran bahasa untuk bahasa Luksemburg dan dipakai untuk mengukur kemampuan berbahasa. Ujian ini diselenggarakan oleh , salah satu anggota . (in)
  • Le luxembourgeois (autonyme : Lëtzebuergesch) est une langue indo-européenne de la famille des langues germaniques parlée essentiellement au Luxembourg, ainsi que dans quelques communes limitrophes en Belgique, en France et en Allemagne. Le luxembourgeois est la seule langue nationale des Luxembourgeois. Les langues administratives du pays sont le luxembourgeois, le français et l'allemand (première langue d'alphabétisation). Comme décrit dans la loi, le Luxembourg n'a pas de langue officielle. Primitivement, l'appellatif « luxembourgeois » ne concerne que les variétés du moyen-allemand occidental qui sont parlées au Luxembourg, l'orthographe du luxembourgeois est officiellement standardisée en 1976 et, en 1984, la langue obtient le statut de seule langue nationale du Luxembourg. Ce statut de langue nationale du Luxembourg atteste une réalité [réf. nécessaire]: la langue luxembourgeoise n'est pas un dialecte, ni même un ensemble de variétés dialectales[réf. nécessaire]: il ne s'agit pas d'une ou de plusieurs variétés géographiques de la langue allemande[réf. nécessaire]. La singularité de la langue luxembourgeoise est clairement identifiable à la fois morphologiquement, symboliquement et sociologiquement. La langue luxembourgeoise ne doit pas être confondue avec un (de), comme celui de Bitburg, même s'ils appartiennent tous deux à l'aire linguistique du francique mosellan. Les imports romans et français y sont moins fréquents, une différence d'accent et l'influence de l'allemand standard s'entendent le plus souvent. Le dialecte de l'Eifel ne bénéficie pas d'une grammaire rigoureuse ni de véritables dictionnaires, contrairement à la langue luxembourgeoise. Depuis la seconde moitié du XXe siècle, le terme « Luxembourgeois » désigne par extension une zone linguistique qui est délimitée par le francique ripuaire (isoglosse dorp/dorf), le francique mosellan (isoglosse op/of) et deux langues d'oïl (le wallon et le lorrain). (fr)
  • La lingua lussemburghese (Lëtzebuergesch in lussemburghese, Luxembourgeois in francese, Luxemburgisch in tedesco, Lussimbordjwès in vallone) è una lingua germanica del ramo occidentale parlata nel Lussemburgo, dove fu adottata come lingua ufficiale nel 1984.È parlata anche nelle zone di confine di Belgio, Francia e Germania, oltre che da alcuni discendenti di lussemburghesi emigrati negli Stati Uniti d'America. In totale, esistono circa 390 000 parlanti. Il lussemburghese appartiene al tedesco centrale occidentale, facente parte a sua volta del gruppo linguistico dell'alto tedesco, al pari del tedesco.È evidente che, in quanto lingua germanica, per un parlante tedesco il lussemburghese possa essere di non difficile comprensione, nonostante la notevole influenza del francese, presente in particolare nei numerosi prestiti: per esempio, l'autista d'autobus – in francese Chauffeur de bus e in tedesco Busfahrer – in lussemburghese è detto Buschauffeur. D'altro canto, l'ortografia del lussemburghese risente molto dell'influenza dell'alto tedesco. Sembra che l'idea di come scrivere correttamente in lussemburghese sia ancora pesantemente dipendente delle norme della grammatica tedesca. Da questo punto di vista, il lussemburghese è più vicino ad essere una varietà locale di tedesco di quanto non lo sia, ad esempio, l'olandese (lingua anch'essa molto vicina al tedesco, ma che se ne discosta più marcatamente nella fonetica, nella morfologia, nel lessico e nella sintassi). Il tedesco standard è chiamato dai lussemburghesi Däitsch o Preisësch (cioè "prussiano"), anche se quest'ultima denominazione ha un carattere nazionalista e dispregiativo. Il lussemburghese è usato come lingua veicolare nelle scuole materna ed elementare, ma non esistono libri di testo in lussemburghese. L'alfabetizzazione avviene in lingua tedesca, mentre dalla fine della seconda elementare viene introdotto il francese. Nelle scuole superiori sia il tedesco che il francese divengono lingue utilizzate per le materie di studio. Il lussemburghese è impiegato dalla televisione in Lussemburgo. La stampa locale riporta articoli in francese e in tedesco, raramente annunci in lussemburghese. La lingua amministrativa del paese è tuttavia il francese. (it)
  • 룩셈부르크어(Lëtzebuergesch, [ˈlət͡səbuɐ̯jəʃ])는 룩셈부르크의 공용어이다. 문자는 라틴 문자를 쓴다. 룩셈부르크의 공용어가 된 것은 1984년부터이다. 서중부 독일어가 변형된 에 속한다. 룩셈부르크어는 지리적으로는 서게르만어의 방언변형이며, 언어학적으로는 에서 파생되어 나온 방언이다. 유럽 연합에서 룩셈부르크어는 소수 언어에 속하지만, 유럽 연합의 공용어로는 지정되지 않았다. (ko)
  • Luxemburgs of Letzeburgs (Lëtzebuergesch) is een taal die in ruimere zin – als variant binnen het Moezelfrankisch – wordt gesproken in het Groothertogdom Luxemburg, rond Aarlen (Frans: Arlon, Luxemburgs: Arel), en in het noorden van Lotharingen, rond Thionville (Luxemburgs: Diddenuewen). In deze gebieden samen spreken ongeveer 300.000 personen Luxemburgs. Daarnaast wordt de taal in België rond Sankt Vith (Luxemburgs: Zënt-Vaït) gesproken, in het oostelijk deel van de Belgische provincie Luxemburg en in een klein stuk van Duitsland, namelijk de westelijke Eifel, rond Bitburg (Luxemburgs: Béibreg). Deze taal heet in Luxemburg Lëtzebuergesch en wordt door de inheemse bevolking van het Groothertogdom Luxemburg in het dagelijks leven als omgangstaal gebruikt en door een aanzienlijk deel van de daar woonachtige buitenlanders verstaan. In Luxemburg is de taal als algemene omgangstaal en als officiële taal erkend, nochtans in die functie weinig gebruikt. Het Luxemburgs is buiten Luxemburg in en rond Aarlen en Thionville alleen bij de oudere generatie nog in onderling gebruik. Door de onaangename herinneringen aan de Duitse bezetting in de Tweede Wereldoorlog willen veel Luxemburgers hun taal geen Duits dialect meer noemen. Zij vinden dat Luxemburgs als een aparte taal moet worden beschouwd en hebben daarvoor de erkenning gekregen. De schrijfwijze van het Luxemburgs, die taalhistorisch bij het Duits zou moeten aansluiten, is daarom na de oorlog aangepast aan de Franse klankweergave, zie de voorbeelden hieronder. Nu zijn de verschillen met het Hoogduits inderdaad zo groot dat wie alleen Hoogduits kent (grote) moeite heeft om Luxemburgs te verstaan. Aan de andere kant zijn de verschillen tussen Luxemburgs en Hoogduits geringer dan tussen bijvoorbeeld de standaardtalen Nederlands (een vorm van Nederfrankisch) en Duits (eigenlijk een gestandaardiseerde vorm van Hoogduits). Zelfstandige naamwoorden worden in het Luxemburgs met een hoofdletter geschreven. (nl)
  • ルクセンブルク語(Lëtzebuergesch, 標準ドイツ語: Luxemburgisch, フランス語: Luxembourgeois)は、ルクセンブルクの国語、公用語のひとつ。 ルクセンブルク語は、もともと西ゲルマン語群に分類されるドイツ語(高地ドイツ語)のうち、中部ドイツ語に属するモーゼル・フランケン方言の一方言である。 ルクセンブルクではドイツ語系の言語が話される一方でフランス語の使用地域にも近く、法令などの公文書には主にフランス語が使われ、日常語としてはドイツ語が一般に使われる。このルクセンブルクで使用される「ドイツ語方言」を、「国語」として整備したのが「ルクセンブルク語」である。1984年にルクセンブルクの公用語として採用された。 ルクセンブルク語はドイツ語の単なる一方言ではなく、語彙などが異なっている。フランス語由来の外来語を多く含むのがその理由の一つである。通常のドイツ語を会話する者がルクセンブルク語を理解することは比較的簡単であるが、フランス語の影響のため、それを適切に話すのは難しいと言われる。 ベルギーのリュクサンブール州アルロン行政区とリエージュ州ブルク=ロイラントおよびザンクト・フィート周辺地域、フランスロレーヌ地域圏モゼル県北西部、ドイツラインラント=プファルツ州西部のビットブルク、トリーア周辺地域で使用されるほか、米国やルーマニアのトランシルバニア地方においても、これらの地域からの移民によって使用される。話者は全世界で30万人である。なお、日本語の文献では、(日本で一般的な「ルクセンブルク」と語形がやや異なるが)原音に近いレッツェブルグ語あるいは単にレッツェブルギッシュなどとして紹介されることもある。 (ja)
  • Język luksemburski (luks. Lëtzebuergesch, wym. [ˈlœt͡səbuɐ̯jəʃ]) – język należący do zachodniej grupy języków germańskich. Wywodzi się ze środkowofrankijskiego dialektu języka niemieckiego. Posługuje się nim ok. 390 tys. ludzi, głównie w Luksemburgu, gdzie ma status języka urzędowego (od 1984), a także w części Niemiec, Belgii i Francji. Uznawany za oddzielny język od niedawna, wcześniej uznawany był raczej za jeden z dialektów języka niemieckiego. Funkcjonuje obok dwóch innych języków urzędowych w Luksemburgu – niemieckiego i francuskiego. Język ten używany jest głównie jako język mówiony w sferze prywatnej, ale prowadzone są w nim również debaty w parlamencie. Po luksembursku nadają też stacje telewizyjne RTL Télé Lëtzebuerg i Den 2. RTL. Katedra języka luksemburskiego istnieje na uniwersytecie w Moskwie. Język ten nie jest językiem urzędowym w Unii Europejskiej. Guy Rewenig jest autorem pierwszej powieści po luksembursku; jest on uważany obok Rogera Manderscheida za prekursora pisania prozy artystycznej w tym języku. W latach 2001–2002 Jérôme Lulling stworzył pierwszy elektroniczny program do sprawdzania pisowni po luksembursku, który zawiera 125 tys. słów, o nazwie C.ORT.IN.A. (pl)
  • Luxemburgiska (lëtzebuergesch) är Luxemburgs huvudsakliga talspråk. Det är nära besläktat med tyska och var ursprungligen en frankisk dialekt. Luxemburgiskan hör egentligen till det dialektområdet. Liknande dialekter talas i angränsande områden av Tyskland; historiskt sett är luxemburgiskan sålunda att betrakta som en tysk dialekt med ett stort antal franska lånord. På grund av att luxemburgiskan 1984 upphöjdes till officiellt språk i Luxemburg (jämte tyska och franska) och i någon mån har påverkats av franskan har den kommit att betraktas som ett självständigt språk. Luxemburgiskan är trots sin status i Luxemburg inte officiellt EU-språk. Detta torde hänga ihop med att franskan i själva Luxemburg är det enda officiella lagstiftningsspråket. (sv)
  • O luxemburguês (Lëtzebuergesch) é uma língua germânica falada no Luxemburgo e nas regiões de fronteira deste país com a Bélgica, a Alemanha, França e nos Países Baixos. É uma língua do ramo germânico das línguas indo-europeias. O luxemburguês pertence ao grupo de idiomas do alto-alemão, como o alemão padrão. Desde 1984, o luxemburguês é considerado língua oficial do Grão-Ducado de Luxemburgo. É utilizado por todos os nacionais e as atitudes em relação ao idioma são positivas. Variantes ocidentais e centrais são mais prestigiadas, setentrionais consideradas mais rurais, e as mais próximas da fronteira com a Bélgica têm abundantes empréstimos franceses. 99% dos falantes são letrados em francês e em alemão. Pertencendo ao grupo de idiomas do alto-alemão, de facto é considerado pela maioria dos línguístas como um dialecto alemão, aparentado aos dialectos da Renânia, com a particularidade de ter absorvido uma série de palavras do francês. (pt)
  • Люксембу́рзька мо́ва (Lëtzebuergesch) — західногерманська мова, з 1984 року національна мова Люксембургу. Вкупі з німецькою і французькою мовами є однією з трьох адміністративних мов країни. Кількість носіїв — 400 тисяч. (uk)
  • Люксембу́ргский язы́к (самоназв. — Lëtzebuergesch) — один из языков повседневного общения населения Люксембурга (наряду с французским и немецким), получивший статус официального в 1984 году. (ru)
  • 盧森堡語(盧森堡語:Lëtzebuergesch,[ˈlətsəbuəjəʃ] ();德語:Luxemburgisch)是盧森堡大公國的三種主要語言之一,是摩泽尔法兰克语的变体。 (zh)
dbo:iso6391Code
  • lb
dbo:iso6392Code
  • ltz
dbo:iso6393Code
  • ltz
dbo:languageFamily
dbo:spokenIn
dbo:thumbnail
dbo:wikiPageExternalLink
dbo:wikiPageID
  • 18291 (xsd:integer)
dbo:wikiPageLength
  • 57904 (xsd:nonNegativeInteger)
dbo:wikiPageRevisionID
  • 1124160652 (xsd:integer)
dbo:wikiPageWikiLink
dbp:agency
  • Council for the Luxembourgish Language (en)
dbp:date
  • April 2013 (en)
dbp:fam
dbp:familycolor
  • Indo-European (en)
dbp:glotto
  • luxe1241 (en)
dbp:glottorefname
  • Moselle Franconian (en)
dbp:iso
  • lb (en)
  • ltz (en)
dbp:lingua
  • 52 (xsd:integer)
dbp:mapcaption
  • and (en)
  • , is also shown . (en)
  • The area where Luxembourgish and other dialects of Moselle Franconian are spoken. The internal isogloss for words meaning "on, at", i.e. (en)
dbp:name
  • Luxembourgish (en)
dbp:nativename
  • Lëtzebuergesch (en)
dbp:notice
  • IPA (en)
dbp:region
  • Western Europe (en)
dbp:script
dbp:speakers
  • c. 285,000 (en)
dbp:states
  • Luxembourg; Saarland and north-west Rhineland-Palatinate, Germany; Arelerland and Saint-Vith district, Belgium; Moselle department, France (en)
dbp:talk
  • .... (en)
dbp:wikiPageUsesTemplate
dcterms:subject
rdf:type
rdfs:comment
  • Lucemburština je západogermánský jazyk, kterým se hovoří v Lucembursku a přilehlých oblastech Belgie. Je příbuzná některým středoněmeckým dialektům. (cs)
  • Die luxemburgische Sprache oder kurz Luxemburgisch [ˈlʊksm̩bʊrɡɪʃ] (Eigenbezeichnung Lëtzebuergesch [ˈlətsəbuːɐ̯jəʃ]) ist die Landessprache und eine der Amtssprachen von Luxemburg. Strukturell ist es eine moselfränkische Sprachvarietät des Westmitteldeutschen und damit Teil des kontinentalwestgermanischen Dialektkontinuums, soziolinguistisch eine eigenständige Ausbausprache. In der Europäischen Union gehört Luxemburgisch zu den Minderheitssprachen, ist jedoch keine Amtssprache der Union. Der Sprachcode nach ISO 639 ist lb oder ltz. Das Luxemburgische ist Forschungsgegenstand der Luxemburgistik. (de)
  • El luxemburgués (en , Lëtzebuergesch; en alemán, Luxemburgisch; en francés, luxembourgeois) es un idioma germano-occidental hablado en Luxemburgo. Fue adoptado como idioma oficial por ese Estado en 1984, y es hablado por 66% de la población (52% de nativos y 14% lo aprendió como segundo idioma)​. También lo hablan en pequeñas zonas de Bélgica, Francia y Alemania, además de algunos pocos descendientes de inmigrantes luxemburgueses, en especial de Estados Unidos y Transilvania (Rumania). Hay unos 300 000 hablantes de luxemburgués en todo el mundo. (es)
  • 룩셈부르크어(Lëtzebuergesch, [ˈlət͡səbuɐ̯jəʃ])는 룩셈부르크의 공용어이다. 문자는 라틴 문자를 쓴다. 룩셈부르크의 공용어가 된 것은 1984년부터이다. 서중부 독일어가 변형된 에 속한다. 룩셈부르크어는 지리적으로는 서게르만어의 방언변형이며, 언어학적으로는 에서 파생되어 나온 방언이다. 유럽 연합에서 룩셈부르크어는 소수 언어에 속하지만, 유럽 연합의 공용어로는 지정되지 않았다. (ko)
  • Люксембу́рзька мо́ва (Lëtzebuergesch) — західногерманська мова, з 1984 року національна мова Люксембургу. Вкупі з німецькою і французькою мовами є однією з трьох адміністративних мов країни. Кількість носіїв — 400 тисяч. (uk)
  • Люксембу́ргский язы́к (самоназв. — Lëtzebuergesch) — один из языков повседневного общения населения Люксембурга (наряду с французским и немецким), получивший статус официального в 1984 году. (ru)
  • 盧森堡語(盧森堡語:Lëtzebuergesch,[ˈlətsəbuəjəʃ] ();德語:Luxemburgisch)是盧森堡大公國的三種主要語言之一,是摩泽尔法兰克语的变体。 (zh)
  • اللغة اللوكسمبورغية (Lëtzebuergesch) هي لغة جرمانية غربية تستخدم في لوكسمبورغ، أوروبا. أصبحت لغة رسمية للبلاد في عام 1984. تستخدم أيضاً في بعض الأجزاء من بلجيكا، وفرنسا، وألمانيا، وبواسطة المهاجرين في الولايات المتحدة الأمريكية ورومانيا. العدد الكلي للمتحدثين باللغة هو 300000 حول العالم. بدأت كتابة اللغة في عام 1976، ولكنها تستخدم في الحديث منذ زمن بعيد (عام 1000 تقريباً) على ضفاف . تدرس اللغة في المرحلة السابقة للتعليم في المدارس في لوكسمبورغ. أما التعليم الابتدائي فيها فهو باللغة الألمانية، والتعليم الثانوي باللغة الفرنسية. (ar)
  • El luxemburguès o luxemburgués és la llengua germànica pròpia de Luxemburg. Fins fa poc de temps, era una llengua reclosa en el si de la llar sense cap presència oficial i un desconeixement forà de la seva existència. El 24 de febrer del 1984, va esdevenir llengua oficial del país mitjançant una llei específica. Avui en dia, ja és llengua oficial en un país que en té tres: l'alemany, el francès i el luxemburguès. (ca)
  • Τα Λουξεμβουργιανά (Λουξεμβουργιανά: Lëtzebuergesch, Γαλλικά: Luxembourgeois, Γερμανικά: Luxemburgisch) είναι μία Δυτική Γερμανική γλώσσα που ομιλείται στο Λουξεμβούργο. Υιοθετήθηκε ως επίσημη γλώσσα το 1984. Ομιλείται επίσης σε μικρά μέρη του Βελγίου, της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς και από μερικούς απογόνους Λουξεμβούργιων μεταναστών στις ΗΠΑ και απόδημους στην Τρανσυλβανία της Ρουμανίας (Siebenbürgen). Παγκοσμίως υπάρχουν περίπου 400.000 ομιλητές Λουξεμβουργιανών. Άλλες λέξεις είναι αποκλειστικές στα Λουξεμβουργιανά, όπως για παράδειγμα η λέξη για το σπίρτο που είναι "Fixfeier”". (el)
  • La luksemburga (aŭ leceburga) lingvo estas ĝermana lingvo parolata en Luksemburgo kaj en Belgio (en la regiono Sankt-Vith kaj Arlon). Ankaŭ en malgranda parto de Germanio kaj Francio (ĉirkaŭ Thionville) oni la lingvon parolas. La luksemburga lingvo estas ĝermana lingvo kiu de la popolo de Luksemburgo estas uzata por ĉiutaga komunikado. Ĉar la lingvo estas ne tiom forta, preskaŭ ĉiu luksemburgano ankaŭ parolas la germanan aŭ la francan lingvon. Ne ekzistas ĝis nun alta edukado en la luksemburga lingvo. (eo)
  • Luxenburgera (jatorrizko hizkuntzan: Lëtzebuergesch, frantsesez: luxembourgeois, alemanez: Luxemburgisch, valonieraz: Lussimbordjwès) Luxenburgon hitz egiten den mendebaldeko germaniar hizkuntza bat da. Luxenburgoko hiru hizkuntza ofizialetako bat da 1984az geroztik, frantsesarekin eta alemanarekin batera. Aditu batzuen iritziz, alemanaren aldaera da, baina beste batzuen ustez, hizkuntza beregaina da. Gainera, 1984tik berezko idaztaraua du. 400.000 bat hiztun badira munduaren luze zabalean. (eu)
  • Luxembourgish (/ˈlʌksəmbɜːrɡɪʃ/ LUK-səm-bur-gish; also Luxemburgish, Luxembourgian, Letzebu(e)rgesch; Luxembourgish: Lëtzebuergesch [ˈlətsəbuəjəʃ]) is a West Germanic language that is spoken mainly in Luxembourg. About 400,000 people speak Luxembourgish worldwide. (en)
  • Le luxembourgeois (autonyme : Lëtzebuergesch) est une langue indo-européenne de la famille des langues germaniques parlée essentiellement au Luxembourg, ainsi que dans quelques communes limitrophes en Belgique, en France et en Allemagne. Le luxembourgeois est la seule langue nationale des Luxembourgeois. Les langues administratives du pays sont le luxembourgeois, le français et l'allemand (première langue d'alphabétisation). Comme décrit dans la loi, le Luxembourg n'a pas de langue officielle. (fr)
  • Is í an Lucsambuirgis an teanga is mó a labhraítear i Lucsamburg, agus í ó dhúchas ag trí chéad míle duine. Go bunúsach, níl ann ach canúint Meán-Ghearmáinise, agus í an-ghaolmhar leis na canúintí Meán-Ghearmáinise eile, cosúil le caint na ndaoine i gKöln, mar shampla. Ba é Michel Rodange (1827-1876) a chuir tús le litríocht na Lucsambuirgise, agus is dócha gurb é Josy Braun (1938-2012) an scríbhneoir comhaimseartha is tábhachtaí. Sa bhliain 1997, d'fhoilsigh Braun an chéad úrscéal bleachtaireachta sa teanga. (ga)
  • Bahasa Luksemburg (Prancis: Luxembourgeois, Jerman: Luxemburgisch, Luksemburg: Lëtzebuergesch) adalah bahasa yang dituturkan di Luksemburg dan diterima sebagai bahasa resmi sejak 1984. Selain di negara Luksemburg, penuturnya terdapat pula di sebagian kecil Belgia, Prancis, dan Jerman, serta di Amerika Serikat dan Transilvania, Rumania oleh para emigran dari Luksemburg. Secara keseluruhan terdapat sekitar 300.000 penutur bahasa Luksemburg di seluruh dunia. Penggunaan bahasa ini luas, seperti di surat kabar, sekolah dasar, stasiun radio, dan di tempat-tempat publik. (in)
  • ルクセンブルク語(Lëtzebuergesch, 標準ドイツ語: Luxemburgisch, フランス語: Luxembourgeois)は、ルクセンブルクの国語、公用語のひとつ。 ルクセンブルク語は、もともと西ゲルマン語群に分類されるドイツ語(高地ドイツ語)のうち、中部ドイツ語に属するモーゼル・フランケン方言の一方言である。 ルクセンブルクではドイツ語系の言語が話される一方でフランス語の使用地域にも近く、法令などの公文書には主にフランス語が使われ、日常語としてはドイツ語が一般に使われる。このルクセンブルクで使用される「ドイツ語方言」を、「国語」として整備したのが「ルクセンブルク語」である。1984年にルクセンブルクの公用語として採用された。 ルクセンブルク語はドイツ語の単なる一方言ではなく、語彙などが異なっている。フランス語由来の外来語を多く含むのがその理由の一つである。通常のドイツ語を会話する者がルクセンブルク語を理解することは比較的簡単であるが、フランス語の影響のため、それを適切に話すのは難しいと言われる。 (ja)
  • La lingua lussemburghese (Lëtzebuergesch in lussemburghese, Luxembourgeois in francese, Luxemburgisch in tedesco, Lussimbordjwès in vallone) è una lingua germanica del ramo occidentale parlata nel Lussemburgo, dove fu adottata come lingua ufficiale nel 1984.È parlata anche nelle zone di confine di Belgio, Francia e Germania, oltre che da alcuni discendenti di lussemburghesi emigrati negli Stati Uniti d'America. In totale, esistono circa 390 000 parlanti. (it)
  • Język luksemburski (luks. Lëtzebuergesch, wym. [ˈlœt͡səbuɐ̯jəʃ]) – język należący do zachodniej grupy języków germańskich. Wywodzi się ze środkowofrankijskiego dialektu języka niemieckiego. Posługuje się nim ok. 390 tys. ludzi, głównie w Luksemburgu, gdzie ma status języka urzędowego (od 1984), a także w części Niemiec, Belgii i Francji. Uznawany za oddzielny język od niedawna, wcześniej uznawany był raczej za jeden z dialektów języka niemieckiego. Funkcjonuje obok dwóch innych języków urzędowych w Luksemburgu – niemieckiego i francuskiego. Język ten używany jest głównie jako język mówiony w sferze prywatnej, ale prowadzone są w nim również debaty w parlamencie. Po luksembursku nadają też stacje telewizyjne RTL Télé Lëtzebuerg i Den 2. RTL. Katedra języka luksemburskiego istnieje na uniwer (pl)
  • O luxemburguês (Lëtzebuergesch) é uma língua germânica falada no Luxemburgo e nas regiões de fronteira deste país com a Bélgica, a Alemanha, França e nos Países Baixos. É uma língua do ramo germânico das línguas indo-europeias. O luxemburguês pertence ao grupo de idiomas do alto-alemão, como o alemão padrão. (pt)
  • Luxemburgs of Letzeburgs (Lëtzebuergesch) is een taal die in ruimere zin – als variant binnen het Moezelfrankisch – wordt gesproken in het Groothertogdom Luxemburg, rond Aarlen (Frans: Arlon, Luxemburgs: Arel), en in het noorden van Lotharingen, rond Thionville (Luxemburgs: Diddenuewen). In deze gebieden samen spreken ongeveer 300.000 personen Luxemburgs. Daarnaast wordt de taal in België rond Sankt Vith (Luxemburgs: Zënt-Vaït) gesproken, in het oostelijk deel van de Belgische provincie Luxemburg en in een klein stuk van Duitsland, namelijk de westelijke Eifel, rond Bitburg (Luxemburgs: Béibreg). Deze taal heet in Luxemburg Lëtzebuergesch en wordt door de inheemse bevolking van het Groothertogdom Luxemburg in het dagelijks leven als omgangstaal gebruikt en door een aanzienlijk deel van de (nl)
  • Luxemburgiska (lëtzebuergesch) är Luxemburgs huvudsakliga talspråk. Det är nära besläktat med tyska och var ursprungligen en frankisk dialekt. Luxemburgiskan hör egentligen till det dialektområdet. Liknande dialekter talas i angränsande områden av Tyskland; historiskt sett är luxemburgiskan sålunda att betrakta som en tysk dialekt med ett stort antal franska lånord. På grund av att luxemburgiskan 1984 upphöjdes till officiellt språk i Luxemburg (jämte tyska och franska) och i någon mån har påverkats av franskan har den kommit att betraktas som ett självständigt språk. (sv)
rdfs:label
  • Luxembourgish (en)
  • اللغة اللوكسمبورغية (ar)
  • Luxemburguès (ca)
  • Lucemburština (cs)
  • Luxemburgische Sprache (de)
  • Λουξεμβουργιανή γλώσσα (el)
  • Luksemburga lingvo (eo)
  • Idioma luxemburgués (es)
  • Luxenburgera (eu)
  • An Lucsambuirgis (ga)
  • Bahasa Luksemburg (in)
  • Lingua lussemburghese (it)
  • Luxembourgeois (fr)
  • 룩셈부르크어 (ko)
  • ルクセンブルク語 (ja)
  • Język luksemburski (pl)
  • Luxemburgs (nl)
  • Língua luxemburguesa (pt)
  • Люксембургский язык (ru)
  • Luxemburgiska (sv)
  • 卢森堡语 (zh)
  • Люксембурзька мова (uk)
rdfs:seeAlso
owl:sameAs
prov:wasDerivedFrom
foaf:depiction
foaf:isPrimaryTopicOf
foaf:name
  • Luxembourgish (en)
  • Lëtzebuergesch (en)
is dbo:language of
is dbo:nationality of
is dbo:officialLanguage of
is dbo:wikiPageRedirects of
is dbo:wikiPageWikiLink of
is dbp:language of
is dbp:languages of
is dbp:ld of
is dbp:nationality of
is dbp:nativeNameLang of
is dbp:official of
is dbp:regional of
is dbp:stand of
is gold:hypernym of
is rdfs:seeAlso of
is foaf:primaryTopic of
Powered by OpenLink Virtuoso    This material is Open Knowledge     W3C Semantic Web Technology     This material is Open Knowledge    Valid XHTML + RDFa
This content was extracted from Wikipedia and is licensed under the Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 Unported License