The Cieszyn Vlachs (Polish: Wałasi cieszyńscy, Czech: Těšínští Valaši) are a Polish ethnographic group (subgroup of Silesians) living around the towns of Cieszyn and Skoczów, one of the four major ethnographic groups in Cieszyn Silesia, the one mostly associated with wearing Cieszyn folk costume but not the only one speaking Cieszyn Silesian dialect. The name, identical to Vlachs (Polish: Wołosi/Wałasi), is probably not directly associated with that group (as Gorals are) but was coined by adjacent groups as a nickname.
| Attributes | Values |
|---|
| rdf:type
| |
| rdfs:label
| - Cieszyn Vlachs (en)
- Teschener Walachen (de)
- Wałasi (pl)
|
| rdfs:comment
| - Teschener Walachen (polnisch Wałasi cieszyńscy, tschechisch Těšínští Valaši) heißen die Angehörigen einer bei Teschen und Skotschau lebenden Gruppe polnischer Schlesier (im 19. Jahrhundert sogenannte Wasserpolaken), einer der vier Hauptgruppen im Teschener Schlesien. Sie sprechen Teschener Mundarten, aber vorrangig kennzeichnend für sie war die Teschener Tracht. Obwohl der Name dieser Gruppe identisch mit dem Namen der karpatischen Walachen (polnisch Wołosi bzw. Wałasi) ist, besteht zu diesen keine direkte Verbindung. Der Name der Teschener Walachen wurde wahrscheinlich als Spottname von Nachbargruppen geprägt. (de)
- The Cieszyn Vlachs (Polish: Wałasi cieszyńscy, Czech: Těšínští Valaši) are a Polish ethnographic group (subgroup of Silesians) living around the towns of Cieszyn and Skoczów, one of the four major ethnographic groups in Cieszyn Silesia, the one mostly associated with wearing Cieszyn folk costume but not the only one speaking Cieszyn Silesian dialect. The name, identical to Vlachs (Polish: Wołosi/Wałasi), is probably not directly associated with that group (as Gorals are) but was coined by adjacent groups as a nickname. (en)
- Wałasi (Wałasi cieszyńscy, Wałachy) – grupa etnograficzna ludności polskiej (w XIX wieku określanej jako Wasserpolaken) zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego, w okolicy Cieszyna i Skoczowa, na południowy wschód od grupy Lachów śląskich. Nazwa, jakkolwiek zbieżna z Wałachami rumuńskimi, prawdopodobnie nie ma z tą grupą bezpośredniego związku (w takim stopniu jak górale) lecz pochodzi od nadanego przez sąsiednie grupy przezwiska. Rozkwit kultury ludowej na Śląsku Cieszyńskim nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, po zniesieniu poddaństwa. Jednym z pierwszorzędnych czynników odróżniających tę grupę od sąsiednich było wówczas rozpowszechnienie stroju cieszyńskiego, miejscowo zwanego też wałaskim lub śląskim. (pl)
|
| foaf:name
| - Cieszyn Vlachs (en)
- Wałasi cieszyńscy (en)
|
| foaf:depiction
| |
| dcterms:subject
| |
| Wikipage page ID
| |
| Wikipage revision ID
| |
| Link from a Wikipage to another Wikipage
| |
| sameAs
| |
| dbp:wikiPageUsesTemplate
| |
| thumbnail
| |
| langs
| - standard Polish, Cieszyn Silesian dialect (en)
|
| group
| - Cieszyn Vlachs (en)
- Wałasi cieszyńscy (en)
|
| popplace
| - : Cieszyn Silesia (en)
- : Zaolzie (en)
|
| related
| |
| rels
| |
| has abstract
| - Teschener Walachen (polnisch Wałasi cieszyńscy, tschechisch Těšínští Valaši) heißen die Angehörigen einer bei Teschen und Skotschau lebenden Gruppe polnischer Schlesier (im 19. Jahrhundert sogenannte Wasserpolaken), einer der vier Hauptgruppen im Teschener Schlesien. Sie sprechen Teschener Mundarten, aber vorrangig kennzeichnend für sie war die Teschener Tracht. Obwohl der Name dieser Gruppe identisch mit dem Namen der karpatischen Walachen (polnisch Wołosi bzw. Wałasi) ist, besteht zu diesen keine direkte Verbindung. Der Name der Teschener Walachen wurde wahrscheinlich als Spottname von Nachbargruppen geprägt. Die Kultur der Volksgruppe blühte in der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts nach der Aufhebung der Patrimonialherrschaften und der Leibeigenschaft im damals östlichen Österreichisch-Schlesien. Die Teschener Walachen leben im Schlesischen Vorgebirge und an den nordwestlichen Abhängen der Schlesischen Beskiden im Zuflussgebiet der Weichsel und der Olsa in Polen sowie in Tschechien. Die genaue territoriale Ausdehnung der Teschener Walachen ist wegen der sich überlappenden kulturellen Elemente mit benachbarten Gruppen, besonders in den Grenzgebieten, nur schwer anzugeben. Ihre Nachbarn sind Schlesische Lachen im Nordwesten, sowie Schlesische Goralen im Süden, wobei die letzten stärker mit der Kultur der karpatischen Walachen verbunden sind. Im Osten befand sich die deutschsprachige Bielitz-Bialaer Sprachinsel. Die Mehrheit der Einwohner ist römisch-katholisch in Polen bzw. nicht gläubig in Tschechien, jedoch ist das Gebiet der Teschener Walachen in beiden Staaten für einen außergewöhnlich hohen Anteil von Lutheranern bekannt. Die polnische Diözese Cieszyn umfasst das ganze Gebiet der Teschener Walachen in Polen, genauso wie die tschechische Schlesische Evangelische Kirche A.B. in Tschechien. Die Volkskunde der Teschener Walachen wurde in Polen unter anderem von Zofia Kossak-Szczucka bekannt gemacht. Die mit den Teschener Walachen verbundenen Objekte wurden u. a. vom Museum des Teschener Schlesien in Cieszyn, oder den städtischen Museen in Skoczów, Ustroń, sowie im Muzeum Těšínska in Český Těšín versammelt.
* Jakob Alt: „Bei Teschen“ (1840)
* Henryk Jastrzembski: Bauer bei Teschen (1846)
* Eine Frau in der Teschener Tracht (1914)
* Eine Frau in der Teschener Tracht
* Frauen in Teschener Trächte in Skoczów (1938)
* Die Truppe Olsa der Teschener Walachen auf einem Umzug der polnischen Minderheit in Karviná im Jahr 2007
* Ein traditionelles Holzhaus in Dębowiec (Baumgarten) (de)
- The Cieszyn Vlachs (Polish: Wałasi cieszyńscy, Czech: Těšínští Valaši) are a Polish ethnographic group (subgroup of Silesians) living around the towns of Cieszyn and Skoczów, one of the four major ethnographic groups in Cieszyn Silesia, the one mostly associated with wearing Cieszyn folk costume but not the only one speaking Cieszyn Silesian dialect. The name, identical to Vlachs (Polish: Wołosi/Wałasi), is probably not directly associated with that group (as Gorals are) but was coined by adjacent groups as a nickname. The culture of this group blossomed in the second half of the 19th century. The exact extent of its habitat is hard to determine due to overlapping of various cultural elements with adjacent groups, especially on the borderlands. Cieszyn Vlachs dwell on Silesian Foothills and on the north-western slopes of Silesian Beskids in the watershed of Vistula and Olza rivers, within Cieszyn Silesia (also in the Zaolzie region). Their neighbours include to north west, and Silesian Gorals to south. (en)
- Wałasi (Wałasi cieszyńscy, Wałachy) – grupa etnograficzna ludności polskiej (w XIX wieku określanej jako Wasserpolaken) zamieszkująca obszar Śląska Cieszyńskiego, w okolicy Cieszyna i Skoczowa, na południowy wschód od grupy Lachów śląskich. Nazwa, jakkolwiek zbieżna z Wałachami rumuńskimi, prawdopodobnie nie ma z tą grupą bezpośredniego związku (w takim stopniu jak górale) lecz pochodzi od nadanego przez sąsiednie grupy przezwiska. Rozkwit kultury ludowej na Śląsku Cieszyńskim nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, po zniesieniu poddaństwa. Jednym z pierwszorzędnych czynników odróżniających tę grupę od sąsiednich było wówczas rozpowszechnienie stroju cieszyńskiego, miejscowo zwanego też wałaskim lub śląskim. Wałasi zamieszkują tereny Pogórza Śląskiego i północno-zachodnie pochyłości Beskidu Śląskiego w dorzeczu Wisły i bezpośrednim dorzeczu Olzy, w granicach Śląska Cieszyńskiego. Wałasi sąsiadują od północy z polskimi Lachami śląskimi, od zachodu Lachami czeskimi, od wschodu z polską ludnością napływową Bielska-Białej (terenu dawnej bielskiej wyspy językowej), a od południa z Góralami śląskimi. Wyznaczenie dokładnego zasięgu obszaru etnograficznego jest trudne ze względu na nawarstwianie się różnych elementów kulturowych, np. żeński strój cieszyński cieszył się popularnością wśród Górali śląskich. Zdaniem Jana Stanisława Bystronia nie jest on jednak związany z granicami językowymi (gwara cieszyńska na wschodzie i gwary laskie na zachodzie), jako że według niego Wałasi zamieszkują także tereny dalej na zachodzie. Wyróżnia się także podział Wałachów śląskich na dwie grupy: liczniejszą wschodnią (zwaną cieszyńską) oraz mniej liczną zachodnią (frydecką) wyłącznie na Zaolziu, która została już zdominowana przez napływową ludność czeską. Charakterystyczna odrębność kulturowa łączy cechy typowe dla górali z cechami wołoskimi. Od górali odróżniało ich przykładowo bogatsze wystrój i wyposażenie wnętrza domów.
* Jakob Alt: "W Cieszynie" (1840)
* Jakob Alt: "Koło Cieszyna" (1840)
* Henryk Jastrzembski: włościanie z okolic Cieszyna (1846)
* Kobieta w stroju cieszyńskim (1914)
* Kobieta w stroju cieszyńskim
* Kobieta w stroju cieszyńskim (pl)
|
| gold:hypernym
| |
| prov:wasDerivedFrom
| |
| page length (characters) of wiki page
| |
| language
| |
| population place
| |
| related
| |
| religion
| |
| foaf:isPrimaryTopicOf
| |
| is Link from a Wikipage to another Wikipage
of | |
![[RDF Data]](/fct/images/sw-rdf-blue.png)
![[cxml]](/fct/images/cxml_doc.png)
![[csv]](/fct/images/csv_doc.png)
![[text]](/fct/images/ntriples_doc.png)
![[turtle]](/fct/images/n3turtle_doc.png)
![[ld+json]](/fct/images/jsonld_doc.png)
![[rdf+json]](/fct/images/json_doc.png)
![[rdf+xml]](/fct/images/xml_doc.png)
![[atom+xml]](/fct/images/atom_doc.png)
![[html]](/fct/images/html_doc.png)
