. . . . . . . . . "February 2022"@en . . . . . "Central, Eastern, and Western Europe"@en . . . . . . . "La lingua yiddish, jiddisch o giudeo-tedesco (scritto: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidish oppure \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idish, lett. giudeo/giudaico; anche chiamata: \u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05D5\u05E9\u05DF mame-loshn, lett. lingua-madre; in tedesco: J\u00FCdisch o J\u00FCdisch-Deutsch; in ebraico: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05B4\u05D9\u05E9\u05C1 yiddish, \u05D0\u05B4\u05D9\u05D3\u05B4\u05D9\u05EA id\u00ECth oppure \u05D9\u05D4\u05D5\u05D3\u05D9 yehud\u00EC) \u00E8 una lingua germanica occidentale parlata dagli ebrei aschenaziti. \u00C8 utilizzata da numerose comunit\u00E0 in tutto il mondo ed \u00E8 scritta con i caratteri dell'alfabeto ebraico."@it . . . . "Yiddish"@fr . . . . . . . . . . . . . . "million"@en . . . . . . . . . . . "or"@en . . . . "La lingua yiddish, jiddisch o giudeo-tedesco (scritto: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidish oppure \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idish, lett. giudeo/giudaico; anche chiamata: \u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05D5\u05E9\u05DF mame-loshn, lett. lingua-madre; in tedesco: J\u00FCdisch o J\u00FCdisch-Deutsch; in ebraico: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05B4\u05D9\u05E9\u05C1 yiddish, \u05D0\u05B4\u05D9\u05D3\u05B4\u05D9\u05EA id\u00ECth oppure \u05D9\u05D4\u05D5\u05D3\u05D9 yehud\u00EC) \u00E8 una lingua germanica occidentale parlata dagli ebrei aschenaziti. \u00C8 utilizzata da numerose comunit\u00E0 in tutto il mondo ed \u00E8 scritta con i caratteri dell'alfabeto ebraico."@it . . . . . "Jidysz (jid. \u200F\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E jidisz, dos\u0142. \u201E\u017Cydowski\u201D \u2013 od pierwotnego okre\u015Blenia w tym j\u0119zyku \u200F\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9\u200E jidisz-tajcz \u201E\u017Cydowsko-niemiecki\u201D, \u201Ejudeo-niemiecki\u201D) \u2013 j\u0119zyk \u017Byd\u00F3w aszkenazyjskich, powsta\u0142y ok. X wieku w po\u0142udniowych Niemczech na bazie dialektu \u015Brednio-wysoko-niemieckiego z dodatkiem element\u00F3w hebrajskich, s\u0142owia\u0144skich i roma\u0144skich. Zwany niekiedy tak\u017Ce \u200F\u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u200E (mame-loszn \u201Ej\u0119zyk matczyny\u201D) lub \u200F\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05D0\u05B7\u05E9\u05DB\u05BC\u05E0\u05D6\u200E (loszn-aszkenaz \u201Ej\u0119zyk aszkenazyjski\u201D) w odr\u00F3\u017Cnieniu od \u200F\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05E7\u05D5\u05D3\u05E9\u200E (loszn-kojdesz \u201Ej\u0119zyk \u015Bwi\u0119ty\u201D), kt\u00F3rym to terminem okre\u015Blany jest tradycyjnie j\u0119zyk hebrajski."@pl . . . . . . "El yidis,\u200B yiddish\u200B (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 y\u00EDdish, pron. ['jidi\u0283]) o \u00EDdish\u200B (\u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u00EDdish), tambi\u00E9n conocido como judeoalem\u00E1n,\u200B es un idioma perteneciente a las comunidades jud\u00EDas asquenaz\u00EDes tanto del centro como del este de Europa, y sus emigrantes y descendientes en Israel, el continente americano y otros lugares del mundo. La base sint\u00E1ctica y gran parte del l\u00E9xico del yidis provienen del alto alem\u00E1n, pero el yidis posee tambi\u00E9n influencias del idioma hebreo\u200B y de algunas lenguas eslavas. Clasificado como lengua altogerm\u00E1nica, la ortograf\u00EDa del yidis usa los caracteres del alfabeto hebreo\u200B y la vocalizaci\u00F3n que lo caracteriza (conocida como p\u00EDntelaj) posee caracter\u00EDsticas singulares. El nombre del idioma proviene del alto alem\u00E1n, donde originalmente se conoc\u00EDa como j\u00FCdisch-deutsch (idioma alem\u00E1n jud\u00EDo). El yidis es una lengua milenaria, se desarroll\u00F3 tanto en Europa Central como en Europa del Este a partir del siglo X y fue desde entonces evolucionando en cada una de dichas regiones junto a las lenguas locales. Tras la emigraci\u00F3n de la poblaci\u00F3n jud\u00EDa de las mencionadas regiones europeas hacia el continente americano, los devastadores efectos del Holocausto, y particularmente debido a la globalizaci\u00F3n, la poblaci\u00F3n hablante del yidis fue reducida de 13 millones en 1930 a tres millones de personas en 2005.[cita requerida] Los jud\u00EDos ultraortodoxos y algunos de los ortodoxos emplean a diario el yidis para comunicarse entre ellos, ya que consideran que la lengua hebrea propia de la Antig\u00FCedad es sagrada y solo se debe usar en las plegarias o para el estudio de la Tor\u00E1. No obstante, para su escritura se emplean los caracteres hebreos desde por lo menos el siglo XIII,\u200B los mismos que figuran en los textos sagrados del juda\u00EDsmo y que se emplean en la escritura del hebreo moderno.\u200B En este aspecto, el y\u00EDdis sigue una costumbre com\u00FAn de las lenguas jud\u00EDas derivadas de idiomas europeos (como el judeoespa\u00F1ol)."@es . . . . . . . . . . . "\u30A4\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u8A9E\uFF08\u30A4\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u3054\u3001: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E\u3001\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E: Jiddisch\u3001\u82F1\u8A9E: Yiddish\u3001\u30D8\u30D6\u30E9\u30A4\u8A9E: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E\uFF09\u306F\u3001\u6771\u6B27\u306E\u30E6\u30C0\u30E4\u4EBA\u306E\u9593\u3067\u8A71\u3055\u308C\u3066\u3044\u305F\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E\u306B\u8FD1\u3044\u8A00\u8449\u3067\u3042\u308B\u3002\u30E6\u30C0\u30E4\u8A9E\u3068\u3082\u79F0\u3055\u308C\u308B\u3002\u30A4\u30F3\u30C9\u30FB\u30E8\u30FC\u30ED\u30C3\u30D1\u8A9E\u65CF\u30B2\u30EB\u30DE\u30F3\u8A9E\u6D3E\u306E\u3046\u3061\u897F\u30B2\u30EB\u30DE\u30F3\u8A9E\u7FA4\u306B\u5C5E\u3059\u308B\u9AD8\u5730\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E\u306E\u4E00\u3064\u3067\u3001\u4E16\u754C\u4E2D\u3067400\u4E07\u4EBA\u306E\u30A2\u30B7\u30E5\u30B1\u30CA\u30FC\u30B8\u7CFB\u30E6\u30C0\u30E4\u4EBA\u306B\u3088\u3063\u3066\u4F7F\u7528\u3055\u308C\u3066\u3044\u308B\u3002\u30A4\u30FC\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u8A9E\u3068\u8868\u8A18\u3055\u308C\u308B\u3053\u3068\u3082\u3042\u308B\u3002"@ja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "L'\u00EDdix o jiddisch \u00E9s una llengua germ\u00E0nica, parlada origin\u00E0riament pels jueus establerts a Alemanya i altres pa\u00EFsos de l'Europa central i oriental. S'escriu normalment en l'alfabet hebreu. Era una llengua molt parlada, per\u00F2 durant el segle xx va patir una brutal decad\u00E8ncia, que es va iniciar amb l'Holocaust, el genocidi per part dels nazis de milions de jueus, la major part dels quals eren parlants d'aquesta llengua. Actualment, no se sap quanta gent la parla i les estimacions no arriben m\u00E9s enll\u00E0 dels quatre milions. No en queda pr\u00E0cticament cap parlant al territori original, per\u00F2 s\u00ED escampats per arreu del m\u00F3n."@ca . . . . . "or"@en . . . . . . . "\u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629"@ar . . . . "Poland"@en . . . . . "Het Jiddisch of Jiddisj of (verouderd) Jodenduits (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 jidisj, ook wel \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idisj of \u05D9\u05D5\u05D3\u05D9\u05E9 J\u00FCdisch, \"Joods-Duits\") is een Germaanse taal, die door ongeveer drie miljoen Joden over de hele wereld gesproken wordt. Het Jiddisch wordt doorgaans van rechts naar links geschreven, met het Hebreeuws alfabet, maar is gebaseerd op middeleeuws-Duitse dialecten (het Middelhoogduits). Jiddisch is taalkundig verder niet aan het Hebreeuws verwant. De naam is afgeleid van Middelhoogduits J\u00FCd, Jiddisch yid (Jood). Er bestaan verschillende dialecten van het Jiddisch. De verschillende varianten van de taal worden voornamelijk door charedische Joden gesproken, met name in de Verenigde Staten, Engeland en Isra\u00EBl."@nl . . . . . . . . . . . . "\u0418\u0301\u0434\u0438\u0448 ( \u200F\u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200F\u200E, \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0438\u0434\u0438\u0448 \u0438\u043B\u0438 \u0439\u0438\u0434\u0438\u0448 \u2014 \u0434\u043E\u0441\u043B\u043E\u0432\u043D\u043E: \u00AB\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043A\u0438\u0439\u00BB, \u05E9\u05E4\u05EA \u05D9\u05D5\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D3\u05D9\u05D9\u05D8\u05E9, \u05D9\u05D4\u05D5\u05D3\u05D9\u05EA-\u05D0\u05E9\u05DB\u05E0\u05D6\u05D9\u05EA\u200E, \u05D8\u05D9\u05D9\u05D8\u05E9, \u05D8\u05D5\u05D9\u05D8\u05E9) \u2014 \u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043A\u0438\u0439 \u044F\u0437\u044B\u043A \u0433\u0435\u0440\u043C\u0430\u043D\u0441\u043A\u043E\u0439 \u0433\u0440\u0443\u043F\u043F\u044B, \u0438\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0438 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u0439 \u044F\u0437\u044B\u043A \u0430\u0448\u043A\u0435\u043D\u0430\u0437\u043E\u0432, \u043D\u0430 \u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u043E\u043C \u0432 \u043D\u0430\u0447\u0430\u043B\u0435 XX \u0432\u0435\u043A\u0430 \u0433\u043E\u0432\u043E\u0440\u0438\u043B\u043E \u043E\u043A\u043E\u043B\u043E 11 \u043C\u043B\u043D \u0435\u0432\u0440\u0435\u0435\u0432 \u043F\u043E \u0432\u0441\u0435\u043C\u0443 \u043C\u0438\u0440\u0443. \u0418\u0434\u0438\u0448 \u0432\u043E\u0437\u043D\u0438\u043A \u0432 \u0426\u0435\u043D\u0442\u0440\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E\u0439 \u0438 \u0412\u043E\u0441\u0442\u043E\u0447\u043D\u043E\u0439 \u0415\u0432\u0440\u043E\u043F\u0435 \u0432 X\u2014XIV \u0432\u0435\u043A\u0430\u0445 \u043D\u0430 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u0435 \u0441\u0440\u0435\u0434\u043D\u0435\u0432\u0435\u0440\u0445\u043D\u0435\u043D\u0435\u043C\u0435\u0446\u043A\u0438\u0445 \u0434\u0438\u0430\u043B\u0435\u043A\u0442\u043E\u0432 \u0441 \u043E\u0431\u0448\u0438\u0440\u043D\u044B\u043C\u0438 \u0437\u0430\u0438\u043C\u0441\u0442\u0432\u043E\u0432\u0430\u043D\u0438\u044F\u043C\u0438 \u0438\u0437 \u0434\u0440\u0435\u0432\u043D\u0435\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043A\u043E\u0433\u043E \u0438 \u0430\u0440\u0430\u043C\u0435\u0439\u0441\u043A\u043E\u0433\u043E (\u0434\u043E 15\u201420 % \u043B\u0435\u043A\u0441\u0438\u043A\u0438) \u0438 (\u0432 \u0432\u043E\u0441\u0442\u043E\u0447\u043D\u043E\u0439 \u0432\u0435\u0442\u0432\u0438) \u0441\u043B\u0430\u0432\u044F\u043D\u0441\u043A\u0438\u0445 (\u0432 \u0434\u0438\u0430\u043B\u0435\u043A\u0442\u0430\u0445 \u0434\u043E\u0441\u0442\u0438\u0433\u0430\u0435\u0442 15 %) \u044F\u0437\u044B\u043A\u043E\u0432, \u0430 \u043F\u043E\u0437\u0434\u043D\u0435\u0435 \u2014 \u0438 \u0438\u0437 \u0441\u043E\u0432\u0440\u0435\u043C\u0435\u043D\u043D\u043E\u0433\u043E \u043D\u0435\u043C\u0435\u0446\u043A\u043E\u0433\u043E \u044F\u0437\u044B\u043A\u0430. \u0421\u043F\u043B\u0430\u0432 \u044F\u0437\u044B\u043A\u043E\u0432 \u043F\u043E\u0440\u043E\u0434\u0438\u043B \u043E\u0440\u0438\u0433\u0438\u043D\u0430\u043B\u044C\u043D\u0443\u044E \u0433\u0440\u0430\u043C\u043C\u0430\u0442\u0438\u043A\u0443, \u043F\u043E\u0437\u0432\u043E\u043B\u044F\u044E\u0449\u0443\u044E \u043A\u043E\u043C\u0431\u0438\u043D\u0438\u0440\u043E\u0432\u0430\u0442\u044C \u0441\u043B\u043E\u0432\u0430 \u0441 \u0441\u0435\u043C\u0438\u0442\u0441\u043A\u0438\u043C\u0438 \u0438 \u0441\u043B\u0430\u0432\u044F\u043D\u0441\u043A\u0438\u043C\u0438 \u043A\u043E\u0440\u043D\u044F\u043C\u0438 \u0438 \u0441\u0438\u043D\u0442\u0430\u043A\u0441\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0438\u0435 \u044D\u043B\u0435\u043C\u0435\u043D\u0442\u044B \u0433\u0435\u0440\u043C\u0430\u043D\u0441\u043A\u0438\u0445 \u044F\u0437\u044B\u043A\u043E\u0432."@ru . . . . . . . . . . . . . . . . "Yiddish (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 or \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9, yidish or idish, pronounced [\u02C8(j)\u026Ad\u026A\u0283], lit.\u2009'Jewish'; \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9, Yidish-Taytsh, lit.\u2009'Judeo-German') is a West Germanic language historically spoken by Ashkenazi Jews. It originated during the 9th century in Central Europe, providing the nascent Ashkenazi community with a vernacular based on High German fused with many elements taken from Hebrew (notably Mishnaic) and to some extent Aramaic. Most varieties of Yiddish include elements of Slavic languages and the vocabulary contains traces of Romance languages. Yiddish is primarily written in the Hebrew alphabet. Prior to World War II, its worldwide peak was 11 million, with the number of speakers in the United States and Canada then totaling 150,000. Eighty-five percent of the approximately six million Jews who were murdered in the Holocaust were Yiddish speakers, leading to a massive decline in the use of the language. Assimilation following World War II and aliyah (immigration to Israel) further decreased the use of Yiddish among survivors after adapting to Hebrew in Israel. However, the number of Yiddish-speakers is increasing in Hasidic communities. In the 1990s, there were around 1.5\u20132 million speakers of Yiddish, mostly Hasidic and Haredi Jews. A 2021 estimate from Rutgers University was that there were 250,000 American speakers, 250,000 Israeli speakers, and 100,000 in the rest of the world (for a total of 600,000). The earliest surviving references date from the 12th century and call the language \u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05D0\u05B7\u05E9\u05DB\u05BC\u05E0\u05D6 (loshn-ashknaz, \"language of Ashkenaz\") or \u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9 (taytsh), a variant of tiutsch, the contemporary name for Middle High German. Colloquially, the language is sometimes called \u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF (mame-loshn, lit. \"mother tongue\"), distinguishing it from \u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05E7\u05D5\u05D3\u05E9 (loshn koydesh, \"holy tongue\"), meaning Hebrew and Aramaic. The term \"Yiddish\", short for Yidish Taitsh (\"Jewish German\"), did not become the most frequently used designation in the literature until the 18th century. In the late 19th and into the 20th century, the language was more commonly called \"Jewish\", especially in non-Jewish contexts, but \"Yiddish\" is again the most common designation today. Modern Yiddish has two major forms. Eastern Yiddish is far more common today. It includes Southeastern (Ukrainian\u2013Romanian), Mideastern (Polish\u2013Galician\u2013Eastern Hungarian) and Northeastern (Lithuanian\u2013Belarusian) dialects. Eastern Yiddish differs from Western both by its far greater size and by the extensive inclusion of words of Slavic origin. Western Yiddish is divided into Southwestern (Swiss\u2013Alsatian\u2013Southern German), Midwestern (Central German), and Northwestern (Netherlandic\u2013Northern German) dialects. Yiddish is used in a number of Haredi Jewish communities worldwide; it is the first language of the home, school, and in many social settings among many Haredi Jews, and is used in most Hasidic yeshivas. The term \"Yiddish\" is also used in the adjectival sense, synonymously with \"Ashkenazi Jewish\", to designate attributes of Yiddishkeit (\"Ashkenazi culture\"; for example, Yiddish cooking and \"Yiddish music\" \u2013 klezmer)."@en . . "\u0418\u0301\u0434\u0438\u0448 ( \u200F\u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200F\u200E, \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0438\u0434\u0438\u0448 \u0438\u043B\u0438 \u0439\u0438\u0434\u0438\u0448 \u2014 \u0434\u043E\u0441\u043B\u043E\u0432\u043D\u043E: \u00AB\u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043A\u0438\u0439\u00BB, \u05E9\u05E4\u05EA \u05D9\u05D5\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D3\u05D9\u05D9\u05D8\u05E9, \u05D9\u05D4\u05D5\u05D3\u05D9\u05EA-\u05D0\u05E9\u05DB\u05E0\u05D6\u05D9\u05EA\u200E, \u05D8\u05D9\u05D9\u05D8\u05E9, \u05D8\u05D5\u05D9\u05D8\u05E9) \u2014 \u0435\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u043A\u0438\u0439 \u044F\u0437\u044B\u043A \u0433\u0435\u0440\u043C\u0430\u043D\u0441\u043A\u043E\u0439 \u0433\u0440\u0443\u043F\u043F\u044B, \u0438\u0441\u0442\u043E\u0440\u0438\u0447\u0435\u0441\u043A\u0438 \u043E\u0441\u043D\u043E\u0432\u043D\u043E\u0439 \u044F\u0437\u044B\u043A \u0430\u0448\u043A\u0435\u043D\u0430\u0437\u043E\u0432, \u043D\u0430 \u043A\u043E\u0442\u043E\u0440\u043E\u043C \u0432 \u043D\u0430\u0447\u0430\u043B\u0435 XX \u0432\u0435\u043A\u0430 \u0433\u043E\u0432\u043E\u0440\u0438\u043B\u043E \u043E\u043A\u043E\u043B\u043E 11 \u043C\u043B\u043D \u0435\u0432\u0440\u0435\u0435\u0432 \u043F\u043E \u0432\u0441\u0435\u043C\u0443 \u043C\u0438\u0440\u0443."@ru . . . "\u00CDdix"@ca . . . . . . . . . . . . . . . "yih"@en . . . . . . . . . . . . . . "Jiddisch"@sv . . . . . . . . . . . . . . "no"@en . . . . . . "Ukraine"@en . ", yidish/idish"@en . . . . . . "30"^^ . . . . . . . "Jidi\u0161 (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E nebo \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200E idi\u0161 \"\u017Eidovsk\u00FD\") je z\u00E1padogerm\u00E1nsk\u00FD jazyk, kter\u00FDm hovo\u0159\u00ED kolem t\u0159\u00ED mili\u00F3n\u016F \u017Did\u016F po cel\u00E9m sv\u011Bt\u011B. S\u00E1m n\u00E1zev jidi\u0161 znamen\u00E1 \u017Eidovsk\u00FD (n\u011Bmecky J\u00FCdisch) a je zkratkou za p\u016Fvodn\u00ED \u201Ejidi\u0161 daj\u010D\u201C (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D3\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9), tedy \u201E\u017Eidovsk\u00E1 n\u011Bm\u010Dina\u201C. Mluven\u00E1 forma je i dnes n\u011Bm\u010Din\u011B bl\u00EDzk\u00E1, jidi\u0161 v\u0161ak obsahuje \u0159adu v\u00FDp\u016Fj\u010Dek z hebrej\u0161tiny a jazyk\u016F mnoha n\u00E1rod\u016F, v jejich\u017E sousedstv\u00ED \u017Did\u00E9 \u017Eili."@cs . . . "Romania"@en . . . . . "Yiddisha germaniar hizkuntza bat da. Erdialdeko eta Ekialdeko Europan bizi ziren juduek hitz egiten zuten jatorriz. Hebreerazko alfabetoz idatzi ohi da. Gaur egun hiztun gutxi ditu bere jatorrizko lurraldean, baina munduan zehar, herrialde askotan sakabanatuta, hiztunen komunitateak ditu."@eu . . . . . . . . . . . "Le yiddish (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 /\u02C8j\u026Ad\u026A\u0283/ ou /\u02C8ji\u02D0d\u026A\u0283/), \u00E9galement orthographi\u00E9 en fran\u00E7ais yidich, d'apr\u00E8s les recommandations des linguistes, mais aussi yidish, jiddisch, jidisch, yiddisch, idiche ou yidiche, est une langue germanique d\u00E9riv\u00E9e du haut allemand, avec un apport de vocabulaire h\u00E9breu et slave, qui a servi de langue vernaculaire aux communaut\u00E9s juives d'Europe centrale et orientale (ashk\u00E9nazes) \u00E0 partir du Moyen \u00C2ge. Il est \u00E9galement parfois appel\u00E9 jud\u00E9o-allemand (j\u00FCdish-deutsch, yidish-daytsh (yi) \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D3\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9) ou jargon (sans nuance p\u00E9jorative)."@fr . . . "\u610F\u7B2C\u7DD2\u8A9E\uFF08\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidi\u0161\uFF0C\u53C8\u8B6F\u300C\u4F9D\u5730\u8A9E\u300D\uFF09\u5C6C\u65BC\u65E5\u8033\u66FC\u8BED\u65CF\u3002\u5168\u7403\u5927\u7EA6\u6709\u4E09\u767E\u842C\u4F7F\u7528\u8005\uFF0C\u5927\u90E8\u5206\u70BA\u7336\u592A\u4EBA\uFF0C\u800C\u4E14\u5176\u4E2D\u4E3B\u8981\u662F\u963F\u4EC0\u80AF\u7D0D\u8332\u7336\u592A\u4EBA\u3002\u610F\u7B2C\u7DD2\u9019\u500B\u7A31\u547C\u672C\u8EAB\u53EF\u4EE5\u4EE3\u8868\u201C\u72B9\u592A\u4EBA\u201D\uFF0C\u4E5F\u53EF\u80FD\u662F\u201C\u610F\u7B2C\u7DD2-\u5854\u70CF\u7279\u7DD2\u201D\u7684\u7C21\u7A31\uFF0C\u6216\u8005\u8AAA\u662F\u7528\u4F5C\u8868\u793A\u201C\u5FB7\u570B\u7336\u592A\u4EBA\u201D\u7684\u7A31\u547C\u3002"@zh . . . . "1986"^^ . . . . . "\u30A4\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u8A9E"@ja . . . . . . . . . . . . . . . . "yid" . . . . . . . ","@en . . . . . . . "\uC774\uB514\uC2DC\uC5B4(: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9)\uB294 \uC544\uC288\uCF00\uB098\uC988 \uC720\uB300\uC778\uC774 \uC0AC\uC6A9\uD588\uB358 \uC11C\uAC8C\uB974\uB9CC\uC5B4\uAD70 \uC5B8\uC5B4\uC774\uB2E4. 9\uC138\uAE30\uACBD \uC911\uC559 \uC720\uB7FD\uC5D0\uC11C \uBC1C\uC0DD\uB418\uC5C8\uC73C\uBA70,\uACE0\uC9C0 \uB3C5\uC77C\uC5B4\uB97C \uBC14\uD0D5\uC73C\uB85C \uD55C \uBC29\uC5B8\uC5D0 \uD788\uBE0C\uB9AC\uC5B4, \uC720\uB300 \uC544\uB78C\uC5B4, \uC2AC\uB77C\uBE0C\uC5B4 \uBC0F \uB85C\uB9DD\uC2A4\uC5B4 \uACC4\uC5F4\uC758 \uC694\uC18C\uB4E4\uC774 \uACB0\uD569\uB41C \uC5B8\uC5B4\uC774\uB2E4. \uCD08\uAE30 \uC544\uC26C\uCF00\uB098\uC9C0 \uC720\uB300\uC778 \uC9D1\uB2E8\uC744 \uC911\uC2EC\uC73C\uB85C \uC0AC\uC6A9\uB418\uC5C8\uC73C\uBA70, \uD45C\uAE30\uB85C\uB294 \uD788\uBE0C\uB9AC \uBB38\uC790\uC758 \uC790\uBAA8\uC74C \uD45C\uAE30\uAC00 \uAC00\uB2A5\uD55C \uD310\uC744 \uC0AC\uC6A9\uD558\uBA70 \uC624\uB978\uCABD\uC5D0\uC11C \uC67C\uCABD\uC73C\uB85C \uC4F4\uB2E4."@ko . "\u0397 \u03B3\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2 \u03AE \u03B3\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03BF\u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE (\u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200E, Jiddisch \u03B1\u03C1\u03C7\u03B9\u03BA\u03AC, Yiddish \u03B1\u03C0\u03CC \u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B1\u03B3\u03B3\u03BB\u03CC\u03C6\u03C9\u03BD\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B1\u03C1\u03B3\u03CC\u03C4\u03B5\u03C1\u03B1) \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C0\u03BF\u03C5 \u03BC\u03B9\u03BB\u03BF\u03CD\u03C3\u03B1\u03BD \u03BF\u03B9 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03AF\u03BF\u03B9 \u0391\u03C3\u03BA\u03B5\u03BD\u03AC\u03B6\u03B9 (Ashkenazi), \u03C4\u03B7\u03C2 \u03BA\u03B5\u03BD\u03C4\u03C1\u03B9\u03BA\u03AE\u03C2 \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B2\u03CC\u03C1\u03B5\u03B9\u03B1\u03C2 \u0395\u03C5\u03C1\u03CE\u03C0\u03B7\u03C2. Jiddisch \u03C3\u03C4\u03B7 \u03B3\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03BF\u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C3\u03B7\u03BC\u03B1\u03AF\u03BD\u03B5\u03B9 \u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AC. \u0391\u03BD\u03B1\u03C0\u03C4\u03CD\u03C7\u03B8\u03B7\u03BA\u03B5 \u03C9\u03C2 \u03BC\u03B9\u03B1 \u03C3\u03C5\u03B3\u03C7\u03CE\u03BD\u03B5\u03C5\u03C3\u03B7 \u03B1\u03C0\u03CC \u0393\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03B9\u03BA\u03AD\u03C2 \u03B4\u03B9\u03B1\u03BB\u03AD\u03BA\u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03C4\u03B7\u03C2 \u03BA\u03B5\u03BD\u03C4\u03C1\u03B9\u03BA\u03AE\u03C2 \u0395\u03C5\u03C1\u03CE\u03C0\u03B7\u03C2 \u03BC\u03B5 \u03C4\u03B7\u03BD \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE, \u03C4\u03B7\u03BD \u0391\u03C1\u03B1\u03BC\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE, \u03C4\u03B9\u03C2 \u03A3\u03BB\u03B1\u03B2\u03B9\u03BA\u03AD\u03C2 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B5\u03C2 \u03B1\u03BB\u03BB\u03AC \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B1\u03C0\u03CC \u03BA\u03B1\u03C4\u03AC\u03BB\u03BF\u03B9\u03C0\u03B1 \u03A1\u03BF\u03BC\u03B1\u03BD\u03B9\u03BA\u03CE\u03BD \u03B3\u03BB\u03C9\u03C3\u03C3\u03CE\u03BD. \u0397 \u0393\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2 \u03C7\u03C1\u03B7\u03C3\u03B9\u03BC\u03BF\u03C0\u03BF\u03B9\u03B5\u03AF \u03C4\u03BF \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03CC \u03B1\u03BB\u03C6\u03AC\u03B2\u03B7\u03C4\u03BF. \u0397 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C0\u03BF\u03C5 \u03BF\u03BC\u03B9\u03BB\u03B5\u03AF\u03C4\u03B1\u03B9 \u03C3\u03AE\u03BC\u03B5\u03C1\u03B1 \u03C3\u03C4\u03BF \u0399\u03C3\u03C1\u03B1\u03AE\u03BB \u03B7 \u03BF\u03C0\u03BF\u03AF\u03B1 \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B5\u03C0\u03AF\u03C3\u03B7\u03BC\u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C4\u03BF\u03C5 \u03BA\u03C1\u03AC\u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03B7 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1."@el . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "\u0418\u0434\u0438\u0448"@ru . . . . . . . . . . "Eastern Yiddish"@en . . . . "Yiddisha germaniar hizkuntza bat da. Erdialdeko eta Ekialdeko Europan bizi ziren juduek hitz egiten zuten jatorriz. Hebreerazko alfabetoz idatzi ohi da. Gaur egun hiztun gutxi ditu bere jatorrizko lurraldean, baina munduan zehar, herrialde askotan sakabanatuta, hiztunen komunitateak ditu."@eu . . . . . . "Jidysz (jid. \u200F\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E jidisz, dos\u0142. \u201E\u017Cydowski\u201D \u2013 od pierwotnego okre\u015Blenia w tym j\u0119zyku \u200F\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9\u200E jidisz-tajcz \u201E\u017Cydowsko-niemiecki\u201D, \u201Ejudeo-niemiecki\u201D) \u2013 j\u0119zyk \u017Byd\u00F3w aszkenazyjskich, powsta\u0142y ok. X wieku w po\u0142udniowych Niemczech na bazie dialektu \u015Brednio-wysoko-niemieckiego z dodatkiem element\u00F3w hebrajskich, s\u0142owia\u0144skich i roma\u0144skich. Zwany niekiedy tak\u017Ce \u200F\u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u200E (mame-loszn \u201Ej\u0119zyk matczyny\u201D) lub \u200F\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05D0\u05B7\u05E9\u05DB\u05BC\u05E0\u05D6\u200E (loszn-aszkenaz \u201Ej\u0119zyk aszkenazyjski\u201D) w odr\u00F3\u017Cnieniu od \u200F\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05E7\u05D5\u05D3\u05E9\u200E (loszn-kojdesz \u201Ej\u0119zyk \u015Bwi\u0119ty\u201D), kt\u00F3rym to terminem okre\u015Blany jest tradycyjnie j\u0119zyk hebrajski."@pl . . . . . . "No formal bodies"@en . . . . . . . . . "Het Jiddisch of Jiddisj of (verouderd) Jodenduits (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 jidisj, ook wel \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idisj of \u05D9\u05D5\u05D3\u05D9\u05E9 J\u00FCdisch, \"Joods-Duits\") is een Germaanse taal, die door ongeveer drie miljoen Joden over de hele wereld gesproken wordt. Het Jiddisch wordt doorgaans van rechts naar links geschreven, met het Hebreeuws alfabet, maar is gebaseerd op middeleeuws-Duitse dialecten (het Middelhoogduits). Jiddisch is taalkundig verder niet aan het Hebreeuws verwant. De naam is afgeleid van Middelhoogduits J\u00FCd, Jiddisch yid (Jood). Er bestaan verschillende dialecten van het Jiddisch. De verschillende varianten van de taal worden voornamelijk door charedische Joden gesproken, met name in de Verenigde Staten, Engeland en Isra\u00EBl."@nl . . . . . . . ", yidish/idish"@en . . . . . "\u610F\u7B2C\u7DD2\u8A9E\uFF08\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidi\u0161\uFF0C\u53C8\u8B6F\u300C\u4F9D\u5730\u8A9E\u300D\uFF09\u5C6C\u65BC\u65E5\u8033\u66FC\u8BED\u65CF\u3002\u5168\u7403\u5927\u7EA6\u6709\u4E09\u767E\u842C\u4F7F\u7528\u8005\uFF0C\u5927\u90E8\u5206\u70BA\u7336\u592A\u4EBA\uFF0C\u800C\u4E14\u5176\u4E2D\u4E3B\u8981\u662F\u963F\u4EC0\u80AF\u7D0D\u8332\u7336\u592A\u4EBA\u3002\u610F\u7B2C\u7DD2\u9019\u500B\u7A31\u547C\u672C\u8EAB\u53EF\u4EE5\u4EE3\u8868\u201C\u72B9\u592A\u4EBA\u201D\uFF0C\u4E5F\u53EF\u80FD\u662F\u201C\u610F\u7B2C\u7DD2-\u5854\u70CF\u7279\u7DD2\u201D\u7684\u7C21\u7A31\uFF0C\u6216\u8005\u8AAA\u662F\u7528\u4F5C\u8868\u793A\u201C\u5FB7\u570B\u7336\u592A\u4EBA\u201D\u7684\u7A31\u547C\u3002"@zh . . . . . . "occasionally Latin alphabet"@en . . . . . . . . "Lingua yiddish"@it . . . "An Ghi\u00FAdais"@ga . . . . "Bahasa Yiddi (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, Jiddisch) adalah sebuah bahasa Germanik yang dipertuturkan oleh 4 juta jiwa, terutama oleh umat Yahudi Eropa Timur atau disebut pula kaum Ashkenazim. Nama Yiddi kemungkinan merupakan singkatan dari yidish-taytsh (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 - \u05D8\u05D9\u05B7\u05D9\u05D8\u05E9), atau \"bahasa Jerman-Yahudi\"."@in . . . . . . "the Russian Federation"@en . . . . . . . . . . . "Yiddish"@eu . . . . "Jiddisch (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidish eller \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idish, bokstavligen 'judiskt', med engelsk transkribering Yiddish, tidigare \u00E4ven kallad judetyska) \u00E4r ett germanskt spr\u00E5k som talas som modersm\u00E5l av omkring 800 000 judar i hela v\u00E4rlden."@sv . . . . . . "Russia"@en . . . . . . . . . . . . . . "Jido, la jida a\u016D jida lingvo (jide: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 [jidi\u015D]) a\u016D judgermana lingvo, anka\u016D la novjuda lingvo en traduko de ruslingva verko de L.L. Zamenhof, estas lingvo de la a\u015Dkenazoj, kiuj estas judoj vivintaj en Germanio kaj poste en orienta kaj meza E\u016Dropo kaj hodia\u016D vivantaj en Nordameriko kaj aliaj mondregionoj. Hodia\u016D \u0109irka\u016D duonmiliono aktive parolas \u0109i tiun lingvon, plejparte strikt-ortodoksaj kaj \u0125asidaj judoj de oriente\u016Dropa origino. ."@eo . "Teanga Ghearm\u00E1inice \u00ED an Ghi\u00FAdais at\u00E1 bunaithe ar chan\u00FAint\u00ED Gearm\u00E1inise an Iarthair, go h\u00E1irithe ar na can\u00FAint\u00ED a labhra\u00EDtear i ngleann na R\u00E9ine. Bh\u00ED s\u00ED \u00E1 labhairt ag na Gi\u00FAdaigh Ghearm\u00E1nacha a shocraigh s\u00EDos sa Pholainn faoi dheireadh na me\u00E1naoiseanna le teacht sl\u00E1n \u00F3 na g\u00E9arlean\u00FAint\u00ED n\u00ED b'fhaide siar. Faoi thionchar na Polainnise agus na dteangacha eile in Oirthear na hEorpa, d'athraigh an Ghi\u00FAdais go m\u00F3r, agus d'fhorbair a teanga scr\u00EDofa go neamhsple\u00E1ch ar an nGearm\u00E1inis eile. Mar sin, n\u00ED m\u00F3r a r\u00E1 inniu gur teanga ar leith at\u00E1 ann seachas can\u00FAint na Gearm\u00E1inise."@ga . "Le yiddish (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 /\u02C8j\u026Ad\u026A\u0283/ ou /\u02C8ji\u02D0d\u026A\u0283/), \u00E9galement orthographi\u00E9 en fran\u00E7ais yidich, d'apr\u00E8s les recommandations des linguistes, mais aussi yidish, jiddisch, jidisch, yiddisch, idiche ou yidiche, est une langue germanique d\u00E9riv\u00E9e du haut allemand, avec un apport de vocabulaire h\u00E9breu et slave, qui a servi de langue vernaculaire aux communaut\u00E9s juives d'Europe centrale et orientale (ashk\u00E9nazes) \u00E0 partir du Moyen \u00C2ge. Il est \u00E9galement parfois appel\u00E9 jud\u00E9o-allemand (j\u00FCdish-deutsch, yidish-daytsh (yi) \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D3\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9) ou jargon (sans nuance p\u00E9jorative). Le yiddish \u00E9tait parl\u00E9 par les deux tiers des Juifs du monde, soit onze millions de personnes \u00E0 la veille de la Seconde Guerre mondiale. Depuis le g\u00E9nocide des Juifs par les nazis, au cours duquel la majorit\u00E9 de la population juive d'Europe a \u00E9t\u00E9 extermin\u00E9e, \u00AB la langue yiddish est devenue la langue d'une minorit\u00E9 dispers\u00E9e en voie de disparition \u00BB. D'apr\u00E8s la classification introduite par Max Weinreich et suivie par certains autres linguistes, l'histoire du yiddish correspond \u00E0 quatre grandes p\u00E9riodes : le pr\u00E9-yiddish, jusqu'en 1250 ; le yiddish ancien, de 1250 \u00E0 1500 ; le moyen yiddish, de 1500 \u00E0 1750 et, enfin, le yiddish moderne, de 1750 \u00E0 nos jours. En Isra\u00EBl, des mesures culturelles et sociales sont prises pour pr\u00E9server la langue. Le yiddish est langue officielle (avec le russe) de l\u2019oblast autonome juif (Birobidjan) en Russie."@fr . . . . . . . . . . . . . . "114726"^^ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "yid"@en . . . . "\u30A4\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u8A9E\uFF08\u30A4\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u3054\u3001: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E\u3001\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E: Jiddisch\u3001\u82F1\u8A9E: Yiddish\u3001\u30D8\u30D6\u30E9\u30A4\u8A9E: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E\uFF09\u306F\u3001\u6771\u6B27\u306E\u30E6\u30C0\u30E4\u4EBA\u306E\u9593\u3067\u8A71\u3055\u308C\u3066\u3044\u305F\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E\u306B\u8FD1\u3044\u8A00\u8449\u3067\u3042\u308B\u3002\u30E6\u30C0\u30E4\u8A9E\u3068\u3082\u79F0\u3055\u308C\u308B\u3002\u30A4\u30F3\u30C9\u30FB\u30E8\u30FC\u30ED\u30C3\u30D1\u8A9E\u65CF\u30B2\u30EB\u30DE\u30F3\u8A9E\u6D3E\u306E\u3046\u3061\u897F\u30B2\u30EB\u30DE\u30F3\u8A9E\u7FA4\u306B\u5C5E\u3059\u308B\u9AD8\u5730\u30C9\u30A4\u30C4\u8A9E\u306E\u4E00\u3064\u3067\u3001\u4E16\u754C\u4E2D\u3067400\u4E07\u4EBA\u306E\u30A2\u30B7\u30E5\u30B1\u30CA\u30FC\u30B8\u7CFB\u30E6\u30C0\u30E4\u4EBA\u306B\u3088\u3063\u3066\u4F7F\u7528\u3055\u308C\u3066\u3044\u308B\u3002\u30A4\u30FC\u30C7\u30A3\u30C3\u30B7\u30E5\u8A9E\u3068\u8868\u8A18\u3055\u308C\u308B\u3053\u3068\u3082\u3042\u308B\u3002"@ja . . . . . "Indo-European"@en . "\u0397 \u03B3\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2 \u03AE \u03B3\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03BF\u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE (\u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200E, Jiddisch \u03B1\u03C1\u03C7\u03B9\u03BA\u03AC, Yiddish \u03B1\u03C0\u03CC \u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B1\u03B3\u03B3\u03BB\u03CC\u03C6\u03C9\u03BD\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B1\u03C1\u03B3\u03CC\u03C4\u03B5\u03C1\u03B1) \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C0\u03BF\u03C5 \u03BC\u03B9\u03BB\u03BF\u03CD\u03C3\u03B1\u03BD \u03BF\u03B9 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03AF\u03BF\u03B9 \u0391\u03C3\u03BA\u03B5\u03BD\u03AC\u03B6\u03B9 (Ashkenazi), \u03C4\u03B7\u03C2 \u03BA\u03B5\u03BD\u03C4\u03C1\u03B9\u03BA\u03AE\u03C2 \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B2\u03CC\u03C1\u03B5\u03B9\u03B1\u03C2 \u0395\u03C5\u03C1\u03CE\u03C0\u03B7\u03C2. Jiddisch \u03C3\u03C4\u03B7 \u03B3\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03BF\u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C3\u03B7\u03BC\u03B1\u03AF\u03BD\u03B5\u03B9 \u03B5\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AC. \u0391\u03BD\u03B1\u03C0\u03C4\u03CD\u03C7\u03B8\u03B7\u03BA\u03B5 \u03C9\u03C2 \u03BC\u03B9\u03B1 \u03C3\u03C5\u03B3\u03C7\u03CE\u03BD\u03B5\u03C5\u03C3\u03B7 \u03B1\u03C0\u03CC \u0393\u03B5\u03C1\u03BC\u03B1\u03BD\u03B9\u03BA\u03AD\u03C2 \u03B4\u03B9\u03B1\u03BB\u03AD\u03BA\u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03C4\u03B7\u03C2 \u03BA\u03B5\u03BD\u03C4\u03C1\u03B9\u03BA\u03AE\u03C2 \u0395\u03C5\u03C1\u03CE\u03C0\u03B7\u03C2 \u03BC\u03B5 \u03C4\u03B7\u03BD \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE, \u03C4\u03B7\u03BD \u0391\u03C1\u03B1\u03BC\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE, \u03C4\u03B9\u03C2 \u03A3\u03BB\u03B1\u03B2\u03B9\u03BA\u03AD\u03C2 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B5\u03C2 \u03B1\u03BB\u03BB\u03AC \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B1\u03C0\u03CC \u03BA\u03B1\u03C4\u03AC\u03BB\u03BF\u03B9\u03C0\u03B1 \u03A1\u03BF\u03BC\u03B1\u03BD\u03B9\u03BA\u03CE\u03BD \u03B3\u03BB\u03C9\u03C3\u03C3\u03CE\u03BD. \u0397 \u0393\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2 \u03C7\u03C1\u03B7\u03C3\u03B9\u03BC\u03BF\u03C0\u03BF\u03B9\u03B5\u03AF \u03C4\u03BF \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03CC \u03B1\u03BB\u03C6\u03AC\u03B2\u03B7\u03C4\u03BF. \u0397 \u0393\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2 \u03AE\u03C4\u03B1\u03BD \u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C0\u03BF\u03C5 \u03BC\u03B9\u03BB\u03BF\u03CD\u03C3\u03B5 \u03BF \u03BC\u03B5\u03B3\u03B1\u03BB\u03CD\u03C4\u03B5\u03C1\u03BF\u03C2 \u03B1\u03C1\u03B9\u03B8\u03BC\u03CC\u03C2 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03AF\u03C9\u03BD.\u039C\u03B5\u03C4\u03AC \u03C4\u03B7 \u03C3\u03CD\u03C3\u03C4\u03B1\u03C3\u03B7 \u03C4\u03BF\u03C5 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03BF\u03CD \u03BA\u03C1\u03AC\u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03C4\u03AD\u03B8\u03B7\u03BA\u03B5 \u03B8\u03AD\u03BC\u03B1 \u03C0\u03BF\u03B9\u03B1 \u03B8\u03B1 \u03AE\u03C4\u03B1\u03BD \u03B7 \u03B5\u03C0\u03AF\u03C3\u03B7\u03BC\u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03BA\u03B1\u03B9 \u03C0\u03BF\u03BB\u03BB\u03BF\u03AF \u03C5\u03C0\u03BF\u03C3\u03C4\u03AE\u03C1\u03B9\u03B6\u03B1\u03BD \u03CC\u03C4\u03B9 \u03B8\u03B1 \u03AD\u03C0\u03C1\u03B5\u03C0\u03B5 \u03BD\u03B1 \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03B7 \u0393\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2. \u0397 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C0\u03BF\u03C5 \u03BF\u03BC\u03B9\u03BB\u03B5\u03AF\u03C4\u03B1\u03B9 \u03C3\u03AE\u03BC\u03B5\u03C1\u03B1 \u03C3\u03C4\u03BF \u0399\u03C3\u03C1\u03B1\u03AE\u03BB \u03B7 \u03BF\u03C0\u03BF\u03AF\u03B1 \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03BA\u03B1\u03B9 \u03B5\u03C0\u03AF\u03C3\u03B7\u03BC\u03B7 \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1 \u03C4\u03BF\u03C5 \u03BA\u03C1\u03AC\u03C4\u03BF\u03C5\u03C2 \u03B5\u03AF\u03BD\u03B1\u03B9 \u03B7 \u0395\u03B2\u03C1\u03B1\u03CA\u03BA\u03AE \u03B3\u03BB\u03CE\u03C3\u03C3\u03B1."@el . . "\uC774\uB514\uC2DC\uC5B4"@ko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "Jiddisch (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 yidish eller \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 idish, bokstavligen 'judiskt', med engelsk transkribering Yiddish, tidigare \u00E4ven kallad judetyska) \u00E4r ett germanskt spr\u00E5k som talas som modersm\u00E5l av omkring 800 000 judar i hela v\u00E4rlden. Spr\u00E5ket uppstod under 1000-talet i det omr\u00E5de som sedermera blev Tyskland. Strax f\u00F6re andra v\u00E4rldskriget talades det globalt av cirka 11 miljoner (2/3 av alla judar), men F\u00F6rintelsen innebar en minskning till cirka 5 miljoner talare. D\u00E4refter har m\u00E4ngden talare av spr\u00E5ket fortsatt att minska, bland annat p\u00E5 grund av migration till Israel, d\u00E4r efterf\u00F6ljande generationer i f\u00F6rsta hand kommit att tala hebreiska. F\u00F6rutom modersm\u00E5lstalarna bed\u00F6ms ytterligare cirka 3 miljoner m\u00E4nniskor kunna tala spr\u00E5ket."@sv . . . . . . . . . . . "Jido (lingvo)"@eo . "Yiddish"@en . . . . . . . ","@en . . . . . . . . . "YIVO de facto"@en . . . . . . "L\u00EDngua i\u00EDdiche"@pt . . . . . "yid" . . . . . . "yi"@en . "\u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u064A\u062F\u064A\u0629 \u0648\u062A\u0633\u0645\u0649 \u0628\u0627\u0644\u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629 (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u060C \u064A\u0650\u064A\u062F\u0650\u064A\u0634/\u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u060C \u0625\u0650\u064A\u062F\u06CC\u0634) (\u0628\u0627\u0644\u0625\u0646\u062C\u0644\u064A\u0632\u064A\u0629: Yiddish)\u200F \u0647\u064A \u0648\u062D\u0633\u0628\u0645\u0627 \u062C\u0627\u0621 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0645\u0648\u0633\u0648\u0639\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0644\u0645\u064A\u0629 \u0644\u063A\u0629 \u064A\u0647\u0648\u062F \u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0648\u0642\u062F \u0646\u0645\u062A \u062E\u0644\u0627\u0644 \u0627\u0644\u0642\u0631\u0646\u064A\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0634\u0631 \u0648\u0627\u0644\u062D\u0627\u062F\u064A \u0639\u0634\u0631 \u0627\u0644\u0645\u064A\u0644\u0627\u062F\u064A\u064A\u0646 \u0645\u0646 \u0644\u063A\u0627\u062A \u0639\u062F\u0629 \u0645\u0646\u0647\u0627 \u0627\u0644\u0622\u0631\u0627\u0645\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0625\u064A\u0637\u0627\u0644\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0641\u0631\u0646\u0633\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629.\u064A\u062A\u062D\u062F\u062B\u0647\u0627 \u0645\u0627 \u064A\u0642\u0627\u0631\u0628 1.5 \u0645\u0644\u0627\u064A\u064A\u0646 \u0634\u062E\u0635 \u062D\u0648\u0644 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0644\u0645\u060C \u0623\u063A\u0644\u0628\u0647\u0645 \u064A\u0647\u0648\u062F \u0623\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632. \u0627\u0644\u0627\u0633\u0645 \u064A\u062F\u064A\u0634 \u0647\u0648 \u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629 \u0644\u0643\u0644\u0645\u0629 \u00AB\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629\u00BB \u0648\u0642\u062F \u062A\u0643\u0648\u0646 \u062A\u0642\u0635\u064A\u0631 \u0644\u0640\u00AB\u064A\u062F\u064A\u0634-\u062A\u0627\u064A\u062A\u0634\u00BB (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9) \u0623\u0648 \u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629-\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629. \u0643\u0627\u0646\u062A \u0641\u064A \u0627\u0644\u0628\u062F\u0627\u064A\u0629 \u0644\u0647\u062C\u0629 \u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u062E\u0627\u0635\u0629 \u0628\u0627\u0644\u064A\u0647\u0648\u062F \u0641\u064A \u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0645\u0646\u0630 \u0627\u0644\u0642\u0631\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0634\u0631 \u0627\u0644\u0645\u064A\u0644\u0627\u062F\u064A. \u0648\u0647\u064A \u0645\u0633\u062A\u062E\u062F\u0645\u0629 \u0627\u0644\u0622\u0646 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0648\u0644\u0627\u064A\u0627\u062A \u0627\u0644\u0645\u062A\u062D\u062F\u0629\u060C \u0648\u0628\u062E\u0627\u0635\u0629 \u0641\u064A \u0645\u062F\u064A\u0646\u0629 \u0646\u064A\u0648\u064A\u0648\u0631\u0643 \u0628\u0633\u0628\u0628 \u0647\u062C\u0631\u0629 \u0627\u0644\u064A\u0647\u0648\u062F \u0627\u0644\u0623\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632 \u0625\u0644\u064A\u0647\u0627. \u0648\u0647\u0646\u0627\u0643 80 \u0628\u0627\u0644\u0645\u0627\u0626\u0629 \u0645\u0646 \u0643\u0644\u0645\u0627\u062A \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0647\u064A \u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0623\u0635\u0644 \u0628\u0627\u0644\u0625\u0636\u0627\u0641\u0629 \u0625\u0644\u0649 \u0628\u0639\u0636 \u0627\u0644\u0643\u0644\u0645\u0627\u062A \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0644\u063A\u062A\u064A\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0633\u0644\u0627\u0641\u064A\u0629\u060C \u0648\u062E\u0627\u0635\u0629 \u0627\u0644\u0628\u0648\u0644\u0646\u062F\u064A\u0629 \u0628\u0639\u062F \u0647\u0631\u0648\u0628 \u0627\u0644\u064A\u0647\u0648\u062F \u0625\u0644\u0649 \u0628\u0648\u0644\u0646\u062F\u0627 \u0648\u0634\u0631\u0642 \u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0628\u0633\u0628\u0628 \u0627\u0644\u062D\u0631\u0648\u0628 \u0627\u0644\u0635\u0644\u064A\u0628\u064A\u0629. \u0648\u0639\u0627\u062F\u0629 \u0645\u0627 \u062A\u0643\u062A\u0628 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629 \u0628\u0627\u0644\u062D\u0631\u0648\u0641 \u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629. \u0648\u0647\u064A \u0644\u063A\u0629 \u064A\u064F\u062A\u0643\u0644\u0645 \u0628\u0647\u0627 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0648\u0644\u0627\u064A\u0627\u062A \u0627\u0644\u0645\u062A\u062D\u062F\u0629 \u0648\u0625\u0633\u0631\u0627\u0626\u064A\u0644 \u0648\u0628\u0648\u0644\u0646\u062F\u0627 \u0648\u0627\u0644\u0623\u0631\u062C\u0646\u062A\u064A\u0646 \u0648\u0627\u0644\u0628\u0631\u0627\u0632\u064A\u0644 \u0648\u0627\u0644\u0645\u0645\u0644\u0643\u0629 \u0627\u0644\u0645\u062A\u062D\u062F\u0629 \u0648\u0631\u0648\u0633\u064A\u0627 \u0648\u0643\u0646\u062F\u0627 \u0648\u0623\u0648\u0643\u0631\u0627\u0646\u064A\u0627 \u0648\u0628\u064A\u0644\u0627\u0631\u0648\u0633\u064A\u0627 \u0648\u0627\u0644\u0645\u062C\u0631 \u0648\u0627\u0644\u0645\u0643\u0633\u064A\u0643 \u0648\u0645\u0644\u062F\u0627\u0641\u064A\u0627 \u0648\u0644\u062A\u0648\u0627\u0646\u064A\u0627 \u0648\u0628\u0644\u062C\u064A\u0643\u0627 \u0648\u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0627 \u0648\u0623\u0633\u062A\u0631\u0627\u0644\u064A\u0627 \u0648\u0641\u0631\u0646\u0633\u0627 \u0648\u063A\u064A\u0631\u0647\u0627. \u0648\u064A\u0635\u0644 \u0639\u062F\u062F \u0627\u0644\u0645\u062A\u0643\u0644\u0645\u064A\u0646 \u0628\u0647\u0630\u0647 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 1,762,320 \u0634\u062E\u0635\u0627. \u0628\u064A\u0646\u0645\u0627 \u0646\u0638\u0627\u0645 \u0643\u062A\u0627\u0628\u062A\u0647\u0627 \u0645\u0633\u062A\u0645\u062F \u0645\u0646 \u0627\u0644\u062D\u0631\u0648\u0641 \u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629. \u0648\u062A\u0639\u062F\u0651 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u0631\u0633\u0645\u064A\u0629 \u0644\u0644\u0623\u0642\u0644\u064A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0645\u0639\u062A\u0631\u0641 \u0628\u0647\u0627 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0633\u0648\u064A\u062F. \u0644\u064A\u0633 \u0644\u0647\u0627 \u0623\u064A \u062C\u0647\u0627\u0632 \u0623\u0648 \u0645\u0624\u0633\u0633\u0629 \u0631\u0633\u0645\u064A\u0629 \u062A\u0646\u0638\u0645\u0647\u0627. \u0648\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u062F\u064A\u0634 \u0647\u064A \u0644\u063A\u0629 \u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u0644\u064A\u0647\u0648\u062F \u0627\u0644\u0625\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632. \u064A\u062A\u0643\u0644\u0645 \u0628\u0647\u0627 \u0639\u0628\u0631 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0644\u0645. \u0648\u0647\u064A \u062E\u0644\u064A\u0637 \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0644\u0647\u062C\u0627\u062A \u0627\u0644\u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0622\u0631\u0627\u0645\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0644\u063A\u0627\u062A \u0627\u0644\u0633\u0644\u0627\u0641\u064A\u0629 \u0648\u0622\u062B\u0627\u0631 \u0645\u0646 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u0631\u0648\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629. \u0648\u062A\u0643\u062A\u0628 \u0628\u0627\u0644\u062D\u0631\u0648\u0641 \u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629. \u0648\u0623\u0635\u0644 \u0647\u0630\u0647 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0647\u0648 \u0627\u0644\u062B\u0642\u0627\u0641\u0629 \u0627\u0644\u0625\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0645\u0645\u062A\u062F\u0629 \u062C\u0630\u0648\u0631\u0647\u0627 \u0625\u0644\u0649 \u0627\u0644\u0642\u0631\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0634\u0631 \u0627\u0644\u0645\u064A\u0644\u0627\u062F\u064A \u0641\u064A \u063A\u0627\u064A\u0646\u0644\u0627\u0646\u062F. \u0648\u0644\u0642\u062F \u0627\u0646\u062A\u0634\u0631\u062A \u0628\u0639\u062F \u0630\u0644\u0643 \u0641\u064A \u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0627\u0644\u0634\u0631\u0642\u064A\u0629 \u0648\u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0627\u0644\u0648\u0633\u0637\u0649\u060C \u0648\u0631\u0628\u0645\u0627 \u0641\u064A \u0642\u0627\u0631\u0627\u062A \u0623\u062E\u0631\u0649. \u0648\u0641\u064A \u0627\u0644\u0645\u0631\u0627\u062C\u0639 \u0627\u0644\u0642\u062F\u064A\u0645\u0629 \u0627\u0644\u0628\u0627\u0642\u064A\u0629\u060C \u064A\u0634\u0627\u0631 \u0625\u0644\u064A\u0647\u0627 \u0628\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u0625\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632. \u0648\u0644\u0645 \u064A\u0635\u0628\u062D \u0645\u0635\u0637\u0644\u062D \u064A\u062F\u064A\u0634 \u0623\u0643\u062B\u0631 \u0627\u0633\u062A\u0639\u0645\u0627\u0644\u0627 \u0648\u0627\u0646\u062A\u0634\u0627\u0631 \u0625\u0644\u0627 \u0641\u064A \u062D\u062F\u0648\u062F \u0627\u0644\u0642\u0631\u0646 \u0627\u0644\u062B\u0627\u0645\u0646 \u0639\u0634\u0631."@ar . . . "L'\u00EDdix o jiddisch \u00E9s una llengua germ\u00E0nica, parlada origin\u00E0riament pels jueus establerts a Alemanya i altres pa\u00EFsos de l'Europa central i oriental. S'escriu normalment en l'alfabet hebreu. Era una llengua molt parlada, per\u00F2 durant el segle xx va patir una brutal decad\u00E8ncia, que es va iniciar amb l'Holocaust, el genocidi per part dels nazis de milions de jueus, la major part dels quals eren parlants d'aquesta llengua. Actualment, no se sap quanta gent la parla i les estimacions no arriben m\u00E9s enll\u00E0 dels quatre milions. No en queda pr\u00E0cticament cap parlant al territori original, per\u00F2 s\u00ED escampats per arreu del m\u00F3n. La seua filiaci\u00F3 \u00E9s: llengua indoeuropea, germ\u00E0nica, germ\u00E0nica occidental. \u00ABPotser l'\u00EDdix \u00E9s una llengua moribunda, per\u00F2 \u00E9s l'\u00FAnica llengua que conec b\u00E9. L'\u00EDdix \u00E9s la meua llengua materna i res del que ve de la mare no mor mai de veres.\u00BB Isaac Bashevis Singer."@ca . . . "Bahasa Yiddi"@in . . . "Yiddish (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 or \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9, yidish or idish, pronounced [\u02C8(j)\u026Ad\u026A\u0283], lit.\u2009'Jewish'; \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9, Yidish-Taytsh, lit.\u2009'Judeo-German') is a West Germanic language historically spoken by Ashkenazi Jews. It originated during the 9th century in Central Europe, providing the nascent Ashkenazi community with a vernacular based on High German fused with many elements taken from Hebrew (notably Mishnaic) and to some extent Aramaic. Most varieties of Yiddish include elements of Slavic languages and the vocabulary contains traces of Romance languages. Yiddish is primarily written in the Hebrew alphabet."@en . . "\u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u064A\u062F\u064A\u0629 \u0648\u062A\u0633\u0645\u0649 \u0628\u0627\u0644\u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629 (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u060C \u064A\u0650\u064A\u062F\u0650\u064A\u0634/\u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u060C \u0625\u0650\u064A\u062F\u06CC\u0634) (\u0628\u0627\u0644\u0625\u0646\u062C\u0644\u064A\u0632\u064A\u0629: Yiddish)\u200F \u0647\u064A \u0648\u062D\u0633\u0628\u0645\u0627 \u062C\u0627\u0621 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0645\u0648\u0633\u0648\u0639\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0631\u0628\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0644\u0645\u064A\u0629 \u0644\u063A\u0629 \u064A\u0647\u0648\u062F \u0623\u0648\u0631\u0648\u0628\u0627 \u0648\u0642\u062F \u0646\u0645\u062A \u062E\u0644\u0627\u0644 \u0627\u0644\u0642\u0631\u0646\u064A\u0646 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0634\u0631 \u0648\u0627\u0644\u062D\u0627\u062F\u064A \u0639\u0634\u0631 \u0627\u0644\u0645\u064A\u0644\u0627\u062F\u064A\u064A\u0646 \u0645\u0646 \u0644\u063A\u0627\u062A \u0639\u062F\u0629 \u0645\u0646\u0647\u0627 \u0627\u0644\u0622\u0631\u0627\u0645\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0625\u064A\u0637\u0627\u0644\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0641\u0631\u0646\u0633\u064A\u0629 \u0648\u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629.\u064A\u062A\u062D\u062F\u062B\u0647\u0627 \u0645\u0627 \u064A\u0642\u0627\u0631\u0628 1.5 \u0645\u0644\u0627\u064A\u064A\u0646 \u0634\u062E\u0635 \u062D\u0648\u0644 \u0627\u0644\u0639\u0627\u0644\u0645\u060C \u0623\u063A\u0644\u0628\u0647\u0645 \u064A\u0647\u0648\u062F \u0623\u0634\u0643\u0646\u0627\u0632. \u0627\u0644\u0627\u0633\u0645 \u064A\u062F\u064A\u0634 \u0647\u0648 \u064A\u062F\u064A\u0634\u064A\u0629 \u0644\u0643\u0644\u0645\u0629 \u00AB\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629\u00BB \u0648\u0642\u062F \u062A\u0643\u0648\u0646 \u062A\u0642\u0635\u064A\u0631 \u0644\u0640\u00AB\u064A\u062F\u064A\u0634-\u062A\u0627\u064A\u062A\u0634\u00BB (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9) \u0623\u0648 \u0623\u0644\u0645\u0627\u0646\u064A\u0629-\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629. \u0648\u064A\u0635\u0644 \u0639\u062F\u062F \u0627\u0644\u0645\u062A\u0643\u0644\u0645\u064A\u0646 \u0628\u0647\u0630\u0647 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 1,762,320 \u0634\u062E\u0635\u0627. \u0628\u064A\u0646\u0645\u0627 \u0646\u0638\u0627\u0645 \u0643\u062A\u0627\u0628\u062A\u0647\u0627 \u0645\u0633\u062A\u0645\u062F \u0645\u0646 \u0627\u0644\u062D\u0631\u0648\u0641 \u0627\u0644\u0639\u0628\u0631\u064A\u0629. \u0648\u062A\u0639\u062F\u0651 \u0627\u0644\u0644\u063A\u0629 \u0627\u0644\u0631\u0633\u0645\u064A\u0629 \u0644\u0644\u0623\u0642\u0644\u064A\u0629 \u0627\u0644\u064A\u0647\u0648\u062F\u064A\u0629 \u0627\u0644\u0645\u0639\u062A\u0631\u0641 \u0628\u0647\u0627 \u0641\u064A \u0627\u0644\u0633\u0648\u064A\u062F."@ar . "Jidi\u0161"@cs . . . . . . . . . "Sweden"@en . . ""@en . . . . . . . . . . . . "yi" . "Europe, Israel, North America, South America, other regions with Jewish populations"@en . . . . . . . . . "\u610F\u7B2C\u7DD2\u8A9E"@zh . . . . . . . . . . . "Bahasa Yiddi (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, Jiddisch) adalah sebuah bahasa Germanik yang dipertuturkan oleh 4 juta jiwa, terutama oleh umat Yahudi Eropa Timur atau disebut pula kaum Ashkenazim. Nama Yiddi kemungkinan merupakan singkatan dari yidish-taytsh (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 - \u05D8\u05D9\u05B7\u05D9\u05D8\u05E9), atau \"bahasa Jerman-Yahudi\"."@in . "El yidis,\u200B yiddish\u200B (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 y\u00EDdish, pron. ['jidi\u0283]) o \u00EDdish\u200B (\u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u00EDdish), tambi\u00E9n conocido como judeoalem\u00E1n,\u200B es un idioma perteneciente a las comunidades jud\u00EDas asquenaz\u00EDes tanto del centro como del este de Europa, y sus emigrantes y descendientes en Israel, el continente americano y otros lugares del mundo. La base sint\u00E1ctica y gran parte del l\u00E9xico del yidis provienen del alto alem\u00E1n, pero el yidis posee tambi\u00E9n influencias del idioma hebreo\u200B y de algunas lenguas eslavas. Clasificado como lengua altogerm\u00E1nica, la ortograf\u00EDa del yidis usa los caracteres del alfabeto hebreo\u200B y la vocalizaci\u00F3n que lo caracteriza (conocida como p\u00EDntelaj) posee caracter\u00EDsticas singulares. El nombre del idioma proviene del alto alem\u00E1n, donde originalmente se conoc\u00EDa como j\u00FCdisch-deutsch (idioma alem\u00E1n jud\u00EDo"@es . . . . . . . . "Jiddisch (jiddisch \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 oder \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9, w\u00F6rtlich \u201Ej\u00FCdisch\u201C; veraltet J\u00FCdischdeutsch oder Judendeutsch genannt) ist eine ann\u00E4hernd tausend Jahre alte Sprache, die von aschkenasischen Juden in weiten Teilen Europas gesprochen und geschrieben wurde und von einem Teil ihrer Nachfahren bis heute gesprochen und geschrieben wird. Es ist eine aus dem Mittelhochdeutschen hervorgegangene westgermanische Sprache, die au\u00DFer der hochdeutschen auch eine hebr\u00E4isch-aram\u00E4ische, eine romanische und eine slawische Komponente aufweist. Aus j\u00FCngerer Zeit stammen Einfl\u00FCsse aus dem Neuhochdeutschen und je nach heutigem Wohnort der Sprecher auch solche aus dem Englischen, dem Iwrith und aus anderen Landessprachen. Jiddisch teilt sich in West- und Ostjiddisch. Letzteres besteht aus den Dialektverb\u00E4nden Nordostjiddisch (\u201Elitauisches Jiddisch\u201C), Zentraljiddisch (\u201Epolnisches Jiddisch\u201C) und S\u00FCdostjiddisch (\u201Eukrainisches Jiddisch\u201C). Die jiddische Sprache hat sich im Mittelalter zun\u00E4chst im Zuge der Ostsiedlung, sp\u00E4ter auch infolge der durch Verfolgung bedingten Migration der Juden vom deutschsprachigen Gebiet aus in Europa verbreitet, besonders nach Osteuropa, wo schlie\u00DFlich das Ostjiddische entstand. Mit den Auswanderungswellen von Millionen osteurop\u00E4ischer Juden im sp\u00E4ten 19. und fr\u00FChen 20. Jahrhundert breitete sie sich dann westw\u00E4rts aus und gelangte in die neuen j\u00FCdischen Zentren in Amerika und Westeuropa, sp\u00E4ter auch nach Israel. Jiddisch war eine der drei j\u00FCdischen Sprachen der aschkenasischen Juden, neben dem weitestgehend der Schriftlichkeit vorbehaltenen Hebr\u00E4isch und Aram\u00E4isch. Es wurde nicht nur als gesprochene, sondern auch als mit hebr\u00E4ischen Schriftzeichen geschriebene und gedruckte Alltagssprache verwendet. Eine \u00E4hnliche Rolle wie das Jiddische f\u00FCr die aschkenasischen Juden spielt f\u00FCr die sephardischen Juden das Judenspanisch. W\u00E4hrend Westjiddisch bereits im 18. Jahrhundert auszusterben begann, blieb Ostjiddisch die Alltagssprache der Mehrheit der Juden in Osteuropa, bis im Holocaust die j\u00FCdischen Zentren Kontinentaleuropas vernichtet wurden. Heute wird Jiddisch als Muttersprache noch von (oft betagten) Nachfahren osteurop\u00E4ischer Juden, von einer kleinen, aber regen Anzahl so genannter Jiddischisten und ganz besonders von ultraorthodoxen aschkenasischen Juden gesprochen. Die Zahl der Muttersprachler wird auf maximal eine Million gesch\u00E4tzt. Weil das Sprechen, Schreiben und kulturelle Schaffen auf Jiddisch seit dem ausgehenden 18. Jahrhundert fast ausschlie\u00DFlich auf ostjiddischer Grundlage geschieht, versteht man heute unter Jiddisch faktisch Ostjiddisch, solange nicht ausdr\u00FCcklich von Westjiddisch die Rede ist. In diesem Artikel steht folglich das Ostjiddische im Zentrum der Beschreibung."@de . . "Jiddisch (jiddisch \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 oder \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9, w\u00F6rtlich \u201Ej\u00FCdisch\u201C; veraltet J\u00FCdischdeutsch oder Judendeutsch genannt) ist eine ann\u00E4hernd tausend Jahre alte Sprache, die von aschkenasischen Juden in weiten Teilen Europas gesprochen und geschrieben wurde und von einem Teil ihrer Nachfahren bis heute gesprochen und geschrieben wird. Es ist eine aus dem Mittelhochdeutschen hervorgegangene westgermanische Sprache, die au\u00DFer der hochdeutschen auch eine hebr\u00E4isch-aram\u00E4ische, eine romanische und eine slawische Komponente aufweist. Aus j\u00FCngerer Zeit stammen Einfl\u00FCsse aus dem Neuhochdeutschen und je nach heutigem Wohnort der Sprecher auch solche aus dem Englischen, dem Iwrith und aus anderen Landessprachen. Jiddisch teilt sich in West- und Ostjiddisch. Letzteres besteht aus den Dialektverb\u00E4nden Nordostjiddisc"@de . . . "e18"@en . . . . . . . "Yiddish"@en . . . . . "Yidis"@es . . . . . . . "yes"@en . . . "Jido, la jida a\u016D jida lingvo (jide: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9 [jidi\u015D]) a\u016D judgermana lingvo, anka\u016D la novjuda lingvo en traduko de ruslingva verko de L.L. Zamenhof, estas lingvo de la a\u015Dkenazoj, kiuj estas judoj vivintaj en Germanio kaj poste en orienta kaj meza E\u016Dropo kaj hodia\u016D vivantaj en Nordameriko kaj aliaj mondregionoj. Hodia\u016D \u0109irka\u016D duonmiliono aktive parolas \u0109i tiun lingvon, plejparte strikt-ortodoksaj kaj \u0125asidaj judoj de oriente\u016Dropa origino. Jido kreatis anta\u016D \u0109irka\u016D 1000 jaroj de judoj, kies denaska lingvoj estis mezepokaj latinidaj dialektoj. Ili anka\u016D aktive uzis la hebrean kaj la aramean (almena\u016D, kiel sanktajn kaj literaturajn lingvojn)[1][2]. Anka\u016D eblas, ke \u0109i tiu lingvo unue aperis en lokoj de aktiva \u011Derman-slava kontakto (kiel orienta Bavario)[3]. Dum jarcentoj \u011Di fari\u011Dis esenca parto de oriente\u016Dropa juda vivo kaj kulturo. . La\u016Dtipe, \u011Di estas \u011Dermana lingvo; tamen, tre multaj \u011Diaj vortoj (\u011Dis triono) kaj gramatikaj konstruoj venis el la hebrea, aramea kaj slavaj lingvoj. Multaj \u011Dermanaj vortoj estas uzataj kiel siaj ekvivalentoj en slavaj lingvoj. La radiko jid- devenas de la judgermana vorto jid (judo)."@eo . . . . "1124259140"^^ . "Jidysz"@pl . "Yiddish"@en . . . . . "\u0407\u0434\u0438\u0448 (\u0442\u0430\u043A\u043E\u0436 \u0456\u0434\u0438\u0448, \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0430\u0431\u043E \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0432\u0438\u043C\u043E\u0432\u043B\u044F\u0454\u0442\u044C\u0441\u044F [\u02C8(j)\u026Ad\u026A\u0283], \u0431\u0443\u043A\u0432. \u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0430) \u2014 \u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0430 \u043C\u043E\u0432\u0430 \u0437 \u0433\u0440\u0443\u043F\u0438 \u0433\u0435\u0440\u043C\u0430\u043D\u0441\u044C\u043A\u0438\u0445 \u043C\u043E\u0432, \u044F\u043A\u043E\u044E \u043F\u043E\u0441\u043B\u0443\u0433\u043E\u0432\u0443\u044E\u0442\u044C\u0441\u044F \u043F\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0436\u043D\u043E \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457 \u0430\u0448\u043A\u0435\u043D\u0430\u0437\u0456 (\u0446\u0435\u043D\u0442\u0440\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E- \u0442\u0430 \u0437\u0430\u0445\u0456\u0434\u043D\u043E\u0454\u0432\u0440\u043E\u043F\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0456 \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457). \u0414\u043B\u044F \u043F\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0447\u0456 \u043D\u0430 \u043F\u0438\u0441\u044C\u043C\u0456 \u0432\u0438\u043A\u043E\u0440\u0438\u0441\u0442\u043E\u0432\u0443\u044E\u0442\u044C \u0441\u0442\u0430\u0440\u043E\u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0443 \u0430\u0431\u0435\u0442\u043A\u0443 (\u0433\u0435\u0431\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0438\u0439 \u0430\u043B\u0444\u0430\u0432\u0456\u0442). \u0421\u044C\u043E\u0433\u043E\u0434\u043D\u0456 \u043C\u043E\u0432\u043E\u044E \u0457\u0434\u0438\u0448 \u0432\u043E\u043B\u043E\u0434\u0456\u0454 \u043F\u043E\u043D\u0430\u0434 2 \u043C\u043B\u043D \u043B\u044E\u0434\u0435\u0439, \u043F\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0436\u043D\u043E \u0432 \u0404\u0432\u0440\u043E\u043F\u0456, \u0406\u0437\u0440\u0430\u0457\u043B\u0456 \u0442\u0430 \u0421\u0428\u0410. \u0414\u043E \u043C\u0430\u0441\u043E\u0432\u043E\u0433\u043E \u0437\u043D\u0438\u0449\u0435\u043D\u043D\u044F \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457\u0432 \u043F\u0456\u0434 \u0447\u0430\u0441 \u0414\u0440\u0443\u0433\u043E\u0457 \u0441\u0432\u0456\u0442\u043E\u0432\u043E\u0457 \u0432\u0456\u0439\u043D\u0438 \u043D\u0435\u044E \u0440\u043E\u0437\u043C\u043E\u0432\u043B\u044F\u043B\u043E 11\u201412 \u043C\u0456\u043B\u044C\u0439\u043E\u043D\u0456\u0432 \u043E\u0441\u0456\u0431."@uk . . . . . . . "34272"^^ . "Western Yiddish"@en . . "\uC774\uB514\uC2DC\uC5B4(: \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9)\uB294 \uC544\uC288\uCF00\uB098\uC988 \uC720\uB300\uC778\uC774 \uC0AC\uC6A9\uD588\uB358 \uC11C\uAC8C\uB974\uB9CC\uC5B4\uAD70 \uC5B8\uC5B4\uC774\uB2E4. 9\uC138\uAE30\uACBD \uC911\uC559 \uC720\uB7FD\uC5D0\uC11C \uBC1C\uC0DD\uB418\uC5C8\uC73C\uBA70,\uACE0\uC9C0 \uB3C5\uC77C\uC5B4\uB97C \uBC14\uD0D5\uC73C\uB85C \uD55C \uBC29\uC5B8\uC5D0 \uD788\uBE0C\uB9AC\uC5B4, \uC720\uB300 \uC544\uB78C\uC5B4, \uC2AC\uB77C\uBE0C\uC5B4 \uBC0F \uB85C\uB9DD\uC2A4\uC5B4 \uACC4\uC5F4\uC758 \uC694\uC18C\uB4E4\uC774 \uACB0\uD569\uB41C \uC5B8\uC5B4\uC774\uB2E4. \uCD08\uAE30 \uC544\uC26C\uCF00\uB098\uC9C0 \uC720\uB300\uC778 \uC9D1\uB2E8\uC744 \uC911\uC2EC\uC73C\uB85C \uC0AC\uC6A9\uB418\uC5C8\uC73C\uBA70, \uD45C\uAE30\uB85C\uB294 \uD788\uBE0C\uB9AC \uBB38\uC790\uC758 \uC790\uBAA8\uC74C \uD45C\uAE30\uAC00 \uAC00\uB2A5\uD55C \uD310\uC744 \uC0AC\uC6A9\uD558\uBA70 \uC624\uB978\uCABD\uC5D0\uC11C \uC67C\uCABD\uC73C\uB85C \uC4F4\uB2E4."@ko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . "\u0407\u0434\u0438\u0448"@uk . . . . . . . "Jidi\u0161 (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u200E nebo \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9\u200E idi\u0161 \"\u017Eidovsk\u00FD\") je z\u00E1padogerm\u00E1nsk\u00FD jazyk, kter\u00FDm hovo\u0159\u00ED kolem t\u0159\u00ED mili\u00F3n\u016F \u017Did\u016F po cel\u00E9m sv\u011Bt\u011B. S\u00E1m n\u00E1zev jidi\u0161 znamen\u00E1 \u017Eidovsk\u00FD (n\u011Bmecky J\u00FCdisch) a je zkratkou za p\u016Fvodn\u00ED \u201Ejidi\u0161 daj\u010D\u201C (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9\u05BE\u05D3\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9), tedy \u201E\u017Eidovsk\u00E1 n\u011Bm\u010Dina\u201C. Mluven\u00E1 forma je i dnes n\u011Bm\u010Din\u011B bl\u00EDzk\u00E1, jidi\u0161 v\u0161ak obsahuje \u0159adu v\u00FDp\u016Fj\u010Dek z hebrej\u0161tiny a jazyk\u016F mnoha n\u00E1rod\u016F, v jejich\u017E sousedstv\u00ED \u017Did\u00E9 \u017Eili."@cs . "ydd"@en . . . . . . . . . . . . "yidd1255"@en . . . . . . . . . . . . "Jiddisch"@nl . "\u0393\u03AF\u03BD\u03C4\u03B9\u03C2"@el . . . . . "Jiddisch"@de . . . . . . . . . . . . . . . . . "A l\u00EDngua i\u00EDdiche (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 ou \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 yydish ou idish, pronunciado [\u02C8 (j) \u026Ad\u026A\u0283], literalmente 'Judeu'; em fontes mais antigas \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9,Yidish-Taytsh, lit. 'Judaico-Alem\u00E3o') \u00E9 uma l\u00EDngua derivada do alto alem\u00E3o, historicamente falada pelos judeus Ashkenazi. O idioma ter\u00E1 tido origem durante o s\u00E9culo IX na Europa Central, fornecendo \u00E0 nascente comunidade Ashkenazi um vern\u00E1culo de base alem\u00E3o fundido com elementos retirados do hebraico e aramaico, bem como - mais tarde - l\u00EDnguas eslavas e vest\u00EDgios de l\u00EDnguas rom\u00E2nicas. A escrita i\u00EDdiche usa o alfabeto hebraico. Na d\u00E9cada de 1990, havia cerca de 1,5 a 2 milh\u00F5es de falantes de i\u00EDdiche, principalmente judeus hass\u00EDdicos e haredi."@pt . . . . . "52"^^ . "Belarus"@en . . "Yiddish"@en . . "\u0407\u0434\u0438\u0448 (\u0442\u0430\u043A\u043E\u0436 \u0456\u0434\u0438\u0448, \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0430\u0431\u043E \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 \u0432\u0438\u043C\u043E\u0432\u043B\u044F\u0454\u0442\u044C\u0441\u044F [\u02C8(j)\u026Ad\u026A\u0283], \u0431\u0443\u043A\u0432. \u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0430) \u2014 \u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0430 \u043C\u043E\u0432\u0430 \u0437 \u0433\u0440\u0443\u043F\u0438 \u0433\u0435\u0440\u043C\u0430\u043D\u0441\u044C\u043A\u0438\u0445 \u043C\u043E\u0432, \u044F\u043A\u043E\u044E \u043F\u043E\u0441\u043B\u0443\u0433\u043E\u0432\u0443\u044E\u0442\u044C\u0441\u044F \u043F\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0436\u043D\u043E \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457 \u0430\u0448\u043A\u0435\u043D\u0430\u0437\u0456 (\u0446\u0435\u043D\u0442\u0440\u0430\u043B\u044C\u043D\u043E- \u0442\u0430 \u0437\u0430\u0445\u0456\u0434\u043D\u043E\u0454\u0432\u0440\u043E\u043F\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0456 \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457). \u0414\u043B\u044F \u043F\u0435\u0440\u0435\u0434\u0430\u0447\u0456 \u043D\u0430 \u043F\u0438\u0441\u044C\u043C\u0456 \u0432\u0438\u043A\u043E\u0440\u0438\u0441\u0442\u043E\u0432\u0443\u044E\u0442\u044C \u0441\u0442\u0430\u0440\u043E\u0454\u0432\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0443 \u0430\u0431\u0435\u0442\u043A\u0443 (\u0433\u0435\u0431\u0440\u0435\u0439\u0441\u044C\u043A\u0438\u0439 \u0430\u043B\u0444\u0430\u0432\u0456\u0442). \u0421\u044C\u043E\u0433\u043E\u0434\u043D\u0456 \u043C\u043E\u0432\u043E\u044E \u0457\u0434\u0438\u0448 \u0432\u043E\u043B\u043E\u0434\u0456\u0454 \u043F\u043E\u043D\u0430\u0434 2 \u043C\u043B\u043D \u043B\u044E\u0434\u0435\u0439, \u043F\u0435\u0440\u0435\u0432\u0430\u0436\u043D\u043E \u0432 \u0404\u0432\u0440\u043E\u043F\u0456, \u0406\u0437\u0440\u0430\u0457\u043B\u0456 \u0442\u0430 \u0421\u0428\u0410. \u0414\u043E \u043C\u0430\u0441\u043E\u0432\u043E\u0433\u043E \u0437\u043D\u0438\u0449\u0435\u043D\u043D\u044F \u0454\u0432\u0440\u0435\u0457\u0432 \u043F\u0456\u0434 \u0447\u0430\u0441 \u0414\u0440\u0443\u0433\u043E\u0457 \u0441\u0432\u0456\u0442\u043E\u0432\u043E\u0457 \u0432\u0456\u0439\u043D\u0438 \u043D\u0435\u044E \u0440\u043E\u0437\u043C\u043E\u0432\u043B\u044F\u043B\u043E 11\u201412 \u043C\u0456\u043B\u044C\u0439\u043E\u043D\u0456\u0432 \u043E\u0441\u0456\u0431."@uk . . . "Teanga Ghearm\u00E1inice \u00ED an Ghi\u00FAdais at\u00E1 bunaithe ar chan\u00FAint\u00ED Gearm\u00E1inise an Iarthair, go h\u00E1irithe ar na can\u00FAint\u00ED a labhra\u00EDtear i ngleann na R\u00E9ine. Bh\u00ED s\u00ED \u00E1 labhairt ag na Gi\u00FAdaigh Ghearm\u00E1nacha a shocraigh s\u00EDos sa Pholainn faoi dheireadh na me\u00E1naoiseanna le teacht sl\u00E1n \u00F3 na g\u00E9arlean\u00FAint\u00ED n\u00ED b'fhaide siar. Faoi thionchar na Polainnise agus na dteangacha eile in Oirthear na hEorpa, d'athraigh an Ghi\u00FAdais go m\u00F3r, agus d'fhorbair a teanga scr\u00EDofa go neamhsple\u00E1ch ar an nGearm\u00E1inis eile. Mar sin, n\u00ED m\u00F3r a r\u00E1 inniu gur teanga ar leith at\u00E1 ann seachas can\u00FAint na Gearm\u00E1inise. T\u00E1 s\u00E9 le haithint go soil\u00E9ir i gc\u00F3na\u00ED ar an nGi\u00FAdais gur can\u00FAint \u00F3 Iarthar na Gearm\u00E1ine at\u00E1 ann, \u00E1fach. Mar shampla, deirtear eppes as Gi\u00FAdais in \u00E1it etwas \"rud \u00E9igin\", agus is foirm \u00E9 eppes a chloistear ina l\u00E1n can\u00FAint\u00ED san Iarthar (ebbes a deirtear i Lucsamburg, mar shampla). Is \u00ED aib\u00EDtir na hEabhraise a \u00FAs\u00E1idtear leis an nGi\u00FAdais a bhreacadh s\u00EDos, agus t\u00E1 an teanga breac le focail iasachta \u00F3n Eabhrais, mar is dual do theanga Ghi\u00FAdach."@ga . "A l\u00EDngua i\u00EDdiche (\u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9, \u05D9\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 ou \u05D0\u05D9\u05D3\u05D9\u05E9 yydish ou idish, pronunciado [\u02C8 (j) \u026Ad\u026A\u0283], literalmente 'Judeu'; em fontes mais antigas \u05D9\u05D9\u05B4\u05D3\u05D9\u05E9-\u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9,Yidish-Taytsh, lit. 'Judaico-Alem\u00E3o') \u00E9 uma l\u00EDngua derivada do alto alem\u00E3o, historicamente falada pelos judeus Ashkenazi. O idioma ter\u00E1 tido origem durante o s\u00E9culo IX na Europa Central, fornecendo \u00E0 nascente comunidade Ashkenazi um vern\u00E1culo de base alem\u00E3o fundido com elementos retirados do hebraico e aramaico, bem como - mais tarde - l\u00EDnguas eslavas e vest\u00EDgios de l\u00EDnguas rom\u00E2nicas. A escrita i\u00EDdiche usa o alfabeto hebraico. Na d\u00E9cada de 1990, havia cerca de 1,5 a 2 milh\u00F5es de falantes de i\u00EDdiche, principalmente judeus hass\u00EDdicos e haredi. As primeiras refer\u00EAncias remanescentes datam do s\u00E9culo XII e chamam a l\u00EDngua de \u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05D0\u05B7\u05E9\u05DB\u05BC\u05E0\u05D6 (loshn-ashknaz, \"l\u00EDngua de Ashkenaz\") ou \u05D8\u05F2\u05B7\u05D8\u05E9 (taytsh), uma variante de tiutsch, o nome contempor\u00E2neo do alto alem\u00E3o m\u00E9dio. Coloquialmente, a l\u00EDngua \u00E9 \u00E0s vezes chamada de \u05DE\u05D0\u05B7\u05DE\u05E2\u05BE\u05DC\u05E9\u05D5\u05DF (mame-loshn, literalmente 'l\u00EDngua materna'), distinguindo-a de \u05DC\u05E9\u05D5\u05DF\u05BE\u05E7\u05D5\u05D3\u05E9 (loshn koydesh, \"l\u00EDngua sagrada\"), significando hebraico e aramaico. O termo \"i\u00EDdiche\", abreviatura de Yidish Taitsh (\"Alem\u00E3o judeu\"), n\u00E3o se tornou a designa\u00E7\u00E3o usada com mais frequ\u00EAncia na literatura at\u00E9 ao s\u00E9culo XVIII. No final do s\u00E9culo XIX e no s\u00E9culo XX, a l\u00EDngua era mais comummente chamada de \"judaica\", especialmente em contextos n\u00E3o judeus, mas \"i\u00EDdiche\" \u00E9 novamente a designa\u00E7\u00E3o mais comum hoje. Escrito no alfabeto hebraico, ela tornou-se uma das l\u00EDnguas mais difundidas do mundo, aparecendo na maioria dos pa\u00EDses com popula\u00E7\u00E3o judia no s\u00E9culo XIX. Junto com o hebraico e o aramaico, \u00E9 uma das tr\u00EAs principais l\u00EDnguas liter\u00E1rias da hist\u00F3ria judaica. O i\u00EDdiche ocidental, a \u00FAnica forma de i\u00EDdiche usada durante os primeiros tempos da hist\u00F3ria da l\u00EDngua, permaneceu como o ramo dominante durante o per\u00EDodo i\u00EDdiche antigo (terminando por volta de 1350). Ele compreende o i\u00EDdiche Texmex (Su\u00ED\u00E7a/Als\u00E1cia/alem\u00E3o do sul), o Centro-Oeste (alem\u00E3o central), e o Noroeste (neerland\u00EAs-norte alem\u00E3o). O i\u00EDdiche oriental, aproximadamente igual em import\u00E2ncia \u00E0 sua contraparte ocidental durante o per\u00EDodo i\u00EDdiche m\u00E9dio (c. 1350-1600), superou-o amplamente no per\u00EDodo inicial do novo i\u00EDdiche (a partir de aproximadamente 1600) e inclui todo o i\u00EDdiche falado atualmente. Os principais dialetos i\u00EDdiche orientais - Sudeste (falado na Ucr\u00E2nia e Rom\u00EAnia), Oriente M\u00E9dio (Pol\u00F4nia e Hungria) e Nordeste (Litu\u00E2nia e Bielo-R\u00FAssia) - formam a base da pron\u00FAncia padr\u00E3o moderna do i\u00EDdiche, embora a gram\u00E1tica da l\u00EDngua liter\u00E1ria seja inspirada em todos tr\u00EAs. Desde o in\u00EDcio, o i\u00EDdiche foi a l\u00EDngua tanto do mercado quanto das academias talm\u00FAdicas. A literatura i\u00EDdiche continuou a crescer ao longo dos s\u00E9culos, especialmente em g\u00EAneros n\u00E3o cobertos pelo hebraico e aramaico tradicionais. O surgimento da impress\u00E3o em i\u00EDdiche no s\u00E9culo XVI estimulou o desenvolvimento de uma linguagem liter\u00E1ria padronizada em um modelo i\u00EDdiche ocidental. Devido \u00E0 sua assimila\u00E7\u00E3o gradual ao alem\u00E3o, bem como a uma campanha pol\u00EDtica para erradicar a l\u00EDngua travada pelos adeptos do movimento germanizante do final do s\u00E9culo XVIII, o i\u00EDdiche ocidental entrou em extin\u00E7\u00E3o. Atualmente, o i\u00EDdiche \u00E9 falado especialmente nas comunidades judaicas dos seguintes pa\u00EDses: Alemanha, Argentina, Estados Unidos, B\u00E9lgica, Fran\u00E7a, Israel, Litu\u00E2nia, R\u00FAssia, Brasil, Ucr\u00E2nia, Canad\u00E1. Dois grupos principais utilizam atualmente o i\u00EDdiche: judeus ortodoxos no mundo inteiro, especialmente os ultra-ortodoxos (mesmo os residindo em Israel e Nova York), e judeus seculares, de idade avan\u00E7ada ou n\u00E3o, que valorizam suas ra\u00EDzes. O i\u00EDdiche se desenvolveu dentro da cultura asquenazita, a partir do s\u00E9culo X na Europa central e oriental, e espalhou-se para outras regi\u00F5es do planeta com a emigra\u00E7\u00E3o de seus praticantes. O nome \"i\u00EDdiche\" passou a ser usado para designar o idioma somente a partir do s\u00E9culo XVIII; antes disso, j\u00E1 era a principal l\u00EDngua falada pelos judeus da cultura asquenazita. O idioma \u00E9 fruto de uma compila\u00E7\u00E3o lingu\u00EDstica diversificada: 1. \n* O germ\u00E2nico (dominante do ponto de vista fon\u00E9tico) derivado das variedades urbanas medievais do alto-alem\u00E3o m\u00E9dio falado nas fronteiras; 2. \n* Dialetos modernos, como o eslavo, polon\u00EAs, ucraniano, bielorrusso e russo; 3. \n* O semita, derivado do hebraico e do aramaico p\u00F3s-cl\u00E1ssicos, cujo alfabeto \u00E9 usado para representa\u00E7\u00E3o fon\u00E9tica e escrita. De forma simplificada, pode-se dizer que o i\u00EDdiche \u00E9 o idioma germ\u00E2nico escrito com caracteres do alfabeto hebraico moderno e em sentido oposto ao da escrita ocidental (ou seja, escrita e lida da direita para a esquerda). Na pr\u00E1tica, os tr\u00EAs componentes contribu\u00EDram em maior ou menor grau na fonologia, morfologia, sintaxe e sem\u00E2ntica da l\u00EDngua."@pt . . "Netherlands"@en . . . .