| dbo:abstract
|
- تحول النموذج الفكري أو تحول النمط الفكري أو تحول النمط الإدراكي أو تحول البارادايم هو مصطلح يصف عملية التحول أو التنقل في النموذج الفكري واستخدمه للمرة الأولى توماس كوهن في كتابه بنية الثورات العلمية 1962، ليفسر عملية ونتيجة التغيير التي تحدث ضمن المقدمات والفرضيات الأساسية لنظرية لها القيادة للعلم في مرحلة محددة من الزمن. منذ أن استخدمها كوهن انتشر استعمالها بشكل واسع، حتى في محالات أخرى من التجربة الإنسانية. (ar)
- Der Ausdruck Paradigmenwechsel wurde 1962 von Thomas S. Kuhn geprägt und bezeichnet in dessen wissenschaftstheoretischen und wissenschaftshistorischen Schriften unter anderem den Wandel grundlegender Rahmenbedingungen für einzelne wissenschaftliche Theorien, z. B. Voraussetzungen „in Bezug auf Begriffsbildung, Beobachtung und Apparaturen“, die Kuhn als Paradigma bezeichnet. Die Präzisierung des kuhnschen „Paradigma“-Begriffes ist ebenso wie seine systematischen Thesen und seine historischen Analysen nach wie vor strittig. In der Umgangssprache wird von „Paradigmenwechsel“ häufiger in unspezifischerem Sinne gesprochen; dann sind entweder für besonders wichtig gehaltene wissenschaftliche Entwicklungen gemeint oder beispielsweise ein Wechsel der Lebenseinstellung (etwa grundlegende Werte betreffend) oder auch Umbrüche in anderen lebensweltlichen oder fachlichen Zusammenhängen. (de)
- Paradigma aldaketa (batzuetan iraultza zientifiko ere deitua) teoria zientifiko nagusien barruan oinarrizko ideiak aldatu direla adierazten duen esapidea da, lehendabizikoz 1962an Thomas Kuhn-ek The Structure of Scientific Revolutions (Iraultza zientifikoen egitura) liburu ospetsuan erabilia. Kuhn-ek termino hau zientzia naturalen kasuetara mugatu zuen arren, denborak aurrera egin ahala gizarte zientzietara ere hedatu da. Kuhnen arabera, "Paradigma bat komunitate zientifiko bateko kideek, eta beraiek bakarrik, partekatzen dutena da" .(The Essential Tension, 1977). Baina paradigma ez da soilik indarrean dagoen teoria, baizik eta hura biltzen duen munduaren ikusmolde osoa eta horregatik suertatzen diren ondorioak ere. Zientzialari arrunt batek ez bezala, Kuhnek honako hau dio: "Giza zientzietako ikasle batek arazo hauetarako irtenbide lehiakorrak eta neurgaitzak ditu aurrean, eta irtenbide horiek, azken batean, bere kabuz aztertu behar ditu". (Iraultza zientifikoen egitura). Paradigma aldaketa bat osatu ondoren, zientzialari batek ezin du, adibidez, germenen teoria baztertu eta miasmak gaixotasunak sortzeko aukera planteatu edo eterrak argia garraiatzen duen fisika modernoa eta optika baztertu. Aitzitik, Giza Zientzietako kritikari batek jarrera batzuk har ditzake (adibidez, kritika marxista, kritika freudiarra, dekonstrukzioa, XIX. mendeko kritika literarioa), aldi jakin batean modan gutxiago edo gehiago egon daitezkeenak, baina guztiak legitimoak direnak. 1960ko hamarkadatik, terminoa testuinguru ez zientifiko askotan ere erabili izan da aldaketa sakon bat funtsezko eredu batean edo gertaeren pertzepzioan, Kuhnek berak hitzaren erabilera zientzia gogorretara mugatu zuen arren. Zeitgeist forma egituratu batekin alderatzen da. Kuhn-en ustetan, paradigmaren aldaketa, edo zientzia iraultza, gertatzen da zientzialariek akatsak topatzen dituztenean guztiek onetsitako zientzian, une horretarako aurrerapen zientifikoa ekarri duen paradigman alegia. Paradigma guztiek dauzkate akatsak, Kuhn-ek dioenez, baina hutsegite apaltzat eta onargarritzat hartzen dira, edo, besterik gabe, ez dira kontuan hartzen edo ez dira jorratzen. (eu)
- Un cambio de paradigma (o ciencia revolucionaria) es, según Thomas Kuhn en su influyente libro La estructura de las revoluciones científicas (1962), un cambio en los supuestos básicos, o paradigmas, dentro de la teoría dominante de la ciencia. Contrasta con su idea de ciencia normal. Según Kuhn, «Un paradigma es lo que los miembros de una comunidad científica, y solo ellos, comparten». A diferencia de un científico normal, Kuhn sostenía que «un estudiante de humanidades tiene ante sí una serie de soluciones competitivas e inconmensurables a estos problemas, soluciones que en última instancia debe examinar por sí mismo.» (La estructura de las revoluciones científicas). Una vez que un cambio de paradigma se ha completado, un científico no puede, por ejemplo, rechazar la teoría de los gérmenes y plantear la posibilidad de que el miasma causa las enfermedades o rechazar la física moderna y la óptica postulando que el éter transporta la luz. Por el contrario, un crítico en Humanidades puede adoptar una serie de posturas (por ejemplo, crítica marxista, crítica freudiana, deconstrucción, crítica literaria al estilo del siglo XIX), que pueden estar más o menos de moda durante un período determinado, pero que son todos considerados legítimos. Desde la década de 1960, el término también se ha utilizado en numerosos contextos no científicos para describir un cambio profundo en un modelo fundamental o la percepción de acontecimientos, a pesar de que el propio Kuhn restringió el uso de la palabra a las ciencias duras. Se compara con una forma estructurada de Zeitgeist. (es)
- A paradigm shift, a concept brought into the common lexicon by the American physicist and philosopher Thomas Kuhn, is a fundamental change in the basic concepts and experimental practices of a scientific discipline. Even though Kuhn restricted the use of the term to the natural sciences, the concept of a paradigm shift has also been used in numerous non-scientific contexts to describe a profound change in a fundamental model or perception of events. Kuhn presented his notion of a paradigm shift in his influential book The Structure of Scientific Revolutions (1962). Kuhn contrasts paradigm shifts, which characterize a Scientific Revolution, to the activity of normal science, which he describes as scientific work done within a prevailing framework or paradigm. Paradigm shifts arise when the dominant paradigm under which normal science operates is rendered incompatible with new phenomena, facilitating the adoption of a new theory or paradigm. As one commentator summarizes: Kuhn acknowledges having used the term "paradigm" in two different meanings. In the first one, "paradigm" designates what the members of a certain scientific community have in common, that is to say, the whole of techniques, patents and values shared by the members of the community. In the second sense, the paradigm is a single element of a whole, say for instance Newton’s Principia, which, acting as a common model or an example... stands for the explicit rules and thus defines a coherent tradition of investigation. Thus the question is for Kuhn to investigate by means of the paradigm what makes possible the constitution of what he calls "normal science". That is to say, the science which can decide if a certain problem will be considered scientific or not. Normal science does not mean at all a science guided by a coherent system of rules, on the contrary, the rules can be derived from the paradigms, but the paradigms can guide the investigation also in the absence of rules. This is precisely the second meaning of the term "paradigm", which Kuhn considered the most new and profound, though it is in truth the oldest. (en)
- Menurut Thomas Kuhn dalam bukunya The Structure of Scientific Revolutions (1962), pergeseran paradigma adalah perubahan asumsi dasar atau paradigma dalam sains. Menurutnya, "paradigma adalah apa yang diyakini oleh anggota komunitas ilmiah" (The Essential Tension, 1977). Paradigma tidak terbatas kepada teori yang ada, tetapi juga semua cara pandang dunia dan implikasinya. Revolusi ilmiah berlangsung ketika ilmuwan menemukan keganjilan yang tak dapat dijelaskan oleh paradigma mereka saat itu. Begitu paradigma bergeser, seorang ilmuwan tidak dapat, misalnya, menolak untuk menekankan bahwa miasma dapat menyebabkan penyakit, atau menentang fisika modern untuk menekankan bahwa ether merupakan medium cahaya. (in)
- 패러다임의 전환(paradigm shift, radical theory change) 또는 좁은 의미에서의 과학혁명은 토머스 새뮤얼 쿤(Thomas Kuhn, 1922~1996)의 《과학 혁명의 구조》에 처음 등장한 말로서, 과학 활동에서 새로운 개념과 이론은 객관적 관찰을 통해서 형성되기보다는 연구자 집단이 받아들이는 과정에서 형성된다는 것이다. 즉, 과학의 역사는 연구자들의 객관적 관찰에 의한 진리의 축적에 따른 점진적 진보가 아니라 혁명 즉 단절적 파열에 의한 새로운 패러다임의 등장을 통해서 과학이 발전한다는 이론이다. 여기서 패러다임이란 과학 공동체 구성원들이 공유하는 믿음, 가치, 기법 등의 총체로서 상대주의적이다. 패러다임의 전환 과정은 이른바 '정상과학' 즉 많은 패러다임 중 가장 지배적인 패러다임 하나가 존재하다가, 그 패러다임으로 설명할 수 없는 것들이 많아지고, 그래서 기본 가정들이 도전을 받게 되면 기존의 정상과학에 위기가 찾아온다. 이런 과정 속에서 다른 여러 패러다임들과 경쟁을 하게 되고, 그러다가 어느 패러다임이 새롭게 득세하고 수용되면서 과학혁명이 발생한다. 새로운 패러다임이 과학혁명을 통해서 새로운 정상과학으로 인정받고 수용되는 이러한 패러다임들의 전환 과정을 통해서 과학은 주로 발전한다고 보는 쿤의 과학철학 이론을 '패러다임의 전환'이 대표하고 있다. (ko)
- パラダイムシフト（英: paradigm shift）とは、その時代や分野において当然のことと考えられていた認識や思想、社会全体の価値観などが革命的にもしくは劇的に変化することをいう。パラダイムチェンジともいう。科学史家トーマス・クーンが科学革命で提唱したパラダイム概念の説明で用いられたものが拡大解釈されて一般化したものである。 (ja)
- Een paradigmaverschuiving (of revolutie in de wetenschap), is volgens Thomas Kuhn een ontwikkeling in de wetenschap die leidt tot een dramatisch ander beeld van de werkelijkheid. Vaak ontstaat bij zo'n ontwikkeling een grote tegenstelling tussen de voor- en tegenstanders van het nieuwe paradigma. Een doorbraak naar het nieuwe paradigma wordt doorgaans afgedwongen doordat bepaalde nieuwe wetenschappelijke inzichten steeds opnieuw en door steeds meer wetenschappers proefondervindelijk worden gestaafd. De nieuwe proefondervindelijke kennis kan niet langer vanuit het oude paradigma worden verklaard en lijkt daarmee niet zelden zelfs in volledige tegenspraak te zijn. Meestal blijkt pas achteraf, wanneer de aanhangers van het oude, niet langer voldoende wetenschappelijke wereldbeeld hun invloed en macht hebben verloren, dat er sprake was van een echte conceptuele revolutie. De Nederlandse natuurkundige Hendrik Kramers was eerder dan Kuhn al met soortgelijke ideeën gekomen. (nl)
- Cambiamento di paradigma (o scienza rivoluzionaria) è l'espressione coniata da Thomas Kuhn nella sua importante opera La struttura delle rivoluzioni scientifiche (1962) per descrivere un cambiamento nelle assunzioni basilari all'interno di una teoria scientifica dominante. Il concetto di scienza rivoluzionaria è messo in contrasto con la sua idea di scienza normale. (it)
- Uma mudança de paradigma é uma expressão utilizada por Thomas Kuhn no seu livro Estrutura das Revoluções Científicas (1962) para descrever uma mudança nas concepções básicas, ou paradigmas, dentro da teoria científica dominante. É uma ideia em contraste com a de ciência normal. De acordo com Kuhn, "um paradigma é o que os membros de uma comunidade científica, e apenas eles, partilham" (The Essential Tension, 1977). Diferentemente de um cientista normal, Kuhn dizia que "um estudante das humanidades tem de modo constante perante ele um número de soluções incomensuráveis e em competição; soluções essas que deve, em última instância, analisar por ele próprio (The Structure of Scientific Revolutions). Quando um mudança de paradigma se completa, um cientista não pode, por exemplo, rejeitar a para, colocar a possibilidade de que o miasma cause doenças, ou ,rejeitar a óptica e física modernas para indicar que o éter é o meio propagador de luz. Em contraste, um crítico nas humanidades pode escolher um conjunto de ideias ou explicações, que podem estar mais ou menos na moda durante um determinado período, mas que são elas todas legítimas. Desde a década de 1960, o termo tem também sido utilizado em contextos não científicos para descrever uma mudança profunda num modelo fundamental ou na percepção de eventos, apesar de Kuhn tê-lo restringido às ciências duras. (pt)
- Paradigmskifte (engelska: paradigm shift) är inom vetenskapsteorin ett byte av vetenskapliga tankemönster och förebilder, så kallade paradigm. Begreppet lanserades av den amerikanske vetenskapsteoretikern Thomas Kuhn i boken De vetenskapliga revolutionernas struktur 1962 med den svenska översättningen paradigmbyte, men genom anglosaxiskt inflytande har ordet skifte kommit att få företräde framför byte. Detta har haft betydelse för tolkningen av Kuhns idéer, där liknelser i stil med regimskifte har kommit att ligga närmare till hands än Kuhns liknelse glasögonbyte. (sv)
- 典範轉移（英語：Paradigm shift），又稱範式轉移或思角转向、範式轉變等，是托馬斯·庫恩 (Thomas Kuhn) 提出的一個概念，是一門科學學科的基本概念和實驗實踐的根本變化。儘管庫恩將這個術語的使用限制在自然科學中，範式轉換的概念也被用於許多非科學背景中，以描述基本模型或事件感知的深刻變化。 庫恩在他的著作《科學革命的結構》（1962年）中提出了他的範式轉變概念。 庫恩將表徵科學革命的範式轉變與常規科學的活動進行了對比，他將其描述為在流行的框架或範式內完成的科學工作。當正常科學運作的主導範式與新現像不相容時，範式轉變就會出現，從而促進新理論或範式的採用。 正如一位評論者所總結： 庫恩承認以兩種不同的含義使用了“範式”一詞。在第一個中，“範式”指的是某個科學共同體成員的共同點，也就是說，共同體成員共享的整個技術、專利和價值觀。在第二種意義上，範式是一個整體的單個元素，例如牛頓的原理，它作為一個共同的模型或例子……代表了明確的規則，從而定義了一個連貫的調查傳統。因此，問題是庫恩通過範式研究什麼使他所謂的“常規科學”的構成成為可能。也就是說，可以決定某個問題是否被認為是科學的科學。規範科學根本不是指以連貫的規則體系為指導的科學，相反，規則可以從範式中推導出來，但範式也可以在沒有規則的情況下指導調查。這正是“範式”一詞的第二個含義，庫恩認為它是最新和最深刻的，儘管它實際上是最古老的。 (zh)
- Змі́на паради́гм (англ. paradigm shift) — термін, вперше введений істориком науки Томасом Куном у книзі «Структура наукових революцій» (1962) р. для опису зміни базових посилок в рамках провідної теорії науки — (парадигми). Згодом термін став широко застосовуватися і щодо інших сфер людського досвіду. (uk)
- Смена парадигм (англ. paradigm shift) — термин, впервые введённый историком науки Томасом Куном в книге «Структура научных революций» (1962) для описания изменения основ общепринятой модели занятий наукой (научной парадигмы). Впоследствии термин стал широко применяться и в отношении других сфер человеческого опыта. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- تحول النموذج الفكري أو تحول النمط الفكري أو تحول النمط الإدراكي أو تحول البارادايم هو مصطلح يصف عملية التحول أو التنقل في النموذج الفكري واستخدمه للمرة الأولى توماس كوهن في كتابه بنية الثورات العلمية 1962، ليفسر عملية ونتيجة التغيير التي تحدث ضمن المقدمات والفرضيات الأساسية لنظرية لها القيادة للعلم في مرحلة محددة من الزمن. منذ أن استخدمها كوهن انتشر استعمالها بشكل واسع، حتى في محالات أخرى من التجربة الإنسانية. (ar)
- Menurut Thomas Kuhn dalam bukunya The Structure of Scientific Revolutions (1962), pergeseran paradigma adalah perubahan asumsi dasar atau paradigma dalam sains. Menurutnya, "paradigma adalah apa yang diyakini oleh anggota komunitas ilmiah" (The Essential Tension, 1977). Paradigma tidak terbatas kepada teori yang ada, tetapi juga semua cara pandang dunia dan implikasinya. Revolusi ilmiah berlangsung ketika ilmuwan menemukan keganjilan yang tak dapat dijelaskan oleh paradigma mereka saat itu. Begitu paradigma bergeser, seorang ilmuwan tidak dapat, misalnya, menolak untuk menekankan bahwa miasma dapat menyebabkan penyakit, atau menentang fisika modern untuk menekankan bahwa ether merupakan medium cahaya. (in)
- パラダイムシフト（英: paradigm shift）とは、その時代や分野において当然のことと考えられていた認識や思想、社会全体の価値観などが革命的にもしくは劇的に変化することをいう。パラダイムチェンジともいう。科学史家トーマス・クーンが科学革命で提唱したパラダイム概念の説明で用いられたものが拡大解釈されて一般化したものである。 (ja)
- Cambiamento di paradigma (o scienza rivoluzionaria) è l'espressione coniata da Thomas Kuhn nella sua importante opera La struttura delle rivoluzioni scientifiche (1962) per descrivere un cambiamento nelle assunzioni basilari all'interno di una teoria scientifica dominante. Il concetto di scienza rivoluzionaria è messo in contrasto con la sua idea di scienza normale. (it)
- Paradigmskifte (engelska: paradigm shift) är inom vetenskapsteorin ett byte av vetenskapliga tankemönster och förebilder, så kallade paradigm. Begreppet lanserades av den amerikanske vetenskapsteoretikern Thomas Kuhn i boken De vetenskapliga revolutionernas struktur 1962 med den svenska översättningen paradigmbyte, men genom anglosaxiskt inflytande har ordet skifte kommit att få företräde framför byte. Detta har haft betydelse för tolkningen av Kuhns idéer, där liknelser i stil med regimskifte har kommit att ligga närmare till hands än Kuhns liknelse glasögonbyte. (sv)
- Змі́на паради́гм (англ. paradigm shift) — термін, вперше введений істориком науки Томасом Куном у книзі «Структура наукових революцій» (1962) р. для опису зміни базових посилок в рамках провідної теорії науки — (парадигми). Згодом термін став широко застосовуватися і щодо інших сфер людського досвіду. (uk)
- Смена парадигм (англ. paradigm shift) — термин, впервые введённый историком науки Томасом Куном в книге «Структура научных революций» (1962) для описания изменения основ общепринятой модели занятий наукой (научной парадигмы). Впоследствии термин стал широко применяться и в отношении других сфер человеческого опыта. (ru)
- Der Ausdruck Paradigmenwechsel wurde 1962 von Thomas S. Kuhn geprägt und bezeichnet in dessen wissenschaftstheoretischen und wissenschaftshistorischen Schriften unter anderem den Wandel grundlegender Rahmenbedingungen für einzelne wissenschaftliche Theorien, z. B. Voraussetzungen „in Bezug auf Begriffsbildung, Beobachtung und Apparaturen“, die Kuhn als Paradigma bezeichnet. Die Präzisierung des kuhnschen „Paradigma“-Begriffes ist ebenso wie seine systematischen Thesen und seine historischen Analysen nach wie vor strittig. (de)
- Un cambio de paradigma (o ciencia revolucionaria) es, según Thomas Kuhn en su influyente libro La estructura de las revoluciones científicas (1962), un cambio en los supuestos básicos, o paradigmas, dentro de la teoría dominante de la ciencia. Contrasta con su idea de ciencia normal. (es)
- Paradigma aldaketa (batzuetan iraultza zientifiko ere deitua) teoria zientifiko nagusien barruan oinarrizko ideiak aldatu direla adierazten duen esapidea da, lehendabizikoz 1962an Thomas Kuhn-ek The Structure of Scientific Revolutions (Iraultza zientifikoen egitura) liburu ospetsuan erabilia. Kuhn-ek termino hau zientzia naturalen kasuetara mugatu zuen arren, denborak aurrera egin ahala gizarte zientzietara ere hedatu da. (eu)
- A paradigm shift, a concept brought into the common lexicon by the American physicist and philosopher Thomas Kuhn, is a fundamental change in the basic concepts and experimental practices of a scientific discipline. Even though Kuhn restricted the use of the term to the natural sciences, the concept of a paradigm shift has also been used in numerous non-scientific contexts to describe a profound change in a fundamental model or perception of events. Kuhn presented his notion of a paradigm shift in his influential book The Structure of Scientific Revolutions (1962). (en)
- 패러다임의 전환(paradigm shift, radical theory change) 또는 좁은 의미에서의 과학혁명은 토머스 새뮤얼 쿤(Thomas Kuhn, 1922~1996)의 《과학 혁명의 구조》에 처음 등장한 말로서, 과학 활동에서 새로운 개념과 이론은 객관적 관찰을 통해서 형성되기보다는 연구자 집단이 받아들이는 과정에서 형성된다는 것이다. 즉, 과학의 역사는 연구자들의 객관적 관찰에 의한 진리의 축적에 따른 점진적 진보가 아니라 혁명 즉 단절적 파열에 의한 새로운 패러다임의 등장을 통해서 과학이 발전한다는 이론이다. 여기서 패러다임이란 과학 공동체 구성원들이 공유하는 믿음, 가치, 기법 등의 총체로서 상대주의적이다. (ko)
- Een paradigmaverschuiving (of revolutie in de wetenschap), is volgens Thomas Kuhn een ontwikkeling in de wetenschap die leidt tot een dramatisch ander beeld van de werkelijkheid. Vaak ontstaat bij zo'n ontwikkeling een grote tegenstelling tussen de voor- en tegenstanders van het nieuwe paradigma. Een doorbraak naar het nieuwe paradigma wordt doorgaans afgedwongen doordat bepaalde nieuwe wetenschappelijke inzichten steeds opnieuw en door steeds meer wetenschappers proefondervindelijk worden gestaafd. De nieuwe proefondervindelijke kennis kan niet langer vanuit het oude paradigma worden verklaard en lijkt daarmee niet zelden zelfs in volledige tegenspraak te zijn. Meestal blijkt pas achteraf, wanneer de aanhangers van het oude, niet langer voldoende wetenschappelijke wereldbeeld hun invloed (nl)
- Uma mudança de paradigma é uma expressão utilizada por Thomas Kuhn no seu livro Estrutura das Revoluções Científicas (1962) para descrever uma mudança nas concepções básicas, ou paradigmas, dentro da teoria científica dominante. É uma ideia em contraste com a de ciência normal. Desde a década de 1960, o termo tem também sido utilizado em contextos não científicos para descrever uma mudança profunda num modelo fundamental ou na percepção de eventos, apesar de Kuhn tê-lo restringido às ciências duras. (pt)
- 典範轉移（英語：Paradigm shift），又稱範式轉移或思角转向、範式轉變等，是托馬斯·庫恩 (Thomas Kuhn) 提出的一個概念，是一門科學學科的基本概念和實驗實踐的根本變化。儘管庫恩將這個術語的使用限制在自然科學中，範式轉換的概念也被用於許多非科學背景中，以描述基本模型或事件感知的深刻變化。 庫恩在他的著作《科學革命的結構》（1962年）中提出了他的範式轉變概念。 庫恩將表徵科學革命的範式轉變與常規科學的活動進行了對比，他將其描述為在流行的框架或範式內完成的科學工作。當正常科學運作的主導範式與新現像不相容時，範式轉變就會出現，從而促進新理論或範式的採用。 正如一位評論者所總結： (zh)
|
